تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1815626791
عید نوروز
واضح آرشیو وب فارسی:خبر نیوز استان قم: عید نوروز ازدیدگاه اسلام برگرفته از« کتاب فرهنگ زندگی جلد10» اثر حجت الاسلام والمسلمین سیدجوادنورموسوی - حوزه علمیه قمپایگاه خبری رهپویان قم ، عیدنوروز عیدبه معنی جشن، روز جشن،هر روزی که در آن یاد بودی باشد از خوشی وشادی برای مردم. اعیاد چهار نوع است : اوّل ، اعیاد اسلامی است، که مسلمانان دیگر هم دارند مثل عید فطر وعید قربان که در این دو عید نماز عید هم خوانده می شود وباید عید مبعث را به آن اضافه کرد که نماز ندارد. دوم، اعیاد مذهبی است که همان عیدهایی است که شیعه دارد وعمده این عیدها ،عید عذیر خم ونیمه شعبان است .همه اعیاد مذهبی ، مهم است اما عید غدیر ومیلاد باسعادت حضرت ولی عصر (عج) اهمیت خاصی دارد. سوم، اعیاد ملى مانند روز آزادى و استقلال برخى از ملتها از چنگ استعمار. چهارم، عید طبیعى و تکوینى مانند عید نوروز که در آغاز بهار و سال نو مطرح مى شود.به غیر ازکشور ایران کشورهای دیگر همچون افغانستان ،تاجیکستان ،ازبکستان وترکمنستان این عید راعید ملی می دانند. در اسلام روزهایى به عنوان عید اعلام گردیده است که مهمترین آنها عبارتند از: اول شوال (عید فطر)، دهم ذیالحجه (عید قربان)، هیجدهم ذى الحجه (عید غدیر)، بیست و هفت رجب (روز مبعث) و جمعه و تمام این روزها به نوعى بازگشت به خویشتن و احساس مسوولیت و به انگیزه تحول و انقلاب درونى است نه صرف شادى و شادمانى. تاریخچه عیدنوروز نوروز روز نو، روز تازه و روز جدیدى است اول فروردین، روز نو سال جدید آغاز مى گردد و کهنگى سال قبل که با سرما، خستگى و تکرار کارها و روزها همراه بوده، با نوروز به روز نو و سال جدید که طراوت طبیعت آن را ترو تازه ساخته تبدیل مى گردد. این روز براى بسیارى از ملتها روز عید محسوب مى شود. امروز هر ایرانی،یاهرکسی باهرملیّتی دیگر که متاثرازفرهنگ ایرانی باشد ،تاجیک،افغانی،پاکستانی،اُزبک،قزاق،ترک،کرد،عراقی و....بپرسید«نوروز»چیست؟بلافاصله پاسخ خواهید شنیدکه نوروزعیدبزرگ است که در اوّل سال شمسی یا اوّل بهار برگزار می شود ودر باره آداب وبایسته های جشن نوروزهم هر یک توضیحاتیخواهند دادکه تفاوت چندانی با جواب دیگران نخواعد داشت. امّا خوب است بدانیم که«نوروز»دردورانهای باستان به هنگام آغاز فصل گرما یعنی تابستان برگزار می شد،چون اوّل سال را تابستان می دانستند واز طرفی ایرانیان آن زمان چهار فصل را نمی شناختندبلکه سال را به در نیمه تقسیم می کردندکه نیمه اوّلش با نوروز آغاز می شد ونیمه دیگرش با «مهرگان»که سرآغازفصل سرمایا«زمستان»بود.اززمانی که دقیقاً نمی توانیم برایش تاریخی مشخص کنیم،نوروز به اوّل بهار منتقل گشت ومی باز هم ثابت نماند زیرا وقتی سال365روزه را به 12ماه و30روزه تقسیم می کردند،پنج روز واندی اضافه می آمد که این پنج روز را «پنجه دزدیده»یا«خمسه مسترقه»می خواندند.میگویند بر اثر جمع شدن حدود شش ساعت مازاد طول واقعی سال شمسی ،هرچهار سال یک روز«نوروز»از اوّل بهار جلوتر می رفت واین امر موجب می گردید که در هر چهل سال 10روز ودرهر120سال یک ماه، نوروزبه تابستان نزدیک شود ودر نتیجه ماهییت بهار بودن را از دست بدهدوحتی گاهی به زمستان بیفتد! درسال 467هجری قمری ،(سال دوّم سلطنت سلطان جلال الدین ملکشاه سلجوقی) نوروز به23برج «حوت»اسفندماه افتاده وتنها 7روز باپایان زمستان وآغاز بهار فاصله داشت. لذا سلطان سلجوقی در صدد حل این مسئله بر آمد وجمعی از منجّمان را برای یافتن راه