واضح آرشیو وب فارسی:وبگاه قلم: قلم نیوز: جشن جهانی نوروز هر سال در یکی از کشورهای “حوزه فرهنگی نوروز” برگزار می شد. اما دو سال است که دیگر از برگزاری این جشن خبری نیست. در شرایطی که آتش جنگ در منطقه شعله ور است چرا این جشن جهانی برگزار نمی شود؟آخرین جشن جهانی نوروز در افغانستان در سال ۱۳۹۳ به گزارش دویچه وله آلمان، سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) در ۸ مهر ۱۳۸۸ نوروز را به عنوان میراث جهانی ثبت کرد. به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نشست ۴ اسفند همان سال ۲۱ مارس را به عنوان روز جهانی عید نوروز به رسمیت شناخت و در تقویم خود جای داد. پس از ثبت نوروز قرار شد مراسم نوروز جهانی هر سال در یکی از کشورهای حوزه فرهنگی آن برگزار شود. جشن جهانی نوروز در سالهای ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ در ایران، ۱۳۹۱ در تاجیکستان، در سال ۱۳۹۲ در ترکمنستان و برای آخرین بار در سال ۱۳۹۳ در افغانستان برگزار شد. در ۳۸ کشور از جمله ایران، ترکیه، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، آذربایجان، قرقیزستان، قزاقستان و ازبکستان نوروز به صور مختلف جشن گرفته می شود. به رغم مخالفت برخی از روحانیان کشور با جشن نوروز جهانی در ایران، آیت الله خامنه ای، روسای جمهور مهمان را در سال ۱۳۹۰ به حضور پذیرفت. رهبر دینی و سیاسی ایران در دیدار با سران کشورهای شرکت کننده گفت: «با وجود آنکه عید نوروز یک جشن ملی است و جزو اعیاد دینی محسوب نمی شود اما در روایات متعددی از نوروز تجلیل شده است. » چرا نوروز جهانی امسال هم میزبان ندارد؟ خورشید همدم، تحلیل گر مسائل آسیای میانه و رئیس دفتر رادیو آزادی در شهر دوشنبه بر این باور است که نوروز جهانی در دو سال گذشته به دلیل مسائل امنیتی در افغانستان و خاورمیانه برگزار نشده است. وی تاکید می کند: «در ظرف دو سال اخیر جامعه جهانی و کشورهای خاورمیانه در حال مبارزه با گروه “دولت اسلامی” هستند. حتی کشورهایی که ثبات و امنیت هم دارند تا اندازهای درگیر مشکلات و ناامنی ها و تهدیدهای گروههای تروریستی افراطی قرار گرفته اند.» این تحلیل گر مقیم شهر دوشنبه در ادامه به جنبه تاریخی نوروز هم اشاره می کند: «نوروز برخاسته از فارس زبانان است. در زمان جمشید نوروز تجلیل می شد و از آن زمان به بعد نوروز عملا به یک جشن جهانی مبدل شد. بعد از ثبت نوروز در یونسکو هم نوروز جهانی ۴ بار در کشورهای فارس زبان برگزار شده است.» برخی از کارشناسان مخالفت روحانیان ایران را هم در عدم برگزاری نوروز جهانی دخیل میدانند. خورشید همدم ولی این ادعا را رد میکند و میگوید: «مخالفت آیتاللهها با برگزاری نوروز جهانی میتواند در خود ایران تاثیر بگذارد و نه در کشورهای حوزه فرهنگی نوروز.» این کارشناس بر این باور است که میزبانی نوروز جهانی را باید یکی از کشورهای ترک زبان بر عهده می گرفت. در ایران و افغانستان نوروز به عنوان سال نو به حساب می آید ولی در تاجیکستان به عنوان “جشن بهار” تجلیل می شود. در تاجیکستان آغاز سال نو بر اساس تقویم میلادی است. اما در سال ۲۰۱۵ میلادی برای نخستین بار مقامات تاجیکستان با برگزاری جشن های سال نو میلادی مخالفت کردند. هیچ کس در این کشور حق نداشت در سال نوی میلادی آتش بازی کند، مهمانی بدهد یا پولی به عنوان عیدی هدیه کند. در این کشور این بحث نیز مطرح شده بود که تحویل سال به جای سال نو میلادی در نوروز انجام بگیرد. خورشید همدم در این رابطه می گوید: «مردم تاجیک موافق آن هستند که به جای سال نو میلادی نوروز جشن گرفته شود. اگر در تاجیکستان یک همه پرسی