واضح آرشیو وب فارسی:حمایت: دکتر محمدصادق کوشکی: پنجشنبه هفته گذشته، رهبر حکیم انقلاب در آخرین اجلاسیه دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری اولویت ها و فوریت های کشور را تشریح و به سه نکته کلیدی که باید مورد اهتمام مسئولین باشد اشاره فرمودند: «اقتصاد مقاومتی»، «جهش علمی» و «مصون سازی فرهنگی». تاکیدات ایشان درباره عملی شدن این سه مولفه در واقع انگشت گذاشتن بر روی نقاط ضعف جدی کشور است. کافی است تا نگاهی گذرا به شاخصه های تاریخی این سه موضوع داشته باشیم تا اهمیت آن را دریابیم. اقتصاد، علم و فرهنگ در کشور ما همواره با حساسیت های فراوانی همراه بوده و ضعف هایی که در این حوزه ها با آنها روبه رو بوده ایم – علیرغم غنای بالقوه – ریشه تاریخی داشته و با شیطنت بدخواهان در مواردی تشدید شده است. اگر به ماهیت این سه مسئله توجه نماییم، می توانیم ارتباط معنادار و لاینفک آنها را دریابیم. به عبارت دیگر، معادله سه مجهولی «پیشرفت تمام و کمال» کشور پاسخی جز این سه راهکار ندارد. اگر از پنجره فرهنگ به پیشرفت همه جانبه کشور نگریسته شود، اقتصاد پویا و جهش علمی مکمل آن خواهد بود. به عبارت دیگر، کشوری که مردمانش از فقر فرهنگی رنج می برند، نه از اقتصاد پویا بهره خواهند برد و نه جهش علمی را تجربه خواهند کرد. روشن که است که چنین جامعه ای، برای تامین مایحتاج خود نیز دچار عسر و حرج است و هیچگاه مجال تفکر به علم و فرهنگ را نخواهند داشت. اما نباید فراموش کرد زیربنای این هرم، «فرهنگ» است. فرهنگ اسلامی در سده های اول ظهور اسلام به جهت غنای خارق العاده ای که به مسلمانان هدیه داد، فرهنگ کار و تلاش را با آموزه های دینی ممزوج کرد و اینگونه بود که جامعه اسلامی به ثروتمند ترین تمدن عصر خود تبدیل گردید. در جامعه تحت هدایت معصومین، دستگیری از فقرا، علاوه بر اینکه یکی از واجبات حکومت ها به شمار می آمد؛ از وظایف آحاد مسلمانان نیز به شمار می آمد. روایات متعددی درباره پرهیز از بیکاری و تمجید از تلاش و کوشش به دست ما رسیده که ثابت می کند فرهنگ، اساس و بنیان اقتصاد است. به عنوان مثال، تلاش افراد برای تامین معاش خانواده، با جهاد در راه خدا برابر دانسته شده و بیکاری و انفعال اقتصادی، مورد مذمت قرار گرفته است. از سوی دیگر، پیشرفت علمی مسلمانان در زمانی که اروپا در ظلمت قرون وسطی به سر می برد نشانگر تاثیر فرهنگ دینی بر پویایی علم است. نسبت فرهنگ و علم در تمام جوامع، نسبتی است متقابل؛ به این معنا که هر چه فرهنگ یک تمدن از غنای بیشتر برخوردار باشد، علم نیز به همان میزان ارتقاء می یابد و مانند چشمه ای زلال در ابعاد گوناگون جامعه جاری می شود. علم پژوهی بر تارک فرهنگ اسلامی می درخشد و حدیث مشهور نبوی(ص) درباره طلب علم از گهواره تا گور، عمق علم را در ریشه های جامعه اسلامی نشان می دهد. بر همین اساس است که رهبر معظم انقلاب از فرهنگ به عنوان مایه حیات جامعه یاد کرده و می فرمایند: «عزیزان من! فرهنگ از اقتصاد هم مهم تر است. چرا؟ چون فرهنگ، به معنای هوایی است که ما تنفّس می کنیم؛ شما ناچار هوا را تنفّس می کنید، چه بخواهید، چه نخواهید؛ اگر این هوا تمیز باشد، آثاری دارد در بدن شما؛ اگر این هوا کثیف باشد، آثار دیگری دارد. فرهنگ یک کشور مثل هوا است؛ اگر درست باشد، آثاری دارد.» (روز نخست نوروز 93 ) بنابر این، جای هیچ شبهه ای باقی نمی ماند که رونق اقتصاد و بالندگی علم در گرو فرهنگ «اسلامی- انقلابی» است. ممکن است در اینجا به ذهن برخی این شبهه متبادر شود که اگر چنین است، پس چرا فرهنگ غربی موجبات رونق اقتصاد و رشد چشمگیر علمی را فراهم کرده است و چرا ما در کشورمان با وجود شعارهای انقلابی موفق به حصول چنین دستاوردهایی نشده ایم. هر چند پاسخ این سوال بسیار مفصل است اما به اختصار باید اینگونه پاسخ گفت که پیشرفت های غرب از منظر جهان بینی اسلامی به لحاظ اینکه رافع تمام نیازهای بشری نیست، پیشرفتی همه جانبه محسوب نمی شود. ترقی یک جامعه وقتی کامل و جامع است که تمام نیازهای انسانی را بر اساس آموزه های وحیانی برآورده سازد اما آنچه که امروز در جامعه غربی روی می دهد، رفع نیازهای مادی و حیوانی انسان بدون توجه به جنبه معنوی اوست. در مقابل اگر می بینیم که رشد علمی و اقتصادی کشور در برهه ای از تاریخ انقلاب پیشرفت داشته است، به دلیل التزام به مشی اسلامی – انقلابی بوده و زمانی که خبر از کند شدن سرعت علمی به گوش می رسد، علت را باید در عدم تعهد به ملزومات ذکر شده جستجو کرد. خطوط فرهنگ، اقتصاد و علم زمانی مثلث «جامعه مترقی اسلامی» را تشکیل می دهند که از خمیرمایه اسلامی- انقلابی برخوردار باشند. نگاه جداگانه معطوف به آموزه های غربی در این حوزه ها که این روزها دامن برخی از مسئولین را گرفته است، نه تنها جامعه را پیشرفت نمی دهد بلکه همان بلایی را بر سر کشور می آورد که صدها سال است تمدن لیبرال غربی بدان گرفتار است. اگر مسئولی گمان کند که «اقتصاد مقاومتی» نسخه ای شبیه اقتصاد ژاپن پس از بمباران اتمی یا اقتصاد ترکیه و مالزی است و تلاش کند تا بین اقتصاد اسلامی و لیبرال، راه میانه ای را برگزیند، باید بداند که تفکرات التقاطی منهای اسلام انقلابی، نتیجه ای جز گرفتار شدن در دام سکولاریسم و لیبرالیسم اقتصادی نخواهد داشت. جهش علمی هم از این قاعده مستثنی نیست. در دوره ای از ادوار انقلاب، جهش علمی کشور که متاثر از شور انقلابی و دینی بود، حتی در محافل علمی جهان مورد توجه قرار گرفت و به سرعت، شاخص های علمی کشور را ارتقاء داد. اما اکنون برخی مسئولین مرتبط با حوزه علم و فناوری در عمل معتقدند که باید الگوهای بومی ایرانی – اسلامی را کنار گذاشت و به روش های ناقص غربی اقتداء کرد. مشخص نیست که تا چه زمانی مردم و جامعه باید چوب عدم توجه برخی از مسئولین به آموزه های اسلام انقلابی را در مسائل کلان کشور بخورند و مرز این بی توجهی تا کجاست. طرح عمومی این مطالبه علاوه بر موارد ذکر شده، نشان می دهد که مردم نیز باید پیگیر این خواسته رهبری باشند. برخی از مقامات کشور نشان داده اند که واکنش منفعلانه ای در این خصوص دارند و تلاش می کنند از بار مسئولیت تاریخی خود به انحاء مختلف شانه خالی کنند. همنوایی مردم و مطالبه عمومی برای تحقق اولویت ها سه گانه، افزون بر تضمین اجرایی شدن آنها به مسئولین نیز کمک خواهد کرد که چنانچه در این حوزه ها دچار غفلت و اشکال هستند، آنها را مرتفع نموده و نقشه راهی مدون در شأن نظام اسلامی داشته باشند.
سه شنبه ، ۲۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: حمایت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]