محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827869317
قدیمی‌ترین سقاخانه حرم رضوی
واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: چهارشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۰:۵۸
قدیمی‌ترین سند درباره سقاخانه حرم رضوی مربوط به پرداخت حقوق به علیرضا سقاباشی و دیگر کارکنان سقاخانه است؛ همچنین در اسناد مربوط به دوره شاه‌سلیمان صفوی به اصطلاح "سقاباشان آب‌پاش صحن" اشاره شده است و به نظر می‌رسد به افرادی اطلاق می‌شده است که امر نظافت و شستشوی صحن را انجام می‌دادند؛ سرطاس (نوعی ظرف) و راویه‌کش (حمل‌کننده مشک آب ) اصطلاحات دیگری است که در این دوره آمده است. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویانن ایران (ایسنا)- منطقه خراسان، سابقه وجود سقاخانه در حرم رضوی به پیش از دوره صفوی باز می‌گردد. نشانه این موضوع وجود سنگاب خوارزمشاهی در حرم مطهر است که قدمت آن به آخر سده ششم هجری می‌رسد، اما آنچه به طور مکتوب در منابع در این باره انعکاس یافته از دوره صفوی است. سقاخانه محلی برای نگهداری و ذخیره آب و وضو گرفتن زوار بوده است و افرادی به عنوان "سقا" وظیفه تامین آب آن را بر عهده داشتند. در اسناد این دوره به شغل سقایی و مکانی به نام سقاخانه اشاره شده است. قدیمی‌ترین سقاخانه حرم، سقانه‌خانه واقع در بین راهرو دارالسیاده و ایوان طلای نادری بوده است و سنگاب خوارزمشاهی در آنجا قرار داشته است. این سقاخانه در دوره قاجار نیز مورد استفاده بوده، اما امروزه از این سقاخانه به جز سنگاب آن، نشانی باقی نمانده است. در دوره افشار دو سقاخانه وجود داشت؛ یکی سقاخانه قدیم یا همان سقاخانه ایوان‌طلا که در آن زمان فعال بود و مخارج آن شامل هزینه‌های پرداخت بهای خیک سقایان، تامین یخ و نمد مستعمل و نیز یک عدد پیه‌سوز برای روشنایی می‌شد و دیگری سقاخانه جدید سلطانی معروف به سقاخانه اسماعیل‌طلایی یا نادری که هنوز هم در میانه صحن عتیق یا انقلاب قرار دارد. در دوره قاجار به سبب توسعه حرم رضوی و صحن‌ها، شمار سقاخانه‌ها افزایش یافت و در سقاخانه‌های قبلی نیز تغییراتی به وجود آمد. در این دوره سقاخانه جدید دیگر نیز بنا شد، یکی از آنان سقاخانه میان امارت بود که متاسفانه محل آن دقیقا معلوم نیست و در اسناد فقط به تعمیر گنبد به پرداخت حقوق سقا و فراش آن اشاره شده است. این سقاخانه ظاهرا تا سال 1331 ق پابرجا بوده است و دیگری سقاخانه صحن نو یا آزادی که به نام بانی آن، موتمن السلطنه یا مستشارالملک بوده است و در وسط صحن نو یا آزادی قرار داشته است. تاریخ ساخت سقاخانه صحن نو دقیقا معلوم نیست، اما باتوجه به مدت پیشکاری موتمن‌السلطنه در خراسان که بین سال‌های 1286 تا 1301 ق و 1304 تا 1314 .ق بوده احتمالا سنگاب آن در همین سال‌ها ساخته و نصب شده است؛ ابعاد و اندازه آن تاحدودی شبیه سقاخانه نادری بوده است. این سقاخانه را در سال 1307 ش به دستور محمد ولی اسدی خراب کردند و به جای آن حوض بزرگی ساختند و سنگاب سقاخانه را در وسط حوض قرار دادند. اکنون علاوه بر سقاخانه اسماعیل طلایی دو سقاخانه دیگر در حرم وجود دارد؛ یکی سقاخانه صحن قدس به شکل مسجد قبة الصخره بیت المقدس واقع در میانه صحن با بنایی 8 ضلعی که گنبدی طلایی بر روی آن قرار دارد. هر ضلع سقاخانه سه طاق‌نما دارد که پیش‌آمدگی هر یک از اضلاع بنا بر روی آنها استوار شده است. طول هر ضلع آن 3.5 متر و ارتفاع بنا تا تیزه گنبد 8.25 متر است ازاره به ارتفاع 1.75 متر است. ساقه گنبد و طاق‌نماها با کاشی معقلی و معرق مزین به کتیبه قرآنی و نقوش هندسی پوشیده شده است. نمای داخل سقاخانه تماما از سنگ پوشیده شده و دیوارها و سقف آن معرق‌کاری بسیار ظریفی از سنگ دارد حتی اشکال گیاهی و کتیبه‌های ظریف آن هم سنگی است. سقاخانه اسماعیل طلایی یا سقاخانه جدید سلطانی سقاخانه نادری؛ مشهورترین سقاخانه حرم مطهر رضوی در میانه صحن انقلاب است. سقاخانه اسماعیل طلایی در سال 1143 ق به دستور نادرشاه افشار ساخته شد. به نوشته مروی پیش‌تر در وسط صحن عتیق حوضی بوده که به دستور نادر آن را به چهار بخش تقسیم کردند و سنگابی که وی پس از فتح هرات به مشهد منتقل کرده بود در وسط حوض قرار دادند بر روی آن کلاه فرنگی ساختند و بخش بیرونی آن را طلاکاری کردند. در میان مردم مشهد شایع است که طلاکاری سقاخانه را شخصی به نام اسماعیل خان طلایی عهده‌دار بوده است، اما در منابع و اسناد دوره نادر نامی از اسماعیل خان برده نشده است؛ سقاخانه اسماعیل طلایی در دوره‌های مختلف تعمیر و بازسازی شده که از آن جمله تعمیر، کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری آن در زمان میرزا موسی خان قائم مقام در سال‌های 1254 و 1257 .ق، تعمیر آن در زمان تولیت میرزا فضل الله وزیر نظام نوری و نیز ساخت 4 حوض آب در چهار طرف سقاخانه در زمان حکومت سلطان حسین میرزا نیرالدوله است. مشخصات بنای سقاخانه شامل طول هر ضلع 1.95 ارتفاع آن تا زیر پوشش 4.55 و ارتفاع گنبد آن 1.8 متر است. بنای قدیمی سقاخانه در سال 1345 .ش تخریب و در سال 1346 تا 1350 .ش بنای جدیدی برای آن ساخته شد. این بنا بر روی 8 پایه قرار گرفته و فاصله بین اضلاع آن 4.61 ارتفاع گنبد 1.88 متر و ارتفاع بنای کف تا تیزه گنبد 6.44 متر است. ازاره پایه‌ها به ارتفاع 1.29 متر از سنگ مرمر و بالای آن به ارتفاع 1.07 متر کاشی‌کاری و از بالای کاشی‌کاری تا زیر پوشش به ارتفاع 2.2 متر طلاکاری است. مخزن آب سقاخانه سنگ مرمر 8 گوشه به ارتفاع یک متر است که در هر ضلع آن دو شیر آب تعبیه شده است. این سقاخانه موقوفاتی داشته است از جمله اینکه نادرشاه بخشی از عواید موقوفه مزرعه دهشک میان ولایت را برای آن مقرر کرد و مورد دیگر وقف، حمام ستار در بازار ملک است که وقف سقاخانه طلا بوده است. منبع: دایرةالمعارف آستان قدس رضوی
حرم رضوی
حرم رضوی
انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها