محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846620313
گذار از گردشگری سنتی به توریسم صنعتی
واضح آرشیو وب فارسی:55 آنلاین: درباره دو اصطلاح گردشگری سنتی و گردشگری صنعتی[1] باید گفت گردشگری در ایران سابقه دیرینه دارد. شماری از گردشگران حاصل مشاهدات خود را نوشته اند که ماحصل آن، ده ها سفرنامه و خاطرات است که باقی مانده است. از همان روزگار قاجار درباره شهر اصفهان به عنوان یکی از شهرهای گردشگرپذیر می خوانیم «مگر این شهر همان شهر نبود که هنوز در کتب و سینه اهالی دول فرنگستان عظمت و آبادانی و صنایع و بدایع آن مکنون است؟ و هنوز به تماشای آثاری که اکنون در آن شهر باقی است آمده، متذکر همت و هنر ساکنان سلف آن شهر می شوند؟»55 آنلاین : درباره دو اصطلاح گردشگری سنتی و گردشگری صنعتی[1] باید گفت گردشگری در ایران سابقه دیرینه دارد. شماری از گردشگران حاصل مشاهدات خود را نوشته اند که ماحصل آن، ده ها سفرنامه و خاطرات است که باقی مانده است. از همان روزگار قاجار درباره شهر اصفهان به عنوان یکی از شهرهای گردشگرپذیر می خوانیم «مگر این شهر همان شهر نبود که هنوز در کتب و سینه اهالی دول فرنگستان عظمت و آبادانی و صنایع و بدایع آن مکنون است؟ و هنوز به تماشای آثاری که اکنون در آن شهر باقی است آمده، متذکر همت و هنر ساکنان سلف آن شهر می شوند؟» (روزنامه فرهنگ اصفهان، ش 92، 30 ربیع الثانی 1298). این آگاهی تا جایی بود که در دوره مشروطه حساسیت و توجه نسبت به نگهداری ارزش ها و گنجینه های شهری بالا گرفت و اعتراض نسبت به تخریب آنها شدت یافت. مطبوعات آن روزگار حاکم پیشین اصفهان، مسعود میرزا ظل السلطان را به بی توجهی به این آثار و حتی تخریب عمدی آن متهم کرده و در این مقوله شهر اصفهان را با شهرهای اروپا مقایسه می کردند. « ایرانیان آن بناهای با شکوه را ویران نمودند و اروپاییان عکس آنها را برداشتند و برای زینت در اطاق های موزه خود گذاشتند و هرکس ویران کردن آنها را می دید سرشک از دیده بر دامان می افشاند.» (روزنامه انجمن بلدیه فرج بعد از شدت، ش 5، رمضان 1325) پس ایران و شهرهای تاریخی آن همواره در مسیر گردشگری سنتی قرار داشته و نوعی آگاهی نسبت به این امر در جامعه ایرانی ایجاد شده بود.نوع گردشگری که تاکنون ذکر آن رفت، مسافرت های انفرادی و بدون ایجاد زیرساخت های مربوطه بود. یک دلیل آنکه میهمانان فرنگی به دلیل نبودن جا و مکان، در عمارات حکومتی مثل هشت بهشت بیتوته می کردند. ( هانری رنه، 1335، ص 924) یا آنکه میهمان خانه بزرگان شهر می شدند. در این شرایط گردشگری داخلی نیز چندان رونقی نداشت و هر کس از محدوده شهر خویش، جز برای زیارت یا تجارت خارج نمی شد. این شرایط همگی به دوره پیش از صنعتی شدن گردشگری باز می گردد. شاید بتوان گفت از وقتی گردشگری به عنوان یک صنعت شناخته می شود که نوع و ماهیت مسافرت ها و نیز لوازم مرتبط با آن متفاوت گردید.به عنوان نمونه ایجاد مسافرخانه و هتل و نیز تهیه راهنما و نقشه و اصولا برنامه ریزی برای جلب گردشگر و صرف هزینه برای آن، در کنار ایجاد بسترهای سخت افزاری و نرم افزاری لازم و از آن مهم تر ایجاد ساختاری اداری برای مدیریت گردشگری از نشانه های تبدیل شدن گردشگری به یک صنعت است. صنعت گردشگری در ایران و نقش سفرا و کنسول ها تبدیل گردشگری سنتی به صنعت گردشگری در ایران در چه زمانی اتفاق افتاد؟ براساس اسنادی که از صنعت گردشگری ایران به چاپ رسیده است برای نخستین بار در سال 1309ش سفرا و کنسول های ایرانی مقیم کشورهای اطراف از جمله مصر، عراق و ترکیه سعی داشتند به صورت عملی به مدیران ایرانی بگویند «صنعت گردشگری» چیست و در این راه باید چه قدم هایی برداشته شود.