تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835252763
جلگه ای سبز که در گرد و خاک گم شد
واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: هوا صاف است در یک لحظه آسمان تاریک می شود، غلظت گرد و خاک چندین برابر حدمجاز اعلام می شود. بحث سر تعطیلی یا عدم تعطیلی است، با تأخیر امروز تعطیل اعلام می شود. نفس کشیدن سخت است، بی قراری حاکم است. امروز باز گرد و خاک بود... به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه خوزستان، نزدیک به 12سال است که پدیده ای با نام ریزگردها و یا گرد و خاک مهمان ناخوانده ای برای خوزستان و بخش وسیعی از کشور و منطقه شده است. ریزگردها اکنون به مساله ای بسیار مهم تبدیل شده است که زیان های بسیاری را به دنبال دارد. روز به روز بر پیامدهای این پدیده افزوده می شود؛ تبعات بهداشتی، روانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی از جمله پیامدهای این پدیده است. پدیده ای که خسارت های بسیاری به جا می گذارد اما هنوز راهکاری برای آن یافت نشده و یا راهکار پیدا است اما ادامه سیاست غلط اولویت دادن به منافع اقتصادی بر محیط زیست، اجازه توجه را به هیچ راهکاری نداده و اراده اجرا را نیز سلب کرده است. سدسازی، انتقال آب و توسعه ناهمگون اضافه بر تصمیم گیری های غیرعلمی و برخورد نامناسب بامحیط زیست از جمله عواملی است که در بروز و تشدید این پدیده موثر بوده است. گردوخاک در خوزستان از سال گذشته شدت بی سابقه ای به خود گرفته و مشکلات جدی را برای مردم ایجاد کرده است. تعطیل شدن زندگی به دلیل بروز گرد و خاک نشان از شرایطی بحرانی است که توسط این پدیده ایجاد می شود. این پدیده اعتراضات بسیاری نیز در پی داشته است. اجماع جهانی برای مقابله با پدیده گرد و غبار گرد و غبار اکنون به معضلی تبدیل شده که کشورهای بسیاری را تحت تاثیر قرار داده و از همین جهت انتظارات از نهادهای بین المللی برای مقابله با آن بیش از گذشته شده است. در این خصوص نماینده برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) از برنامه این نهاد برای ایجاد یک اجماع جهانی خبر می دهد. والنتین فولتسکیو (Valentin Foltescu) در حاشیه سمینار بین المللی گرد و غبار که در اهواز برگزار شد، در پاسخ به خبرنگار ایسنای خوزستان گفته بود: نتایج مطالعات کشورهای درگیر پدیده گرد و غبار در راستای گام بعدی برای انجام یک اقدام جامع، تلفیق و جمع بندی می شود و عنوان می کند که این برنامه یک اقدام جدید است و قرار است برای اولین بار در سطح جهان، اجماعی برای مقابله با پدیده گرد و غبار شکل گیرد. وی بیان کرده بود: برای منشاءیابی طوفان های گردوغبار در سراسر کره زمین یک ارزیابی جهانی و جهت رفع این مشکل آغاز شده است. به گفته نماینده برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، ابتدا باید منشاء این معضل را شناسایی کرد اما چگونگی اجرای این فرآیند و منشاءیابی این مشکل بسیار مهم است که همان شناسایی کامل ریزگردها است. در حال حاضر اقدامات خوبی برای شناسایی همه ابعاد این پدیده درحال انجام است و نتایج این ارزیابی ها می تواند در راستای مقابله با گرد و غبار برای ایران نیز مفید باشد. وی اظهار کرده بود: UNEP در حال کار روی ابعاد مختلف این پدیده با همکاری کشورهای درگیر است و این کشورها با هدایت ایران نتایج بررسی ها و مطالعات خود را به UNEP ارائه داده اند. این برنامه، اقدام جدیدی است که قرار است برای اولین بار در سطح جهان یک اجماع برای مقابله با پدیده گرد و غبار شکل دهد. انسان ها از ادامه انتقال آب بین حوزه ای ضربه می خورند فولتسکیو همچنین از انتقال آب بین حوزه ای و تاثیر آن بر ایجاد گرد و غبار انتقاد می کند و در این باره معتقد است که پیام UNEP این است که هر مساله در سطح جهانی