چاره فرا خواندکه یکی از آنان حکیم عمر خیام ،عالم فلکی وریاضیدان برجسته زمان بود. عالمان مذکور تصمیم گرفتندهر چهار سال یک روز دیگر بر« پنجه دزدیده»اضافه کنند تا جلوی جابجایی نوروز را بگیرند وبدین ترتیب تقویم جدید پدید آمدکه به «تقویم جلالی»معروف گشت. تقویم جلالیه به نوبه خود در عهد«غازان خان»وبا دستور این فرمانروای ایرانی شده مغول توسط گروهی از دانشمندان زمان تحت سرپرستی خواجه رشید الدین فضل الله همدانی در رصد خانه مراغه اصلاح شد،بدین صورت که رئز های اضافی جمع شده در آخر سال ،«خمسه مسترقه»را بر روی شش ماهه نیمه نخستین سال سرشکن وآنها را31روزه کردند وساعات اضافه مانده را هر چهار سال یک بار بر ماه 29روزه اسفند افزودند و«کبیسه» نامیدند.چنین بود که نوروز برای همیشه در اوّل بهار تثبیت شد. عید نوروز ازدیدگاه اسلام ازروایت فهمیده می شود که ائمه اطهار(ع)این عید را نه تنها رد نکرده اند بلکه تائید هم نموده اند .مرحوم شیخ عباس قمی از امام صادق (ع) چنین نقل می کند. : آن حضرت به مُعلی بن خُنیس فرمود: وقتی عید نوروز شد ،غسل کن ،لباس نوبپوش ،خضاب [1] کن ، حمام برو، بوی خوش استفاده کن. بعد می فرماید، مستحب است روزه بگیرید وبعداز نماز ظهر وعصر چهار رکعت نماز بخوان ،دوتا دورکعتی .دررکعت اول بعدازحمد ده مرتبه سوره قدر، ودررکعت دوم ده مرتبه سوره کافرون، دررکعت سوم ده مرتبه سوره اخلاص، ودررکعت چهارم ده مرتبه سوره فلق، وده مرتبه سوره ناس .بعد دعایی نقل میکند که جزءنماز نیست ومی توان درسجده وغیر سجده خواند . [2] این دعا عبارتی دارد که می فرماید:‹‹ فضلة وکرمته »یعنی خدایا این عید را تو فضیلت دادی وتوبزرگ شمردی .معلوم می شود که امامان معصوم (ع) این عید را به نام عیدملی تائید کرده اند . شاید تائید ائمه (ع) برای دلیل دیگری باشد دربعضی ازروایات دارد که عیدغدیر مصادف بوده است با عید نوروز .یعنی روزی که پیامبر اکرم(ص) امیرالمومنین را به خلافت منصوب کردند .باعید نوروز مصادف بوده است. «نوروز»در قرآن «اللّهم ربّنا اَنزِل عَلَینَا مَائِدَهً مِنَ السَّمَاءِ تَکُونَ لَنا عِیداً لِاَوَّلِنا وَآخِرَنَا وَآیَهً مِنکَ وَارزُقنا وَاَنتَ خَیرُالرَّازِقِینَ.» [3] عیسی ابن مریم گفت:خدایا!ای پروردگارما!برای ما از آسمان سفره ای پر ازغذا نازل کن تاعیدی باشد برای اهل زمان ما ونسل آینده ما،ونشانه ای از سوی تو،وما را روزی بخش که توبهترین روزی دهندگانی. واژه عید تنها یک مرتبه در قرآن در سوره مائده آیه 114 به کار رفته است. «عید»در لغت از ماده «عود»به معنی بازگشت است،لذا به روزهایی که مشکلات از قوم وجمعیتی بر طرف می شود وبه پیروزی ها وراحتی های نخستین بر می گردد،عید گفته می شود ودر اعیاد اسلامی به مناسبت اینکه در پرتو اطاعت اسلامی به مناسبت اینکه در پرتویک ماه مبارک رمضان ویا انجام فریضه بزرگ حج صفا و پاکی فطری نخستین به روح وجان باز می گردد والگوهای خلاف فطرت از میان می رود،عید گفته می ش ده است. موضوع دیگری در این ارتباط مطرح است ودر تفاسیر قرآن کریم به آن اشاره شده،رویش در باره گیاهان ورستاخیز طبیعت است که چگونگی زنده شدن مردگان وزندگی وحیات پس از مرگ را به زندگی مجدد در گیاهان در طبیعت وفصل بهار تشبیه کرده است. بنا براین در اندیشه اسلامی که بر گرفته از آیات وروایات است،نوروز همانند رستاخیز است. نوروز و پیامبران «از حضرت موسی بن جعفرعلیه السلام آمده است که: این روز بسیار کهن است. در نوروز خداوند از بندگان پیمان گرفت تا او را پرستش کنند و برای او شریک قائل نشوند