محبوبترینها
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1840445448
خورشاهیان:جمشیدی نابغه است و «الهامات...» فراداستان اش/ خبوشان:جمشیدی به حد بی نهایت روایت های موجود رسیده است
واضح آرشیو وب فارسی:هوش نیوز: «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» جدیدترین نوشته جمشیدی با تعابیر بلند خورشاهیان و خبوشان مواجه شد.کتابی که شاهکار یک نویسنده نابغه لقب گرفت. نویسنده ای که تا کنون به حد معرفت و توانش دیده نشده. خبوشان معتقد است به قلم و دنیای جمشیدی می توان تکیه کرد.به گزارش هوش نیوز به نقل از خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» تازه ترین اثر مصطفی جمشیدی، نویسنده و فیلمنامه نویس است که توسط انتشارات شهرستان ادب منتشر شده است. نشست نقد و بررسی این کتاب با حضور مصطفی جمشیدی نویسنده این کتاب برگزار شد. هادی خورشاهیان، جواد عزتی پاک و محمدرضا شرفی خبوشان نویسندگان و کارشناسان حاضر در این نشست بودند. این نشست با صحبت های خورشاهیان درباره کتاب آغاز شد و با نقدهای دقیق و توصیفات خاص شرفی خبوشان دیگر منتقد حاضر در این جلسه پیش رفت. در این نشست منتقدان، جمشیدی را نابغه ای لقب دادند که آنطور که باید دیده نشده و مشهور نشده است. برخی نثر او را سخت خوان برشمردند و القای همین پیش فرض را دلیل اصلی بایکوت او و آثارش برشمردند. در این نشست حرف های عجیب و بلندی در وصف جدیدترین نوشته «مصطفی جمشیدی» زده شد که شاید تکرار آن ها در این مقدمه مزه بیان به جایش در میانه بحث را بگیرد فلذا بدون هیچ دخل و تصرفی این نشست را در ادامه بخوانید. نشستی که بدون شک خواننده را ترغیب به خواندن شاهکار جدیدی به نام «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» می کند. هادی خورشاهیان: شروع رمان ها تصمیم گیرنده برای ادامه قصه هستند. هیچ رمان برجسته ای نیست که شروع خوب، تأثیرگذار و یا تکان دهنده ای نداشته باشد. رمان «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» از نظر من رمانی بسیار بسیار بسیار درخشان است. این ممکن است به سلیقه من برگردد. چنان که می دانیم ما سه نوع نویسنده داریم: یکی کسی است که رمان می نویسد و نمونه هایش زیاد است. (که ما نه آن ها را می شناسیم و نه رمان هایشان را.) نوع دیگر نویسندگان خلاق هستند، که ما هم رمان هایشان را می شناسیم و هم نویسنده هایش را. نوع سوم کسانی هستند که نابغه اند، و نمی توان آن ها را در ژانر خاصی دسته بندی کرد. نویسندهٔ کتاب «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» از نظر من جزء این دسته سوم است. این رمان جزو آثاری است که در ژانر قرار نمی گیرد و نمی توان درباره آن ها صحبت کرد. نویسندگان این دسته کتاب ها همان طور که گفتم نابغه اند. وقتی شما داستانی رئال می نویسید درباره واقعیت می نویسد. واقعیتی که ممکن است بیرونی نباشد اما واقعیت متنی است. یعنی آن متن واقعیت دارد. خواننده از وقایع می پرسد که چرا فلان اتفاق رخ داد و چرا فلان حادثه رخ نداد و از این قبیل پرسش ها. نویسنده خلاق این گونه می نویسد. نویسنده نابغه از این فرا تر می رود. رمان این دست نویسنده منطق مختص به خود را دارد که لزوماً از منطق مرسوم رمان های دیگر آن ژانر یا آن دوران و دهه تبعیت نمی کند. مثال چنین کتاب هایی «صد سال تنهایی» در میان آثار غیر ایرانی و «بوف کور» در میان کتاب های ایرانی است. بوف کور شاید در میان آثار واقع گرایانه منطقی به نظر نرسد اما در ژانر خود دارای منطق خود است. نکته خوبی که این نوع رمان های نویسندگان نابغه دارد این است که هر کتابی برای خودش یک ژانر است. مثلا وقتی درباره احمد محمود صحبت می کنیم می گوییم که این اثری واقع گرایانه است و مشابه مثلا دیگر آثار محمود یا شبیه اثری مثل «سووشون» سیمین دانشور است. رمان هایی که در ژانر قرار نمی گیرند و ما نامی نیز برای آن ها نداریم... عزتی پاک: فراداستان یا فرارمان می توانیم بگوییم؟ خورشاهیان: نه فراداستان و فرارمان منظورم نیست. چیز دیگری است. شاید بتوان آن را رمان شهودی نامید. در شعر ما به آن شعر شهودی می گوییم. داستان را نمی دانم اسمش چیست. عزتی پاک: البته منظورم از فرا در این جا یعنی عبور کرده از برخی اصول ژانر بود. خورشاهیان: اگر به این معنا باشد نام فراداستان را من می پذیرم. به هر حال، این رمان ها از نظر من خودشان مبدأ، مأخذ و مقصد هستند. نکته بعدی این که نه ادبیات تطبیقی و نه مقایسه ای درباره این گونه آثار جواب نمی دهد، و مثلا نمی توانیم بگوییم که در سنت بوف کور این اتفاق افتاده است و امثال این حرف ها. «ملکوت» بهرام صادقی هم رمان دیگری است که در همین دسته می گنجد. من این رمان را اخیراً برای بار دوم به صورت دقیق تری خواندم و به کشف و شهود دیگری رسیدم و متوجه شدم که این رمان با هر بار خواندن چیزهای جدیدتری به خواننده می دهد و این نکته خوبی است. این اتفاق هم تنها در این گونه آثار به تعبیر شما «فراداستان» فقط اتفاق می افتد. حتی در آثار کلاسیک خلاقانه چنین اتفاقی نمی افتد. خلاصه این که «الهامات...» از نظر من کتابی یگانه و خاص است، مشابه هیچ اثری نیست و فکر نمی کنم خود مصطفی جمشیدی نیز بتواند چنین کتابی را دوباره بنویسد، چون محصول لحظات کشف و شهود است، طبق تصمیم نمی توان آن را نوشت. البته منظورم الهام نیست، من به این موضوع اعتقاد ندارم. معتقدم چیزی، مثلاً یک اکسیر، انسان را در تصرف خود قرار می دهد و سپس نوشتن شروع می شود. یکی از نکات مهم این داستان آن است که شخصیت واحد ندارد؛ به این مفهوم که تنها یک شخصیت ندارد. عنوان کتاب نیز از این نظر گویاست: «الهامات پیرامون زندگی آقای غین»، یعنی الهامات دیگری هم هست که درباره آقای غین نیست. الهام معمولا «درباره» چیزی است، این جا «پیرامون» چیزی است. نیز پیرامون خود آقای غین نیست، بلکه پیرامون زندگی اوست. اگر پیرامون زندگی او باشد به دوستان و خانواده او می پردازد اما وقتی پیرامونش باشد دایره آن از نظر مکانی و زمانی و نیز آدم ها گسترده تر می شود. این اسم خیلی خیلی دقیق انتخاب شده است. این کتاب شخصیت های بسیاری دارد، یعنی همه افراد حاضر در این کتاب شخصیت محسوب می شوند. هیچ یک از آن ها را نمی شود حذف کرد، اگرچه پیرامون زندگی آقای غین است اما درباره همه آن هاست. اگر بخواهیم با نگاهی ناجوانمردانه و در یک جهان موازی، این کتاب را در تنها دو شخصیت محدود کنم باید به علی غار و مرتضی بنفش اشاره کنم. این حداقل شخصیت های کتاب با آن شرایطی است که گفتم. اگر به یک شخصیت که علی غار باشد کتاب را محدود کنم باز هم او یک شخصیت نیست بلکه جهان های موازی دارد. در آخر داستان که توضیح داده می شود این کتاب چطور به دست نویسنده رسیده است و نیز افتتاحیه کتاب، ما متوجه می شویم که در اثر جهان های موازی وجود دارد: یک جهان موازی متن و دیگری جهان موازی واقعیت. منظور این است که این داستان در جای دیگری هم اتفاق افتاده است و هم دارد روایت می شود. جمشیدی: هادی نکته درستی می گوید. این اتفاق همزمان می افتد، صورت ماجرا این است که دو معلم در یک روستا هستند که این هم خودش ماجرایی دارد. دبیرستانی است که این ها