واضح آرشیو وب فارسی:روستا نیوز: جشنواره نوروزی ایل بزرگ شاهسون با محوریت معرفی آداب و رسوم شاهسون ها به همراه برگزاری مراسم های جشن و شادی نوروز همزمان با تعطیلات نوروز در شهرستان نی ریز برگزار می شود. طایفه شاهسون که به زبان ترکی سخن می گویند، فارسی را خوب می دانند و حرف می زنند.طایفه شاهسون از زمان های گذشته به ویژه در عهد دولت قاجاریه (1209-1343 هجری قمری) به فارس (پارس) آمدند و در حوزه شهرستان نی ریز (حاجی آباد و سورمق) ساکن شدند. سپس در حیدرآباد، چنارو، لای حنا، نصیرآباد، هرگان و تعدادی از آبادی های اطراف نیز سکونت گزیدند.همچنین در شهرستان استهبان و در روستاهای محمدآباد، بنوان و دهویه در دهستان خیر ساکن شدند. شاهسون در واقع کلمه ای ست مرکب از «شاه» فارسی و «سَوَن» ترکی آذری به معنی شاه دوست و دوستداران شاه است. در زمان شاه عباس صفوی (996-1038 هجری قمری) این نام را بر روی گروهی از سپاهیان گذاشت و فرمان داد هر فرد، طایفه، یا ایلی که مایل است، گروه شاهسون بپیوندند و خود را شاهسون نامد. در فرهنگ ناظم الاطبا آمده است: در همان روزهای اول که این حکم و فرمان صادر شد، ده هزار نفر در آن داخل شدند.شاهسون ها یکی از هفت دسته ی قزلباش (ارتش سرخ کلاه صفوی) بودند. براین اساس، اسم گروهی از قبایل ترک زبان ساکن ایران، شاهسون است. در دوران حکومت صفویه کارهای بسیار بزرگی از جمله نگهداری فرمانروایان صفویه به دست این گروه انجام شد. این گروه که در دسته طرفداران خاندان صفویه بودند، در ترویج و گسترش عقاید مذهبی صفویه که همان مذهب شیعه بود بسیار مؤثر بودند. محمدآباد بزرگترین روستای شاهسون نشین استان فارس امروزه بزرگترین روستای شاهسون نشین استان فارس، روستای محمدآباد از دهستان خیر شهرستان استهبان است که بیش از 400 خانوار در آن زندگی می کنند. پیرمردان این روستا از قول پدران خود نقل می کنند که شاهسونان فارس پیش از تخته قاپو شدن، در حدود 600 خانوار بوده اند و در دره های جنوب شرقی شیراز ییلاق و قشلاق می کرده اند. سردسیرشان حدود آباده طشک و گرمسیرشان سواحل جنوبی دریاچه بختگان و حوالی داراب بوده است و شیرمحمدخان شاهسون که از جانب قوام شیرازی حمایت می شده است بر آنان کلانتری داشته است. پس از تخته قاپو شدن ایل اینانلو شیرمحمدخان با تعدادی از خانوارهای شاهسون در روستائی به نام «سجل آباد» سکونت کرد. پیشینه روستای سجل آباد که امروز نام و نشانی ازآن در دهستان خیر نمی توان جست از جهتی با روستای محمدآباد نسبت و پیوند دارد. شاهسونان فارس که از دیرباز در درّه های جنوب شرقی شیراز ییلاق و قشلاق می کردند با روستای سجل آبادکه در مسیر اطراق تابستانه و کوچشان بود در تماس و مراوده بودند و با مردم آن داد و ستد داشتند و برخی ازآنان هم به عللی از جمله مرگ و میر دام هایشان درکنار سجل آباد، سیاه چادرهای خود را برافراشته بودند و همانجا ماندگار شده بودند و به کشت وکار پرداخته بودند. در اثر گذشت زمان تعداد اینگونه خانوارها، افزونی یافت و سجل آباد به صورت روستائی درآمد که در حدود نیمی از ساکنانش شاهسونان چادرنشین بودند. به سبب ناامنی های زنان و راهزنی های بی شمار، کلانتر شاهسونان شیرمحمدخان برآن شد که برای نگهداری دام های خود و قبیله اش از دستبرد شبانه ی راهزنان، در اطراقگاه ییلاقی شاهسونان، قلعه ای بنا کند و چون به پشتیبانی خویشاوندان خود که در اطراف سجل آباد ماندگار شده بودند، چشم داشت حوالی آن روستا را برای این مهم مناسب یافت و در کنار سجل آباد قلعه ای بنا کرد. این قلعه که در اثر سرخی خاک های منطقه نمای سرخی دارد، هنوز در زاویه ی شمال شرقی روستا پدیدار است. با ایجاد این قلعه پیوند شاهسونان با سجل آباد و مردمش استوارتر شد و در همان زمان «محمد نعیمی» یکی از