واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: کارشناسان از میراث هزاران پروژه عمرانی بینتیجه دولت احمدینژاد میگویند / تورم طرحهای ناتمام!
ابتکار در گزارشی آورده است:
طی چند دهه گذشته با تغییر سیاستهای هر دولت تعداد بسیاری از این طرحها نیمه تمام مانده است که اوج این اتفاق را میتوان در دولتهای نهم و دهم مشاهده کرد.
پروژههای عمرانی به ذات خود میتواند در بخشهای مختلف اقتصادی اثرات مثبت داشته باشد، تبدیل درآمدهای نفتی به داراییهای سرمایهای و در مسیر توسعه قرار گرفتن سرمایههای ملی از ویژگیهای اینگونه طرحهاست.
اما دولت احمدینژاد، در بهترین شرایط مالی بعد از انقلاب و با درآمد بسیار بالای ناشی از فروش نفت باز هم نتوانست پروژههای خود را به اتمام برساند، طرحهایی که البته با سر و صدای فراوان در سفرهای استانی در میان تهییج مردم به تصویب میرسید، امروز تبدیل به معضل بزرگ دولت و اعتبارات آن شده است.
معاون اول رئیس جمهور روز گذشته در این خصوص گفته بود که اگر هیچ طرح جدیدی هم شروع نشود اتمام پروژه های نیمه تمام 20 سال طول می کشد.
در سال 91 فعالان و پیمانکاران از رها شدن و نیمه کاره بودن 85 درصد از پروژه ها خبر می دادند و دولتی که درآمد نفتی اش سه برابر درآمد دولت های پیش از خود بود باز هم دست به انتشار اوراق قرضه شد تا علاوه بر سرباری طرح ها بدهی اوراق قرضه نیز بر دوش دولت بعد از خودش باقی بماند.
ارث طرح های نیمه تمام به دولت یازدهم چقدر بود؟
همزمان با روی کار آمدن دولت یازدهم و تنها یک ماه بعد از اتمام دولت یازدهم گزارش مفصلی از تعداد طرحهای ناتمام عمرانی منتشر شد. گزارشی که نشان میداد 20 هزار و 474 پروژه عمرانی در برنامه چهارم توسعه ناتمام مانده و همه به برنامه پنجم توسعه موکول شدهاست؛ از این میان 4296 پروژه عمرانی ملی و 16 هزار و 178 پروژه عمرانی استانی بوده است.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش سال گذشته خود، اعلام کرده بود برای اتمام ۲۹۰۶ طرح نیمه تمام دولت نیاز به ۲۰۰۰ تریلیون (۲۰۰۰ هزار میلیارد) ریال بودجه دارد. اما با توجه به اینکه این میزان بودجه در حال حاضر در اختیار دولت نیست و اجرای طرح های عمرانی معمولا بیش از یک سال زمان نیاز دارد برای پایان یافتن این طرح ها در یک دوره ۸ تا ۱۰ ساله با در نظر گرفتن رشد هزینه ها و ضریب تعدیل، این عدد به ۴۰۰۰ تریلیون ریال می رسد. یعنی دو برابر زمان فعلی. یعنی دولت باید ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومان اعتبار در اختیار داشته باشد تا بتواند این ۲۹۰۶ پروژه را به اتمام برساند.
گذر زمان پروژه های عمرانی را فاقد توجیه اقتصادی می کند
پرویز جاوید در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی «ابتکار» با اشاره به طرح های نیمه تمام عمرانی در کشور، گفت: انباشت طرح های عمرانی نمیه تمام از دهه اول انقلاب شروع شده و تا امروز ادامه دارد این اتفاق در دولت نهم و دهم به اوج خود رسید.
وی افزود: برخی از پروژه ها با گذر زمان فاقد توجیه اقتصادی شده و اگر همان طرح ها طی سه یا چهار سال به بهره برداری می رسید، با برگشت سود همراه می شد.
35 هزار طرح نیمه تمام با پیشرفت فیزیکی 20 تا 60 درصد، داریم
رئیس انجمن اقتصاددانان ایران، با بیان اینکه دلیل اصلی شکست طرح های عمرانی دولتی بودن آن بوده است، اظهار کرد: در پروژه های دولتی به دلیل اینکه نیمه تمام ماندن طرح ضروری را متوجه شخصی نمی کند معمولاً دلسوزی صورت نمی گرفت، اما اگر همین پروژه ها دست بخش خصوصی بود به دلیل عدم توجیه اقتصادی در صورت نیمه تمام ماندن، زودتر به نتیجه می رسید. وی تصریح کرد: متاسفانه طی 35 سال گذشته ما 35 هزار طرح نیمه تمام داریم که بین 20 تا 60 درصد پیشرفت فیزیکی داشته اند.