نمی توانند در آن درس بدهند، شاگرد نخبه ای دارند که بازیگوش است. او به ترکیه می رود و وقتی به آن دهکده برمی گردد خودش راوی ماجرایی است که در آن کاغذهای یافته شده، نوشته شده است. من می توانم اعتراف کنم که موقع نگارش کتاب انگار در سیاره دیگری زندگی می کردم. یک بار با باجناقم در جاده های دورافتاده و نا شناس سمنان می رفتیم و اتفاقاً تابلویی دیدم از دو روستای صوفیان و قاضیان. این اتفاق شگفتی است. انگار وقتی نویسنده بتواند با قدرت کاری را بنویسد می تواند به این شهود دست پیدا کند. محمدرضا شرفی خبوشان: من ابتدا با این سوال شروع کنیم که مصطفی جمشیدی کیست؟ او الان دارد از خاطراتش پس از این رمان می گوید، این نکته معنایش آن است که قصه تمام شده است اما در ذهن او همچنان ادامه دارد. این به دلیل جهان فکری و اندیشه ای اوست. الآن چهار سال از 50 سالگی آقای جمشیدی می گذرد. او امروز در دوران پختگی است، و بی شک نویسنده ای تجربی است. خودش اذعان دارد که نوشتن را با نامه هایی که از دوران جنگ برای خانواده اش می نوشته شروع کرده: گزارش دادن از جنگ از دل رخداد. او نویسندگی را زیر دست فردی مشخص با اندیشه مشخص نیاموخته است؛ او نوشتن را در زندگی آموخته است. نه فقط رمان «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» بلکه بقیه آثار او هم مشخص می کند که این نویسنده از متن حوادث زیسته شده خود روایت می کند. حوادث به او نوشتن را آموخته. غلو نیست اگر بگوییم آقای جمشیدی برای عصر داستانی ما و تاریخ ادبیات ما پدیده است. کسی است که ما می توانیم روی قلم و دنیای او تکیه کنیم. می توانیم سرمان را بالا بگیریم و بگوییم که محصول بازی های روشنفکری نیست، نویسنده ای داریم که محصول انقلاب است و از زیر شنل کسی درنیامده است. این را هم بگویم که من قبلش ایشان را نمی شناختم و ندیده بودم. جمشیدی: من از آشنایی با شما خوشحالم. من را شرمنده نکنید. بیشتر عیب های کار را بگویید که من هم استفاده کنم. شرفی خبوشان: چیزی که در نقد مهم تر است کشف این رازهاست، مسائلی را که تا به امروز گفته نشده است، باید بگوییم. عزتی پاک: بله. اتفاقا به نظر می رسد که تا به امروز نقدهای منتقدان که سمت و سوی عیب جویی را داشته است، درباره آقای جمشیدی سازنده از آب درنیامده است. بنابراین این کشف مهم تر است. شرفی خبوشان: بله. این موضوع کمک می کند تا اثر را بهتر بخوانیم. در این صورت خواننده، اثرِ آقای جمشیدی را در کنار آثار دیگر نمی گذارد. متوجه می شود که با اثری خاص دارای جهان بینی خاص رو به روست. با محصولی رو به رو است که اثر نویسنده ای ایرانی است که انقلاب را درک کرده، به جنگ رفته و امروز هم در کوران حوادث قرار دارد. هر چه در رمان هایش هست حساسیت های او درباره حوادث اطراف خود را نشان می دهد. او هیچ وقت هم بیکار ننشته است، نظرش را گفته است و ساکت و منفعل نبوده است. کاری را عرضه کرده است و در آثارش صاحب دیدگاه است. شکل رمان ما را فریب ندهد؛ اگر رمان پر از شخصیت است، پر از روایت است، اگر جایی اش گزارش گونه است و از دنیای وهم یا باورهای مردمی استفاده می کند، این هیچ ربطی به ادبیات مثلاً آمریکای لاتین ندارد. اسامی تنها مثل ضد رمان و پست مدرن ربطی به این کار ندارد. این اثر محصول ادبیات معاصر ماست. چون اگر نویسنده ای غربی به مفهوم پست مدرن رسیده است بر مبنای اندیشه های غربی به آن رسیده است. این جا آقای جمشیدی به مسأله ای می رسد که من می توانم نامش را حد بی نهایت روایت های موجود در جهان بگذارم. وجود بی نهایت روایت ها می توانند وجود داشته