مالکان محلی که قسمتی از زمین های سجل آباد را در تصرف داشت، برای بهره گیری بیشتر ازآن زمین ها و گماشتن شاهسونان به کار کشاورزی، به ایجاد قناتی کمربست و بدین ترتیب قنات محمدآباد که از دامنه های غربی رشته ی شمالی کوهستان تودج می آید و یکی از بزرگترین و پرآب ترین قنات های دهستان خیر استدائر شده و برای شاهسونان سجل آباد هم اشتغالی مناسب فراهم آمد. در سال 1295 که شاهسونان فارس در دهستان رستاق شهرستان نی ریز و دهکده های کوچک دیگر مانند چنارو ، هُرگان، حاجی آباد ساکن شدند، شیرمحمدخان کلانتر با انبوهی از خانوارهای شاهسون به قلعه قرمز روی آورد و بدین ترتیب بزرگترین روستای شاهسون نشین استان فارس در سواحل جنوبی دریاچه ی بختگان پدید آمد. سجل آباد روستائی کوچک بود با قناتی نه چندان پُر آب و کشتزارانی نه چندان گسترده و فراخ دامن. به همین سبب با رویش و آبادی و نام آوری زمین های محمدآباد، آوازه اش به فراموشی نشست و نام قلعه قرمز محمدآباد برآن سایه گسترد. شاهسونان امروزی محمدآباد، به خوبی می دانند که روستایشان جانشین دهکده ی سجل آباد است؛ زیرا پدرانشان خانه های قدیمی و متروک سجل آبادیان را با گذشت زمان هموار کردند و جای آن یا خانه ساختند و یا بذر پاشیدند.امروز تنها نشان آن روستا، قناتی کم آب با چند هکتار زمین است که هنوز نام قنات و زمین سجل آباد بر خود دارد و شاهسونان درآن زراعت می کنند. افتتاح جشنواره ایل شاهسون از 27 اسفندماه در نی ریز در همین راستا برای معرفی سرگذشت شاهسون و معرفی آداب و سنن مردم آن رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان نی ریز در گفت وگو با خبرنگار تسنیم در شیراز، از برگزاری جشنواره نوروزی ایل شاهسون در راستای فرهنگ سازی و معرفی و آداب سنن اقوام مختلف در کیلومتر چهار بزرگراه نی ریز – شیراز خبرداد. حمیدرضا هادی اظهار داشت: در این جشنواره که از 27 اسفندماه امسال همزمان با آغاز فعالیت ستاد خدمات سفر نوروزی شهرستان نی ریز افتتاح می شود علاوه بر معرفی آداب و سنن ایل شاهسون مواد لبنی این ایل بزرگ از جمله، دوغ و کشک تولید و به بازدیدکنندگان به ویژه مسافران نوروزی ارائه می شود. وی با اشاره به اینکه تمام هماهنگی های لازم برای برگزاری این جشنواره با مسئولان مربوطه انجام شده است بیان کرد: برپایی سفره هفت، ایجاد غرفه های فروش صنایع دستی و محصولات محلی شهرستان نی ریز، ترکه بازی، اسب سواری، اجرای موسیقی محلی از جمله ساز و نقاره به همراه کتابخانه عشایر از برنامه های جنبی این جشنواره است. رئیس اداره میراث فرهنگی نی ریز خاطرنشان کرد: با توجه به برگزاری برنامه های مختلف در جشنواره ایل شاهسون و ادامه آن تا پس از تعطیلات نوروز 95 با برنامه ریزی های صورت گرفته امکان اقامت مسافران نوروزی فراهم می شود. دبیر برگزاری مراسم افتتاحیه جشنواره نوروزی ایل بزرگ شاهسون نیز در گفت وگو با خبرنگار تسنیم به اهداف برگزاری این جشنواره اشاره و اظهار داشت: معرفی آداب و رسوم دیرینه شاهسون ها و احیای سنت های این ایل بزرگ در کشور از محورهای مهم برگزاری جشنواره نوروزی ایل شاهسون است. سیاوش شاهسونی گفت: در جشنواره نوروزی ایل شاهسون که تا 15 فروردین ماه 95 ادامه دارد در قالب غرفه های مختلف صنایع دستی، محصولات لبنی، دامی و همچنین نان محلی شاهسون ها که در همان مکان آماده می شود به مهمانان نوروزی عرضه می شود. شاهسونی خاطرنشان کرد: در این جشنواره با توجه به وسعت ایل شاهسون و استقرار شاهسون ها در نقاط مختلف کشور مهمانانی از استان های مرکزی و تهران و سایر استان ها در جشنواره حضور می یابند. منبع: خبرگزاری تسنیم
سه شنبه ، ۲۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روستا نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 65]