می تواند یک راه حل داخلی هم داشته باشد؛ انسان ها از ادامه انتقال آب بین حوزه ای ضربه می خورند و ما این مساله را نمی خواهیم. افزایش رهاسازی آب برای کاهش گرد و خاک رییس اداره محیط زیست استان بصره عراق نیز اشاره می کند که کشور عراق از معضل ریزگردها رنج می برد؛ وی معتقد است که افزایش رهاسازی آب، در کاهش میزان گرد و خاک موثر است. احمد حمیدان در این خصوص به خبرنگار ایسنای خوزستان می گوید: به دنبال همکاری مشترک بین استان بصره و استان خوزستان برای کاهش گرد و خاک هستیم. گرد و غبار ناشی از فروپاشی خاک است و یکی از مهم ترین عوامل فروپاشی خاک عدم رهاسازی آب از کشورهای منبع است. وی ادامه می دهد: همکاری مشترک با کشورهای منبع یکی از راه های افزایش راه سازی آب است که نقش موثری در تثبیت خاک دارد. تثبیت اراضی از طریق تقویت پوشش گیاهی نیز بسیار تاثیرگذار است. حمیدان با تاکید بر اهمیت ارتباطات بین المللی برای برطرف کردن معضل گرد و خاک می گوید: گرد و خاک از اولویت های عراق است و فعالیت های مشترک بسیاری با ایران در این خصوص داریم. تفاهم نامه همکاری در خصوص مقابله با بیابان زایی و طوفان های گرد و غبار در سطح وزات محیط زیست با ایران منعقد شده است و همکاری علمی با ایران ادامه دارد. برای مقابله با گرد و خاک آمادگی همکاری را داریم زیرا عراق خود نیز تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته و بصره از آن آسیب دیده است. گرد و خاک یا ریزگردها گرچه نزدیکی بسیاری با مردم دارد و حضور آن در زندگی امروز ما احساس می شود اما ممکن است برای بسیاری هنوز این پدیده مبهم باشد. پدیده ای که هنوز راهکاری برای برطرف شدن آن اجرایی نشده است و چه بسا هنوز مسئولان امر گرفتار یافتن منشاء آن هستند و روزهای خاکی را با اعلام داخلی یا خارجی بودن منشاء سپری می کنند. عوامل بسیاری در شکل گرفتن تدریجی این بحران نقش دارد؛ تصمیمات و سیاست هایی در گذشته اعمال شده که امروز کشور شاهد این شرایط است. شاید اگر کمی در تصمیم گیری ها، آینده نگری بود امروز شرایط بهتری برقرار بود. ریزگردها از کی آمدند؟ در این خصوص مدیر مرکز تحقیقات منطقه ای ریزگردها معتقد است که همه عوامل بروز ریزگردها در کشور از مسائل آب و هوایی تا دستکاری های انسان زا در طبیعت، در 12 سال گذشته ایجاد شده اند تا در مجموع منجر به شرایط کنونی شوند. دکتر علیرضا زراسوندی در گفت وگو با خبرنگار ایسنای خوزستان آغاز پدیدآمدن ریزگردها در کشور را در سال 84 می داند و در شرح عوامل بروز این پدیده می گوید: کشور ایران در یک بازه زمانی 14 ساله از خشکسالی قرار دارد. در گذشته نیز ریزگردها وجود داشت اما پراکندگی آن کم بود و به معنای دیگر هر یک ماه تنها یک روز شاهد ریزگردها بودیم؛ آن زمان کسی توجهی نمی کرد که مقوله ریزگردها شکل گرفته است، آن هم به دلیل آن که ابتدای دوران خشکسالی بود. چرا پدیده ریزگردها شدت گرفت؟ وی ادامه می دهد: ظرفیت نفوذی خاک در آن زمان زیاد نبود به عبارت دیگر در کشور ما و کشورهای دیگر خاک مرطوب بود. مدیر مرکز تحقیقات منطقه ای ریزگردها شرایط سیاسی و اجتماعی کشورها را از دیگر عوامل شدت یافتن پدیده ریزگردها می داند و در این خصوص بیان می کند: در آغاز شکل گرفتن پدیده ریزگردها اوضاع سیاسی و اجتماعی کشورهای اطراف همانند اکنون نبود و محیط زیست متولی داشت. زراسوندی توضیح می دهد که با شدت یافتن فرآیند خشکسالی، خاک رطوبت خود را از دست داد و در کشور پدیده ریزگردها شروع شد. این پژوهشگر زمین شناسی ادامه می دهد: همچنین در دنیا بحثی تحت عنوان "Global Warming" یا گرم شدن زمین مطرح است، به این معنا که تغییرات آب و هوایی در دنیا اتفاق افتاده است؛ این موارد عوامل طبیعی بروز و شکل گیری پدیده ریزگردها است اما عوامل غیرطبیعی دیگری نیز