تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833653689
نظر آیت الله کاشانی درباره شاه پهلوی/ شاه قدرت تفکر نداشت
واضح آرشیو وب فارسی:صاحب نیوز: یکی از فعالان ملی شدن صنعت نفت دیداری با شاه داشت و گفت: در آن دیدار شاه ما را پذیرفت، واقعاً به حرف هایمان گوش داد، ولی با صحبت هایی که کرد، من احساس کردم خیلی توخالی است.به گزارش صاحب نیوز ، آنچه در پی می آید برگی از خاطرات پروفسور احمد خلیلی، دانشمند بلند آوازه ایرانی و از فعالان نهضت ملی است. وی به دلیل نزدیکی به کانون رهبری نهضت از چند و چون ادوار آن، اطلاعاتی گرانسنگ دارد. خلیلی در جریان فعالیت های سیاسی خویش در آن برهه با محمدرضا پهلوی سه دیدار داشت که با نقل آنها می کوشد تا از منش فکری و عملی او تصویری روشن به دست بدهد. *در آغاز این گفت وشنود، درباره ملی شدن نفت برای ما حرف بزنید؟ زمینه های این رویداد چگونه فراهم شد؟ باید بر این نکته تأکید کنم که ملی شدن نفت به خودی خود مسئله اصلی نبود. در حال حاضر شاید کمتر کسی از این موضوع اطلاع داشته باشد که ونزوئلا قبل از ما نفتش را ملی کرد و اختیار نفت را از شرکت های خارجی گرفت. قضیه ملی شدن نفت یک مسئله اقتصادی بود و به خودی خود مسئله مهمی نبود. مسئله مهم این بود که ما با یک دولت استعمارگر و قدرت اول می جنگیدیم. این مسئله اصلی بود که یکی از نمودارهای آن، ملی شدن نفت بود، یعنی نهضت ملی ایران، مقوله اصلی است و منافع اقتصادی آن مسئله ای فرعی. اگر مصدق در مدیریت این جریان اشتباه و نهضت را خراب نمی کرد ـ چون هیچ کس قادر نبود نهضت ملی را بکوبد و فقط او این قدرت را پیدا کرده بود، می توانست این کار را بکند که کرد و باعث شد، کودتا بشود؛ اگر اسمش را بگذاریم، هیچ گاه یک انحطاط بزرگ اجتماعی در ایران به وجود نمی آمد. اگر ما در آن برهه موفق شده بودیم، هیچ این جریانات تلخ بعدی از جمله امپراتور شدن محمدرضا شاه اتفاق نمی افتاد. *یعنی در واقع بخشی از اهداف انقلاب اسلامی که استقلال و خودکفائی بود، قبلاً محقق شده بود. همین طور است؛ یعنی آن همه مشکلات برای کشور به وجود نمی آمد. حداقل می شدیم مثل بلژیک یا سوئد که شاه هست، اما قدرت چندانی ندارد. در اینجا شاه به عنوان یک مقام تشریفاتی بود و مملکت را عملاً مجلس اداره می کرد. *پس جنابعالی معتقدید که استبداد مضاعف و زیاده خواهی شاه پس از ۲۸ مرداد به نحوه مدیریت نهضت ملی توسط دکتر مصدق باز می گردد؟ بله او موجب شد شاه پس از ۲۸ مرداد دیوانه و دچار نوعی خودبزرگ بینی احمقانه شود. من چند بار با او ملاقات و به عینه این مسئله را لمس کردم و فهمیدم سخت بشود این آدم را سر جای خودش نشاند. *بار اول کی به دیدن شاه رفتید؟ بار اول سر قضیه انتخابات دوره پانزدهم مجلس بود که از طرف دانشجویان و به عنوان نماینده آنها به کاخ مرمر رفتیم. *دانشجوها چه خواسته ای داشتند که شما به عنوان نماینده آنها به دیدن شاه رفتید؟ ما علیه نحوه برگزاری انتخابات اعتصاب کرده بودیم. قوام السلطنه از طریق حزب دموکرات ایران که تشکیل داده بود، می خواست همه انتخابات را ببرد و برد. مصدق که آن موقع کاندید ما بود و در دانشگاه هم زمینه داشت، نفر چهاردهم شد! ما اعتصاب کردیم، منتهی اعتصاب منظم. نه از این جنگولک بازی ها که سنگ بزنیم و با پلیس درگیر شویم. ما در دانشگاه بودیم و پلیس دور دانشگاه را محاصره کرده بود که ما تظاهرات را به بیرون نکشیم. از پشت در عقب دانشگاه، با دانشجوها صحبت کردم و گفتم: «می رویم داخل خیابان و اینها با ما کاری ندارند» و گفتم: «چون در غیاب مجلس، شاه قدرت انتخاب دولت را داردـ موقعی که مصدق هم متحصن شد، همین حرف را زد ـ می رویم و به شاه می گوییم که یا دولت را عوض کند یا انتخابات آزاد برگزار شود.» گفتیم: «اگر پلیس در خیابان به ما حمله کرد، قرارمان پشت دیوار کاخ». خلاصه ما به پشت در کاخ رفتیم و شفقت که بعد تیمسار و همه کاره مملکت شد، آن موقع آجودان شاه بود، آمد و گفت: «شما جوان ها چه می گویید؟ چرا اینجا آمدید؟ از شاه باید وقت قبلی گرفت و همین طور بدون قرار قبلی نمی شود با شاه ملاقات کنید.» من گفتم: «شما نظامی هستید و از احساسات دانشجویانی که اینجا جمع شده اند، هیچ اطلاعی ندارید و نمی دانید اینها چه می گویند. اینها با این حرف هایی که شما می زنید، صددرصد مخالف هستند و حتی با خود شما هم مخالف هستند. اینها قدرت نمایی نظامی ها را در شهر قبول ندارند.» در ادامه گفتم: «این همه تبلیغات در باره فضایل شاه می کنند، حالا دانشجویان آمده اند خودشان شاه را ببینند. مگر فقط کله گنده ها باید بیایند و شاهشان را ببینند؟ چرا دانشجوها نباید بتوانند؟ قاعدتاً نمایندگان دانشجویان هم باید اجازه داشته باشند که بروند و شاه را ببینند.» گفت: «من تا به حال از این حرف ها نشنیده بودم. من می روم و به رئیس دفتر شاه می گویم.» رئیس دفتر شاه آدم جالب و تحصیلکرده ای بود. اسمش یادم نیست. پسر یکی از صاحب منصبان بود. من به او آمد و گفتم: «شما دارید نان شاه را می خورید و اگر دست رد به سینه نماینده دانشجویان بزنید، به شاه خیانت کرده اید! برای اینکه نمایندگان دانشجویان می خواهند شاه را ببینند.» *تنها نماینده شان شما بودید؟ نه، ۵ نفر بودیم. *خود دانشجوها چند نفر بودند؟ زیاد بودند. در حدود ۲، ۳ هزار نفری می شدند. جمعیت مهمی جمع شد، طوری که حتی مصدق هم در تحصن معروف خود نتوانسته بود این قدر آدم جمع کند. به هر حال رئیس دفتر شاه بر خلاف آجودان قبلی گفت: «حرف شما کاملاً منطقی است. من الان می روم و برنامه را درست می کنم.» رفت و برگشت و گفت: «بفرمایید!» یکی از دانشجویان، نماینده دانشکده معقول و منقول بود. استوانی نماینده دانشکده حقوق بود. علیرضا صائب نماینده دانشکده علوم سیاسی بود. من هم همین طور. *بار اولی بود که شاه را می دیدید؟ بله. *او را چه جور آدمی دیدید؟ در آن دیدار ما را پذیرفت، واقعاً به حرف هایمان گوش داد، ولی با صحبت هایی که کرد، من احساس کردم خیلی توخالی است. *چه گفت که چنین برداشتی کردید؟ گفت: «بله، حق با شماست، ولی قبلاً باید با دولت تماس می گرفتید و حرف هایتان را به رئیس دولت می زدید». *یعنی حرفش این بود که چرا اینجا آمدید؟ تقریباً حرفش همین بود. گفتیم: «ما چند مرتبه نامه نوشته و خودمان رفته ایم که رئیس دولت را ببینیم و در باره انتخابات صحبت کنیم، ما را نپذیرفت، به این دلیل آمدیم که لااقل حرف هایمان را به یک مقام بالاتر زده و مسئولیتمان را نسبت به رفقای دانشجویمان انجام داده باشیم.» حرف هایمان را زدیم و مخصوصاً من حقیقتاً خیلی محکم صحبت کردم. اولین دفعه ای بود که با کسی این جور صحبت می کردم. شاه رئیس دفترش را خواست و گفت: «به قوام السلطنه بگویید چرا به حرف های منطقی این دانشجوها توجه نشده و بگویید اینها را بپذیرند و به صحبت هایشان گوش کنند.» قضیه مفصل است. بالاخره ما رفتیم و نخست وزیر را که قوام السلطنه بود، دیدیم. قوام السلطنه گفت: «ما موقعی که درس می خواندیم، این کارها را که شما می کنید، نمی کردیم و این حرف هایی را که شما می زنید، به ذهنمان هم نمی رسید. شما آدم های با استعدادی هستید، ولی دولت مشکلاتی دارد. شما سعی کنید مشکلات ما را درک کنید.» یکی از دانشجویان ما خیلی عصبانی و جوشی بود. از دانشجویان دانشکده معقول و منقول بود. گفت: «این صحبت های بیخودی چیست که می کنید؟ شما نخست وزیر نشده اید که عباس شاهنده و هفت هشت ده تا از این رجاله هایی که می خواستند وکیل بشوند، سر کار بیاورید. شما به حرف مردم گوش نمی دهید و برخلاف خواسته مردم کار می کنید، اصلاً بیخودی اینجا نشسته اید.» خلاصه آن قدر تند صحبت کرد که گونه قوام السلطنه شروع کرد به پریدن! او هروقت عصبانی می شد گونه اش می پرید و عینک روی چشمش شروع می کرد به لرزیدن! در آن ملاقات که نزدیک بیفتد و خطاب به آن دانشجو گفت: «شما ساکت باشید و بگذارید رفقایتان صحبت کنند!» به هر حال آن دوره موقعیتی باارزش بود که متأسفانه از بین رفت و نشد که از آن نتیجه درستی بگیریم. *ملاقات بعدی شما با شاه کی بود؟ موقعی که دکتر بقایی را گرفته بودند. *چه سالی؟ سال ۱۳۳۲. دکتر بقایی را گرفتند و به جای بی آب و علف وحشتناکی در جنوب تبعید کردند. *و بار سوم؟ موقعی بود که پس از ۲۸ مرداد خانواده توده ای ها از ترس اعدام بستگانشان آمدند و در منزل آیت الله کاشانی چادر زدند. شاه می خواست توده ای ها را به طور کامل قلع و قمع کند. در میان آنها بچه های ۱۵، ۱۶ ساله ای هم بودند که اصلاً از کمونیسم و چپ چیزی حالیشان نمی شد. من این حرف را به شاه زدم که یک نوجوان ۱۵ ساله چه می فهمد کمونیسم چیست؟ *این ماجرا به دوره اعدام افسران حزب توده و تحصن خانواده های آنها در منزل آیت الله کاشانی مربوط می شود. چگونه پیش شاه رفتید و با شما چگونه صحبت کرد؟ وقتی اینها آمدند، آیت الله کاشانی نه می توانست آنها را بیرون کند، نه می شد آن خیل عظیم جمعیت را نگه داشت. آقا دستور داد برایشان در حیاط بیرونی چادر زدند. برخی از آنها از مردم معمولی کوچه و بازار و خیلی آدم های خوبی بودند، قالی انداختند و آنجا را فرش کردند و اینها برای خودشان تشکیلاتی راه انداختند و تا حدی نفس راحتی کشیدند. آقا به حسین علاء که وزیر دربار بود تلفن زد که عده ای از خانواده های توده ای ها پیش من آمده اند و حرف هایی دارند و حرفشان هم بیخود نیست. *ظاهراً با خود شاه هم صحبت کرده بودند. به هر حال آقا پس از گفتگو با شاه گفتند من یک نفر را می فرستم که حرف های اینها را برای شما بگوید. علاء هم گفته بود وقت بگیرید. وقت گرفتند و من رفتم. *چه گفتید؟ در آغاز ملاقات گفتم: «من عضو هیچ گروه و دسته ای نیستم.»؛ چون ممکن بود تصور کند من به توده ای ها گرایشاتی دارم. *شما را می شناخت؟ اگر هم می شناخت اظهار نکرد، ولی انگار یک چیزی توی ذهنش بود. شاه در تمام ملاقات هایی که با دیگران داشت، نمی نشست که در مقابلش ننشینند. این قدر آدم متکبر و بی محتوائی بود، ولی این بار رفت نشست و به من هم گفت: «بفرمایید بنشینید.» من گفتم: «اعلیحضرت! شما با همه تشکیلاتی که اینجا دارید، از بیرون و مسائل اطلاع دقیقی ندارید. افرادی که پیش شما می آیند، واقعیت ها را برای شما تشریح نمی کنند!» *این حرف را که زدید، بدش نیامد؟ ظاهراً نه، گفتم: «اینها برای منافع خودشان به شما گزارش های نادرست می دهند. کاری یا چیزی می خواهند یا دوست دارند سفارش کسی را بکنند، ولی من اجازه می خواهم که مطالب واقعی را برای شما بگویم.» گفت: «خب! بگویید آقا!» گفتم: «ما در این مملکت، کمونیست نداریم. اینها کمونیست نیستند. رهبران اینها هم از کمونیسم چیزی حالیشان نیست. چه رسد به این بچه هایی که بیخودی دستگیر شده اند. اینها از مبانی نظری چپ چیزی نمی فهمند. کمونیسم یک علم است و پایه علمی دارد و کمتر کسی هم درست به حرف های مارکس یا انگلس یا لنین توجه کرده است. شما سران این حزب را بخواهید. حتی یکیشان هم از این مقولات اطلاع ندارند. می خواهم به اعلیحضرت عرض کنم در این مملکت هیچ کس از اندیشه چپ اطلاع دقیقی ندارد، دیگر چه رسد به بچه های تو خیابان!» بعد از گفتن این حرف ها بود که گفت: «بنشینید آقا و صحبت کنید.» *مگر گفته بودند وقت ملاقات تمام است؟ بله می آمدند و اشاره می کردند و شاه به آنها می گفت که بروید و به من گفت: «ادامه بدهید.» گفتم: «اینها ناراضی هستند. ناراضی هم زیاد است. باید دید علت چیست؟ باید علت عدم رضایت اینها را رفع کرد. از شهریور ۲۰ که دولت ها آمده اند، ظاهراً در رأس همه برنامه هایشان مبارزه با حزب توده بوده، بدون اینکه اساساً بفهمند اندیشه چپ چه می گوید و باید این را هم بگویم با تمام فشارهایی که آمده، در این مملکت قوی ترین حزب، حزب توده است! الان نتیجه اش این شده. اینها از وضع زندگی و تحصیل و وضع اجتماعیشان ناراضی هستند و باید به اینها رسید تا کمونیسم خود به خود از بین برود. می دانید که تئوری مارکس همین است که شناخت جامعه باید آن قدر بالا برود و وضعیت زندگی همه باید به شکلی تنظیم شود که زندگی مردم عادی تفاوت خیلی زیادی با هیئت حاکمه نداشته باشد، آن وقت مسائل خود به خود حل می شوند.» منظورم از بیان این نکته این بود که با این اقدام حتی دهان چپ ها هم بسته می شود. *شاه چه گفت؟ گفت: «متأسفانه کمتر کسی این حرف ها را می زند. شما بروید و روی این مسائل فکر کنید و چکیده آن را در جزوه ای به رئیس دفترم بدهید که به من بدهد.» من حدود یک ماه نشستم و تمام این مسائل را با دقت تشریح کردم که حدود ۱۰۰ صفحه شد و به رئیس دفتر شاه دادم. بعد شاه در سخنرانی هایش قسمت هایی از این جزوه را تکرار کرد. بی آنکه بگوید اینها را چه کسی گفته! *داستان بار سومی را که برای دکتر بقایی رفتید، تعریف کنید. دکتر بقایی با تجدید رابطه با انگلیس مخالف بود و ایشان را با این عنوان گرفته بودند. البته خیلی از فعالین نهضت ملی از جمله خود من هم جزو کسانی بودم که با این موضوع مخالف بودم. *آن زمان هم در مجلس بودید؟ من قبل از اینکه از اینجا به پاریس بروم، در مجلس بودم. من اول منشی کمیسیون نفت بودم. می خواستم ببینم مذاکرات حول چه محورهایی است. بعد منشی کمیسیون کشور شدم و نهایتاً منشی کمیسیون برنامه. دکتر بقایی را به دلیل مخالفت با تجدید رابطه با انگلستان گرفتند و حرفش هم درست بود. آقا هم شدیداً مخالف این تجدید رابطه بود. آقا [آیت الله کاشانی] تلفن کرد که مرا برای انتقال حرف هایشان به شاه در این باره بپذیرند و باز علاء وقت داد. من هم پیش شاه رفتم. موقعی که دکتر بقایی در جنوب بود، همراه با زهری پیش او رفتیم. صحبت هایم را که با شاه کرده بودم، برایش گفتم. *وضع دکتر بقایی در جنوب چطور بود؟ در گرما اتاقکی به او داده بودند و او که چاق هم بود، بشدت عرق می ریخت! یک حوض هم آنجا بود که می رفت در آن تا خنک شود. *پیش شاه که رفتید، چه گذشت؟ باز هم شما را نشناخت؟ آدم احمقی بود. به جای اینکه بگوید تو را می شناسم، نگاه احمقانه ای به آدم می کرد، یعنی تو را می شناسم. من ۱۰۰ صفحه برایش نوشته بودم و او هم توی سخنرانی هایش استفاده کرده بود. معلوم بود که می شناخت. خلاصه گفتم: «قطع رابطه با انگلیسی ها به عللی صورت گرفته و در دوران قبل همین طور بی دلیل تصمیم گرفته نشد که با انگلیس قطع رابطه کنند. مسئله ساده و پیش پا افتاده ای که نبوده. مطالعات دقیقی انجام شده بانیان این تصمیم می گویند تا آن علل و جهات رفع نشوند، ما نباید تجدید رابطه کنیم و این حرف منطقی است. از این گذشته نمی شود به دلیل اینکه کسی منطقی غیر از منطق سازشکاری دارد، او را به زندان بیندازند یا تبعید کنند». *بدش نیامد؟ چرا، یک کمی ابروهایش را در هم کشید و گفت: «به دکتر بقایی بگویید من هم به او علاقه دارم؛ اما خیلی روی این مسائل پافشاری نکند!» گفتم: «این عقیده اوست. چطور پافشاری نکند؟» گفت: «حالا ببینیم، امیدواریم که درست می شود.» *درست شد؟ دکتر بقایی را آزاد کردند؟ بله، ولی بعد از رفتن زاهدی. *یعنی رفتن شما در هرحال تأثیری به حال دکتر بقایی نداشت؟ نه. وقتی این حرف ها را به دکتر بقایی زدم، گفت: «هیچ کس این طور که تو با شاه صحبت کردی، صحبت نکرده!» و ادامه داد: «حتی وقتی وزرا هم پیش او می رفتند، نگاه می کردند ببینند او چه می گوید و حرف های او را می زدند و به این صراحت هیچ کس با او صحبت نکرده.» *در این سه ملاقاتی که با شاه داشتید و با او به گفتگو نشستید، به لحاظ شخصیتی چه تیپ آدمی بود؟ یک آدم توخالی و بی شخصیت. شخصیت و قدرت اشرف خیلی بیشتر از شاه بود. شاه یک آدم بی عرضه و ضعیف النفس بود. قدرت تفکر نداشت. هر مسئله ای که با او مطرح می شد، بلافاصله از گوینده می پرسید: راه حل؟ و حال آنکه شاه یک مملکت قاعدتاً نباید این قدر خالی الذهن باشد. *نظر آیت الله کاشانی در باره شاه چه بود؟ می گفت آدم بیخودی است. مصطفی، همسن شاه بود. یک ماشین فورد داشت و با او می رفت پی گشت و گذار. شناخت آیت الله کاشانی از شاه به دلیل این گونه ارتباطات شناخت دقیقی بود. *پس از دیدار آخر چه شد که تصمیم گرفتید برای همیشه از ایران بروید؟ هم دیدن این آدم به عنوان شاه مملکت و هم اوضاعی که پیش آمد، باعث شد که سرخورده شوم و بروم. من یکی از کسانی بودم که در آغاز فرایند نهضت ملی فوق العاده به مصدق علاقه داشتم تا جریان ۳۰ تیر پیش آمد. بعد از ۳۰ تیر و تقاضای او برای اختیارات قانون گذاری که معنای آن مجلس یعنی هیچ بود، تمام زحماتی را که کشیده شده بود، بر باد دیدم! جوری سرخورده بودم که می خواستم هر طور شده از این مملکت بروم، درحالی که اینجا زندگی خیلی مرتبی داشتم. *آقا با رفتن شما مخالف بودند؟ نه، ولی خیلی به من علاقه داشت. من هفت هشت سال توی خانه آقا بودم و در واقع با ایشان بزرگ شدم و پا به اجتماع گذاشتم. وقتی که خانه ای در شمیران گرفتم، از منزلشان نقل مکان کردم. باغچه نسبتاً خوبی بود. زیر باغ مجدالدوله، روبروی خانه برادر قوام السلطنه در منطقه امامزاده قاسم. عمارت کلاه فرنگی خوبی بود. کلفت و نوکر و زندگی مرفهی داشتم. بعداً کاری برای نوکر خانه در سازمان برنامه پیدا کردیم، با کلفت خانه ازدواج کرد و من رفتم به فرانسه. وضعش هم خوب شد و خانه ای خرید و زندگی خوبی به هم زد. همه این چیزها را رها کردم و با یک چمدان راه افتادم که البته دیار فرهنگ هم خود داستان مفصلی داشت که در جای خود گفتن دارد. فارس دریافت آخرین اخبار ایران و جهان در کانال تلگرام صاحب نیوز
شنبه ، ۲۹اسفند۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: صاحب نیوز]
[مشاهده در: www.sahebnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]
-
گوناگون
پربازدیدترینها