کلنگهایی که بدون کارشناسی زده شد
جاوید، یادآورشد: در حالت خوشبینانه اگر قرار باشد این طرح ها به سرانجام برسد، حدود 10 تا 12 سال زمان خواهد برد که با مبالغ بسیار بالا هم باید به نتیجه برسد.
وی به تحلیل کارشناسی ضعیف در طرح های عمرانی اشاره کرد و گفت: متاسفانه بدون فکر منطقی در کشور کلنگ هایی زده شد که امروز با این وضعیت در پروژه ها مواجه شده ایم.
رئیس انجمن اقتصاددانان ایران، با بیان اینکه اگر این پروژه ها در زمان خود به سرانجام رسیده بود، دارای توجیه اقتصادی می شد، گفت: برای برون رفت از این مشکل همان طور که رئیس جمهور هم تاکید داشته، باید این طرح ها را حتی به قیمت یک دلارهم شده به بخش خصوصی واگذار کرد، همان کاری که کشورهای پیشرفته ی اروپایی انجام دادند.
اجرای طرح های عمرانی نیاز به برنامه ریزی بیست ساله دارد
شاهین شایان آرانی در گفت و گو با «ابتکار» مشکل اقتصاد کشور در زمینه ی توسعه را عدم ثبات در برنامه ها و اجرای آن دانست، گفت: درهر دولتی شیوه ی متفاوتی از پیشبرد طرح های توسعه ای در کشور اجرا شد که در نهایت باعث عدم تداوم در اجرای پروژه ها می شود. وی افزود: در طرح های توسعه ای نمی توان فراز و نشیب ها را در حین انجام کار تزریق کرد، چرا که طرح های بسیاری بلاتکلیف می ماند.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: معمولا برای پروژه های عمرانی برنامه های بیست ساله ریخته می شود که حاکمیت آن را تثبیت کرده و هر دولتی موظف به اجرای آن است، اما در کشور ما دولتهای مختلف به نوعی با سلیقه های متفاوت به عدم ثبات و پایداری در نظام توسعه اقتصاد دامن می زنند.
وی به عدم توانایی منابع مالی مربوط به پروژه ها اشاره کرد و گفت: طرح هایی که مصوب می شود، مفروضاتی به بودجه ی مرتبط با آن پروژه تعریف می شود که در بسیاری مواقع بلند پروازانه و خوشبینانه است.
بخش خصوصی باید وارد میدان شود
شایان آرانی، پیش بینی های فرض شده برای تعیین متغیرهایی مانند نرخ ارز و نفت در پروژه ها را جسورانه دانست و افزود: دو عامل فراز و نشیب های سیاسی و مفروضات بلند پروازانه با خطای محاسباتی اصلی ترین علت عقب ماندگی پروژه های عمرانی کشور است. وی ادامه داد: عدم به کارگیری بخش خصوصی و سرمایه گذاران خارجی در اجرای این پروژه ها نیز به عنوان عامل اجرایی دلیل به نتیجه نرسیدن طرح ها می باشد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ، دولت ها معمولاً در اجرای پروژه ها موفق نیستند، اظهار کرد: باید به سمت برون سپاری و مشارکت سرمایه گذاران خارجی پیش رفت که این اتفاق کمتر در کشور ما افتاده است.
وی با تاکید بر اینکه در نظام فکری و ساختاری اقتصاد کشور تغییری رخ نداده است، گفت: تلاطم سیاسی و سایر عوامل هنوز هم وجود دارد بنابراین در صورت ادامه ی این رویه ما همچنان با شکست طرحهای عمرانی مواجه خواهیم بود.
با همه اینها به نظر میرسد این حجم عظیم از پروژه های نیمه تمام تنها با تورم روزافزون مواجه خواهد شد. تجربه ی سایر کشورها می تواند برای برون سپاری طرح ها به بخش خصوصی و مشارکت سرمایهگذاران خارجی در به سرانجام رساندن این طرح ها کمک فراوانی کند.
منبع: روزنامه ابتکار
۰۱ ارديبهشت ۱۳۹۵ - ۰۷:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]