تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهمترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820256966
خاورمیانه آبستن تحولات شگرفی است/ تلاش برای کسب استقلال
واضح آرشیو وب فارسی:مهر: استاد دانشگاه آکسفورد در گفتگو با مهر:
خاورمیانه آبستن تحولات شگرفی است/ تلاش برای کسب استقلال
شناسهٔ خبر: 3591945 - چهارشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۱:۳۴
بین الملل > خاورمیانه و آفریقای شمالی
استاد دانشگاه آکسفور معتقد است کشورهای خاورمیانه در حال دستیابی دوباره به استقلال خود هستند و تغییرات عظیمی در حال رخ دادن در میان آنهاست. خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: ماهیت و سنخ نظام بین المللی یکی از موضوعاتی است که در نظریه های روابط بین الملل مورد توجه بوده و هست. برخی معتقد هستند که منطق حاکم بر نظام بین الملل و روابط بین الملل منطق آنارشی(نظم هابزی) است. در مقابل این دیدگاه برخی نظریه پردازان با نگاهی خوشبینانه به ماهیت و سرشت انسان، نظام و روابط بین الملل و روابط میان کشورها را مبتنی بر همکاری(نظم کانتی) می دانند. برخی نیز معتقدند که منطق حاکم بر نظام بین الملل و روابط میان واحدهای سیاسی مبتنی بر رقابت(نظم لاکی) است که این رقابت الزاما منازعه آمیز نیست. در این میان منطق «ماکیاولیستی» نیز وجود دارد که البته در نگاه هابزی به نظام بین الملل نیز به نوعی وجود دارد مبنی بر اینکه «هدف وسیله را توجیه می کند». در این خصوص خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «فرهنگ جهانپور» استاد دانشگاه آکسفورد درباره ماهیت نظم بین المللی انجام داده که در ادامه می آید. جهانپور استاد و رئیس پیشین دانشکده زبان های خارجه دانشگاه اصفهان بوده است که در حال حاضر به تدریس در دانشگاه های کمبریج و آکسفورد مشغول بوده و استاد دوره های آنلاین دانشگاه های آکسفورد، ییل و استنفورد است. وی بورس یک ساله فرصت مطالعاتی در دانشگاه هاروارد را داشته و طی ۲۸ سال گذشته به تدریس در رشته سیاست های خاورمیانه در بخش تحصیلات تکمیلی دانشگاه آکسفورد مشغول بوده است. *به نظر شما منطق مسلط بر روابط میان کشورهای خاورمیانه از کدامیک از الگوهای هابزی، لاکی و یا کانتی پیروی می کند؟ این سوال بسیار فیلسوفانه و نیازمند یک تحلیل در مقیاس وسیع است که در حوصله یک مصاحبه کوتاه نمی گنجد. هرچند، اکنون فرصتی مناسب برای پاسخ دادن به این پرسشها و تبیین این مفهوم رسیده که خاورمیانه به منزله یک جزیره مستقل از کل جهان نیست بلکه این منطقه به شکل فزاینده ای در حال تبدیل شدن به بخشی از جامعه بین المللی است. بنابر نتایج حاصل از تغییرات سریع در حال رخداد در منطقه، اکنون زمان آن رسیده که در مورد مسائل بزرگ تر فکر کنیم و در مورد انتخاب راه تصمیم بگیریم. از آنجا که ما اینجا در حال گفتگو در مورد مسائل فلسسفی هستیم، بدیهی است که نتوانیم پاسخی دقیق به این سوال بدهیم. چرا که در مورد تعاریف این واژگان اتفاق نظر جامعی وجود ندارد. اغلب، برخی از مفاهیم که به طور سنتی در مورد این فلسفه ها پذیرفته شده اند، کاملا با هم متناقض هستند و ممکن است که هر کدام، تفسیری متفاوت از دیگری در مورد این مفاهیم ارائه دهند. به عنوان مثال، فلسفه هابز در اغلب موارد معتقد است که جامعه به یک دولت قوی در راس جامعه نیاز دارد و در غیر این صورت دچار وضعی پیچیده و بحرانی خواهد شد. هرچند، اگرچه هابز به