واضح آرشیو وب فارسی:دولت بهار: باشگاه خبرنگاران: آل سعود در دوران 8 سال دفاع مقدس در حمایت و پشتیبانی سیاسی، مالی و لجستیکی از رژیم صدامک سنگ تمام گذاشت. اما ماه عسل عربستان و شیوخ دیگر با عراق با تهاجم صدام به کویت در سال 1991 به پایان رسید. تضاد تحولات عراق با منافع راهبردی عربستان در طی سال های بعد عراق به کشوری بحران زا و بی ثبات تبدیل شد و روابط دو جانبه بغداد و ریاض متاثر از فضای پس از جنگ اول خلیج فارس فضای سنگین و تیره گردید. بعد از حوادث 11 سپتامبر و در آستانه تهاجم آمریکا به عراق عربستان اگر چه بنا به محدودیت ها و مقتضیات داخلی و منطقه ای موضع صریحی در حمایت از حمله به عراق ابراز نکردد و از دراختیار قرار دادن پایگاه هوایی به نیروهای ائتلاف خودداری کرد اما با اجازه به آمریکا و نیروهای ائتلاف در استفاده از فضای آسمان خود در مرزهای عراق و عربستان همگامی خود را با این اقدام نشان داد. اما با پایان یافتن جنگ و سقوط صدام روند تحولات به گونه ای بود که در تضاد کامل با منافع راهبردی عربستان قرار داشت. 1. جلوگیری عربستان از قدرت گرفتن شیعیان در عرصه سیاسی عراق پس از خاتمه جنگ دوم خلیج فارس مقامات صعودی اگرچه از صدام خشنود بودند اما نگرانی و هراس آنها از بابت آینده سیاسی عراق از همان ابتدای اشغال عراق مشهود بود. سعود الفیصل وزیر امور خارجه وقت عربستان اندکی پس از اشغال عراق گفت: دولت صعودی منتظر می ماند تا مردم عراق دولتشان را انتخاب نمایند. مشارکت ما منوط به این مسئله است که دولت عراق تهدیدی برای مردم خاورمیانه نباشد. با گذشت زمان و تشدید ناآرامی ها و ظهور شیعیان در ساختار سیاسی و اجتماعی همچنین به حاشیه رفتن بعثی ها و سنی ها از ساختار قدرت در عراق نگرانی های عربستان نیز آشکارتر گردید. طبق اسنادی که پایگاه افشاگر ویکی لیست به تازگی افشا کرده است در مورد وضع عراق حمایت کامل از جریان های سنی تاثیرگذار و رهبران ملی که موضعی مخالف با طرح طایفه ای نوری المالکی دارد می تواند مفید باشد. در اولین محور این طرح در برقراری تماس با رهبران و شیوخ طوایف و قبایل و جذب آنها با حربه پول و وسایل دیگر در جهت کسب تایید و همراه بودن آنها به سیاست های عربستان سعودی تاکید شده است. 2. هراس عربستان از تقویت نقش و جایگاه انقلاب اسلامی ایران پس از جنگ دوم خلیج فارس و سرنگونی صدام عربستان خود را بازنده صحنه عراق می داند چرا که تشکیل یک عراق متحد و یکپارچه با اکثریت شیعه برای دولت های سلفی و رادیکالی همچون عربستان خطر بالقوه محسوب می شود. مضاف بر آنکه دولت شیعه عراق در کنار جمهوری اسلامی ایران با داشتن عوامل همگرایی فراوان من الجمله دین، مذهب ، مسئله مدیریت کردها، نفت، حجم بالای مبادلات اقتصادی و موضوع امنیت و ثبات منطقه ای سد مستحکمی در برابر نفوذ و ادعای رهبری جهان اسلام از سوی عربستان تشکیل داده اند. بعلاوه عربستان احساس می کند آنچه باید در بحث هسته ای علیه ایران به کار گرفته می شد از میان رفته است . توافق برجام ، شرایط را کاملا عوض کرده و امروز دولت عربستان احساس می کند جمهوری اسلامی ایران نقش و جایگاه خودش را تقویت کرده است. 3. نگرانی از پیوند ایران وحزب الله لبنان از طریق عراق و سوریه افزایش هراس از تقویت نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران بعلاوه حلقه اتصال ایران، عراق، سوریه و حزب الله لبنان سبب شد تا عربستان تمام توان خود را معطوف به متلاشی کردن این حلقه اتصال نماید. به این ترتیب می بینیم تروریست های داعش در دو شهر سنی نشین فلوجه و الانبار در غرب عراق تمرکز کرده اند و می خواهند ارتباط عراق و سوریه را قطع نمایند. 4. به حاشیه رفتن سنی های طرفدار عربستان در عراق به حاشیه رفتن سنی هایی که همواره تحت تاثیر سیاست های عربستان هستند و افول نقش آفرینی آن ها در عرصه سیاسی عراق از دیگر تهدیدات آل سعود بود. عربستان تغییرات طبیعی در عرصه سیاسی عراق را نمی خواست و نمی توانست بپذیرد. عراق با اکثریت بیش از 63 درصد شیعه دهه ها تحت حکم رانی و سلطه سنی های مرکز بود و سعودی ها برخلاف این واقعیت اجتماعی خواستار تداوم نقش آفرینی سنی ها بودند. گرچه عربستان در ژستی تبلیغاتی در اکتبر 2006 با دعوت از 40 تن از روحانیون و مقامات مذهبی شیعه و سنی عراق برگزاری نشست مصالحه ملی در مکه کوشید، تلاش دولت سعودی را در جهت مصالحه و تفاهم بین نیروهای عراقی نشان دهند. در ورای این تحرکات دیپلماتیک و مواضع سیاسی آنچه مسلم است تلاش عربستان برای بازپس گیری صحنه عراق و برهم زدن ساختار سیاسی موجود در این کشور است. عربستان در فضای جدید سنی های حاکم در رژیم بعث را که به طور طبیعی هم سویی بیشتری با سعودی داشته و دارد را در خارج از قدرت می بیند که برایش قابل تحمل نیست. آل سعود که از زمان سرنگونی رژیم صدام تاکنون دولت عراق را به رسمیت نشناخته است تلاش دارد از طریق بازگشایی سفارت خود به طور مستقیم فعالیت هایش را در عراق از سر بگیرد و از آنجایی که آنها نگاه طایفه ای به عراق دارند روند جدید به سود مردم عراق نخواهد بود و به استقرار ثبات لطمه خواهد زد.
یکشنبه ، ۱فروردین۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دولت بهار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 52]