و به آیین فرستادگانش درآیند و دستورشان را بپذیرند و آن را اجرا کنند و آن نخستین روزی است که آفتاب دمید و بادهای بار دهنده وزید و گل های زمین پدید آمد و هم جبرئیل بر پیامبرصلی الله علیه و آله نازل شد و نیز روزی است که ابراهیم بت ها را شکست و هم پیامبر علی علیه السلام را بر دوش خود گرفت تا بت های قریش را از کعبه بیرون انداخت.» از حضرت صادق علیه السلام نقل و روایت شده است که در این روز کشتی نوح بر کوه جودی به زمین نشست و نیز روایت کرده اند که خلقت عالم در چنین روزی انجام پذیرفت و حضرت ابراهیم علیه السلام در این روز علیه بت ها قیام نموده است. موسی علیه السلام در این روز بنی اسرائیل را از قید اسارت نجات داده و از رودخانه نیل گذشته است. امام جعفر صادق به معلی بن خنیس درباره نوروز فرموده است. «ای معلی، نوروز، روزی است که خدای تعالی عهدنامه از ارواح بندگان خود گرفته که او را بندگی نمایند و دیگری را با او شریک مسازند و ایمان بیاورند به فرستاده ها و حجت های او ائمه معصومین علیهم السلام و اول روزی است که آفتاب طلوع کرده و بادی که درختان را بارور می سازد وزیده و خرمی زمین آفریده شده و روزی که کشتی نوح بر زمین قرار گرفته و...» برنامه های اسلامی درنوروز غیرازنام،زمان وپیوستگی های نوروز باطبیعت که جلوه ای از ذوق لطیف نیاکان ماست وگذشته از آدابی نظیرپختن غذاهای مخصوص ،پرداختن به پاکیزگی تن ومحیط زندگی،اهمیّت دادن به آب روان«که از دوران باستان عنصری مقدس شمرده می شد»چیدن«هفت سین»که می گویند هفت شین بوده،وآخر کار دادن هدایا،در حال حاضررسومی همراه مراسم نوروزی می باشد که قطعاً«جدید»تلقی می شود ودر دوران باستان دست کم به صورت فعلی معمول نبوده است.حتی همان هدیا یی که رد وبدل می شودتغییر جهت داده،زیرا در ادوار پیش اسلام وسده های نخستین اسلامی،هدیه نوروزیا از جانب «رعیت»به شاه یا خلیفه تقدیم می گشت وامروز«البته به سابقه چندین صد ساله»این بزرگترها هستند که به کوچکتر ها وزیر دستان هدیه وبه اصطلاح «عیدی» می دهند وهمین امر،نشان تاثیر فرهنگ اسلامی وقرآنی دریک سنت دیرینه ایرانی است. تحولات دیگری را که تحت تاثیر فرهنگ اسلام در آداب بر گزاری جشن نوروزی حاصل گشته،متذکر می شوم: 1-حضور قرآن به صورت ثابت وگسترده ،یعنی قرارگرفتن کتاب خدا سرسفره هفت سین،خواندن قرآن در ساعت متصل به تحویل ،بوسیدن قرآن بوسیله تک تک افراد خانواده در اطراف سفره هفت عید،قرار دادن اسکناس در لابلای قرآن ودادن آن از طرف بزرکتر خانواده به کوچکترها به عنوان «دشت،اوّل سال. 2-اجتماع در مساجد وتکایا وزیارتگاهها وانجام نمایش های اسلامی به صورت جمعی در هنگام تحویل سال. 3-نهادن تشت یاظرف بزرگ پر ازآب زلال آمیخته به زعفران وگاهی شکروخواندن سوره مبارکه یاسین توسط چهل تن ازحاضران وفوت کردن آن به طرف آب سپس تقسیم آن آب میان حضار به عنوان هدیه شفا بخش ومبارک«این سنت در بسیاری از نقاط ایران اجرا می شود ودسترسی یافتن به آب «چهل یاسین»از موفقیّتهای مهم آغازسال نو محسوب است. 4- قرائت دعای تحویل سال«یا مقلب القلوب والابصار»که جنبه همگانی دارد. 5-رفتن به دیدار سادات وعلمای محل وعرض تبریک به آنان وگاهی گرفتن عیدی از آنان. 6-دادن لباس نو به مستمندان،توزیع برنج،روغن،گوشت میان خانواده های فقیربه صورت ناآشکارازجانب افراد خیّر. پرداخت عیدی از سوی بزرگترها که امروزه علاوه برآن در محیط اداری وکاری از سوی مدیران به کارکنان وزیر دستان پرداخت می شود. تشرف به اماکن مقدسه. 