واضح آرشیو وب فارسی:ذاکرنیوز: با آغاز بهار و فرارسیدن عید باستانی «نوروز»، حال و هوای افغانستان نیز رنگ و بویی بهاری و عیدانه می گیرد.به گزارش حوزه افغانستان ذاکرنیوز ، نوروز از زمان های کهن به عنوان جشن رسمی آغاز فصل بهار در افغانستان بوده و با آداب ورسوم خاصی انجام می پذیرد. این جشن کهن سرزمینی از دیرباز به تدریج در مناطقی ازقبیل خاورمیانه، آسیای میانه، قفقاز، شبه قاره هند و بالکان نیز با اقبال گسترده مردم این نواحی قرار گرفت و بدین ترتیب «نوروز» در گستره ای جغرافیایی به وسعت سرزمین هندوها تا شبه جزیره بالکان، تحت عنوان آغازین روز بیداری طبیعت جاودانه شد. این ادب پرجاذبه ای که از پیوند انسان با طبیعت سخن می گوید با داربودن مولفه هایی چون پیشینه باستانی، نوع دوستی و مهرورزی مناطق بیشتری از دنیا را نیز به قلمرو خود درآورد به گونه ای که با خود نمایی در سازمان ملل متحد، مجمع عمومی این نهاد بین المللی طی تصویب قطعنامه ای در 10مه سال2010 میلادی، آن را به عنوان جشن آغازین روز بهار به رسمیت شناخت و در ادامه چند سالی است که جشن جهانی نوروز با حضور برخی از سران این سازمان، برگزار می شود. نوروز با وجود آن که علاوه برایران در کشورهایی نظیر تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و آلبانی برگزار می شود اما در همسایه شرقی یعنی افغانستان جلوه و نمود دیگری دارد، جلوه هایی که گاه ضمن هم خوانی با آداب اصیل ایرانی در برخی از موارد مناظری بدیع و جالب توجه را در معرض دید علاقه مندان می گذارد. *آغاز بهار در افغانستان مردم افغانستان در تقویم سال نمای خود که همانند ایرانیان شمسی می باشد، نخستین روز بهار طبیعت را که ابتدای ماه حمل(فروردین) می باشد به عنوان نوروز جشن می گیرند. نوروز در افغانستان قدمت چند هزار ساله دارد و رسوم و آئین های ویژه نوروزی سال هاست که نسل به نسل در میان مردم این کشور منتقل می شود. مردم افغان نوروز را آغاز فصل طراوت و زندگی مجدد طبیعت می دانند و برای رهایی از زمستان سرد و خشک و تجلیل از ورود بهار از هفته ها قبل آماده این جشن می شوند. نوروز در این کشور در واقع از شب 29 اسفندماه آغاز می شود و با تحویل سال، جشن ملی مردمان افغان کلید می خورد. افغان ها برای روز نخست نوروز برنامه ها و سنت های ویژه ای دارند که همه ساله پس از سال تحویل برای پاس داشت فرهنگ گذشتگان خود آن ها را با اهتمام ویژه ای انجام می دهند. *آئین شریف «تجمع در زیارتگاه ها» در مزارشریف در دو شهر کابل و«مزار شریف»، زیارتگاه های با شکوهی منسوب به حضرت علی (ع) وجود دارند که بسیار مورد توجه افغان ها قرار دارند.در نخستین روز سال جدید، مراسم با شکوهی در این زیارتگاه ها برگزار می شود که بالغ بر صدها هزار افغان از گوشه و کنار این کشور و حتی کشورهای همجوار آسیای مرکزی برای تماشای آن به این شهرها سفر می کنند. در این مراسم، عَلَم منسوب به حضرت علی (ع) که بر آن اسماء متبرک نوشته شده است به اهتزار در می آید و سپس این علم برای روزهای متوالی در آن مکان افراشته می ماند. مردم افغانستان پس از این مراسم علم متبرک را زیارت می کنند و برای موفقیت