وجود دارد. با طبیعت ناسازگاری داشتیم وی در خصوص عوامل دیگر بروز ریزگردها بیان می کند: در این مدت، با طبیعت ناسازگاری داشتیم. طبیعت بر اثر فعالیت های انسان زا دستکاری شده است؛ حق آبه تالاب ها کم شده یا اصلا داده نشده است و سدهای بدون مطالعات زیست محیطی و در نظر گرفتن شرایط اکولوژیکی منطقه، احداث شده اند. مدیر مرکز تحقیقات منطقه ای ریزگردها همچنین فعالیت های صنعتی گسترده در حوزه های زیست محیطی را از دیگر عوامل نازسازگاری با طبیعت و بروز پدیده ریزگردها می داند و می گوید: در این خصوص می توان به فعالیت های صنعتی گسترده در تالاب ها اشاره کرد؛ علاوه بر آن عدم اجرای کمربند سبز در حاشیه شهرهای مستعد ریزگردها از عوامل دیگر بروز این وضعیت است. تمام این عوامل در 12 سال گذشته ایجاد شده اند تا منجر به شرایط کنونی شود. زراسوندی معتقد است معضلی که اکنون تحت عنوان ریزگردها وجود دارد، ترکیبی از عوامل انسانی و طبیعی است؛ او در این باره بیان می کند: نمی توان گفت که تنها انسان یا تنها طبیعت در بروز ریزگردها مقصر است بلکه یک ترکیب است و این که بگوییم چه میزان از عوامل بروز این پدیده به عوامل انسانی و چه میزان به عوامل طبیعی مربوط می شود از عهده ما خارج است اما می توان گفت که این عوامل بیشتر در خارج از کشور بوده اند تا داخل آن. وی اظهار می کند: عمده کانون ریزگردها منطقه ای است اما با افزایش عوامل کانون های داخلی نیز ایجاد می شوند. بنابراین مشکل ما اکنون هم کانون های داخلی و هم کانون های خارجی ریزگردها است. وی در خصوص این که آیا می توان این معضل را رفع کرد، اعتقاد دارد: این مشکل در داخل کشور قابل حل است و مسئولان کشور توان خود را برای حل مساله متمرکز می کنند و از تمام ظرفیت های موجود استفاده می شود اما در خارج از کشور، نه! مسائل مختلف منطقه ای بر این همکاری ها تاثیرگذار بوده است. می توان گرد و خاک را میراث سدسازی و انتقال آب دانست. مدیریت درست منابع آبی و صیانت از سهم زیست محیطی امر اجتناب ناپذیر برای داشتن زندگی مناسب و دوری از بحران های زیست محیطی و تبعات طاقت فرسا است. آب نقش اساسی در بروز ریزگردها دارد. از دست رفتن رطوبت خاک، خشک شدن تالاب ، از بین رفتن مراتع و پوشش گیاهی و... ناشی از نبود آب است؛ آبی که یا به تونل های فاقد مجوز زیست محیطی از سرشاخه ها منتقل شده و یا در پشت سدها در حال تبخیر است. در هر حال نتیجه کمبود آب، پدیده ریزگردها است. ارتباط مستقیم آب با خاک دکتر علی محمد آخوندعلی، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز معتقد است که موضوع آب و خاک با یکدیگر مرتبط است به صورتی که اگر آب به خوبی حافظت نشود بر خاک تاثیر می گذارد و به عبارت دیگر خاک را تخریب می کند و اگر خاک به درستی حفاظت نشود بر کیفیت آب تاثیرگذار است. وی با اشاره به این که ریزگردها ناشی از فرسایش بادی خاک است به خبرنگار ایسنای خوزستان می گوید: خاکی که فرسایش می یابد ممکن در خیلی از جاها از بلندی ها توسط رودخانه ها به زمین های پست و دشت ها منتقل شود. این استاد آب دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه می دهد: حدود 300 تا 350 هزار هکتار زمین در محدوده استان ایلام و استان خوزستان وجود دارد که آوردهای رودخانه ای هستند و به تل ماسه های روان شهرت دارند. این زمین ها دارای خاک های سست ساختمان هستند، این نوع خاک ها ریز هستند اما نه از نوع رس بلکه از نوع ماسه که اصطلاحا "ماسه بادی" به آن ها گفته می شود. چسبنده نیستند و درصد اندکی از ذرات رس در داخل آن ها وجود دارد. به گفته آخوندعلی آن چه در تندبادهای گرد و خاک مشاهد می شود معمولا از این نوع رس هستند که از میان ماسه بلند می شوند و منشاء ریزگردهای داخلی در این محدوده 300 تا 350 هزار هکتاری است که از