واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مشاور پیشین بانک جهانی در گفتگو با مهر:
وابستگی اقتصادی باعث کاهش تنشهای ناتو و روسیه میشود
شناسهٔ خبر: 3603099 - سهشنبه ۳۱ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۴:۴۸
بین الملل > اروپا
مشاور پیشین بانک جهانی با اشاره به اینکه ناتو و روسیه به دنبال ترمیم روابط آسیب دیده دوجانبه هستند گفت: وابستگی اقتصادی اروپا و روسیه به یکدیگر آنها را به سمت کاهش درگیری پیش می برد. خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) که در سال ۱۹۴۹ و به منظور ایجاد سپر دفاعی در برابر اتحاد جماهیر شوروی از سوی آمریکا و کشورهای متحد اروپایی آن کشور تشکیل شد، در تمامی دوران جنگ سرد با اتحادیه نظامی رقیب خود -پیمان ورشو- در حالت رویارویی قرار داشت، هر چند که این رویارویی هیچ گاه به برخورد نظامی منتهی نشد. با این حال، از همان نخستین روزهای پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، ضرورت ابقای ناتو مورد بحث محافل سیاسی-نظامی و آکادمیک قرار گرفت. انتظار همگان این بود که با از میان رفتن دلایل وجودی ناتو به فعالیت این سازمان نظامی نیز خاتمه داده شود، اما تحولات بعدی در دهه ۱۹۹۰، به ویژه درگیریهای بالکان موجب شد که نه تنها این پیمان کماکان به حیات خود ادامه دهد، بلکه در سال ۱۹۹۹ با الحاق سه کشور چک، مجارستان و لهستان گسترش نیز پیدا کند و متعاقب آن در یک حرکت دیگر در خصوص گسترش به سمت شرق در سال ۲۰۰۴ هفت کشور بلغارستان، استونی، لتونی، لیتوانی، رومانی، اسلواکی و اسلونی را به عضویت خود بپذیرد. گسترش ناتو به سمت شرق و ارائه تعریف جدیدی از وظایف و برنامههای این پیمان واکنش شدید روسیه را برانگیخت، اما وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر و همسویی روسیه با آمریکا در مبارزه با تروریسم بینالملل، روسیه را به همکاری با پیمان ناتو در چارچوب «شورای روسیه و ناتو» سوق داد. به این ترتیب، فعالیتهای ناتو در حوزه کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز تسهیل شد. تحول مهمتر در این رابطه، گسترش فعالیتهای ناتو در افغانستان و پذیرش فرماندهی نیروهای سازمان ملل متحد «ایساف» در سال ۲۰۰۳ در آن کشور بود. در واقع، این اقدام نخستین فعالیت ناتو در منطقهای خارج از حوزه سنتی این پیمان در اروپا به شمار میرفت. متعاقب بحران اوکراین روابط روسیه و ناتو رو به تیرگی گذاشت و میزان همکاری های دو طرف در قالب شورای روسیه و ناتو متوقف شد. تا اینکه در روزهای گذشته شاهد مقام ارشد ناتو از از سرگیری نشست های ناتو و روسیه در هفته های آتی خبر داد و همچنین برخی مقامات غربی از بازبینی کشورهای عضو گروه ۷ برای بازگشت مجدد روسیه به گروه ۷ خبر داد. در گفتگو با «گوتم ادیکاری» عضو ارشد مرکز آمریکایی پیشرفت در واشنگتن به بررسی این موضوعات پرداخته ایم که از نظر می گذرد. ادیکاری مشاور ارشد بانک جهانی نیز بوده است. وی محقق و مدرس دانشگاه هاروارد و دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا نیز بوده است. *ناتو از چه زمان و به چه دلیلی تصمیم به گسترش تعامل با روسیه در قالب شورای ناتو – روسیه گرفت؟ شورای همکاری ناتو – روسیه در سال 2002 در جریان نشست ناتو در رم و در جهت تبادل نظر بر سر مسائل امنیتی و ادامه گفتگو و همکاری ها در قالب انجام عملیات مشترک در حیطه موضوعات دیگر شامل تمرین های نظامی مشترک تشکیل شد. به عقیده من، با پایان جنگ سرد، قدرت های غربی به طور ناگهانی فکر کردند که روسیه در مسیری لیبرال پیش خواهد رفت و اقتصاد خود را به دور از برنامه های نظامی و متمرکز گذشته این کشور، در راستای رسیدن به موفقیت های بازار محور پیش خواهد برد. در حالیکه به نظر می رسد این نظر بر خلاف پیچیدگی های ناشی از مشکل آزادسازی یک جامعه و