باشند، و آن خاطره آقای جمشیدی هم گویا بود. از آثار او مشخص است که به حقیقتی والا و یک راوی حتمی اعتقاد دارد. ما جهان های ممکن را در داستان او می بینیم اما می بینیم که در آثار او، این جهان های ممکن را یک راوی خلق می کند که خودش در داستان نیست. هر چند راویان متعددی در این کتاب هستند و هر یک روایت خاص خودش را دارد. اما یک روایت اصلی در آن وجود دارد که حتی پس از کتاب نیز موجود است، و از کتاب نیز فرا تر می رود. این روایت می تواند پندار ما را به حقیقت اصلی متوجه کند که بیرون از این کتاب است. این به این معناست که ما باید بپذیریم که با نویسنده ای رو به روییم که اتفاقا شکل رمانش از پیش بسیار به آن اندیشیده شده است. این رمانی طرحمند است. در دیگر اثار او نیز می بینیم که او با یک راز آغاز می کند و ما را ترغیب می کند که اثر را بخوانیم تا راز را کشف کنیم. طرح این راز فرا تر از ارضای یک کنجکاوی است. جستجوی ما برای کشف این راز بسیار اهمیت دارد. وقتی من رمان را تمام کردم حس کردم این راز هنوز وجود دارد، با خواندن آن نمی توانستم بگویم که من به قطعیتی درباره آقای غین رسیده ام. حسی که برای من ماند تلاش من برای کشف این راز بود. امید به من داد که همه روایت ها را بشنوم و بفهمم که این راز پاسخی هم دارد و بستگی به من دارد که بتوانم آقای غین را از نزدیک ببینم. طوری که بعد بتوانم بگویم که روح واقعا وجود دارد. برای من این دستاوردی بود که فهمیدم روح هست. این کار نویسنده ای است که خودش روشنفکر دینی و معتقد است و تلاش می کند که محصول کارش نیز این باشد. او روستا را به جهان تعمیم می دهد. اسامی روستا نیز جالب بود، هداوند یا ترکاشوند. همه نوع آدمی در این روستا وجود دارد، طوری که جمع شدن این همه افراد در یک روستای واقعی وجود ندارد اما در کار آقای جمشیدی این اتفاق اتفاده است. چون قرار نیست این روستا فقط یک روستا باشد، بلکه جهانی در آنجا داده شده است که پر از روایت است. جمشیدی می خواهد بگوید که ما در یک روستای کوچک نیز می توانیم جهانی را مشاهده کنیم. آقای غین آن قدر اهمیت ندارد که او را جستجو و کشف کنیم، مسأله این رمان هم کشف آقای غین نیست. مسأله اش کشف مخاطب از خویشتن است، مسأله این رمان این است که من باید با خواندن آن به این نتیجه برسم که می توانم جای آقای غین باشم، و هر کسی می تواند چنین باشد، هر کسی می تواند به تعداد افرادی که در کنار او زندگی می کنند روایت داشته باشد. این یکی از دستاوردهای این رمان است. مطالعه این رمان هوش بالایی می خواهد. برای مخاطبی که عادت کرده است به خواندن رمان هایی که دغدغه شان این جهان نیست، و عادت کرده است به خواندن رمانی خطی، این گونه آثار سخت است. او قطعا باید آموزش ببیند، و ما در این زمینه هیچ کاری نکرده ایم. این اجحافی است که در این سال ها به رمان های آقای جمشیدی شده است. اگر می بینیم نویسنده ای در ادبیات غرب به اوج می رسد این نویسنده از همه طرف دارد حمایت می شود و مهم ترینش این است که خواننده او همگام با این نویسنده پیش می رود. بقیه نویسندگان افتخار می کنند که چنین نویسنده ای کنار آن هاست. جایی خواندم که وقتی مارکز نوبل گرفت، یوسا به فوئنتس زنگ می زند و می گوید: «ما بردیم!» و این هر دو نویسنده متعلق به کشورهای متفاوتی هستند. این نشان می دهد که آن ها خود را در یک پیکره می بینند. آیا ما در ایران چنین حسی داریم؟ آیا حس این را داریم که جمشیدی دارد به رمانی که متعلق به ماست و به شخص ما نویسندگان، اعتبار می دهد؟ چون او دارد به ادبیات پس از انقلاب شأن می دهد. در آثار او همه چیزی وجود دارد، تاریخ و اسطوره و نگاه خاص به باورهای مردمی و حساسیت به وقایع معاصر وجود دارد، همه آن چه که رمان برای رمان شدن به آن احتیاج دارد. جمشیدی: من هم در روستا بزرگ شده ام و هم در شهر. در هر دو جا نیز هم نیکی هایش و هم مصیبت هایش را چشیده ام. در شهر حقیقتاً نیکی خاصی ندیدم. من اعتقاد دارم که پس از فاصله ای که ما از جنگ گرفتیم گرفتاری ما، اشتهای عجیب ما به مادیات بود. گرفتاری ما آن است که به قول ایشان، چرا ادبیات ما باید چنین وضعیتی داشته باشد. طوری که نتوانیم مخاطب خاص خود را پیدا کنیم. ما نتوانستیم زیبایی های خود را حفظ کنیم، درست مثل زن زیبایی که به هر دلیل مواظبت از زیبایی خود نکرده است. شهری که من می شناختم فقر داشت اما زیبایی هم داشت. این رمان تلاشی است برای حفظ زیبایی ها، برای تثبیت ریتم زندگی. پاسخی است به آن پاتکی که دشمن به ما زده است. ما ادبیات انقلاب را چرا کوله بار خودمان می دانیم؟ چون می خواستیم آن زیبایی ها را ترویج کنیم و نمی خواستیم چیزهای دیگری جایگزین آن شود. اما متأسفانه بعد از جنگ ما دچار آن گرفتاری ها شدیم. ما باید تاریخ را طوری روایت کنیم که به کشور خودمان خیانت نشود. چه کسانی دزدی کردند، و چه کسی می خواستند زیبایی را ترویج کنند. بعد از 2500 سال انقلابی رخ داده است که باور ها را از نو تعریف می کند. بعد از آن جنگ رخ می دهد. انقلاب ما پس از برخی ستیزه ها دچار گمگشتگی شد، الان مسأله این است که چطور ما این زیبایی ها را دوباره پیدا کنیم. متأسفانه خیلی ها امروز صدای ما را نمی شنوند؛ جوان ها دیگر کتاب نمی خوانند. اما به رغم این گرفتاری ها، البته نویسنده باید کار خودش را بکند. خورشاهیان: من به ضرورت کارم به عنوان نویسنده و خواننده کتاب زیاد می خوانم. از شعر گرفته تا داستان و ادبیات کودک و بقیه. نمی خواهم نویسندگان هموطنم را به طیف های سیاسی مختلف تقسیم کنم اما می خواهم بگویم که در طیف های مختلف که کتاب می خوانم می بینم که کم دقت تر از بقیه، همین نویسندگان انقلابی هستند. آن دسته ای که نویسندگان روشنفکر می نامیم به نظرم می رسد که نقد ادبی، ویرایش و نگارش را جدی تر گرفته اند. وقتی کار آن ها را می خوانم حس می کنم فرم کار از نظر اصول نویسندگی را بیشتر جدی گرفته اند. کتابی که جمشیدی نوشته است از این نظر اثر موفقی است. به گمان من، افراد تا داستانشان نوشته نشود وجود خارجی ندارند. اگر ما داستان زندگی شخصیتی به نام سلمان فارسی را ندانیم انگار او وجود خارجی نداشته است. چه بسا حضرت رسول (ص) صحابه بسیاری داشته که ما اسمشان را هم نشنیده ایم، و انگار وجود خارجی نداشته اند. بنابراین کسانی که در داستان وجود دارند وجود خارجی هم دارند. آدم های «الهامات پیرامون زندگی آقای غین» نیز وجود خارجی دارند، به همین دلیل است که جمشیدی علی غار را می بیند. او این شخص را به جهان واقع اضافه کرده است. فرق نویسنده عادی یا خلاق و نابغه در این جا نیز هست. نویسندگان عادی و حتی خلاق درباره کفاش یا شاهزاده ای می نویسند که وجود خارجی دارند، چه وجود داستانی چه وجود واقعی در عالم حیات. نویسندگان نابغه شخصیت هایی را به این جهان اضافه می کنند. اما بگذارید من برای این که فقط از رمان تعریف نکرده باشم کمی هم نقد بکنم. در این رمان، اگر علی غار یک جایی نمی گفت بر پدر فلانی صلوات که یک روز ما را جلوی غاری دید و اسممان را گذاشت علی غار، شاید در این صورت قشنگ تر می بود. شاید اگر مرتضی بنفش به دلیل رنگی شدن نامش را این طور نمی گذاشتند زیبا تر می شد. جمشیدی: زمانی حوض نقاشی درست می کردند و افراد را می انداختند درونش. الان دیگر مرسوم نیست. در آن ترانه مشهور هم این موضوع ذکر شده است. این از آن جا آمده است. خورشاهیان: وقتی نوجوان بودم من رمان هایی را می پسندیدم که عشق نیز در آن باشد. الان هم دوست داشتم در این رمان مسائل عاشقانه بیشتر بود. دوست داشتم در دهکدهٔ این افراد، که همه نوع آدم آمده، عشق هم بود. هر جا در این رمان زن بود متأسفانه با رنج همراه بود. جمشیدی: خب زن ایرانی این طوری است دیگر... خورشاهیان: همه زن ها اعم از مثبت یا بدجنس ها در رنج بودند. حتی بچه ها و آدم بزرگ ها. دوست داشتم روی حبیبه بیشتر کار می شد. حس مادرانه و زنانه و عاشقانه کم بود. جمشیدی: یک نکته وحشتناک تر هم درباره این کتاب بگویم که دیگر کاملاً بترسیم! بعد از چاپ این کتاب، ماجرای این هواپیمای مالزیایی اتفاق افتاد که هنوز هم پیدا نشده است. در این رمان، درباره موتور وسپایی گفته می شود که «ما یک درخششی دیدیم و بعد دیگر هیچ چیزی پیدا نکردیم». شش ماه بعد از چاپ این کتاب، ماجرای هواپیما درست به همین شکل اتفاق افتاد. این هم از گرفتاری های این کتاب است که ماجرایش هنوز بسته نشده است! اخبار این هواپیما را من هر روز جستجو می کردم و پیگیر بودم. حدس هم می زنم هرگز پیدا نشود. اگر روزی این هواپیما یافت شود این نظریه من با کمال شرمندگی باطل می شود. به هر حال این کتابی است که جمود ندارد و پوینده است. مهم است که رمان از انرژی تخلیه نشده باشد. خورشاهیان: خب من صحبت هایم را ادامه بدهم. فرم کار درخشان است. نثری جنونمند و خوب دارد. شاید این را برخی نقطه ضعف بدانند اما از این کتاب می توان 100 داستان کوتاه درخشان درآورد، شبیه «صد سال تنهایی». او در داستان آب نبسته است، در هر صفحه داستانی دارد. رمانی است مومنانه، نه به دلیل مسجد و صلیب. بلکه مومن به آدم های زلال است. به ما یادآوری می کند که چنین آدم هایی هستند یا باید باشند. سفید و سیاه نیستند آدم ها، همان طوری که هستند آن ها را تعریف می کند. این کتاب متنی فقط خواندنی نبود، می شد آن را شنید یا لمس کرد و با همه حواس ها آن را حس کرد. جمشیدی: دوست نقاشی به من گفت که علی غار مظلوم است. شما نظرتان چیست؟ شرفی خبوشان: کلیت این رمان و اندیشه موجود در آن بر این اصل استوار است که ما نمی توانیم آدم ها را قضاوت کنیم. رمان پر از روایت هایی است که گاه نقض می شود و گاه تأیید. متوجه می شویم که نمی توانیم رفتار آدم ها را با قطعیت قضاوت کنیم. می فهمیم که خداوند یگانه قاضی است که درون و بیرون این رمان حضور دارد. او قطعیت خود را به نویسنده رمان و به خواننده نشان می دهد. این از فرم رمان برمی آید و به مخاطب القا می شود. بنابراین درباره هیچ کدام از شخصیت های رمان نمی توانیم به قطعیت برسیم. کل این رمان می کوشد روایتی بیافزاید به باقی روایت هایی که خوانده ایم. رمان به فرم وفادار است و نویسنده هوای مخاطبش را دارد. در کنه رمان می بینیم که جمشیدی نویسنده ای است که به تک تک شخصیت هایش می اندیشد و به سوالات مخاطبش اهمیت می دهد. جمشیدی معتقد است که رمان شکل تغییرپذیری دارد. جمشیدی: ظرفیت های نامکشوفی دارد. شرفی خبوشان: بله، آقای جمشیدی این را از ابتدا برای خودش پذیرفته است و طبق آن پیش رفته است که می توان هنوز جهان های نویی را در رمان خلق کرد. چه بسا در رمان جدیدش هم شکلی متفاوت خلق کند که ما شگفت زده شویم. اما این شگفت زدگی درون فرم رخ می دهد. باقی فرم ها را نیز نویسنده ای خلق کرده است که به تجربه معتقد بوده است. تجربه جمشیدی نیز