واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نابودي دشتهاي لاله هاي واژگون زيرپاي انسان ها
با آغاز فصل بهار، دشت هاي لاله هاي واژگون جان دوباره مي گيرند و گلهاي رنگي و زيباي لاله قد مي کشند و خودنمايي مي کنند. گل هايي که در کنار تمام زيبايي و چشم نوازي سالهاست به عنوان قسمتي از ذخاير ارزشمند طبيعي کشورمان شناخته شده و در فهرست آثار طبيعي ملي هم جا گرفته است. در حالي که شرايط آب و هوايي و طبيعي مستعد براي رشد و پرورش اين لاله در استانهاي مختلف وجود دارد اما سال به سال تعداد لاله هاي واژگون به شدت کاهش مي يابد. مسئله اي که مي توان گفت معلول دخالت هاي انساني و سودجويي آنهاست و دشت هاي لاله هاي واژگون در استانهاي مختلف را به مرز انقراض و نابودي رسانده است.
نویسنده : مريم احمدي
از سالهاي دور با آغاز فصل بهار و جان گرفتن طبيعت، لاله هاي واژگون در خاک دشت هاي مناطق سنگلاخي استانهاي مختلف قد مي کشيد ومناظر زيبايي را نمايان مي کرد. گلي وحشي که در برابر سرما استقامت بسياري داشت و با رويش هزاران شاخه زيبا عرصه هاي وسيع و مساحت قابل توجهي از دامنه هاي سنگلاخي و صخره اي را مي پوشاند. اين ويژگي ها از چشم جهانگردان و طبيعت دوستان خارجي هم دور نماند و در سال ۱۵۷۶ میلادی چند تن از جهانگردان اروپایی، لاله هاي واژگون منطقه زاگرس را به اتریش و دیگر نقاط اروپا بردند تا بتوانند اين گونه گياهي مقاوم و زيبا را در کشورهاي ديگر پرورش دهند. از آن زمان سالها گذشته و حالا لاله واژگون جهاني شده است، در حالي که رويشگاه هاي طبيعي اين گل در دشت هاي ايران يکي پس از ديگري به مرز نابودي مي رسند. دشت هاي لاله هاي واژگون يا همان گل" اشک مريم" که به عنوان چهارمين اثر طبيعي ملي ايران ثبت شده مدتي است با عوامل انساني در معرض خطر انقراض قرار گرفته است. در اين ميان دشت هاي لاله استان ايلام و مرکزي به عنوان يکي از مناطق اصلي رويش اين گونه گياهي بيش از ديگر مناطق مورد تهديد قرار گرفته تا آنجا که در بهار گذشته جاي خالي اين گونه گياهي دربازارهاي گل اين دو استان محسوس بود. اگرچه بررسي هاي کارشناسان نقش دخالت هاي انساني را به عنوان مهمترين عامل خطر انقراض عرصه هاي رويش لاله واژگون به اثبات رسانده اما همچنان عدم مراقبت از اين عرصه ها و عدم ممانعت از چراي دام ها در اين مناطق در اين دو استان به خوبي مشاهده مي شود. متاسفانه گزارشات نشان مي دهد امسال عرصههای محل رویش گل لاله واژگون در استان مرکزی به شدت کاهش یافته است .چرای احشام، تخریب زیستگاه برای ایجاد اراضی کشاورزی، برداشت مستقیم این گیاه برای عرضه به بازار گل از عواملي است که دست به دست هم داده تا حيات اين گونه ارزشمند را از بين ببرد.به دلیل زیبایی خاص و شمایل منحصر به فردی که این گل دارد معمولاً بخشی از عرصههای رویش این گل مورد تهاجم عامل انسانی قرار گرفته و در فصل بهار برخی افراد سودجو یا طبیعت گردها این گل زیبا و کمیاب را میچینند تا با فروش گلها یا کاشت در باغچه منزل از آن استفاده کنند. برخی از افراد که با قصد کسب درآمد و فروش این گل اقدام به چیدن آن میکنند هر ساله بخش زیادی از عرصههای رویش این گل را نابود میکنند و این سرمایه پرارزش طبیعی را در معرض خطر انقراض قرار میدهند. اوضاع ناخوشايند لاله هاي ايلام در ميان استانهاي مختلف که به عنوان بستر رويش لاله هاي واژگون شناخته شده، استان ايلام با داشتن لاله هاي زيبا که در طبيعتي بکر روييده اند، سالانه گردشگران بسياري را به سمت خود مي کشد . با اين حال چندي پيش اخبار منتشره از اداره کل محيط زيست اين استان از وخامت حال لاله هاي واژگون اين منطقه حکايت داشت. بیش از یک هزار گونه گیاهی در ایلام شناسایی شده که خاصیت درمانی، خوراکی و صنعتی ۳۰ درصد از آنها به صورت علمی و تجربی به اثبات رسیده است. در ميان اين گونه ها ، گل لاله واژگون هم خواص درمانی دارد و از قدیم در درمان برخی بیماری ها مورد استفاده قرار مي گرفت. همين مسئله حالا به عاملي براي نابودي اين گونه مقاوم تبديل شده است چرا که مردم با کندن این گل از دامنه کوه ها آنها را از دشت هاي صخره اي به قفسه داروهاي گياهي خود منتقل مي کنند! در اين ميان عدم آگاهي اهالي از ارزش ملي اين گل و شرايط سخت پرورش آن بيش از ديگر عوامل به چشم مي آيد چرا که ظاهرا بسياري از مردم نمي داند لاله واژگون از راه پیاز تولید می شود و کندن بی رویه آن در آينده اي نزديک نابودي کامل اين گياه را در پي خواهد داشت. چه بايد کرد؟! اگرچه مي توان سازمان هاي محيط زيست و منابع طبيعي را به عنوان سازمان هاي متولي به کوتاهي در خصوص حفاظت از رويشگاه هاي لاله وحشي استان مرکزي و ايلام متهم کرد اما حمايت از اين اثر طبيعي عزم همگاني و برنامه ريزي دقيق مي طلبد. اين سازمان ها علاوه بر اينکه مي توانند براي حفاظت از لاله ها در فصل بهار اقدامات موثري انجام دهند، بايد در زمینه حفظ و تکثیر این گیاه کمیاب، مطالعات کارشناسی انجام داده تا زمینه پرورش این گل در گلخانهها نیز فراهم شود، چراکه گلهای لاله واژگون قابلیت تکثیر از طریق کشت گلخانهای را دارند و اين اقدام مي تواند بزرگترين مانع براي انقراض اين گونه ارزشمند و کمياب باشد. اين در حالي است که مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی معتقد است برای پیشگیری از خطر انقراض گل لاله واژگون طی چند سال اخیر طرحهای مدیریت چرای دام، حفاظت از منابع طبیعی و مرتع داری و قرق در عرصههای رویش این گیاه اجرا شده اما اين اقدامات در کنار ارتقاي سطح فرهنگي روستاييان و طبيعت گردان به نتيجه مطلوب خواهد رسيد. یوسف یوسفی مهمترین ابزار پیشگیری از خطر انقراض این گیاه زینتی و سرمایه طبیعی را ارتقای فرهنگ عنوان کرده و مي گويد: هر جا که لاله واژگون رشد و تکثیر پیدا کرده است نشان از فرهنگ بالای ساکنان ان منطقه دارد. وي مي افزايد: در کنار فرهنگ سازی اختصاص اعتبارات کافی، امکانات و توجه به تقویت نیروهای انسانی در این حوزه برای معرفی و شناخت منابع طبیعی ضرورت دارد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۷ فروردين ۱۳۹۵ - ۱۶:۲۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]