اقتصاد کلان برآمده از هفت دهه حکمرانی کمونیست ها باشد. اما با رسیدن سریع پوتین به جایگاه رهبر عالی این کشور، غربی ها کم کم نسبت به این دیدگاه خود ناامید شدند. هیچگاه، گفتگوها و حتی همکاری مشترکی کوتاه در زمینه های مبارزه با تروریسم، افغانستان و سایر حوزه ها (میان این دو) ادامه پیدا نکرد. در عوض، حمله روسیه به اوکراین و الحاق کریمه به خاک خود، برای مدتی، وقفه ای مجازی در این همکاری ها ایجاد کرد. *«ینس استولتنبرگ»، دبیر کل ناتو اعلام کرده که شورای روسیه – ناتو طی دو هفته آینده تشکیل خواهد شد. چرا ناتو علیرغم همه این مشکلات به دنبال ادامه گفتگوها با مسکو است؟ به نظر می رسد ناتو و روسیه دست کم به دنبال ترمیم روابط آسیب دیده دوجانبه خود هستند. وزیر خارجه روسیه اعلام کرده که کشورش به دنبال مواجهه ای بی معنی با غرب نیست و طرح همکاری برای امنیت تمامی اروپا را نیز مطرح کرده است. احتمالا موارد اخیر تروریسم در اروپا منجر به ایجاد نگرانی نسبت به امنیت سرتاسر اروپا و نیاز به گسترش همکاری در مبارزه علیه تروریسم در میان همه قدرت ها شده است. همچنین برخی از اقتصادهای اروپایی به گسترش روابط با روسیه در جهت تامین نفت محتاج بوده و مایلند تا روابط تجاری خود را با روسیه توسعه دهند. *«فرانک والتر اشتاینمایر»، وزیر خارجه آلمان گفته که قدرت های جهان به موضوع بازگشت روسیه به گروه جی7 رسیدگی خواهند کرد. دلیل این اظهار او چیست؟ بار دیگر تکرار می کنم که وابستگی داخلی اقتصادهای بزرگ اروپا و روسیه به یکدیگر، مساله ای است که ممکن است آنها را به سمت کاهش درگیری با یکدیگر پیش ببرد. آلمان بزرگترین اقتصاد اروپا و همچنین از رهبران تاثیر گذار اتحادیه اروپا به حساب می آید. مرزهای اروپا در همسایگی روسیه قرار دارند و ایجاد بهبود در روابط، مطلوب هر دو طرف است. مساله استقبال از پیوستن دوباره روسیه به جی7 و تشکیل مجدد جی 8، فقط بسته به نظر اعضای اتحادیه اروپا نیست. آمریکا هم خواستار رخ دادن این مساله هست. هرچند که بدون تغییری محسوس در رویکرد سیاست خارجی پوتین، همکاری بین المللی و نگاه به جایگاه روسیه در ارتباط با ساخت قدرت جهانی این امر ممکن نیست. در داخل، پوتین به شکلی فعال، ارزش های محافظه کارانه را افزایش داده است. در خارج نیز به نظر می رسد او به دنبال بازگرداندن روسیه به جایگاه خود در دوران جنگ سرد به عنوان یک ابر قدرت است. به نظر می رسد وی به دنبال توسعه راه هایی دیگر به جای رابطه با قدرت های غربی است که همزمان قادر به حفظ آن دسته ارزش های ضد غربی باشد که برای روسیه تعریف کرده است. وی فعالانه علیه غرب تبلیغ می کند. شاید پوتین در افکار خود برخی مشکلات را شناسایی کرده باشد یا دست کم به زودی به این نتیجه برسد و به سمت برقراری رابطه رئالیستی بیشتر و روابط مبتنی بر همکاری با غرب پیش برود. *ناتو چگونه می خواهد مشکلاتی مانند ریشه های فرهنگی تروریسم، مساله مهاجران و غیره را حل کند؟ آیا ناتو خود را با چنین تغییراتی وفق داده است؟ بعید می دانم که ناتو گزینه مناسبی برای مقابله با ریشه های فرهنگی تروریسم یا اقسام گوناگون اجتماعی – اقتصادی مساله مهاجران باشد. این در حیطه مسئولیت ها یا قوه نظارتی ناتو نیست. این اتحادیه اروپا است که باید با آن دست و پنجه نرم کند. در حقیقت، هر یک از ملت های اتحادیه اروپا نیازمند استفاده از مدل و رویکردی متمایز از دیگران و مختص به خود در مواجهه با چنین مسائلی است. ممکن است روزی از ناتو خواسته شود مدیریت یک معضل بین المللی را در شرایط اضطراری مانند سیل پناهجویان یا سطح مشخصی از (مبارزه با) رشد فزاینده تروریسم در اروپا را بر عهده بگیرد. اما به طور کلی، این خود ملت های اروپایی هستند که باید با مشکلات اقتصادی – اجتماعی خود مبارزه کنند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]