10-رفتن به دیدار مصیبت دیدگان سال گذشته تحت عنوان «عید». در این دیدوبازدیدها از غمها و مشکلات یکدیگر آشنا مى شوند. 11-واجب شمردن صله رحم در نخستین روزهای سال تازه. 12-تقدم قائل شدن به همسایکان وبزرکان فامیل در«دید»و«بازدید». و.....شاید آداب دیگر که نوعاًنشان دهنده تلفیق عقاید اسلامی یا باور های ایرانیان قبل از اسلام است ویکی از بارزترین شواهد«ازدواج»دو فرهنگ ایرانی واسلامی زیر لوای «نوروز»می باشد وهمین مسئله روح تازه هی در کالبد این موجود چند هزار ساله دمیده وجاودانگی آن را بیش از پیش تضمین کرده است. 13- هدیه و عیدى : هدیه و عیدى دادن از رسوم معمول عیدهاست و در میان مردم معمول بوده است. در روایتى آمده است که شخصى هدیه اى براى امام على(ع) آورد و عرض کرد: این هدیه به مناسبت نوروز است. حضرت فرمود: «نیروزناکل یوم»؛ هر روز براى ما نوروز و روز نوى است. آقاى رحیمیان در کتاب سایه آفتاب مى نویسد: در روز عید نوروز به خدمت امام خمینى(ره) رسیدیم. حضرت امام با نشاطتر از روزهاى گذشته و متبسم و با قباى نو وارد شدند و به افراد حاضر چندبار «مبارک باشد.» گفتند. سپس خودشان سراغ سکه هاى یک ریالى را گرفتند و در کف دست قرار دادند. افراد حاضر نیز بعد از دست بوسى هر کدام چند عدد برداشتند. مشابه این برنامه در نوروز سالهاى دیگر نیز تکرار مى شد. [4] 14- زیارت اهل قبور : رفتن به زیارت اهل قبور در آغازین روزهاى سال نو و نیز برگزارى مراسم تحویل سال در کنار قبور شهدإ از دیگر آداب دینى نوروز است. تشرف و حضور در اماکن مقدسه و مشاهد مشرفه و برگزارى مراسم تحویل سال نو در آن مکانها نیز از جمله آداب نوروز مى باشد. امتیازات عید نوروز عید نوروز امتیاز وخصوصیت هایی دارد که دراسلام خیلی پسندیده است. خصوصیت اول: نظافت و رعایت بهداشت و نیز پوشیدن لباس تمیز و استفاده از عطر و بوى خوش در صورت امکان از وظایف اخلاقى و اجتماعى نوروز است. از امام صادق(ع) نقل شده است که فرمود: « إِذَا کَانَ یَوْمُ النَّیْرُوزِ فَاغْتَسِلْ وَ الْبَسْ اَنْظَفَ ثِیَابِکَ وَ تَطَیَّبْ بِاَطْیَبِ طِیبِکَ ؛ هرگاه نوروز فرا رسد غسل کرده و پاکیزه ترین لباسهایت را پوشیده و از معطرترین عطرهایت استفاده کن. ».[5] نظافت درعید نوروز است.مردم لباس نومی پوشند ،حمام می روند . اسلام می گوید:‹‹اَلنَّظافَتُ مِنَ الْاِیمَان ». ازاین روایت استفاده می شود آدمی که نظیف نیست مسلمان واقعی نیست . دین ما تاکید دارد وقتی می خواهی به مسجد بروی ،دراجتماع وارد شوی، نظیف باش ،دندانهایت را مسواک بزن ،لباس نوبپوش ،عطر بزن،اگر عرق پا یا بدنت بو می دهد رفع کن وبالاخره تمیز وارد اجتماع شو. اسلام دوست ندارد لباس گران قیمت باشد .اما به همان اندازه که نمی خواهد لباس گران قیمت استفاده شود،می خواهد تمیز باشد . خانه تکانی درعید نوروز وجوددارد،کارخوب وپسندیده ای است. که خانم هادرسال به یک بار قناعت نکنند.درروایات می خوانیم وجود تار عنکبوت درسقف ،آشغال درزیر فرش، چرکین بودن حیاط وسالن خانه موجب فقر می شود .رحمت خدا از این خانه برداشته می شود .از این رو اسلام با عید نوروز موافق است زیرا مردم بیشتر به نظافت خانه وفرزند خودشان می رسند. خصوصیت دوم:رفت وآمدهایی است که درنوروز انجام می شود.اسلام این کار را بسیاردوست دارد. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: «اَلمُؤمِنُ یَالَفُ وَیوُلَفُ وَلاخَیرَ فِی مَن لا یَالَف وَلا یُولَف»[6] مسلمان کسی است که رفت وآمد بادیگران دراد ومسلمان کسی است که اومردم را دوست می دارد وهم مردم او را دوست دارند .