انجام بگیرد من مطمئن هستم که بیش از ۸۰ درصد تاجیک ها شاید هم ۹۰ درصد مردم از آن استقبال بکنند. کشور ما در یک منطقه استراتژیک واقع شده و تابع سیاست های روسیه است. به رغم آن نوروز در تاجیکستان عملا مثل سال نو و تحویل سال تجلیل می شود. در سخنرانی و پیام رئیس جمهور تاجیکستان از نوروز به عنوان سال نو و تحویل سال یاد می شود ولی ما به دلیل نفوذ روسیه نمی توانیم به جای سال نو میلادی تحویل سال نو را در نوروز انجام دهیم اما در سال های آینده این امکان وجود دارد که از نوروز به عنوان تحویل سال تجلیل شود و بجای سال نو میلادی آغاز سال در نوروز باشد.» نوروز جشن ایدئولوژیک نیست آرزو نقی یف کارشناس مسائل سیاسی یورو- آسیا و معاون مدیر عامل خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان هم به دویچه وله می گوید: «به رغم اینکه عید نوروز در میان مردم آذربایجان طی اعصار برگزار می شد، اما برای اولین بار بعد از استقلال کشور به عنوان عید رسمی برگزار می شود. برخی تلاش ها در میان بعضی از کشورها برای پیوند زدن این عید مردمی به مسائل نژادپرستانه و حتی دینی دیده می شود، اما لازم به ذکراست که این عید از بخش هایی از چین (ترک های اویغور)، افغانستان، آسیای مرکزی، بخش هایی از روسیه مانند تاتارستان؛ اینگوشتیا، قاراچای، قاباردین، بالکار، داغستان، چچنستان، تووا، آلتای؛ همچنین ترکیه و غیره برگزار می شود.» نقی یف در ادامه صحبت های خود تاکید می کند “عید نوروز آئینی ایدئولوژیک نیست، بلکه یک ارث همگانی است” که در یونسکو به عنوان میراث مدنی به ثبت رسیده است. جشن نوروز فدای مسائل سیاسی شده است یکی از شرکت کنندگان مراسم نوروز جهانی که دوبار در سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ در مراسم تهران حضور داشته می گوید که جشن جهانی نوروز فرصت و امکانی را فراهم کرده بود تا سران کشورهای حاضر در جشنواره در یک محیط شخصی باهم گفت وگو کنند. اما تمامی کشورهای حوزه نوروز درگیر مشکلات داخلی خودشان هستند و به همین دلیل آن شور و شوق اولیه در میزبانی از این پدیده فرهنگی - تاریخی دیگر وجود ندارد. همچنین عواملی مانند ناامنی در برخی کشورها مثل افغانستان، مشکلات اقتصادی بسیاری از کشورهای حوزه نوروز به ویژه کشورهای آسیای مرکزی و آذربایجان که نوروز جشن ملی آنها نیز هست باعث شده کشورها چندان رغبتی به برگزاری مراسم جشن جهانی نوروز نداشته باشند. این شرکت کننده در مراسم رسمی جشن جهانی نوروز در ادامه تصریح می کند: «اگر حکومت های کشورهای منطقه تنها به حمایت مادی و معنوی از برگزاری این جشن مبادرت ورزیده و برگزاری این جشن جهانی را به سازمانهای مردم نهاد بسپارند قطعا این جشن جایگاه واقعی خود را خواهد یافت. من فکر می کنم اگر این جشن با حضور سازمان های غیردولتی کشورهای حوزه نوروز و به صورت کارناوال برگزار شود اثر فرهنگی و بار معنوی آن بسیار فراتر از مراسم خشک، رسمی و دولتی نوروز خواهد بود که تا کنون برگزار شده است.» برگزاری جشن های نوروز به شرط آنکه کشورهای منطقه به دنبال اهداف خاص سیاسی خود در مطرح کردن این روز باستانی نباشند به رشد هم گرایی کشورهای منطقه کمک شایانی خواهد کرد. دولت مردان کشورهای منطقه باید سعی کنند تمایلات ملی و سیاسی خود را در این قضیه دخیل نکنند. نوروز در انحصار ایرانیان و تورانیان نیست و همیشه در منطقه خاورمیانه و بین النهرین وجود داشته و جزو ارزش های مشترک آسیای میانه و خاورمیانه بوده است.
پنجشنبه ، ۲۷اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وبگاه قلم]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]