در سال 1309 کنسول ایران در بصره به وزیر امور خارجه نوشت: «خوب است مثل حکومت عراق به جلب مسافران خارجی خصوصا آمریکایی ها بذل توجهی بشود و برای این کار قبلا ساختمان چند مهمانخانه آبرومند به طرز جدید در تهران و سایر شهرهای مهم از قبیل شیراز، اصفهان، کرمانشاه و خوزستان لازم به نظر می آید... و یک کتابی به فارسی و فرانسه به اسم رهنما باید طبع و اشاعه و در آن کتاب اسامی جاهای تماشایی از قبیل تخت جمشید و بیستون و خرابه های شوش و عمارات صفویه و ... با توضیحات مختصری درج شده و نیز در آن مسافت بین شهرها و میزان کرایه وسایل نقلیه در ایران نوشته شود.»(اسنادی از صنعت جهانگردی در ایران، 1380، ج1، ص 20)وزیر مختار ایران در بغداد چندی بعد مشکلات گردشگران در ایران را بازگفته و به هیات دولت اطلاع داده است که تشریفات گمرکی و «مزاحمتی که امنیه ها و ماموران گمرک» ایجاد می کنند از چالش های گردشگران است (همان، ج1، ص 27).در سال 1315 وزیر مختار ایران در عراق به دولت ایران اطلاع داد که هر ساله عده زیادی از مردم عراق برای فرار از گرما به لبنان و سوریه می روند، «در صورتی که غالب عراقی هایی که به سوریه رفته اند اظهار می کنند که اگر دولت شاهنشاهی توجهی به آبادی های کرند فرموده و در آنجا وسایل راحت و حفظ الصحه را فراهم فرمایند، همه رفتن به کرند را ترجیح می دهند.» این مامور به دولت ایران پیشنهاد می کند برای جذب این همه گردشگر بهتر است زیرساخت های لازم در شهر کرند فراهم شود(همان، ج1، ص 147). در سال 1333 سفیر کبیر ایران در مصر به وزیر امور خارجه شرح داد که کشور مصر در این حوزه به کجاها رسیده است؛ «یکی از منابع درآمد مهم ارزی مصر پول هایی است که جهانگردان در اینجا خرج می کنند.... این کار از دیر زمانی رونق داشته و مخصوصا آثار قدیم سرزمین مصر و موزه معتبری که در شهر قاهره بنا شده، دوستداران تاریخ و آثار قدیمه را به این طرف می کشد. حکومت انقلابی مصر هم به اهمیت عواید سرشاری که از این راه به دست می آید به خوبی پی برده و همه گونه تشویق برای جلب مسافران می نماید... حالا باید ببینیم مصری ها در کشور خود چه دارند که این اندازه توریست اینجا می آید و آیا برای ما هم میسر است که این کار را بکنیم؟».(همان، ج1، ص 295) او در مقایسه میان ظرفیت های بالقوه و بالفعل میان مصر و ایران به این نتیجه می رسد که«ایران تمام آن مزایا را داراست به علاوه محسنات بسیاری که مصر به کلی فاقد آن است. ما در کشور پهناور خود الحمدالله همه چیز داریم که می توانیم با مختصر سعی و کوشش مسافران خارجی را به کشور خود جلب کنیم.» او جاذبه های ممتاز گردشگری ایران را چنین بر می شمارد «در زمستان کوه های پربرف داریم. در جنوب آب و هوای گرم داریم.... تماشای تخت جمشید، شهر اصفهان، آبهای معدنی رامسر، سواحل بهشت مانند دریای مازندران، تهیه کردن وسایل شکار در شکارگاه های ایران، تمام این محسنات اگر به طور خوبی در نظر گرفته شده و با سلیقه از آن استفاده شود، بلاتردید پس از یکی دو سال فواید کلی خواهد داشت»(همان،ج1، ص 298) اما شاه بیت سخن سفیر کبیر این جمله بود که «صنعت جلب توریست امروز خودش یک شعبه از علم اقتصاد است»(همان،ج1، ص 298) نکته ای که پس از 60 سال هنوز بسیاری از مدیران کلان کشور به آن واقف نشده اند! سفیر ایران در ترکیه نیز از هتل های عالی و مناسبی که در شهر استانبول برای گردشگران ساخته شده گزارشی داده و در پایان نوشت «دولت ترکیه و شهرداری ها با توجه به موضوع توریسم، جهانگردی و