واضح آرشیو وب فارسی:ذاکرنیوز: یزد- استان یزد به همان میزان که در جاذبه های تاریخی، سوغات و خوراکی ها تنوع دارد، همان اندازه هم صنایع دستی متنوع دارد به نحوی که برخی از آنها منحصر به استان یزد هستند.ذاکرنیوز ، گروه استان ها ـ نیره شفیعی پور: یزد، دیار مردمان سختکوش که از اندک ها، زیبایی و شگفتی خلق کردند، ده ها صنایع دستی دارد که گرچه برخی از آنها این روزها تنها کاربرد تزئیناتی دارند اما در گذشته، کاربردهای متفاوتی داشته اند و دوام و استحکام و تنوع کاربری آنها، این صنایع را تا امروز زنده نگاه داشته است. یزد از جمله استان هایی است که گرچه صنایع چشم بادامی ها به آن نفوذ یافته اما هنوز هم در مقایسه با سایر استان ها، از صنایع دستی بکرتری برخوردار است و هنوز بسیاری از این هنرمندی ها در کارگاه های کوچک و بزرگ خانگی و صنعتی خلق می شود. با نگاهی گذرا به خریدهای مسافران در ایام مختلف سال به ویژه در ایام نوروز، حتما در کنار جعبه های شیرینی، ترمه یا دیگر پارچه های زینتی یزد به چشم می خورد. اگر بخواهیم گذرا، صنایع دستی یزد را بشماریم، ترمه حتما سرگل همه این صنایع دستی است و تولیدات متنوع در کارگاه ها، میل به خرید را در میان گردشگران افزایش داده است. ترمه، دارایی بافی، پارچه ها و شال های بافت خانگی، زیلو، قالی، مسگری، نقره کاری، منبت، سفال، کاشی سازی، قپان سازی، بافته های حصیری بافق، شمد، زنجیر اردکان، چاقوی مهریز، گیوه یزد و ده ها مورد دیگر از صنایع دستی یزد به شمار می روند که ردپای همه آنها در بازارهای محلی وجود دارد. ترمه؛ سرگل صنایع دستی یزد ترمه یکی از منسوجات ارزشمند استان یزد است که ترکیبی از نخ ابریشم با نخ های مختلف از پنبه تا پلی استر است و گاه برای ارزشمند کردن آن از نوارهای بسیار بسیار باریک فلزات گران بها نظیر طلا و نقره نیز در آن استفاده می شود. آنچه به عنوان ترمه در بازار یزد به فروش می رسد از ۴ هزار تومان تا ۳۰ میلیون تومان وجود دارد و هر بافته ای بسته به نوع کار، طرح، رنگ و ... قیمت گذاری می شود. ترمه هایی که به صورت متری در بازار به فروش می رسند، بسته به میزان ابریشم و نوع ترکیبی که با ابریشم استفاده شده، از متری چهار هزار تا متری ۱۲۰ هزار تومان متغیر است. از پارچه ترمه به عنوان رومیزی، سجاده، جانماز، پشتی، روتختی و... و. استفاده می شود و تولید شده همه اینها در بازار نیز وجود دارد که قیمت های آنها نیز متفاوت است اما کمترین میزان آن از ۴۰ هزار تومان به بالاست. برخی ترمه های به اصطلاح کار شده هستند و روی آنها با سرمه و مروارید، طرح و نقش خلق شده که اینها با ارقامی بسیار بالاتر به فروش می رسند. ترمه در میان خود مردم یزد یکی از پارچه های اشرافی به شمار می رود و در جهیزیه نوعروس ها حتما چند تکه ترمه کار شده وجود دارد و آنها که از ثروت و مکنت بیشتری برخوردارند، روتختی و ... را نیز از ترمه های گران بها استفاده می کنند. دارایی؛ پارچه رنگارنگ هزار کاربرد دارایی نیز یکی از پارچه هایی است که در بافت آن از ابریشم استفاده می شود که البته طی چند سال اخیر، انواع نخی آن نیز به بازار آمده است. ویژگی دارایی، به جز ابریشمی بودن، رنگارنگ بودن آن است و استفاده از رنگ های شاد در این پارچه که به صورت دستی بافته می شود، استفاده از آن را برای هر فضایی امکان پذیر می کند. دارایی این روزها بیشتر به عنوان رومیزی مورد استفاده قرار می گیرد اما در گذشته به عنوان پرده، رو رختخوابی، رومیزی و ...