واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: يك پرسش بيپاسخ در دل تاريخ جنگ
شخصيت شهيد محمدجواد تندگويان يك الگوي تمامعيار و تمام نشدني در تاريخ دفاع مقدس است. وزير نفت شهيد رجايي، فارغ از عناوين و منصبهايي كه در حكومت نوپاي جمهوري اسلامي داشت، در روزهايي كه دشمن آبادان را زير آتش سنگين خود قرار داده بود، در آن شرايط سخت و دشوار براي بازديد از وضعيت پالايشگاههاي آبادان، راهي اين شهر شد كه در طول مسير به همراه معاون و ديگر همراهانش به اسارت عراقيها درآمد. اسارت و شهادت اين وزير انقلابي، همانند برخي چهرههاي ديگر مثل حاج احمد متوسليان يك علامت سؤال بزرگ در تاريخ است. در ادامه نگاهي به روايتهاي افرادي كه در جريان اسارت و نحوه شهادت تندگويان بودهاند، مياندازيم تا زواياي تازهاي از اسارت و شهادت او پيشرويمان باز شود.
نویسنده : احمد محمدتبريزي
روايت اول: سعيد صادقي
عكاس جنگ
قبل از شروع جنگ تحميلي صادقي عكاس روزنامه جمهوري اسلامي بود و به واسطه رفت و آمدش به مجلس، آشنايي نسبي با وزيران دولت رجايي داشت. آن زمان تندگويان جواني بود كه هنوز به 30 سال نرسيده و توانسته بود تنها با سه رأي مخالف، عهدهدار يكي از حساسترين وزارتخانههاي دولت شود. شهيد تندگويان مهرماه سال 1359 در نزديكي دارخوين، نزديك جاده آبادان- اهواز به اسارت بعثيها درميآيد. تلويزيون عراق پس از به اسارت درآمدن وي، در برنامههاي خود اعلام ميكرد: اكنون ايرانيها نه وزير نفت دارند و نه نفت. دولت ايران تا يك سال به اميد بازگشت تندگويان از انتصاب وزير نفت جديد، خودداري كرد. پس از پايان جنگ و در جريان تبادل اسرا در سال 1370 پيكر تندگويان به ايران تحويل داده شد ولي زمان و نوع شهادتش يك علامت سؤال بزرگ بود. سال 2003 وقتي امريكا به عراق حمله ميكند، صادقي راهي عراق ميشود. در ميان پرونده و اسنادي كه به چشمشان ميخورد، عكسي از شهيد تندگويان هم جلب توجه ميكند:«ما در بين اين مدارك عكسي از شهيد تندگويان ديديم و تصميم گرفتيم كه اين عكسها را جمعآوري كنيم. در اين اثنا عكسي از شهيد تندگويان پيدا كرديم كه در بين عراقيها گرفتار بودند، البته قيافه ايشان چندان تغييري نكرده بود. در ذهن ما اين موضوع شدت گرفت كه دنبال عكسهاي جنگ ايران و عراق بگرديم.»
صادقي با ديدن عكس، به جستوجوي عكاسش ميپردازند و عاقبت سيد بطاط، كسي كه از تندگويان عكاسي كرده را پيدا ميكنند. زماني كه از او درباره شهادت وزير نفت ايران سؤال ميكنند، بطاط ميگويد كه ايشان تا حوالي سال 1370 زنده بود. ادامه ملاقات را صادقي اينگونه بيان ميكند: «آقاي بطاط نخستين كسي بود كه از شهيد تندگويان عكس گرفته بود و اطلاع داشت كه تا چه زماني زنده بود. ميگفت بر اثر شكنجه سنگين، شهيد شد و اين اطلاعات را از طريق احمد زيدان كه از دوستان صميمياش بود به دست آورده و از طريق ردههاي بالاي مسئولان عراق فهميده بود كه مهندس تندگويان تا نزديك سال 1370 زنده بوده است. در واقع ايشان به خاطر شدت جراحتهاي وارده شهيد شده بود.»
روايت دوم: فاطمه تندگويان
خواهر شهيد
شهيد تندگويان در دوران اسارت با خانوادهاش نامهنگاري داشته. خواهر شهيد ميگويد: «در چند نامهاي كه در ابتداي اسارت نوشته بودند احتمالاً شرط ادامه نامهنگاري با خانوادهشان را گرفتن اطلاعاتي از شهيد تندگويان معين كرده بودند. به همين دليل در آخرين نامهاي كه نوشته بودند آمده بود: من محمدجواد تندگويان، اسير جنگ هستم و مايل به ارتباط با خانوادهام نيستم. اين كلمات بار معنايي داشتند. اينكه اسير جنگ هستم و نه اسير جنگي. نامههايي كه مينوشتند بيشتر از دو جمله نبود.
تمام دوران اسارت ايشان در استخبارات و در سلول انفرادي بوده است. چند بار در بهداري توسط اسراي ديگر و اسراي كويتي ديده شده بود. احتمالاً بعد از شكنجهها او را به بهداري ميبردند و در آن فرصتهاي كوتاه به نحوي خودش را به ساير اسرا معرفي كرده بود. يكي از اسراي ايراني به شهيد گفته بود كه اگر پيامي داريد من به خانوادهتان برسانم و ايشان در جواب گفته بود كه پيغام من اين است: «صبر و مقاومت.» وي با اشاره به مشخص نشدن تاريخ دقيق شهادت محمدجواد تندگويان بعد از سالها بيان ميكند: «گزارش پزشك قانوني ايران و گزارش صليب سرخ كه نشان ميداد در چه زماني ايشان شهيد شده است را به ما نشان ندادند. به نحوي ترجيح ميدادند كه تاريخ شهادت هميشه مخفي بماند و تصور همه بر اين باشد كه ايشان همان موقع كه رفت در سال 60 شهيد شد. من دستنوشته از تيم پزشكي اعزامي به عراق در مورد آزمايشات مفصلي از شهيد دارم. ولي اين سند رسمي نيست.» همسر شهيد هم اظهارات مشابهي مثل خواهر شهيد دارد و ميگويد: متأسفانه ما هيچگاه متوجه نتيجه جلسهاي نشديم كه درباه زمان شهادت شهيد تندگويان در وزارت خارجه برگزار شد. قرار بود در اين جلسه نتيجه نهايي و گزارش مكتوب درباره تحقيقاتي كه درباره پيكر شهيد تندگويان انجام شده است را اعلام كنند اما آن گزارش محرمانه اعلام شد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۸ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۱۹:۰۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]