واضح آرشیو وب فارسی:موج رسا: حسینیه اعظم زنجان از اماکن مذهبی شیعیان است که در جنوب شهر زنجان واقع گشته است و قدمت این مکان به حدود یک قرن پیش می رسد.به گزارش موج رسا , مسجد حسینیه اعظم زنجان به عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام بعد از منا و مرکز پایتخت شور و شعور حسینی در ایران شناخته شده است. ثبت دسته عزاداری هشتم محرم برابر با شب تاسوعای حسینی به عنوان دهمین میراث معنوی ایران، دلیل منحصر به فرد بودن این برنامه و آستان مقدس و صد البته توجهات خاصه حضرت سید الشهداء (ع) به این مکان مذهبی است که شهرت و آوازه آن را به برکت معنویت خاص این مسجد و اعتقاد قلبی ارادتمندان حضرت امام حسین (ع) جهانی کرده است. این دسته عظیم عزاداری که از آن به عنوان بزرگترین تجمع عزاداران حضرت سید الشهداء (ع) در ایران نام برده می شود، به نام و یاد برادر بزرگوار و علمدار آن حضرت یعنی حضرت ابوالفضل العباس (ع) در روزی که در تقویم سوگواری محرم زنجان به " یوم الابوالفضل و یوم العباس" معروف است، به حرکت در می آید و هزاران قربانی به یاد دستان بریده آن بزرگوار در مسیر دسته حسینیه ذبح یا به مسجد اهداء می شود. مسجد حسینیه اعظم از نظر جغرافیایی در جنوبی ترین منطقه شهر زنجان، ما بین مدارهای 36 و 37 درجه شمالی و نصف النهارهای 48 و 5/49 درجه شرقی واقع شده است. برای بیان تاریخچه این مکان متبرک و معنوی از پنج سند مکتوب و نقل و قول معمرین و ریش سفیدان بهره می بریم، البته قبل از پرداختن به جزئیات تاریخچه این مسجد اشاره ای موجز در بیان لفظ " حسینیه" در منابع بدست آمده تاکنون می اندازیم. با ظهور سلسله صفویه در سال 907 هجری قمری به قیادت شاه اسماعیل صفوی، مذهب رسمی ایران" تشیع اثنی عشری" اعلام شد، یکی از دستاوردهای مهم ظهور این سلسله در ایران، تداوم و گسترش عزاداری و تعزیه خوانی بود. همچنین به دلیل اینکه زیارت عتبات عالیات بخصوص کربلا مورد توجه شیعیان جهان اسلام بود، در مسیر راههای مختلف شهری و روستایی قلعه هایی برای عزاداری زوار کربلا احداث کردند که "حسینیه" نامیده شد. تاکنون اولین نمونه های لفظ و واژه "حسینیه" در متون تاریخی دوره شاه عباس صفوی از جمله "عالم آرای عباسی" ثبت شده است، یکی از شهرهای مورد توجه در این دوره "زنجان" بود که علی رغم ویرانی ناشی از دوره تیموریان و ادامه این روند، رشد و بالندگی دوباره خود را از دوره صفویه آغاز کرد. در همین زمان بود که حسینیه ای نیز در این شهر احداث شد، در متون تاریخی و جغرافیایی موجود فعلاً بجز یک منبع، هیچ منبع دیگری ذکری از "حسینیه زنجان" نیاورده است و امید است در آینده منابع دیگری در این زمینه پیدا شود. این منبع موجود کتابی است به نام " تاریخ دارالعرفان خمسه" تألیف " رستم الحکما" که با مقدمه و تصحیح حسن حسینعلی در سال 1387 شمسی توسط انتشارات پینار زنجان به چاپ رسیده است. این کتاب در دوره فتحعلی شاه قاجار و به فرمان فرزندش عبدالله میرزا که در آن دوران حاکم زنجان بود و با روایت دو نفر به نامهای " میر اشرف بیگ زنجانی" و " میرافضل بیگ زنجانی" گویا در سال 1248 هجری قمری تألیف شده است. موضوع کتاب، شرح حال حاکمان زنجان از زمان مرگ نادر شاه افشار تا روی کارآمدن فتحعلی شاه قاجار است، با مطالعه این کتاب مشخص می شود که حسینیه اعظم زنجان در دوره نادرشاه افشار و شاید هم سالهای قبل وجود داشته است. بار اول در صفحه 37 این کتاب به نام " حسینیه" اشاره رفته است، وقتی که عده ای از اهالی زنجان به سرکردگی " علی بیگ عسگرلو" و " جلال محمد" درصدد قیام عیارانه بودند.. بار دوم وقتی است که " ذوالفقار خان افشار" حاکم زنجان به اسارت سپاهیان کریم خان زند در آمد. دومین سند مربوط به تاریخچه حسینیه اعظم علمی است که در حسینیه موجود است و به نام " علم اصلی" معروف و اندازه آن از سایر علم ها کوچکتر بوده و تاریخ 1221 بر روی آن حک شده است. سومین سند مکتوب، سنگ نوشته ای است که در حال حاضر در راهرو مسجد به دیوار نصب شده و تاریخ 1261 هجری قمری در ذیل اشعار آن مکتوب گردیده است. بعد حمـد خــدای عزوجـل که کریم اسـت و قادر و منـّان جمعی از مؤمنیـن اهل محل هـمه در زهـد بوذر و سلمـان سّید و میرشان محـمد عـلی صاحب جاه و فّر و عّزت و شان دّر دریــای پــــاک پیـغمــبـر پور هم اسـم موسـی عمـران مسجدی خواستند بی ماننـد طرح از لطف حضـرت