شمال غرب تا جنوب شرق خوزستان و اطراف رودخانه های کرخه و کارون پراکنده شده اند. این پژوهشگر با اشاره به این که طبیعت به صورتی است که خودتنظیمی و خودپایداری می کند، بیان می کند: به مرور زمان آورد رودخانه ها و ریزش جوی با میزان خروجی به تعادل رسیده و حریمی تحت عنوان برکه، تالاب و یا دریاچه تعیین کرده است به صورتی که سیلاب ها در آن قرار می گرفت و آب به سمت خشکی پیش روی می کرد و پس از فروکش سیلاب و عقب نشینی تدریجی آب، پوشش گیاهی وسیع حاصل می شد که گیاهان مقاوم به خشکی که اکولوژی خاص دارند را تولید می کرد. وی ادامه می دهد: اما اتفاقی که اکنون رخ داده این است که به دلیل آن که آب با سد تنظیم می شود سهم زیست محیطی از آب از میزان حداقل نیز پایین تر آمده است. سیلاب دیگر نیست و حرکت آب به سمت حریم برکه ها و خشکی محدود شده و از سوی دیگر پوشش گیاهی نیز از بین رفته است. این استاد آب دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان این که ارتباط منابع آب تا حدودی با تولید ریزگرد مشخص شده است، عنوان می کند: زمانی که یک دریاچه عقب نشنی می کند به معنای آن است که آب می خواهد و آب نیست و اطراف آن خشک می شود. اگر زمین نمکی باشد، باد نمک را بلند می کند و اگر ذرات ریز قابل معلق شدن دارد، باد آن ها را به پرواز در می آورد. بنابراین مساله ریزگردها با منابع آب و خاک ارتباط متقابل دارد. طمع ورزی بشر و ضربه زدن به سلامت منابع آبی آخوندعلی طمع ورزی بشر به منابع آبی را یکی از عوامل ضربه زدن به سلامت منابع آبی می داند و می گوید: اگر بشر با آب تجدید شونده که به صورت روان در رودخانه ها جاری می شود، همراهی کند به بهترین وجه می تواند از آن استفاده کند اما اگر طمع ورزی کرد و بیشتر از حد خود استفاده و به حریم رودخانه تجاوز کرد و یا بیش از توان رودخانه بخواهد از آن استفاده کند، به سلامتی منابع آب ضربه وارد می کند و این چیزی است که اکنون انجام می شود. وی اضافه می کند: ممکن است یک اکوسیستم در محیط خشک باشد به طور مثال در کویر ممکن است بخشی با 40میلی متر بارش به شرایط تعادل و پایداری رسیده باشد که گیاهان و جانوران و حتی انسان های خاص خود را دارد و همان 40میلی متر آب از لایه های زمین نفوذ و سفره های زیر زمینی ایجاد کرده و قنات های حفرشده و در نتیجه چند روستا پدید آمده است. این استاد دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه می دهد: حال اگر بشر بخواهد آن منطقه را بیشتر از توان خود آباد کند باید با آب آباد کند و متوجه می شود که در 200 کیلومتری کوهی وجود دارد که بخشی از روان آب های آن به جنوب حرکت می کند اگر به این فکر برسد که کوه را سوراخ کند که آب را به کویر ببرد، به زعم خود کار خوبی انجام داده اما فکر نمی کند که اکوسیستمی که آن طرف است متناسب با این روان آب شکل گرفته است. جنگل، مرتع، آب های زیرزمینی و... با این آب و هوا ایجاد شده است. هر دلیلی که بشر برای خود بیاورد چه آن که جمعیت این طرف زیاد باشد و آن طرف کم یا می خواهیم توسعه پایدار داشته باشیم، قابل قبول نیست. همه این دلایل موجب می شود که در اکو سیستم دست ببرد. وی با تاکید بر این که دنیا انتقال آب را نمی پذیرد، بیان می کند: انتقال آب برای متخصصان آب قابل پذیرش نیست مگر آن که متخصصی باشد که منافع شخصی را در نظر بگیرد. زمانی که مرزهای کشور با آب احاطه شده باشد این ارزش وجود دارد که صنعت از دل کشور به کنار دریا منتقل شود نه این که آب شیرین را برای صنعت منتقل کنند. در این حالت حداقل محیط زیست تخریب می شود . این پژوهشگر آب می گوید: در 10-15سال گذشته که انتقال آب به صورت جدی مطرح شد، گفتیم که این انتقال آب از سرشاخه ها، خشکسالی مصنوعی ایجاد و قطع کردن شریان رودخانه ها، اکوسیستم را تخریب می