هم رفت دارد وهم آمد. بعدی می فرماید: اگر کسی حال گوشه نشینی داشته باشد ،باهیچ کس رفت وآمد نداشته باشد ، حتی درمتن جامعه نباشد خیری در این فرد نیست . رفت وآمد با همسایه ها ، با دوستان وبخصوص با خویشاوندان ،بسیار مطلوب است .قطع رحم گناه بزرگی است به حدی که قرآن کریم درسه جاکسی که قطع رحم می کند را لعنت کرده است. اما دراین رفت وآمدها باید مواظب باشیم که درمجالس گناه نشود. رعایت محرم ونامحرم رابکنیم .چون شب ها ،شب ها ی شادی است ممکن است بخاطر سرگرمی پدران ومادران دراین ایام ،دختران وپسران جوان به دور ازچشم آنان، ارتباط نامشروع پیداکنند ومبنای انحراف فکری وجنسی از همین جا شروع شودوگاه مشاهده می کنیم که بعداز ایام تعطیلات نوروز تغییر رفتاروگفتار را درجوانان پدید می آید. نحوه آرایش ولباس زنان،زمینه حوس وتحریک برای مردان راایجاد می کند. خانم ها باید خیلی مواظب خودباشندتازمینه گناه رافراهم نکند.شوهرخواهر،برادر شوهر،پسرعمه،پسردایی،بادیگرنامحرمان هیچ فرقی ندارند.همانطور که رعایت شئونات اسلامی برای افراد غریبه نامحرم واجب است برای این افراد هم واجب می باشد. دراین ایام از غیبت ،تهمت، دروغ ونگاه به نامحرم پرهیز شود. زشتی های عیدنوروز هیچ عیدی زشت نیست بلکه انسان ها با رفتارهای خود آن را زشت وقبیح می کنند. عیدنوروزبعضی از مردم مانندعیدکودکان است،یعنی ازعید فقط لباس های رنگارنگ ونو را می بینند ومعنای اصلی عید را نمی دانند.برخی دیگر نیز عیدشان فقط خوردن وآشامیدن است.آنها تنها تصوری که ازعید دارند،سفره های رنگین غذا،شیرینی وآجیل وخوشگذرانی است ودیگرهیچ. عده ای هم عید را جواز بی بند وباری وعیاشی می دانند وقهقهه های مستانه وبرخی معاصی رانشانه برگزاری عید تلقی می کنند. البته در حواشى این عید باستانى خرافاتى وجود دارد که باید زدوده شود. همچون مراسم چهارشنبه سورى و آتش افروزى، ترقه بازى، هفت سین، شب نشینى ها و تشکیل جلسات آلوده اى که بسیارى از مردم به بهانه شبهاى عید در عیش و نوش و بى خبرى به سر مى برند. جلساتى که در آن پر است از زمینه هاى گناه: اختلاط محرم و نامحرم. آن هم با شرایط مبتذل، پخش موسیقى هاى مبتذل، مسابقه خودنمایى و تفاخر در لباس و زینت، ریخت و پاش و اسرافکارى و بسیارى از ضد ارزشهایى که در این ایام مطرح مى شود. اعمال عیدنوروز حضرت امام صادق(ع)به مُعلی بن خُنیس تعلیم فرمود: چون روز نوروز شود،غسل کن،پاکیزه ترین لباس های خود رابپوش وبه بهترین بوهای خوش خود راخوش بو گردان ودر آن روز روزه بدار،پس از نماز ظهر وعصر،چهار رکعت نمازبجای آور،در رکعت دوّم بعدحمد ده مرتبه سوره«قُل یَااَیُهَاالکافِرُون»ودر رکعت سوّم بعدحمد ده مرتبه سوره «قُل هُوَاللهُ اَحَد»ودر رکعت چهارم بعدحمد ده مرتبه سوره«قُل اَعُوذُ بِرَبِ النَاس»و« قُل اَعُوذُ بِرَبِ الفَلَق»رابخوان وبعد ازنماز به سجده شکر برو واین دعا را بخوان: اَللّهُمَّ صَلّ عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد،الاُوصِیآءِ المَرضِیِّینَ.وَعَلی جَمیع ِ اَنبِیائِکَ وَ رَسُلِکَ بِاَفضَلِ صَلواتِکَ ،وَبارِک،عَلَیهِم بِافضَلِ بَرَکاتِکَ ،وَصَلِّ عَلی اَرواحِهِم وَاَجسادِهِم،اَللّهُمَّ ،بارِک عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد،وَبارِک لَنا فی یَومِنا هَذا،اَلَّذی فَضَّلتَهُ ،وَکَرَمتَهُ وَشَرَفتَهُ وَعَظَّمتَهُ خَطَرَهُ،اَللّهُمُّ بارِک لِی فیما اَنعَمتَ بِهِ عَلیَّحَتّی لا اَشکُرَ اَحَدً غَیرُکَ،وَوسِّع عَلَیَّ فی رِزقِی ،یا ذَالجَلالِ وَالاِکرَامِ، اَللّهُمَّ ما غابَ عَنّی عَونُکَ عَلَیهِ،حَتّی لا اَتَکَلُّفَ ما لا اَحتاجُ اِلَیهِ،یا ذَالجَلالِ وَالاِکرَامِ. [7] خدایا درود فرست بر محمد وآل محمد آن اوصیاء پسندیده.