عنوان پدر مطلق گرایی در حوزه حاکمیت و یا حاکم شناخته می شود، اما او همزمان به عنوان یکی از نخستین فیلسوفانی بود که از حقوق شهروندان نیز بسیار دفاع کرد و برخی از اساسی ترین مفاهیم اندیشه لیبرال از آن اوست. توماس هابز (1679-1588) فیلسوفی انگلیسی بود که مصادف با دوره جنگ داخلی میان طرفداران حکومت پارلمانی و سلطنت طلبان می زیست. وضع پیچیده و نا بسامان آن زمان اندیشه او را در راستای لزوم وجود نظم و ثبات سوق می داد. وی در کتاب معروف خود به نام «لویاتان» که در سال 1651 نوشته شد به بسط نظریه قرارداد اجتماعی پرداخت که در حقیقت بستر اندیشه سیاسی آینده اروپا و آمریکا را شکل داد. وی معتقد است که نبود قانون منجر به ایجاد جنگ همه علیه همه خواهد شد. به علاوه، این مساله منجر به ایجاد یک وضعیت غامض و بازگشت به زندگی بدوی خواهد شد؛ یعنی زمانی که حتی هیچ دانشی در مورد زمین، هیچ معیاری برای زمان، هیچ هنری، هیچ نوشته ای، هیچ جامعه ای و بدتر از همه، ترس پیوسته از خطر خشونت و مرگ، بیم از جان انسان، انزوا، کثیفی، فلاکت و پستی وجود داشت. به همین دلیل هم وی به لزوم وجود قانون و نظم و همچنین اطاعت از یک حاکمیت مسئول اعتقاد داشت. هرچند، وی تاکید می کرد که دولت باید به حقوق افراد، برابری طبیعی شهروندان و نظم سیاسی ایجادی احترام بگذارد و این نگاه را مد نظر قرار دهد که تمام قدرت سیاسی مشروع دولت ناشی از نمایندگی از خواست مردم و مبتنی بر رضایت آنها بوده و تفسیری لیبرال از قانونی داشته باشد که در آن مردم را آزاد می گذارد تا هر آنچه قانون به آنها اجازه میدهد را بنابر خواست خود انجام دهند. بدون شک هیچ کس نمی تواند ادعا کند که فلسفه سیاسی هابز بهترین مدل برای توصیف و تشریح موقعیت کشورهای خاورمیانه است. جان لاک (1704-1632) در تعریف حقوق شهروندان پا را فراتر از هابز گذاشت. وی در اثر معروف خود به نام «دو رساله درباره دولت» معتقد است که انسان فی نفسه موجودی آزاد آفریده شده است. لاک این نظر که همه انسان ها به طور طبیعی تحت نظارت یک حاکمیت قرار داده شده اند را رد می کند و معتقد است که مردم از حقوقی چون حق زیستن، آزادی و مالکیت برخوردار هستند که همه اینها کاملا مستقل از آن دسته از قوانین وضعی در داخل هر جامعه هستند. بنابراین، هیچ حکومتی نمی تواند به بهانه دارا بودن حق حکومت و به وسیله قوانینی که خود آنها را مشروع می خواند، شهروندان خود را از داشتن چنین حقوقی محروم سازد. بر اساس این اعتقاد لاک، که انسان ها ذاتا آزاد آفریده شده اند و از حقوق طبیعی و غیر قابل انکاری برخوردار هستند، وی معتقد است که شهروندان می توانند با رضایت و میل خود، برخی از حقوق خود را در جهت بهبود وضع معیشت، تثبیت بیشتر این حقوق و تامین بهتر آزادی و حق مالکیت به دولت تفویض کنند. بر همین اساس وی بر مفهوم قرارداد اجتماعی میان مردم و حاکمیت خود تاکید می کند. این تئوری مسلما کاملا با مفهوم حق حاکمیت الهی که پادشاهان برای خود متصور می شدند و یا معصومیت کلیسا که پاپ بر اساس آن خود را محق حاکمیت می دانست، در تضاد کامل قرار دارد. بر اساس نظریه «قرارداد اجتماعی»، مردم با رضایت باطنی خود، برخی از حقوق خود را به دولت تفویض می کنند و البته اگر احساس کنند که دولت شکلی دیکتاتوری به خود گرفته، می توانند این حقوق را مجددا از دولت پس بگیرند. وی در اثر خود با نام «نامه ای در باب مدارا» بر این نکته تاکید می کند که هیچ اجباری نباید در باب