کند. خشکسالی به دو نوع اقلیمی و هیدرولوژی تقسیم می شود که اگر آورد رودخانه از میزان متوسط سالیانه کمتر شود، به آن خشکسالی هیدرولوژیکی گفته می شود. آخوندعلی اشاره می کند که رودخانه نقش مهمی در تشکیل اکوسیستم و اقتصاد یک منطقه دارد و ادامه می دهد: زمانی که سرشاخه های رودخانه منحرف شوند همانند آن است که چشمه قطع شده و بارش برف وجود نداشته است. در این وضعیت، متوسط درازمدت آورد رودخانه کاهش پیدا می کند و این خشسالی مصنوعی است. وی با بیان این که اکنون اثر انتقال آب از سرشاخه ها که به منظور توسعه صنعت و کشاورزی انجام شده، مشاهده می شود، اضافه می کند: زمانی در خوزستان تمدنی وجود داشته و این استان قلب تپنده کشور بوده است. اگر به وضعیت کنونی توجهی نشود، بر تولید کشاورزی و اکوسیستم اثر می گذارد و به راحتی فرسایش بادی خاک صورت می گیرد. آورد رودخانه ها هدر نمی رود بلکه یک اکوسیستم دیگر شکل می دهد. بنابراین منابع آب از طریق رودخانه ها ارتباط تنگاتنگی با تولید یا عدم تولید ریزگردها دارند. توپ را به میدان این و آن نندازیم عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار می کند: عوامل ریزگردها در 10 سال اخیر دقیقا با عوامل خشکسالی انطباق دارد. بنابراین زمانی که پدیده ریزگرد اتفاق می افتد و خاک بر سر مردم می بارد، توپ را به میدان این و آن نندازیم؛ کسی را بابت خشکسالی نمی توان محاکمه کرد اما احداث بی رویه سدها چه در داخل و چه در خارج در بروز این پدیده تاثیرگذار است. به گزارش خبرنگار ایسنا؛ گرد و خاک امروز به دغدغه مشترک بخش قابل توجهی از مردم جهان تبدیل شده است. دغدغه ای که باید به گونه ای شایسته به آن پرداخت شود. پدیده ای که از تغییر کاربری طبیعت و بر اثر مدیریت نادرست و در جهت منافع کوتاه مدت اقتصادی ایجاد شده است. همکاری مشترک میان استان های در معرض این پدیده و در گام فراتر همکاری کشورهای منطقه و جهان یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای حل مشکل ریزگردها است . زخم های ناشی از این نوع نگاه به محیط زیست بر طبیعت همچنان نمود پیدا خواهد کرد و عدم رعایت الزامات زیست محیطی در فعالیت ها خود عاملی افزون بر توسعه این پدیده شوم، شده است. برطرف شدن و ریشه کنی این معضل با توزیع ماسک و مالچ پاشی امکان پذیر نمی شود بلکه تامین حق آبه تالاب ها و رودخانه ها و بازگشت رطوبت خاک، موثرترین راهکار برای برطرف کردن پدیده گرد و خاک است. پیدا است که امکان مقابله با این پدیده وجود دارد اما تاکنون و علی رغم تمام سر و صداها، منافع اقتصادی بر محیط زیست اولویت داشته است. اگر بخواهیم گرد و خاکی وجود نداشته باشد، باید این جرات وجود داشته باشد که به اشتباهات اعتراف شود و بگوییم که سدسازی های عظیم و تونل های انتقال آب، جلگه ای با عمر تمدن عیلام را خشکانده است. این سوال همچنان مطرح است که چرا در مقابله با ریزگردها همچنان جدیتی وجود ندارد. به سادگی مشخص است که برای مهار این پدیده لازم است که اراضی کشاورزی و مراتع خشک شده به کاربری طبیعی خود بازگردند و نیاز این امر سازگاری دوباره با محیط زیست و تامین آب این زمین ها است. اگر به نفس کشیدن راحت انسان ها فکر می شود، باید به جای مالچ پاشی چند هزار هکتار در خوزستان، پروژه های ناسازگار با محیط زیست متوقف شود. البته باید در نظر گرفت که این پروژه ها منافعی اقتصادی را در بر می گیرد و این گونه است که همواره مطرح می شود که چرا نفس کشیدن مردم یک منطقه، فدای پیشرفت و منافع اقتصادی منطقه ای دیگر می شود! گزارش از خبرنگار ایسنای خوزستان: سیداحمد مقدم موسوی
سه شنبه ، ۲۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[مشاهده در: www.hodana.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
گوناگون
پربازدیدترینها