اقدامات مرتبی که به منظور تشویق و تسهیل مسافرت سیاحان، بازرگانان و ... می نمایند، گذشته از اینکه بر آبادانی و عمران کشور می افزایند، از جنبه اقتصادی و تحصیل ارز خارجی نیز منافع مهمی حاصل می کنند» (همان، ج1، ص 321) سفیر ایران در آمریکا در سال 1335 اقداماتش را در این زمینه گزارش داد، او می خواست راهنمای عملی برای دیگر سفرا تعیین کرده باشد. این اقدامات شامل «اعمال نفوذ در مطبوعات آمریکا و شناساندن ایران از مجرای جراید و مجلات، سخنرانی های موثر و دلچسب در محافل سیاسی و دانشگاهی، شناساندن افتخارات ایران از طریق تلویزیون و رادیو» بود (همان، ج1، ص 359) این نوع مکاتبات همراه با ارائه پیشنهادها و شرح بازخورد سیاحانی که از ایران دیدار کرده یا ترجمه مقالاتی که راجع به ایران در روزنامه های خارجی از دید گردشگری نوشته می شد، فراوان دیده می شود. به حدی که بیراه نیست اگر بگوییم صنعت گردشگری در ایران درس ها و تجربه های اولیه را از کشورهای همسایه و منطقه آموخت. نخستین پیشنهادها برای مدیریت گردشگری در سال 1310 غلامحسین ابتهاج،[2] به تیمورتاش، وزیر دربار، پیشنهاد کرد امور مربوط به سیاحان خارجی در یک ساختار اداری شکل بگیرد. امری که سنگ بنای «اداره جلب سیاحان» گردید. او از شکایات تعدادی از سیاحان آمریکایی سخن گفت که تازه از ایران دیدار کرده بودند، آنگاه پیشنهاد کرد «امر و مقرر فرمایید در یکی از وزارتخانه ها، دایره ای مخصوص و چنان چه مقتضی نباشد به یکی از دوایر دولتی امور سیاحان محول شود.» همین شخص برای تصدی امور گردشگران، اداره تابعیت یا اطلاعات وزارت خارجه را پیشنهاد می کند (همان، ج1، ص 59). در همین گزارش بر جنبه اقتصادی و مادی گردشگری اشاره شده که «تذکر این نکته را به حضرت اشرف عالی که تا چه اندازه از وجود سیاحان خارجی می توان استفاده مادی نمود زاید می داند» (همان جا) بنابراین در همان سال 1310 مدیرانی جهان دیده در ساختار دولتی ایران بودند که نگاه جدیدی به مقوله گردشگری داشته و آن را از دریچه «صنعت» می نگریستند. شکل گیری نخستین اداره گردشگری سرانجام در سال 1313 در وزارت داخله «دایره تبلیغات و جلب سیاحان خارجی» تشکیل شد. توجه به دو واژه «دایره» که تشکیلاتی پایین تر از «اداره» بود و نیز کلمه«سیاحان خارجی» که نگاه و هدف آن سازمان را مشخص می کرد، حائز اهمیت است. نخستین رئیس این دایره همایون سیاح بود. این شخص در نامه ای به تاریخ همین سال به وزارت مالیه نوشت: «به طوری که آن وزارت جلیله مستحضر هستند، اخیرا نسبت به جلب سیاحان خارجی به مملکت شاهنشاهی، از لحاظ اهمیت و فوایدی را که حائز است، وزارت داخله اقداماتی را به عمل آورده» (همان، ج1، ص 78). همایون سیاح در این نامه از تسهیلاتی در صدور «جواز مسافرت» برای گردشگران سخن گفته و از وزیر مالیه می خواهد تشریفات گمرکی و «سختگیری ها» برای سیاحان کمتر شود. گویا یکی از مهم ترین چالش های گردشگری در ایران همین نوع موانع بوده است «به طوری که معمول است اعمال پاره ای تضییقات که از ناحیه ماموران گمرک و انحصار، تفتیشات مختلفه و طولانی و نیز ادای توضیحات زیادی که باعث معطلی و زحمت مسافران خواهد بود، نسبت به سیاحان به عمل می آید، باعث عدم پیشرفت منظور اصلی بوده...»(همان، ج1، ص 78). یک سال بعد در سال 1314 «کانون جهانگردی ایران» در تهران برپا شد که مقصود از تاسیس آن در اساسنامه آمده بود «فراهم آوردن موجبات آسایش و تسهیل مسافرت جهانگردان ایرانی در خارجه و جهانگردان خارجی در ایران » (همان، ج1، ص 112) .