در سال جدید دعا می کنند. *رنگ سپید، نماد صلح در افتتاحیه بهار همان گونه که در اکثر کشورهای دنیا، رنگ سفید به عنوان نمادی از صلح و دوستی شناخته می شود؛ ملت افغانستان نیز رنگ سپید صلح را در جشن نوروز خود به طریقی خاص لحاظ می کنند. از آن جا که رنگ سفید نماد صلح و در افغانستان نشانی از خوشبختی محسوب می شود، لذا مردم این کشور می کوشند سال نو را با رنگ سفید آغاز نمایند، به همین دلیل بسیاری از مردم افغانستان یک خروس سفید رنگ را در شب نوروز با نیت این که سال جدید، سالی پر از خوشبختی و نیک بختی باشد، ذبح می کنند و آن را به همراه سبزی و پلو برای سفره شب نوروز طبخ می کنند. رنگ سبز نزد مردم افغانستان جایگاه ویژه ای دارد و از آن به نیکی و خوبی تعبیر می شود به همین دلیل افغان ها برای داشتن سالی پر بار، بر سفره های خود در شب نوروز سبزی و سبزی پلو قرار می دهند. در ایام نوروز وضعیت درآمدی مشاغلی چون ماهی پزی و شیرینی فروشی ها رونق ویژه ای می گیرد و معمولا مردم در این فروشگاه ها برای خرید در صف های طولانی می ایستند. *آغاز عید با "حنا" تا "دیدوبازدید" مرسوم نوروز مردم افغانستان به تاسی از شب های اعیاد بزرگ اسلامی فطر و قربان، در شب عید نوروز هم به دست ها و پاهای خود حنا می زنند تا بدین طریق پیوندی پسندیده را میان اعیاد دین مبین اسلام و عید سعید نوروز برقرار کنند. روز اول نوروز با رفتن جوانان و کودکان به خانه بزرگان فامیل آغاز می شود و پس از دیدوبازدید و تبریک فرارسیدن نوروز، با بزرگان خانواده به خانه همسایگان، دوستان و اقوام می روند. *«هفت سین نوروزی» تا «هفت میوه» افغان در سفره عیدباستانی همگام با آئین باستانی "سفره هفت سین" نوروز، مردم افغانستان با بهره گیری از این رسم دیرین مردمان ایران زمین، سفره «هفت میوه» را نیز در همسایگی سفره های هفت سین نوروزی خود چیده و رنگ و لعاب عیدانه خاص و جالبی به برگزاری مراسم عید می دهند. هفت میوه ترکیبی از هفت نوع میوه خشک بوده و این خشکبارها به طور معمول؛ «مغز بادام»، «مغز گردو»، «پسته»، «کشمش»، «زردآلو»، «سنجد» و «قیسی» هستند. مردم افغانستان چند روز قبل از عید نوروز این خشکبارها را به صورت مخلوط در آب قرار می دهند تا برای روز نوروز آماده شود. در همین حال در برخی از مناطق افغانستان مردم برای استقبال از نوروز سفره هفت سین نیز پهن می کنند. به طور معمول چینش هفت سین نیز؛ «سیب»، «سنجد»، «سبزی»، «سمارق» (قارچ)، «سرکه»، «سمنو» و «سیر» اجزای این سفره را تشکیل می دهند. مردم افغانستان در روزهای نوروز از میهمانان خود با هفت میوه و هفت سین که بسیار خوشمزه و شیرین است، پذیرایی و استقبال می کنند. در کنار سفره های یادشده، از شیرینی و شکلات نیز برای پذیرایی از میهمانان نوروزی در این عید باستانی استفاده می شود. *لباس نو«نوروزی» در افغانستان در آستانه عید نوروز، بازارها و فروشگاه های لباس فروشی در کابل رونق فراوانی دارد به ویژه آن که برای کودکان علاوه بر مردان و زنان لباس های نو و در نوع خود زیبایی خریداری می شود. مردم افغانستان براین عقیده اند که با شکوفایی طبیعت نو در بهار، طراوت و زیبایی بهار