وبرهمه پیامبران ورسولانت به بهترین درودها وبرکت ها ده!برایشان بهترین برکتهایت ودرودفرست بر ارواح واجسادشان.خدایا برکت ده بر محمد وآل محمد وبرکت ده بر ما در این روز.که آن را برتری داده وگرامیش کرده وشرافتش داده ومقامش را بزرگ کردی.خدایا برکت ده به من در آنچه به من تفضل کرده ای.بدانسان که هیچ کس را جز توسپاس نگذارم و روزیم را وسیع گردان ای صاحب جلالت وبزرگواری.خدایا هر چه از من پنهان شده ،مبادا کمک ونگهداری تو ازمن پنهان شود.وهرچه را گم کرده ام مبادا یاری خویش را از من دریغ کنی تا خود را به زحمت نیندازم درباره آنچه را بدان نیازمند نیستم ای صاحب جلالت وبزرگواری. عید نوروز نیز چون دیگر اعیاد اسلامی با نزول برکات و آیات الهی همراه بوده است. تاکید بر قرائت سوره های کافرون،توحید،معوذتین نیز می تواند اشاره به درخواست دفع انواع شروروبدی ها داشته باشد. دعای عید نوروز براى روز اول سال، دعا و درخواست خیر وبرکت، موفقیت و سعادت و بالاخره تقاضاى تعالى و رشد فضایل انسانى از جمله آداب این روز مقرر گردیده است. دعای مخصوص عید نوروز با درود و صلوات بر رسول اکرم و آل او و اوصیا و همه انبیا و رسولان آغاز می شود. آن گاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ایشان ادامه می یابد. در این دعا آمده است: «هذه الذی فضله و کرمته و شرفته و عظمته خطره» این فراز با اندکی جابجایی در کلمات در دعای مخصوص ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن نیز آمده است. فراز پایانی دعای مخصوص عید نوروز، اللهم... ما فقدت من شی فلا تفقدنی عونک علیه حتی لا اتکلف مالا احتاج الیه یا ذالجلال و الاکرام» از آن جهت که در آن سخن از گم شدن و گمشده ها به میان می آید بیش از اندازه قابل توجه است زیرا؛ عید نوروز همان روزی است که حضرت سلیمان7 انگشتری خویش را پس از مدتی پیدا کرده است. علامه مجلسى(ره) خواندن این دعا را در نوروز مناسب دانسته است: «اللهم هذه سنه جدیده و انت ملک قدیم اسإلک خیرها و خیرمافیها و اعوذبک من شرها و شرمافیها و استلفیک موونتها و شغلها یا ذالجلال و الاکرام.» بارالها! این سال جدید است و تو خدایى ازلى و قدیم هستى. خیر این سال و خیر آنچه را در این سال پیش مى آید، از تو خواستارم و از شر این سال و شرآنچه در این سال پیش خواهد آمد، به تو پناه مى برم... دعایی در نوروز برای دفع بلا در طول سال از حضرت علی(ع) هفت سین[هفت آیه که با «س» شروع می شود] روایت شده، که برای دفع هر درد و بلایی تا سال آینده می باشد[إن شاءالله]. : تکتب بماء الورد و الزعفران و المسک على ظرف صینی یوم النیروز و یشرب و هی هذه: «سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ سَلامٌ عَلى إِبْراهِیمَ سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هارُونَ سَلامٌ عَلى إِلْ یاسِینَ سَلامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِینَ سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» کیفیت آن به این نحو است که در روز عید نوروز، با گلاب و زعفران (و در صورت داشتن؛ مُشک) در ظرف چینی این آیات را بنویسید[که می توان مجموع این جوهر را در خودنویس ریخت و با آن نوشت] سپس آن را[با مقداری گلاب یا آب تمیز بشویید و] بنوشید. و آن آیات اینها هستند: «سَلامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ. سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ. سَلامٌ عَلى إِبْراهِیمَ. سَلامٌ عَلى مُوسى وَ هارُونَ. سَلامٌ عَلى إِلْ یاسِینَ. سَلامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِینَ. سَلامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ». ریشه سفره هفت سین در آیین هاى باستانى ایران براى هر جشن «خوانى» گسترده مى شد که داراى انواع خوراکى ها بود. خوان نوروزى «هفت سین» نام داشت و مى بایست از بقیه خوانها رنگین تر باشد. این سفره معمولاً چندساعت مانده به زمان تحویل سال نو آماده بود و بر صفحه اى بلندتر از سطح زمین چیده مى شد. همچنین میزدپان به منظور پخش کردن خوراکى ها در کنار سفره گماشته مى شد. این خوان نوروزى برپایه عدد مقدس هفت بنا شده بود «تقدس عدد هفت از آیین مهر یا میتراست و به سالهاى دور باز مى گردد. در این آیین هفت مرحله وجود داشت براى اینکه انسان به مقام عالى و آسمانى برسد. پس عدد هفت از پیش از زرتشت براى انسان عزیز بوده و در آیین هاى مختلف و به نمادهاى گوناگون دیده مى شود، مانند هفت آسمان، هفت دریا، هفت گیاه و...» همچنین اسناد تاریخى از برپایى سفره هفت سین به یاد هفت امشاسپندان خبر مى دهند؛ طبق این اسناد، هفت امشاسپندان مقدس عبارت بودند از: اهورامزدا(به معنى سرور دانا)، و هومن (اندیشه نیک ) ، اردیبهشت (پاکى وراستى )، شهریور (شهریارى آرزو شده با کشور جاودانى )، سپندارمزد (عشق و پارسایى ) ، خرداد (رسایى و کمال ) و امرداد (نگهبان گیاهان. اما در بسیارى از منابع تاریخى آمده است که «هفت سین» نخست «هفت شین» بوده و بعدها به این نام تغییر یافته است. شمع، شراب ، شیرینى ، شهد (عسل) ، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، اجزاى تشکیل دهنده سفره هفت شین بودند. برخى دیگر به وجود «هفت چین» در ایران پیش از اسلام اعتقاد دارند.«در زمان هخامنشیان در نوروز به روى هفت ظرف چینى غذا مى گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنى مى گفتند. بعدها در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین هاى نوروزى، به نشانه سبزى و جاودانگى برسر سفره قرارگرفت. بعد از سقوط ساسانیان وقتى که مردم ایران اسلام را پذیرفتند، سعى کردند که سنت ها و آیین هاى باستانى خود را هم حفظ کنند. به همین دلیل، چون در دین اسلام «شراب» حرام اعلام شده بود، آنها، خواهر و همزاد شراب را که »سرکه» مى شد انتخاب کردند و اینگونه شین به سین تغییر پیداکرد.» البته در این باره تعابیر مختلفى وجوددارد. چنانچه در کتاب فرورى آمده است: که در روزگار ساسانیان، قابهاى زیباى منقوش و گرانبها از جنس کانولین، از چین به ایران وارد مى شد. یکى از کالاهاى مهم بازرگانى چین و ایران همین ظرف هایى بود که بعدها به نام کشورى که از آن آمده بودند «چینى» نام گذارى شد و به گویشى دیگر به شکل سینى و به صورت معرب «سینى» در ایران رواج یافتند. نماد«هفت سین» اصولا” هفت در فرهنگ و ادبیات ایران عدد مقدسی است و کاربرد آن در هفت خوان رستم ، هفت طبقه آسمان ، هفت مرحله عشق ، هفت اختر ، هفت اقلیم ، و… مشهود است و در ادبیات هم آثار زیادی با هفت آغاز شده همچون هفت اورنگ و یا هفت گنج. خانواده های ایرانی هفت سین می چینند که حاوی مجموعه ای از نمادهای استقبال از بهار است. هفت سین حداقل باید حاوی هفت عنوان باشد که با حرف سین شروع می شوند هفت سین از هفت محصول زمینی ساخته می شــود تا بدین و سیله از نعمت هایی که خداوند توسط زمین به انسان داده است سپاسگزاری شود و از سویی به و سیله آنها از خدا هفت نعمت آسمانی درخواست شود که این هفت سین عبارتند از: 1 - سنجد: عشق (سردوخشگ)که مظهر، سنجیده اقدام کردن و اندیشیدن است و به وسیله آن خردورزی بیشتر از خدا خواسته می شود.