اطاعت از حاکمیت و مذهب بر شهروندان اعمال شود. لاک همچنین می گوید که کلیسا هم حق ندارد از ابزار اجبار بر اعضای خود استفاده نماید. آرای هابز و لاک تاثیر شگرفی بر تنظیم منشور حقوق آمریکا و انقلاب فرانسه داشته اند. پر واضح است که فلسفه لاک را نمی توان در مدل حکومت داری اکثر کشورهای خاورمیانه یافت. امانوئل کانت (1804-1724) فیلسوفی آلمانی بود که نظریات وی مبتنی بر عقل گرایی تبیین شده است. وی معتقد است که عقلانیت اساس اخلاق است. بنابراین، نظریه های وی در باب جامعه بر مبنای قدرت عقلانیت شکل گرفته است. او مخالف وجود برخی از امور متافیزیکی نیست اما این نکته را نیز مطرح می کند این امور ذاتا نا شناخته هستند و بحث بر سر این امور کاری بیهوده است چرا که ماهیت آنها در حوزه نظریات معنوی و متعالی قرار داشته و در حیطه عقل انسانی جایی ندارند. وی از نخستین اندیشمندانی بود که معتقد بودند صلح پایدار تنها از راه دموکراسی جهانی و همکاری بین المللی قابل حصول است. کانت تاثیر گسترده ای بر نظرات بسیاری از فلاسفه مانند «جان رالز» داشت که کتاب های او نیز، هم به فارسی ترجمه شده و هم طرفداران زیادی در بین فلاسفه ایرانی دارد. بدیهی است که نظرات کانت نیز در مدل فعلی حکومت در خاورمیانه توجیه پذیر نیست. *با این حساب به نظر شما کدام یک از مدل های فلسفه سیاسی برای توجیه شکل حکومت طی سالهای اخیر خاورمیانه مناسب است؟ باز هم تکرار می کنم که پاسخ به این سوال بسیار دشوار است. چرا که تمامی حکومت های خاورمیانه شبیه هم نیستند و نمی توان یک حکم کلی برای همه و به صورت یکسان داد. هیچ یک از مدل ها به صورت مطلق و کامل در هیچ یک از حکومت های خاورمیانه صدق نمی کنند. اما برخی ممکن است رد و اثری از این مدل ها در میان آرای برخی اندیشمندان پیدا کنند. یکی از مکاتبی که می توان برخی از ویژگی های آن را در توصیف مدل حکومت های خاورمیانه یافت، ماکیاولیسم است. با اینکه کتاب «شهریار» ماکیاولی به عنوان یک دستور کار برای حاکمان نوشته شده و اینکه آنها چگونه باید در مقام یک پادشاه رفتار کنند، اما با این حال این کتاب از نوعی فلسفه سیاه و بدبین نمایندگی می کند که به شکل آشکاری اخلاق را نادیده گرفته و بر منافع شخصی و اثرگذاری بر مردم تاکید می کند. واژه ماکیاولیسم به مرور زمان مترادف شده با نیرنگ، دورویی، بی اخلاقی و لذت ناشی از محاسبه منافع شخصی. این نوع شیوه رفتار ممکن است نه تنها در بین سیاستمداران خاورمیانه بلکه در هر نقطه دیگر جهان به چشم بخورد. توتالیتاریسم دیگر نوع فلسفه است که ممکن است در بررسی برخی از کشورهای خاورمیانه به کار ما بیاید. این واژه به چنان نظام سیاسی اطلاق می شود که حاکمان در آن هیچ محدودیتی در اعمال قدرت را برای خود لحاظ نکرده و به دنبال دست اندازی به هرگونه از وجوه زندگی مردم بر اساس معیارهای خود است. در این مورد تنها کمی تفاوت میان زندگی عمومی و خصوصی مردم و حتی اعتقادات و اندیشه آنها وجود دارد. این سیستم سعی می کند تا از راه در اختیار گرفتن کامل رسانه، مغز مردم را شستشو دهد. این سیستم سیاسی معمولا با علائمی چون سرکوب سیاسی، محدود کردن آزادی بیان، مراقبت از رفتارهای توده ای و استفاده گسترده از ابزارهای امنیتی برای به راه آوردن مردم شناخته می شود. بارز ترین مثال های این نوع فلسفه را می توان در کمونیسم و فاشیسم پیدا کرد، اما وجوهی از آن نیز در برخی از کشورهای خاورمیانه به چشم می خورند. ساینتیسیسم