واضح آرشیو وب فارسی:ذاکرنیوز: احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه در صدر یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی در واپسین روزهای پایان سال وارد تهران شد.به گزراش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی ذاکرنیوز، احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه و معمار سیاست تنش صفر با همسایگان در صدر یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی در واپسین روزهای پایان سال وارد تهران شد. در این سفر موضوعاتی چون روابط دوجانبه سیاسی و اقتصادی، منطقه ای و مشترکات بین المللی بین ایران و ترکیه مورد مذاکره قرار گرفت. در واقع مسائل دو کشور فراتر از موضع گیری های روزمره و اظهارنظرها است و دو کشور در صددند تا سطح روابط دوجانبه را به مرز 30 میلیارد دلار که همواره مطرح بوده است، برسانند. در سفر پیشین رجب طیب اردوغان به تهران و همچنین سفر حسن روحانی به آنکارا، روسای جمهور دو کشور درصدد بوده و هستند تا مبادلات اقتصادی را به مرز 30 میلیارد دلار در سال برسانند، از این رو این سفر می توانست مقدمه ای برای سفر آتی روحانی به ترکیه باشد که طی ماه آینده صورت می گیرد. بنابراین یکی از مواردی که دو کشور بر سر آن بحث بود اختلافات بر سر قیمت گاز است. علاوه بر مسائل دوجانبه و حضور شرکت ها و گروه های تجاری ترکیه که همراه داوود اوغلو بودند، این اولین سفر یک مقام بلندپایه ترکیه بعد از اجرایی شدن برجام و رفع تحریم ها است که در چارچوب فرصت های پسابرجام می تواند برای دو کشور وجود داشته باشد. در واقع این فرصت های جدید که به واسطه از بین رفتن محدودیت ها برای ترکیه ای ها فراهم شده است، می تواند اشتیاق بیشتر آنها را برای ورود به ایران دوچندان کند. در واقع در بحبوحه تحریم های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل علیه ایران، مقامات ترکیه سعی کردند که تحریم های یکجانبه آمریکا را رعایت نکنند، اما در مورد تحریم های سازمان ملل نمی توانستند آن را نادیده بگیرند. در روابط بین ایران و ترکیه در زمان تحریم ، ترکیه بر خلاف برخی عرب منطقه(عربستان و...) با ایران بسیار مدارا کرد که این نکته مهمی است، علاوه بر دولت های عربی، پاکستان، هند و کره جنوبی از جمله کشورهایی بودند که همراهی خود را با غرب نشان دادند، اما ترکیه به رغم همه فشارها، روابط تجاری با ایران را البته به دلیل منافعی که برای آنکارا داشت، قطع نکرد. اما به هر حال نسبت به دیگر همسایگان، ذهنیت مثبتی را در بین مردم و مقامات ایران بر جای گذاشت، بنابراین این نکته بسیار مهمی است که ترکیه در زمان تحریم ها به ایران کمک کرد.از سوی دیگر این سفر می تواند در سطح منطقه ای مورد تحلیل قرار گیرد. اظهارات پیشین اردوغان که در بحبوحه حملات روسیه به مواضع داعش در سوریه مطرح شد و ایران را متهم به حمایت از پ ک ک کرد، همه نشان می دهد که نوعی دلجویی و رفع تنش ها و سوءتفاهمات نیز از اهداف سفر اوغلو به تهران است. مساله سوریه، عراق و روابط ترکیه با عربستان نیز از پرونده های اختلافی دیگری است که میان تهران و آنکارا مطرح است. همچنین موضع گیری ترکیه نسبت به یمن نیز باعث شده تا مشکلاتی در روابط دو کشور به وجود آید. ترکیه به هر حال در سوریه هم به لحاظ حمایت از اپوزیسیون مخالف اسد، داعش و همراهی با قطر و عربستان در نقطه مقابل نگاه ایران به سوریه قرار می گیرد. اما در این میان و در متن تحولات داخلی سوریه، موضوعاتی چون آتش بس، قطع کشتار و گسترده نشدن بحران از اشتراکات دو کشور است که نشان می دهد که تهران و آنکارا نمی خواهند از گسترده شدن بحران در سوریه حمایت کنند. اما اینجا اختلاف به نگاه های حداکثری و حداقلی برمی گردد، ایران می تواند به ترکیه کمک کند که آبرومندانه از بحران سوریه خارج شود، یا ایران می تواند به ترکیه کمک کند که منافع این کشور در سوریه به رسمیت شناخته شود. چون موضوع تهدیداتی که تمامیت ارضی ترکیه را مورد تهدید قرار می دهد، امروزه یک منبع نگرانی قابل توجه برای مقامات ترکیه است.در مورد روابط ترکیه و عربستان نیز باید گفت که هم در راس هرم و هم بدنه جامعه ترکیه روابط خوبی با ایران وجود دارد، به این معنی که بدنه جامعه ترکیه چندان نمی تواند ارتباطی با اعراب داشته باشد و پذیرای چنین رابطه ای باشد. این مساله بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. به نظر می رسد که داوود اوغلو می تواند به سیاست و تئوری پیشین خود بازگردد؛ یعنی به سال های 2008 -2007 که سیاست تنش صفر با همسایگان را مطرح کرد، اگر اوغلو واقع گرا باشد می داند که اتخاذ سیاست تهاجمی و نوعثمانی گرایی چقدر می تواند برای ترکیه و همسایگانش ایجاد تنش کند. از سوی دیگر مساله خشونت امروزه جامعه ترکیه را دربر گرفته است؛ در استانبول، آنکارا و در جنوب شرقی ترکیه یعنی مناطق کردنشین. بنابراین بازگشت به سیاست تنش صفر، یک راه حل فوری و یک استراتژی مناسب در مقطع کنونی است.در پایان باید گفت که دو کشور ایران و ترکیه به عنوان کشورهایی که سابقه تمدنی در خاورمیانه دارند، می توانند مدیریت نظم و امنیت منطقه ای را به عهده بگیرند و حتی با مصر و عربستان به شرط اینکه سعودی ها سیاست تهاجمی خود را کنار بگذارند، مدیریت خشونت ها در خاورمیانه را به عهده گرفته و از قدرت بازیگری خود استفاده کنند. محمدرضاشجاعیان
یکشنبه ، ۱فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ذاکرنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]