استفاده می شد و وجود دارایی در خانه هایی که اتاق های آن پنجره هایی با شیشه های رنگی داشت، بهشتی از رنگ ایجاد می کرد. از دارایی امروز بسیار خلاقانه برای ساخت صندل، کیف، کفش، دستمال گردن، جلیقه و ... استفاده می شود. زیلو نماد سادگی و خلاقیت مردم یزد زیلو از جمله هنرهای دستی است که در استان یزد به ویژه در شهرستان میبد رونق بسیار دارد و هنوز هم در بسیاری از کارگاه های کوچک و بزرگ، زیلوبافی انجام می شود. زیلو نماد سادگی و خلاقیت مردم یزد است و این بافته زیبا، از گذشته های دورتاکنون زینت بخش مساجد، حسینیه ها و دیگر اماکن مقدس و مذهبی بوده و حتی افتخار بزرگ میبدی ها این است که زیلوی حسینیه امام و محل سخنرانی های مقام معظم رهبری، توسط آنها بافته شده است. کاشی سازی هنری برخاسته از ذوق و هنر یزدی ها کاشی سازی کاری جدای از صنعت کاشی است، کاشی سازی، کاری به طور کامل دستی است و نقش و طرح کاشی ها با دست بر روی خشت های خام زده و رنگ آمیزی و لعاب کاری می شود و سپس به کوره فرستاده شده و در مساجد، حسینیه ها، مدارس، سردر دانشگاه ها، نمازخانه ها و ... مورد استفاده قرار می گیرد. کاشی سازی یزد از آنجا که مورد استقبال گردشگران خارجی قرار گرفت، چند سالی است که به سمت قاب های تزئینی نیز آمده به نحوی که به جز کاشی سازی برای مدارس و مساجد و ...، کاشی های تک به صورت تابلو، با نقشی برخاسته از ذوق و هنر هنرمندان، ساخته و در فروشگاه های سفال و سرامیک به فروش می رسد. سفالگری میبد؛ تلفیق زیبای رنگ و حجم سفالگری یکی دیگر از هنرهای دست مردمان کویر است که این هنر نیز بیشتر در میبد مورد توجه است و مسافرانی که قصد خرید ظروف سفالی دارند، به میبد سفر می کنند. از ظروف غذاخوری تا گلدان و بشقاب های تزئینی، چراغ و سماور و ... همه را می توان در سفال فروشی ها دید. اغلب کارگاه های سفال نیز در همان حوالی غرفه های فروش سفال و سرامیک مستقر است و مسافران علاوه بر خرید سفال می توانند از کارگاه ها نیز بازدید کنند. استقبال مردم از خرید سفال سبب شده تا این صنعت دست بشر، طی چند سال اخیر رونق بگیرد و این رونق سبب ایجاد تنوع در رنگ و طرح این ظروف شده است به شکلی سه یا چهار گل و رنگ محدود سفال های میبد اکنون به بیش از ده ها رنگ و طرح رسیده است. حصیربافی هنر مردمان بافق و بهاباد حصیربافی نیز از هنرهای پرکاربرد مردم خطه بافق و بهاباد است و مردمان سختکوش این دیار، حتی از برگ خشک شده خرما نیز بهره می گیرند و از آن بادبزن، جارو، سبد و بسیاری دیگر از ظروف کاربردی در خانه ها را می سازند. در برخی مناطق بافق، علاوه بر زنان، برخی کودکان نیز این حرفه را از کودکی به عنوان یک هنر پیگیری کرده اند و اکنون مهارتی خاص در بافت سبد، بادبزن و ... با لیف خرما دارند. از لیف خرما همچنین سفره و پادری های بزرگ نیز بافته می شود که این دو بافته در کنار جارو و بادبزن بیشتر از سایر بافته ها مورد استقبال قرار گرفته است. مسگری و صدای چکش هایی که هنوز در بازار خان می پیچد مسگری نیز از صنایع دستی یزد است و این هنر گرچه چند سالی بود رونق خود را از دست داده بود، اما به تازگی دوباره مورد توجه قرار گرفته و این توجه تا حدی بازار مسگران یزد را رونق داده است. برای خرید بهترین سازه های مسی در یزد، باید به بازار خان مراجعه کرد، همانجا که صدای چکش مسگر ها، علاقمندان به صنایع دستی را به سمت خود می خواند. علاوه بر ظروف مسی که شامل سینی، قابلمه، کفگیر و ملاقه، دیگ های بزرگ و ... می شود، برخی ظروف نیز به صورت تزئینی تهیه می شوند و هنرمندان دیگری غیر از مسگرها، بر روی این ظروف حکاکی می کنند و آثار بسیار زیبایی از تابلوهای مسی گرفته تا گلدان ها و قندان های زیبا به علاقمندان به این هنر دستی عرضه می کنند. شمار صنایع دستی استان یزد بسیار است و پرداختن به آن از حوصله یک گزارش خارج است اما به جز موارد معرفی شده، در یزد ده ها هنر دستی دیگر وجود دارد که گذری برای خیابان مسجد جامع و گذر ضلع شرقی آن، بازار خان و بازارهای سنتی و محلی مناطق مختلف استان یزد، آنها را برای علاقمندان به نمایش خواهد گذاشت.
جمعه ، ۲۱اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ذاکرنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]