واضح آرشیو وب فارسی:مهر: گزارش خبری؛
سفری به بزرگترین پل و شهر تاریخی غرب کشور/دره شهر آماده است
شناسهٔ خبر: 3578401 - شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۲:۲۴
استانها > ایلام
ایلام- شهرستان تاریخی دره شهر با کلکسیونی ازجاذبه های گردشگری طبیعی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ایران زمین از جمله شهر تاریخی سیمره و پل گاومیشان در دامنه کبیرکوه می درخشد. خبرگزاری مهر-گروه استان ها: در غربیترین نقطه ایران در میاندامنههای زاگرس استانی وجود دارد که در کتیبههای باستانی آن را «آلامتو» به معنای سرزمین کوهستان یا طلوع خورشید نامیدهاند، شکلگیری اولین تمدن بشری در تپههای علی کش واقع در شهرستان دهلران، تپههای هلیلان و نیز چغا آهوان در مهران نشان از عمق تاریخی استان ایلام دارد. حفاریهای علمی باستانشناسی در این استان شواهد کمنظیری از پیشینه تاریخ و تمدن سرزمین بزرگ ایران ارائه میدهد و در اکثر نقاط استان ایلام نشانههایی از آثار باستانی نظیر شهرهای باستانی، قلعهها و دژهای مستحکم و استراتژیک، تپهها و پلهای باستانی، غارها، چهارطاقیها و... از دوران تاریخی و پیشازتاریخ مشهود است. در بین مناطق تاریخی استان ایلام، شهرستان دره شهر در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شهر ایلام خودنمایی میکند، شهرستان دره شهر به دلیل اینکه در کنار کبیر کوه و در کنار خرابههای شهر باستانی ماداکتو و رود خروشان سیمره واقعشده است به قطب گردشگری ایلام شهرت یافته ، این شهرستان همچنین با دارا بودن استعداد کشاورزی و وجود آب فراوان و مراتع و جنگلهای انبوه، دارای آثار دیدنی تاریخی و طبیعی بیشماری است. طبق آخرین بررسی انجامشده تاکنون ۱۸۱ اثر تاریخی و محوطه باستانی در این شهرستان در فهرست آثار ملی و تاریخی کشور ثبتشده که مهمترین این آثار شامل، آثار خرابههای شهر سیمره معروف به ماداکتو و آثار قصرها و بازارهای تاریخی، آسیاب آبی و قلعه شیخ ماخو (شیخ محمدخان) در روستای شیخ مکان، تنگ زیبا و تاریخی طبیعی بهرام چوبین در مسیر دره شهر به پلدختر، تپه باستانی تیغن در کنار دره شهر و..است. شهر تاریخی سیمره بزرگترین شهر تاریخی غرب کشور مورخان و تاریخنگاران در گذشته و حال هرکجا که نام ایلام برده میشود از سیمره دره شهر بهعنوان شهر باستانی نام میبرند، در میان آثار تاریخی شهرستان یک اثر بهعنوان شهر تاریخی «سیمره» وجود دارد، شهر تاریخی سیمره بزرگترین محوطه تاریخی استان ایلام محسوب میشود، این شهر تاریخی در حاشیه جنوب شرقی شهر کنونی شهرستان دره شهر واقعشده است. این اثر تاریخی بزرگترین محوطه تاریخی در سطح استان ایلام را تشکیل میدهد که بالغبر ۱۲۰ هکتار است، این شهر تاریخی جزو نخستین آثار تاریخی ثبتشده استان ایلام در آثار ملی بوده است، محوطه تاریخی این شهر طبق مطالعات و کاوشهای انجامگرفته مربوط به قرون اولیه اسلامی است.