یـزدان چون به پایان رسید این مسجد هاتفـی سفت این در غلطـان حَــبَذّا مســجدی که در منظــــر آمـده رشـک روضـه رضـوان سـال تاریــخ او طلــب کـــردم روزی از صوفی خجسته بیـان کلک بگرفت و ریخت از کلکش بـر ورق ایـن جـواهــر الــوان بـوَد از وَجــه پـــاک این مَعــبـَد طلعت مسجـد الحـرام عیـان همانطور که تاریخ سنگ نوشته نشان می دهد اهالی محل، این مسجد را در سال 1261 هجری قمری به پایان رسانده اند، البته به گفته معمرین و اهالی محل این تاریخ مربوط به زمان تعمیر و بازسازی مسجد است. چهارمین سند مکتوب که با مهر " حاج میرزا لطف الله شیخ الاسلام" و "آخوند ملاکاظم" ممهور شده، صفرالمظفر 1295 هجری قمری را نشان می دهد که در زیر وقف نامه دو فرد خّیر و نیکوکار به نامهای " حاج میرزا محمد تقی" و " حاج میرزا بابایی" تاجر که دو باب دکان را وقف صحیح شرعی نموده اند، آمده است. در این وقف نامه قید شده با اطلاع عالیجناب " آخوند ملاعلی اصغر روضه خوان" در راه جناب ابی عبدالله الحسین (ع) در تکیه حسینیه خرج و احسان نمایند، از اول ماه محرم تا دوازدهم محرم، هر قسم مصلحت بداند صاحب اختیار است. پنجمین سند مکتوب که با مهر" آقا سید عبدالرحیم مجتهد" و"آقا سید علی" و "آقا شیخ ابراهیم" ممهور شده مربوط به شخصی به نام "حاج محمد هاشم شریف العلماء" به تاریخ شوال 1322 هجری قمری است. این سند وقف ششدانگ یک شعیر و دو ثلث شعیر قریه دهجلال از قراء سجاسرود به مساجد و مدارس خمسه زنجان در سال 1322 هجری قمری است که نام مسجد و مدرسه حسینیه نیز در بین آنها مشاهده می شود. نکته قابل توجه در این وقف نامه این است که حسینیه در این سال، هم مدرسه بوده و هم مسجد، زیرا واقف در توضیحاتی که در وقف نامه داده آورده است که متولی، منافع قریه مذکور را در وهله اول به تعمیرات مدارس و مساجد خمسه زنجان و تأمین آب آنها به مصرف برساند و نه عشر دیگر را به حضرات طلاب محصلین ساکن در حجرات هر مدرسه بپردازد، آن هم از قرار هر حجره 3 نفر طلبه. علاوه بر اسناد و مدارک مکتوب فوق الذکر، گفته های شفاهی معمرین، ریش سفیدان و هیئت امنای مسجد حسینیه اعظم براساس دیده ها و شنیده های خود از اجداد و نیاکانشان حکایت از تاریخی دور برای این مسجد دارد. براساس دیده ها و شنیده های خود از اجداد و نیاکانشان حکایت از تاریخی دور برای این مسجد دارد. این گفته ها حاکی از آن است که در دوره پهلوی اول با هجوم و تهدید سردمداران رژیم پهلوی، حسینیه و برنامه های آن مدتی تعطیل و برخی از اشیاء و آثاری که قدمت تاریخی داشته اند از مسجد ناپدید می شود. بعد از تبعید رضاخان فعالیت های حسینیه دوباره به حالت عادی برمی گردد و بدنبال تعمیر و نگهداری آن توسط اهالی محل و پیشکسوتان، حسینیه با عنوان " مسجد حسینیه شهرستان زنجان" مجدداً شروع به فعالیت می کند و بتدریج گسترش می یابد. در سال 1328 هجری شمسی برای اولین بار چهار رأس گوسفند در مسیر دسته حسینیه ذبح می شود، این تعداد در سال 1341 به هفت رأس می رسد، از همان سال تعداد قربانی های مسیر دسته حسینیه افزایش می یابد بطوریکه در سال 1352 به 350 رأس، 1353 به 650 رأس، 1383 به 6400 رأس و در نهایت در سال 94 به بیش از 6 هزار و 40 رأس و 2 هزار و 564 راس دام اعم از گاو و گوسفند هم در مسیر حرکت دسته عزاداری روز هشتم ذبح شده است، که بعد از قربانگاه منا در مکه معظمه، اولین رتبه را در زیادت قربانی در جهان اسلام دارد. مراسم دسته عزاداری شب تاسوعای حسینی که همه ساله با حضور صدها هزار نفری عزاداران حسینی برگزار می شود ، در 15 دی ماه 1387 به عنوان دهمین میراث معنوی کشور در فهرست میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به ثبت رسید. مجموعه این مسجد امروز در ظل توجهات خاصه حضرت امام حسین (ع) با بیش از دوازده هزار متر مربع مساحت دارای امکانات و فضاهای متعدد فرهنگی، مذهبی، درمانی و خدماتی از جمله کتابخانه، شبستانهای مختلف، دارالشفاء ، صندوق قرض الحسنه و است و از مهمترین مراکز تأثیرگذار فرهنگی و مذهبی شهر زنجان است. امید است با گسترش روز افزون شکوه و عظمت این مکان معنوی جهان تشییع، روز به روز شاهد افزایش ارادتمندان اهل بیت (ع) و حقانیت این خاندان مکرم باشیم. انتهای پیام/پ
شنبه ، ۲۹اسفند۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: موج رسا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]