واضح آرشیو وب فارسی:کردتودی: مدرسه دارالاحسان که امروزه از آن به عنوان مسجد جامع سنندج یاد می شود، یکی از بناهای شاخص دوره قاجار است که با زیبایی های منحصر به فردی که دارد هر ساله هزاران گردشگر را به ویژه در ایام نوروز به سوی خود می کشاندبه گزارش کُردتودی، یکی از بناهای شاخص که در دوره قاجار با حمایت فتحعلی شاه قاجار و توسط امان الله خان اردلان والی وقت کردستان ساخته شد، مسجد – مدرسه دارالاحسان است که امروز از آن به عنوان مسجد جامع سنندج یاد می شود. این مسجد باشکوه زیبا باجلوه ای خاص ازمعماری ایرانی اسلامی فضایی روحانی را در قلب شهر سنندج به وجود آورده است که با صوت موذن صدای اذان درسر تا سر شهر می پیچد و حال و هوای معنوی دل هر رهگذری را آرام می کند. مسجد جامع سنندج شکوه عینی معماری اسلامی کشور در دوره قاجار توسط والی وقت این شهر بنا نهاده شده به دلیل ویژگی های خاص یکی از آثار تاریخی و دیدنی استان کردستان به شمار می رود و هر روز پذیرایی خیل عظیمی از مهمانان و گردشگران است. شهرت و آوازه مسجد جامع سنندج یا دارالاحسان نه تنها به دلیل ویژگی های خاص معماری بلکه به واسطه پرورش چهره های درخشان در حوزه مسائل دینی و علما و روحانیون بوده است. از جمله ویژگی های بارز این ساختمان استفاده از عالی ترین مصالح ساختمانی در ساخت و تزیینات آن است، که با کاشی کاری خشتی وسیعی توام با کتیبه و نوشته همراه است و در متن کتیبه ها هریک به مضمون خاصی اشاره شده است. نکته مهمتر اینکه در دارالاحسان استفاده از آیات قرانی در سطح وسیعی از نماها، ستون ها و دیوارهای داخلی و خارجی به وفور دیده می شود و به نظر می رسد این امر مورد توجه و تأکید و خواسته مهم والی کردستان بوده است. در بنای دارالاحسان شاعرانی همچون میرزا فتح الله کردستانی متخلص به "خرّم"، میرزا صادق اصفهانی متخلص به "ناطق"، مجدالممالک متخلص "فرهی" و "جوهری" اشعار نغزی توام با ماده تاریخ سروده اند که در شعرشان تمجید از والی، شکوه و عظمت، وجه تسمیه و کارکرد بنا در دو نقش مدرسه و مسجد مورد توجه است. مسجد طی سالهای 1226 تا 1232 هجری قمری ساخته شده است و این هم بر اساس تاریخهای موجود در کتیبه ها و اشعار فارسی است که مربوط به زمان ساخت مناره، مدرسه مسجد، تزیینات، زمان نگارش کتیبه های آیات قرانی و اشعار بوده است. مسجد جامع سنندج نهایت شکوه و استحکام در قلب سنندج مسجد اکنون بر روی یک کرسی چینی "سکو" متصل به خیابان قرار دارد و دسترسی به آن از طریق چند پله از سمت خیابان امکان پذیر است، در حالی که معمولا مساجد قدیمی شهرهای دیگر به دلایل ساخت و سازه های شهری جدید، عموما در سطح پایین تری از خیابان و کوچه های پیرامون واقع شده اند که این امر نشانگر اهمیت توجه به مکان یابی ساخت مسجد در جایگاهی مناسب است و نشان می دهد که فیزیک و توپوگرافی شهری سنندج این امر را میسر ساخته است که مسجد در نقطه ای قرار گیرد که با گذشت حداقل بیش از دو سده از زمان ساخت بالاتر از سطح خیابان اصلی مقابل آن قرار گیرد. این بنا دارای یک حیاط، شبستان ستون دار و دو ایوان است که یکی رو به شرق دارد و دیگری رو به سمت قبله، حجره ها، مدرسه ها، مدخل ورودی، راهروهای جانبی، فضای مرده شوی خانه و دو مناره این بنا بر روی ایوان رو به شرق "ضلع غربی حیاط مدرسه" ساخته شده است. در پیرامون حیاط مدرسه حجره هایی با ایوانچه هایی در مقابل آن ها دیده می شود. در وسط این حیاط حوض آبی تعبیه شده که آب از آن قنات معروف به مسجد دارالاحسان تأمین می شده است. شبستانی دارد که بیست و چهار عدد ستون سنگی در آن نصب شده، در کتیبه ی چهار دیوار این شبستان و کتیبه های اطراف ستون ها سه ثلث قرآن مجید را با کاشی به خطی که شبیه به خط کوفی است، نوشته اند که نهایت امتیاز را دارد و دو ایوان بزرگ که یکی رو به قبله دیگری رو به طرف مشرق در این مسجد بنا شده که خیلی بررونق مسجد افزوده" است. همان طور که اشاره شد به کار گیری گسترده آیات قرآنی در این مسجد نشانگر توجه خاص بانی این بنا به این امر است. این مسئله در دیوارها، پایه ها و سر ستون های فضای داخل مسجد مضاعف شده است. دیوارها، پایه ها و سرستون های فضای داخل مسجد تا ارتفاعی معین با آیات قرآنی تزیین شده است. این مسجد دارای بیست و چهار ستون سنگی با سر ستون های مزین به مقرنس کاری است . بدنه این ستون های سنگی به طور قابل توجهی با تزیینات طنابی شکل حجاری شده و در روی پایه آن ها طرح گل و بوته نقش بسته است و در بخش فوقانی آن ها از آیات و سوره های مختلف ولی متناسب استفاده شده است. از مهم ترین تزیینات بنا می توان به کاشی کاری های گسترده هفت رنگ (خشتی) اشاره کرد که در نمای داخلی و خارجی بنا به ویژه در ایوان های جنوبی و شرقی، دیوارهای حیاط مدرسه و نمای حجره ها به صورت وسیع دیده می شود. این کاشی کاری ها با خط زیبای ثلث که بر روی آن ها نوشته شده، جلوه خاصی یافته است. هر چند که این بنای ارزشمند و تاریخی با تلاشهای بسیاری در وقت خود احداث شده است ولی متاسفانه به دلیل سهل انگاری مسئولان در طول سالهای دهه 70 هجری شمسی و با هدف توسعه فضای مسجد، ساخت و سازهای در اطراف این اثر ارزشمند تاریخی بنا نهاده شده و به صورت کامل معماری اصیل و قدیمی را تحت تاثیر قرار داده است. منبع: مهر
جمعه ، ۲۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: کردتودی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 76]