این محوطه در سال ۱۳۱۰ شمسی به شماره ۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و از ارزش و اهمیت بینظیری برخوردار است، این شهر تاریخی براثر وقوع زلزله در سال ۳۳۴ هجری قمری تخریب و خالی از سکنه شده و تاکنون ۹ فصل کاوش باستانشناسی در این محوطه تاریخی انجام شده است. همچنین در این شهر قدیمی، مدارکی بهدستآمده که نشان میدهد در «سیمره » مراکز صنعتی وجود داشته و سفالگری و شیشهسازی بسیار رایج بوده است، بقایای کورههای سفالگری و شیشهسازی مدارک بسیار مهمی است که نشان میدهد بخشی از اقتصاد این شهر از طریق این دو صنعت تأمین میشده است. بخشی از یافتههای بسیار مهم دیگر در «سمیره»، مسجدی است که از دل خاک بیرون آمده و نشان میدهد که این بنا، اولین مسجد دوران صدر اسلام در ایران است. مصالح این بنا از سنگ و گچ است و تاقهایی که روی بناهای ورودی معابر ساختهشده، همه گهوارهای هستند، شبستان و ایوان این مسجد با گچبریهای بسیار زیبا تزیینشده و دارای یک حیاط مرکزی است. گاومیشان؛ بزرگترین پل تاریخی غرب کشور یکی از بزرگ ترین، قدیمیترین و مشهورترین پلهای تاریخی غرب کشور پل گاومیشان است، این پل روی رود سیمره، پس از تلاقی رود کشکان و در جاده دره شهر، بعد از روستای بابا خوارزم قرار گرفته است. امروزه تمام رود سیمره از بستر میان دو پایه پل عبور میکند که طاق آن نیز شکسته است ولی سایر چشمههای پل سالم ماندهاند، بستر رود سیمره هشت متر پایینتر از کف چشمههای پل قرار دارد که طی چند قرن به وجود آمده است. نزدیک به ۲۰۰ سال پیش، این پل را والی پشتکوه مرمت کرده بود و راهی که از این مسیر میگذشته یکی از شاخههای فرعی بوده که از راه شوش ـ همدان جدا میشد. پل گاو میشان در روزگار گذشته ارتباط منطقه ایلام با سایر نقاط کشور را تامین میکرده است و برای تجسم بزرگی و عظمت این بنا که حدود ۱۵۰۰سال پیش ساخته شده کافی است تا عنوان شود طول این پل ۱۶۸ متر و عرض گذرگاه آن ۸.۲۰ متر است. در حال حاضر شش چشمه نسبتا سالم از آن باقی مانده است. بزرگترین چشمه طاق این پل حدود ۳۲.۷۰ متر عرض داشته است. در ساخت این بنا از مصالح قلوه سنگ، آجر، بلوکهای سنگی و ملاط گچ نیمکوب استفاده شده است. این پل در دوره ساسانیان و در روزگار پیش از اسلام ساخته شده و در دورههای صفوی و قاجار مورد مرمت و استفاده قرار گرفته است. در قسمت جنوب پل اتاقها و فضاهای طاقداری تعبیه شده بود که گذرگاه پل از روی آن عبور میکرد. مقطع پایه ستونهای پل بیضی است که برای تسهیل در عبور جریان آب است.
نکته هوشمندانه در ساخت این پل، استقرار پایهها روی بستر صخرهای طرفین رودخانه است که تماس این پایهها را با فشار آب و رطوبت ناشی از آن به حداقل رسانده است. علاوه بر موارد ذکر شده، در زیر گذرگاه پل، یک فضای مسقف با قوس و طاقهایی طراحی شده به وجود آمده است. تاریخ کهن دره شهر نام دره شهر شاید از رود سیمره گرفته شده باشد که این رود تا قبل از ورود ایلام "گاماسب" نام دارد و هنگام ورود به ایلام سیمره نامیده می شود، آورده اند که چون دره شهر در کنار رود سیمره در دره ای از دره های کبیر کوه قرار گرفته، دره شهر نام یافته است. شهر تاریخی و باستانی دره شهر در ادوار مختلف بارها ویران و آباد شده است. از جمله عوامل ویرانی آن تاخت و تاز سپاهیان آشور و عربها بوده است. بنا بر نظری، دره شهر محل شهر باستانی ‹‹ماداکتو›› پایتخت عیلامی است. عیلامیان که در دوره عهد باستان فرمانروای کوه های لرستان بودند؛ دره رودخانه و راه بزرگ ارتباطی منطقه و مرز شمالی را متصرف شدند و اماکن مستحکمی تاسیس کردند که ماداکتو پایتخت دوم آنان از آن جمله است. ظاهرا دره شهر اولین شهر عیلامی بوده است که در حمله آشور بانی پال ویران و مردم آن قتل عام شده اند. در دره سیمره بقایای خرابه های عهد ساسانی به جامانده اند. ظاهرا این منطقه در دوره اعتلای هخامنشیان هنوز هم ویران بوده یا اهمیت گذشته را نداشته است، اما عهد اشکانیان دوره تجدید حیات آن بوده و در دوره ساسانی نیز مجددا رونق یافته و آباد شده است. در خرابه های دره شهر که بازمانده یک شهر از زمان ساسانیان است، آثار چهار راه ها، کوچه ها و معابر با نظم ویژه ای که در شهر سازی آن دوره معمول بود، باقی مانده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]