بر روح و جان انسان ها هم اثر می گذارد و در همین راستا می بایست پوشش و چهره انسان نیز تمیز و پاکیزه شود. *نوروزی جوانانی که هنوز در دوران نامزدی به سر می برند، یک روز قبل از نوروز به همراه هدیه نوروزی برای تبریک سال نو به خانه همسر خود می روند. خانواده پسر (داماد) با هدایایی چون لباس، جواهرات و حنا به همراه غذاهایی مانند ماهی، شیرینی، زولبیا و کلوچه های متنوع برای تبریک عید و دادن عیدانه به خانه عروس می روند. خانواده عروس هم در مقابل، لباس مردانه و شرینی برای داماد آینده آماده می کنند. *دیگر سنن ملت افغان در نوروز بیشتر تپه های اطراف شهر کابل و نیز مناطق دیگر افغانستان چند روز قبل از نوروز رنگ عوض می کنند و سبز و با طراوت می شوند. در این روز، بازی ها و ورزش های سنتی در مناطق مختلف، تماشاگران زیادی را دور خود جمع می کند. بازی بُزکشی، گوی و چوگان، سوارکاری و پرتاب نیزه بیشتر در روزهای نوروز و عید فطر و قربان انجام می شو که طرفداران زیادی را میان اقشار مختلف مردم دارد. اما بازی محلی «بُزکشی» نزد افغان ها محبوبیت بیشتری دارد. در این بازی دو گروه از سوارکاران که اصطلاحا به "چاپ انداز" معروف هستند سعی می کنند یک بز را که قبلا سرش را بریده اند، از زمین بردارند و در نقطه ای که به نام "دایره حلال" شناخته می شود، برسانند. این بازی در دو گروه 10 نفری انجام می شود و برنده کسی است که بز را به دایره حلال برساند. هرچند بزکشی از بازی های محلی مناطق شمالی افغانستان است اما به دلیل مفرح بودن آن امروزه در تمام نقاط این کشور علاقه مندان و تیم های خاص خود را دارد. از دیگر برنامه های تماشایی روز اول نوروز، مسابقات پهلوانی است که در شهرهای مختلف افغانستان به ویژه کابل، مناطق مرکزی و شمالی طرفداران زیادی را دارد. پهلوانان مشهور شهر در محلی از قبل تعیین شده جمع می شوند و در حالی که از سوی صدها هوادار خود مورد تشویق قرار می گیرند، آماده مسابقه می شوند. این پهلوانان پس از معرفی وارد میدان می شوند، سپس دو پهلوانی که قرار است باهم کشتی بگیرند همدیگر را در آغوش می گیرند، ابتدا سال نو را تبریک می گویند و بعد مسابقه را آغاز می کنند. البته این مسابقات بیشتر جنبه دوستانه و تفریحی دارد و صرفا برای سرگرمی و تشویق جوانان به ورزش انجام می شود.در این گونه مسابقات برد و باخت نیز جدی گرفته نمی شود و گاهی اتفاق می افتد که یک پهلوان پرآوازه در مسابقه با یک شخص تازه کار برای دل گرمی بیشتر وی، بازنده می شود. آن چنان که دراین گزارش بر آئین باستانی عید نوروز در کشور افغانستان تاملی کوتاه شد ، کاملا مشهود استکه مردم این دیار علیرغم مشکلات و معضلات فراوانی که برسر راه خود دارند اما در چنینی شرایطی نیز، ازتوجه به آداب ورسوم اصیلی چون «نوروز» را که درون مایه ی اصلی آن، صلح و نوع دوستی است، غافل نمی شوند؛ عیدی که در آن دیدار انسان ها با یکدیگر به پاسداشت قدوم بهار، رنگ و بویی عیدانه و بهاری می گیرد.گزارش از: وحید امیدی موحد
سه شنبه ، ۲۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ذاکرنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]