واضح آرشیو وب فارسی:موج رسا: استان زنجان که آن را فلات زنجان نیز می نامند، در ناحیه مرکزی شمال غربی ایران واقع شده است، که صنعت چاقوسازی در زنجان بطور قطع ماحصل عواملی چون موقعیت جغرافیایی است که قدیمی ترین چاقوی به دست آمده از مجموعه ی مرد نمکی در معدن نمک چهرآباد " روستای حمزه لو " متعلق به هیجده قرن پیش می باشد.به گزارش موج رسا , استان زنجان که آن را فلات زنجان نیز می نامند، در ناحیه مرکزی شمال غربی ایران واقع شده است. استان زنجان با هفت استان هم مرز است، این استان از شمال به استان های اردبیل و گیلان، از شرق به استان قزوین، از جنوب به استان همدان، از جنوب غربی و غرب به استان های کردستان و آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی محدود است. استان زنجان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، دارای ۳ شهرستان، ۱۳ بخش، ۸ شهر، ۴۴ دهستان و ۹۸۱ آبادی دارای سکنه است. استان مذکور از دو منطقه کوهستانی و جلگه ای تشکیل یافته است، مناطق کوهستانی این استان اغلب دارای قله های مرتفع هستند و در نواحی شمالی شهرستان زنجان، بخش های مرکزی، طارم علیا، طارم سفلی، ماه نشان، ایلات قاقازان و در غرب و جنوب غربی آن، شهرستان خدابنده (قشلاقات افشار) قرار گرفته اند، سایر نقاط استان را مناطق جلگه ای یا دشت های آن در برمی گیرند. میزان بارندگی در این استان، سالانه ۳۲۳ میلی لیتر و میانگین تعداد روزهای یخبندان آن در طول سال، ۱۱۵ روز است، حداکثر مطلق دما در شهر زنجان ۴۰ و حداقل آن ۶/۲۹- درجه سانتی گراد ثبت شده است. فصل سرمای منطقه از اوایل آذر ماه با بارش برف های پیاپی که سراسر استان و به ویژه ارتفاعات را می پوشاند شروع می شود و معمولاُ تا اواخر فروردین ماه ادامه دارد، مهم ترین بادهای استان مشتمل بر باد سرمه و باد گرم است . دراستان زنجان رشته های مختلف صنایع دستی رواج دارد، از آن جمله گلیم بافی در ابهر، قیدار و زنجان روستاهای آن گیوه دوزی ابریشمی و نخی در انگوران و زنجان، چاروق دوزی در شهر زنجان، رنگرزی در ابهر، زنجان و قیدار، سفالگری در روستای قلثوق، ملیله کاری شامل سینی، سرویس بشقاب کاسه و وسایل مصرفی در شهر زنجان، ساخت انواع چاقو و کارد و قندشکن در زنجان، جاجیم بافی نواری در طارم علیا و ماه نشان، انگوران، کیسه بافی حمامی، نواری در انگوران، ماه نشان، قیدار و حکاکی روی مس در شهر زنجان را می توان نام برد. ضمن آنکه باید گفت قالی بافی از جمله هنرها و حرفی است که در اکثر شهرها و روستاهای استان زنجان رونق و رواج دارد، اما شهر زنجان با آثار فلزی و بویژه چاقوهای زیبا و تنوع آن مشخص می شود و نام زنجان، اینگونه آثار هنری را به ذهن متبادرمی سازد. *تاریخچه چاقو سازی: از آنجائیکه ایرانیان در بین جهانیان از جنگاوران بی باک و جهانگشایان چیره دست شناخته شده اند ناگزیر باید از ابزارهای جنگی خوبی برخوردار بوده باشند، چرا که در زبان پارسی نام ابزارهای جنگی بجای مانده که برخی از آنها را در پارس باستان یعنی در نوشته های روزگار هخامنشیان و بیشتر آنها را در نامه دینی ایرانیان، اوستا، می یابیم و جالب اینکه نام بیشتر ابزار مزبور در زمان حاضر نیز بین نوشته ها، مشاهده می شو. سابقه صنعت چاقوسازی در ایران را در زمانهایی باید جستجو کرد که داشتن سلاح سرد از ضروریات زندگی هر فرد به شمار می رفت، یکی از قدیمی ترین مناطق سکونت ایران که قدمت آن به هزاره ی ششم می رسد، تپه سیلک کاشان می باشد، قدیمی ترین آثار بدست آمده از سیلک از جنس سنگ می باشند از آن جمله چاقویی است با دسته ی از استخوان و تیغه ای از سنگ چخماق می باشد که متعلق به 4200 ق.م می باشد. شاردن نقل می کند که در زمان او هیچیک از ایرانیان بدون شمشیر از خانه بیرون نمی رفتند، تیغه این شمشیرها به قدری برنده بود که بر طبق داستانهای قدیمی اگر با دست پهلوانی به سواری زده می شد او را از فرق سر تا روی زین به دو نیم می کرد. با ورود سلاح گرم به بازار بتدریج حمل و استفاده از سلاح سرد منسوخ گردید، صنعت شمشیرسازی نیز رو به افول رفت و در حد چاقوسازی و ساخت اشیاء برنده مورد نیاز روزمره زندگی به حیات خود ادامه داد، یکی از شهرهایی که صنعت چاقوسازی و ساخت اشیاء برنده را حفظ کرده و بیشترین شهرت و معروفیت را در ایران دارد، شهر زنجان است. صنعت چاقوسازی در زنجان بطور قطع ماحصل عواملی چون موقعیت جغرافیایی و نقش زنجان در جنگهای مختلف تاریخی (قبل از اسلام و بعد از اسلام)، موقعیت سوق الجیشی استان نسبت به استانهای همجوار، قرار گرفتن بر سر تمدنهای شرقی، غربی و نزدیکی به فلات مرکزی، فراهم بودن مواد اولیه و معادن غنی آهن و مس می باشد. با توجه به شواهد و مدارک به دست آمده به طور قطع اعلام تاریخ دقیق و مشخص پیرامون زمان شروع این صنعت در استان زنجان مقدور نمی باشد، قدیمی ترین چاقوی به دست آمده از مجموعه ی مرد نمکی در معدن نمک چهرآباد " روستای حمزه لو " متعلق به هیجده قرن پیش می باشد. این چاقو دارای دسته ای از شاخ بز است و طول آن 11 سانتی متر که با استفاده از دو میخ پرچ به تیغه ای متصل گردیده که طول تیغه 5/8 سانتی متر اندازه گیری می گردد. غلاف آن از جنس چرم بوده و با بندی از جنس چرم به لباس وی متصل بوده است، طول غلاف 5/15 سانتی متر می باشد، در عرض آن شکافی تعبیه شده که احتمالاً وسیله ای شبیه گوش پاک کن یا نوعی سنجاق در آن جاسازی شده است. چاقوی مزبور را می توان به عنوان اولین و قدیمی ترین سند موثق به دست آمده در خصوص صنعت چاقوسازی زنجان نام برد. از حدود قرن 10 هجری قمری شهر زنجان یکی از مراکز مهم صنعتی بوده است که در آن کارگاههای مختلف اسلحه سازی دایر گشت، با کشف مجموعه ی منحصر به فرد مرد نمکی، پیشینه تاریخی این صنعت در زنجان از هیجده قرن پیش به طور قطع مشخص است. انتهای پیام/
دوشنبه ، ۹فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: موج رسا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]