برآمده از ادبیات پیشرو است و فضایی به رما ن های موجود اضافه می کند. منتقدان در آینده آن را کشف خواهند کرد. عزتی پاک: این دومین کاری است که ما از آقای جمشیدی در شهرستان ادب منتشر کرده ایم. کار اولشان سراب و سمرقند بود که آن هم اتفاقا در شکل پیشنهادی جدید دارد. شکل آن رمان در ذهن من کهکشان راه شیری را تداعی می کند. از نقطه ای شروع می شود و قصه مدام باز می شود درست شبیه دایره هایی پیوسته تا این که با جهانی نامتناهی و شگفت رو به رو می شویم. این ویژگی کار آقای جمشیدی است. معتقدم جمشیدی از این نظر در میان نویسندگان انقلاب تک افتاده است، بنابراین درک نمی شود و به او بی توجهی می شود. خورشاهیان: این نکته ای است که برای من جالب است. احمدرضا احمدی نیز چنین حالتی دارد. او اسم بزرگی دارد و کتاب هایش هم می فروشد اما کسی حق مطلب را درباره او ادا نکرده است. نظر ها درباره او مختلف است اما او هم انگار درک نشده است. مصطفی جمشیدی هم به اندازه ای که حقش است مشهور نشده است. جمشیدی: 25 سال پیش، زمانی که ادبیات در کانکس های حوزه هنری بود، ابراهیم حسن بیگی همین حرف را به من زد! برایش عجیب بود. امروز قلم ها زیاد شده است اما جسارتاً فکر می کنم امروز ادبیات در کشور ما زیاد جدی نیست. عزتی پاک: گاهی حرف هایی حول یک نویسنده شکل می گیرد که بعد ها هر کس می خواهد سراغ آن نویسنده برود از این منظر به سراغ او می رود. زمانی من می خواستم هزار و یک شب بخوانم. تصمیم گرفتم آن را از نمایشگاه بخرم. دوستی نویسنده ای که اتفاقا امروزه خیلی هم صاحب نام و احترام است، به من گفت که هزار و یک شب با آن ترجمهٔ مزخرفی که تسوجی کرده است اصلاً قابل خواندن نیست. با این حرف من 15 سال آن کتاب را نخواندم. بعد ها که بالاخره به این حس و قضاوت فائق آمدم و رفتم سراغش، دیدم این کتاب و این نثر چقدر لطیف و دوست داشتنی است، و واقعا لذت بردم. حالا همین حرف را برخی دربارهٔ مصطفی جمشیدی می زنند که فلانی سخت خوان است. زمانی این حرف را نویسنده ها می زنند و گاهی خواننده ها. یک دلیل این که مخاطب به سراغ جمشیدی نیامده است همین است که در افواه می گویند جمشیدی سخت خوان است. درحالی که واقعا این طور نیست. ببینید همین ما سه نفر که این کار را خوانده ایم شگفت زده شده ایم، هم به لحاظ فرمی و هم محتوایی. من معتقدم حرف های جمشیدی حرف هایی است که ما آن را مدام به دلیل پاتک ها عقب انداخته ایم و نزده ایم. جمشیدی به آن حد از پختگی و متانت رسیده است که از مسائل روزمره و هیجانی بگذرد، و گوهر وجودی خودمان را متذکر بشود در عرصهٔ فرهنگ و هنر. او چیزی تازه را با تکیه بر سنت ما خلق کرده است. داستان او نکات مثبت زیادی دارد: ساختمانی خلاقه دارد، چرخش هایش نرم و ملایم است، روایت او سیال است، نویسنده منظر گسترده ای دارد و همه چیزی را می بیند و آن چه لازم دارد را با حواس جمع دست چین می کند. اما این ماجرای غار برای من سوالی شده است. جمشیدی: قرار بود آن را روی جلد «غ» بنویسند، اما آقای داودی [طراح جلد]، آن را به صورت «غین» نوشته است. عزتی پاک: ما چند تا غار داریم در فرهنگ و تاریخ دین و اندیشه. یکی غار مشهور افلاطون که افرادی در آن محصورند و یکی خارج می شود و حقیقت را می بیند. او وقتی با خبر منظرهٔ شگفت و روشن جدید به داخل غار برمی گردد، بقیه حرفش را باور نمی کنند. غاری هم ما در دین خودمان داریم. پیامبر ما به غار می رود و در آن جا خبری می شنود. او وقتی از غار بیرون می آید، به مردم می گوید خبرهایی است. این یک تفاوت است در میان دو فرهنگ اسلامی و یونانی. آن