اگر چه رئیس این کانون محمود جم و منشی آن غلامحسین ابتهاج بود، اما به نظر می آید این کانون به شکل بخش خصوصی اداره می شده است. از مجموعه مکاتباتی که از این کانون باقی مانده است می توان تصور کرد عملکرد این کانون بیشتر حالت مشورتی بوده است.در سال 1328 تغییر دیگری در ساختار سازمانی مربوط به گردشگری حاصل شد. به این ترتیب که یک «شورای جهانگردی» تحت ریاست افتخاری وزیرکشور تشکیل شد. این شورا «به منظور تمرکز و توسعه و نظارت در امور جهانگردی و مسافرتی و تبلیغات لازم در این باب» تشکیل شد. (همان، ج1، ص 265). نمایندگانی از اداره گذرنامه، اداره هواپیمایی، مدیر کل تبلیغات، رئیس کل گمرک همراه با دبیر کانون جهانگردی ایران در این شورا عضو بودند.گویا این شورای جهانگردی چندان کارآ نبوده است که در سال 1334 ابوالحسن ابتهاج، مدیرعامل سازمان برنامه، به نخست وزیر پیشنهاد کرد برای جلب توریستِ بیشتر و اجرای «تبلیغات عاقلانه» و «وضع مقررات صحیح» در این رابطه بهتر است «دستگاه مجهز و علاقه مندی تحت سرپرستی مستقیم نخست وزیر تشکیل شود» (همان، ج1، ص 325).در سال 1336 دایره جلب سیاحان، ارتقای درجه یافت و به «اداره» تبدیل شد. دو ماه پس از این تحول، در گزارشی از اقدامات آن اداره جدید می خوانیم: «در شهرستان هایی که بیشتر مورد نظر سیاحان خارجی می باشد، کمیسیون دایمی جهانگردی به ریاست فرماندار تشکیل گردید. همچنین با کمک شهرداری ها «نقشه ها و راهنماهای» شهرهای مهم چاپ و توزیع شد. اقدام دیگر آن بود که به بانک ملی پیشنهاد شد اجازه دهد مدیران هتل ها تا حد معینی به تعویض پول خارجی به ریال اقدام کنند. چرا که برای سیاحان پیدا کردن شعبه مرکزی بانک ملی با اتلاف وقت همراه بود(همان، ج1، ص392)» فهرست منابع اسنادی از صنعت جهانگردی در ایران (1380) معاونت خدمات مدیریت و اطلاع رسانی ریاست جمهوری، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سه جلد پاپی، عابدین (1389) چشم انداز گردشگری ایران و جهان، تهران: راه کمال. رنجبران، بهرام و زاهدی، محمد (1384) شناخت گردشگری، اصفهان: چهارباغ. سینایی، وحید (1382) گردشگری در ایران؛ عملکردها و چالش ها. تهران: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی. روزنامه فرهنگ اصفهان، ش 92، 30 ربیع الثانی 1298 روزنامه انجمن بلدیه فرج بعد از شدت، ش 5، رمضان 1325 هانری رنه، د المانی (1335) سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمه فره وشی، تهران: ابن سینا [1]. اصطلاح گردشگری صنعتی و سنتی را از این کتاب برداشته ام: پاپی، عابدین (1389) چشم انداز گردشگری ایران و جهان، تهران: راه کمال، ص 69 [2]. غلامحسین ابتهاج متولد 1276و تحصیل کرده بیروت و پاریس بود. پس از ورود به خدمات دولتی در وزارت مالیه و وزارت فواید عامه مشاغلی به او ارجاع شد. بعد در وزارت خارجه استخدام گردید. در سال 1313 دبیر اول سفارت ایران در قاهره شد. یک سال بعد در وزارت کشور مدیر کل اداره سیاسی و جلب سیاحان شد. در سال 1316 به معاونت شهرداری تهران منصوب شد. پس از برکناری صوراسرافیل شهردار وقت، مدتی نیز کفالت شهرداری را بر عهده گرفت. مدتی نیز معاون وزارت راه و عضو هیات مدیره شیلات بود. سرانجام به شهرداری تهران رسید و مجموعا سه بار شهردار تهران شد. در مجالس 16 و 19 نماینده بندرانزلی در مجلس بود. یکی از اقداماتش تشکیل شرکت ایران تور است. او در سال 1346 درگذشت. منبع : دنیای اقتصاد
یکشنبه ، ۱۵فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: 55 آنلاین]
[مشاهده در: www.55online.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]
-
گوناگون
پربازدیدترینها