نوع سوم از فلسفه ای است که به معنای احساس بی اعتمادی به سایر مردم و حرکات آنها و نبود اعتقاد به رفتار انسانی معنی می شود. ساینیک ها معتقدند که همه مردم بر اساس جاه طلبی، خودخواهی، حرص، مادی گرایی و افکار شیطانی رفتار می کنند. جالب است به این نکته اشاره کنیم که آن دسته از افرادی که این نوع نگاه را دارند، اغلب خود را مستثنی از آن می دانند و معتقدند که آنها تنها افرادی هستند که بر اساس اخلاق و ارزش های والا رفتار می کنند و تنها آنها درست می گویند و مابقی همه غلط رفتار می کنند. به علت پیشینه طولانی دخالت خارجی در برخی از کشورهای خاورمیانه، برخی از سیاستمداران و برخی از مردم عادی به رفتار بیگانگان به خصوص قدرت های بزرگ مشکوک هستند و به تئوری های توطئه معتقدند. میلیتاریسم. در حال حاضر حکومت های خاورمیانه در میان نظامی ترین حکومت های جهان قرار دارند. اسرائیل بیشترین درآمد حاصل از تولید نا خالص ملی خود را بیش از هر کشور دیگری در جهان صرف توسعه قدرت نظامی خود می کند. همچنین کشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان سعودی در میان بزرگترین خریداران تسلیحات در جهان هستند. این به معنای آن است که مسلما توسعه و رفاه مردم، فدای استفاده دولت های این کشورها از تسلیحات مرگبار و درگیری ناشی از استفاده از این تسلیحات می شود. انزوای سیاسی اغلب نتیجه توتالیتریانیسم، میلیتاریسم و ساینیسیسم است. از این رو مردم فکر می کنند که نمی توانند در جامعه خود نقشی موثر ایفا کنند و به دیگران نیز اعتماد ندارند. بنابراین آنها کم کم از زندگی اجتماعی و سیاسی فاصله گرفته و آرامش را در زندگی شخصی خود جستجو می کنند. یک نوع از انزوا گرایی را می توان در بنیادگرایی مذهبی و رادیکالیسم و جذب شدن به گروه های شبه نظامی و اندیشه های رادیکال یافت. این همان چیزی است که می توان آن را به وضوح در موج فزاینده تروریسم در منطقه مشاهده نمود. *بنابراین شما نسبت به شرایط موجود در خاورمیانه بسیار بدبین هستید. اتفاقا بر عکس. من کاملا نسبت به آینده خاورمیانه خوشبین هستم. همانطور که قبلا هم گفتم، خیلی دشوار است که مدل مشخصی از فلسفه سیاسی برای حکومت های خاورمیانه بیابیم. اینها تنها چند مکتب فکری بودند که تاثیراتی بر سیاست های منطقه ای و جهانی از خود به جا گذاشته اند و شاید چند بخش از آنها نیز برای توجیه و تحلیل شرایط فعلی خاورمیانه مناسب باشند. هرچند که خاورمیانه در آستانه رخداد یک بیداری عظیم به سر می برد. این منطقه بخشی از جهان است که بیشترین تعداد جوان و تحصیلکرده را دارد. خاورمیانه مهد تمدن بوده و در طول قرن ها هدایت علمی جهان دانش، ایده های جدید، فلسفه ها و ابداعات هنری را بر عهده گرفته است. پس از گذشت دو قرن از سلطه خارجی و استعمار، کشورهای خاورمیانه در حال دست یافتن دوباره به استقلال خود هستند و تغییرات عظیمی در حال رخ دادن در میان آنهاست. اینها نکاتی امیدوار کننده هستند که در نهایت می توانند منجر به ایجاد ارتباطی وسیع تر و تبدیل شدن به بخشی از عصر فناوری اطلاعات و جهانی شدن شوند. در آینده نزدیک، ملت های خاورمیانه این مدل های فلسفی منفی را از خود دور خواهند کرد و مانند عنقا از زیر خاکسترها پر کشیده و به رهبران جهان تمدن بدل خواهند گشت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[مشاهده در: www.mehrnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]
-
گوناگون
پربازدیدترینها