ها از غار بیرون می آیند تا خبر بگیرند، و ما اتفاقا از درون غار خبر هایمان شکل می گیرد. این دو مثال روشن است. و علی غار این داستان نه درون غار است نه بیرون آن. جمشیدی: حرف شما درست اما البته این علی غار بیشتر اصحاب کهفی است. خورشاهیان: غار حضرت رسول (ص) و ابوبکر صدیق هم در دین ما هست... عزتی پاک: بله، هم این ماجرا و هم آن اصحاب کهف هر دو به نوعی پناه بردن به غار است. متن دارد می گوید که من این حرف ها را می زنم که مهم است. علی غاری هم هست که نه درون غار است نه بیرون. جمشیدی: بله، این حیرت است. عزتی پاک: درست است. بلاتکلیفی نیست، حیرت است. اتفاقا به لحاظ شخصیتی هم وقتی قصه تمام می شود چنین وضعیتی را ما درباره علی غار داریم. جمشیدی: قزلباش هم به نوعی متحیر است. او غرب را دیده است، و موفق هم بوده است. حالا برگشته و متحیر است. می خواهد جهانی نوستالژی وار را بر پا کند اما نمی شود. عزتی پاک: من فکر می کنم شما به این حرف های ما درباره غار قبلاً توجهی داشته اید. متن شما به هر حال چالش برانگیز است و در برابر متن های منفعل و خنثی این نعمتی است. این کتاب یکی از کارهای خوبی بود که ما در شهرستان ادب چاپ کردیم. اگر روی جلد نوشته شده بود «ترجمه مصطفی جمشیدی»، الان همه آن را حلوا حلوا می کردند و می گفتند زیباست. خلاصه این که ما می خواهیم به خواننده جدی ادبیات بگوییم که رمان «الهامات پیرامون زندگی آقای غ» کتابی است که شما می توانید با آن ارتباط برقرار کنید. شرفی خبوشان: نکته دیگری که من می خواهم اشاره کنم این است که فرم کار به ما اجازه می دهد تا برداشت های مخصوص خودمان را داشته باشیم. من به یکی از این برداشت ها اشاره می کنم. مطالبی در این رمان می آید که ظرفیت این را دارد که به آن فکر کنیم. مخاطب می تواند به این نکته برسد که به رغم تمام مطالبی که درباره این شخصیت می گویند، از جمله این که راهزن است یا دنبال گنج است، این را هم می توان گفت که او بالاخره خانه خود را رها نکرده است. خانه را دوست دارد و می خواهد آن را حفظ کند. خانه را رنگ می زند و در خانه می ماند. او علاقمندی های مذهبی دارد، و رگه های آن پیداست. او جنگ رفته است. اگرچه به یک ارتشی زمان شاه که به مردم شلیک کرده است پناه هم داده است. در نهایت این آقای غین وطنش را دوست دارد. البته این برداشت شخصی من است. ما همه آدم هایی هستیم که درونمان یک آقای غین داریم. هر قدر درباره ما بد قضاوت شود نهایتا ما وطن خود را دوست داریم. این آقای غین محکم سر جای خود نشسته است و مملکت خود را رها نمی کند. با هر روایتی او باید در این خانه بماند. حضور آدم است که به رمان معنی می دهد و حضور آدم است که به این خانه و این مملکت معنی می دهد. خورشاهیان: نکته پایانی که می خواهم بگویم این است که من شخصاً در جهان واقع از آدم بی طرف خوشم نمی آید. از نظرم معنا ندارد. مگر ما بادیم، به قول قیصر. اما درباره نویسنده ای که به هر صورت یک ایدئولوژی دارد و بدون آن ممکن نیست زندگی کند، می خواهم بگویم که او باید همه شخصیت ها برایش عزیز باشند، مثل فرزندانش، حتی شخصیت های خاکستری. مصطفی جمشیدی به نظرم رمانی به تعبیر من خونسرد نوشته است. او در شخصیت پردازی بی طرف بوده است. مطمئنم یک روز کار هایش هم دیده خواهد شد، بیشتر از امروز. امیدوارم آن روز دیر نباشد. انشاءالله. انتهای پیام/
سه شنبه ، ۲۵اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هوش نیوز]
[مشاهده در: www.hooshnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]
-
گوناگون
پربازدیدترینها