و نماد عشق و دلباختگى است و از مقدمات اصلى تولدو زایندگى. عده اى عقیده دارند که بوى برگ و شکوفه درخت سنجد محرک عشق است! 2- سیب: (گرم وخشگ)کـه نماد سلامتی است و سلامتی با حضور این نشانه بر سرسفره از خدا خواسته می شود. 3- سبزه: تولد دوباره ، حیات نو و سبز بودن کـه نـشانه خوش خلقی است و اخلاق خوب با حضور این نشانه بر سر سفره از خداوند خواسته می شود.و نماد شادابى و سرسبزى و نشانگر زندگى بشر و پیوند او با طبیعت است درگذشته سبزه ها را به تعداد هفت یا دوازده که شمار مقدس برج هاست در قاب هاى گرانبها سبز مى کردند. در دوران باستان درکاخ پادشاهان ۲۰ روز پیش ازنوروز دوازده ستون را از خشت خام برمى آوردند و بر هریک از آنها یکى از غلات را مى کاشتند و خوب روییدن هریک را به فال نیک مى گرفتند و برآن بودند که آن دانه درآن سال پربار خواهدبود. در روز ششم فروردین آنها را مى چیدند و به نشانه برکت و بارورى در تالارها پخش مى کردند. 4- سمنو :فراوانی و وفور (گرم وتر)که نماد قدرت است و قدرت با حضور این نشانه بر سرسفره از خدا خواسته می شود.و نماد زایش و بارورى گیاهان است و از جوانه هاى تازه رسیده گندم تهیه مى شود. 5- سیر: دارو و درمان و بعنوان ماده ای گندزاد می باشد (گرم وخشگ)که مظهر قناعت است و سیری پذیری با حضور این نشانه بر سر سفره از خدا خواسته می شود. 6- سرکه قرمز: سن و صبر و عقل (گرم) که نشانه پذیرش سختی هاست و تحمل سختی ها با حضوراین نشانه بر سر سفره از خداخواسته می شود. 7 - سماق: رنگ طلوع آفتاب (سردوخشگ) که مظهر صبر است و تحمل و فرو بردن خشم را با نهادناین نشانه از خداخواهانیم . اما غیر از این گیاهان و میوه هاى سفره نشین، خوان نوروزى اجزاى دیگرى هم داشته است: دراین میان نان : نشان برکت و رونق روزی است همچنین برسرسفره هفت سین شمع هایی روشن دربرابر آینه قرارمی دهند که نشان دهنده آینده ای روشن است . « تخم مرغ» نماد زایش و آفرینش است و نشانه اى از نطفه و نژاد. «آینه» نماد روشنایى است و حتماً باید در بالاى سفره جاى بگیرد. «آب و ماهى» نشانه برکت در زندگى هستند. ماهى به عنوان نشانه اسفندماه بر سفره گذاشته مى شود. و «سکه» که نمادى از ثروت (نگهبان فلزات) است و به نیت برکت و درآمد زیاد انتخاب شده است. شاخه هاى سرو، دانه هاى انار، گل بیدمشک، شیر نارنج، نان و پنیر، شمعدان و... را هم مى توان جزو اجزاى دیگر سفره هفت سین دانست. «کتاب مقدس» هم یکى از پایه هاى اصلى خوان نوروزى است و براساس آن هرخانواده اى به تناسب مذهب خود، کتاب مقدسى را که قبول دارد بر سفره مى گذارد. چنانچه مسلمانان قرآن، زرتشتیان اوستا و کلیمیان تورات را بر بالاى سفره هایشان جاى مى دهند. بر سر سفره زرتشتیان درکنار اسپند و سنجد، « آویشن» هم دیده مى شود که خاصیت ضدعفونى کننده و دارویى دارد و به نیت سلامتى و بیشتر به حالت تبریک بر سر سفره گذاشته مى شود. [1] - رنگ کردن [2] - مفاتیح الجنان [3] - سوره مائده ،آیه 114. [4] - درسایه آفتاب، حسن رحیمیان، ص 228. [5] - بحارالانوار، ج 56، ص 101. [6] - کنزالعمال ج1 ص 142
جمعه ، ۲۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر نیوز استان قم]
[مشاهده در: www.newsqom.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]
-
گوناگون
پربازدیدترینها