واضح آرشیو وب فارسی:ماسال نیوز: گیلانیان با نوروزی خوانی نـوعی اشـاعه فـکر و تبلیغ افکار مـذهبی و سـیاسی انجام می دادند که نمود این اشعار در دوران اوخر قاجار و اوایل پهلوی و همزمان با قیام میرزا کوچک بود که بعدها در اشعار نوروزی خوانی باقی ماند.به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ماسال، هفته نامه استانی راه ۵۷ نوشت: الکساندر خودزکو، درباره اجـرای مـراسم نـوروزی در شمال به سال ۱۸۴۲ میلادی، نوشته است: «نوروزی{خوانی} در گیلان امروز به پسر بچه هایی گفته می شود کـه دسته جمعی حرکت می کنند و اشعاری به میمنت نوروز می خوانند . این پسر بچه های پر جـنب و جوش هشت تا دوازده ساله در روسـتاها و شـهرها به راه می افتند، جلوی در خانه ها به خواندن شعرهای زیر می پردازند و به عنوان پاداش هدایای ناچیزی از قبیل میوه، تخم مرغ، پول خرد و غیره دریافت می کنند»… اما نوروزی خوانی در سده اخـیر، برخلاف گردآوری ارزشمند خودزکو، نظمی ست در توصیف نوروز و بهار . با وجود تـحولات اجـتماعی ایـن عصر و تأثیر تکنولوژی در زندگی مردم شهر و روستا، خوشبختانه هنوز هـم در گـوشه و کنار گیلان زمین«نوروزی»خوان ها با نغمه ها و تصنیف های دلنشین خود چند هفته قبل از موسم بهار مژده طـلیعه نـوروز، ایـن جشن کهن و ملی، را به گیلانیان می دهند.این ترانه ها معمولا توسط دو یـا چـند تـن از جوانان در کوچه ها و محلات شهر و یا در کنار خانه های روستایی اجرا می شود. «نوروزخوان»ها سراسر گـیلان را زیـر پا مـی نهند و به نیمی از شهرک ها و روستاهای مـازندران نـیز می روند . اغلب اینان نخست«دوازده امام» را می خوانند و بر ترجیع که می رسند، ترجیع را دو نفری تـکرار مـی کنند و بـعد«نوروز و نوسال»را می خوانند و گاه مقدار پول ، برنج ، چای یا تخم مرغ را کـه مـی خـواهند ، در شعر قید می کنند. ازمجریان«نوروزی خوانی»، یکی، نوروزی خوان است که ابیات منظوم نوروزی را از برمی خواند و فـانوسی روشـن در دل شب تار در دستی و چوب دستی ای از چوب ازگیل -به جهت مقابله با سگ ها -در دسـتی دیـگر دارد.مجری دیگر نوروزی ، «کیسه کش »است که هدایای دریافتی از خانه ها را در کیسه جمع آوری و حمل می کند .«کیسه کش «، بیت تـرجیع نـظم را با نوروزی خوان تکرار می کند و معمولا مانند نوروزی خوان چوبدستی ای برای مقابله با سـگ ها در دسـت دارد.آغاز برگزاری مراسم نوروزی خوانی، ازیک-دو و حتی سـه هـفته پیـش از فرارسیدن نوروز و سال نوی خورشیدی است .نـوروزی خوانی ، طـی سال های اخیر نیز-البته به ندرت -در نقاط مختلف گیلان پی گیری می شود مانند اجرای آن در برخی از روسـتاهای اطـراف شفت و رشت و تالش و ماسال… شایسته دقت اسـت کـه نوروزی خوانی نـوعی اشـاعه فـکر عامه و راهی جهت تبلیغ افکار مـذهبی و سـیاسی بوده است و در اواخر دوران قاجاریه در تاریخ مبارزات سیاسی مردم این منطقه نقش جـالبی داشـته است و نوروزی خوانان غالبا دانسته اشعاری را حـفظ کرده و آنرا به عـمق روسـتاها می بردند . آداب و مراسم نـمایشی عـامه گیلان در آخرین سال های سلسله قاجاریه، بیش از پیش سمت و سوی سیاسی و اجتماعی به خود گـرفت کـه رسم نوروزی خوانی از جمله آن مراسم بوده اسـت.قـطعه نوروزی زیـر، دقـیقا، در فـاصله آغاز قیام جنگلی ها«سـال ۱۲۹۴ خورشیدی) تا ایجاد تفرقه و شکاف در صفوف نهضت شکل گرفته اسـت: شـود نوروز ما امسال فیروز خوشی بینیم اندر او شب و روز اگرچه جملگی بودیم در سوز زراعت سوخت ما را جمله دیروز بیاید خرم و خوش عید نوروز شود میرزا در این نوروز پیـروز خوشا میرزا به ملت یار گردید خوشا حاجی ورا انصار گردید جلوگیری سپس ز اغیار گردید به دی بودیم خوار امروز فیروز بیاید خرم و خوش عید نوروز شود میرزا در این نوروز پیروز اسـاس عـدل در گیلان نهادند به دشمن تیرهای خود گشادند از ایشان ملت مظلوم شادند دعا گویند بر ایشان هر مه و روز بیاید خرم و خوش عید نوروز شود میرزا در این نوروز پیروز نوشته ی سیّد محمّد تقی میرابوالقاسمی از کتاب «سرزمین و مردم گیل و دیلم، انتشارات طاعتی-رشت با تلخیص و تصرف
شنبه ، ۲۹اسفند۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ماسال نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]