محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830045958
پیام آور نوروزی اردبیل رسید/ مردان «تکم» به دست از شادی می خوانند
واضح آرشیو وب فارسی:ذاکرنیوز: اردبیل - اسفند که از راه می رسد این مردان تکم به دست هستند که در کوی و برزن با عروسک های چوبی خود مژده بهار و تولد دوباره طبیعت را می دهند.ذاکرنیوز ، گروه استان ها- ونوس بهنود: از گذشته های خیلی دور آمدن نوروز و بهار را افراد و گروه های خاصی با آیین ویژه و پر سروصدا به مردم نوید می دادند. از پیام آوران نوروزی و پیک های بهاری رایج در کشورهای برگزار کننده نوروز و مخصوصاً ایران به تعبیر پژوهشگران می توان به «آتش افروزان»، «حاجی فیروز»، «بی نوروزک»، «ننه نوروز»، «ماما نوروز»، «پیربابا»، «ننه مریم»، «کوسه برنشانان»، «ماما مروسه»، «عمو نوروز»، «سایاچی ها»، «میر نوروزی» و «تکم چی ها» اشاره کرد. از جمله مهم ترین المان های استقبال از نوروز که در لابه لای چرخ دنده های زندگی ماشینی به فراموشی سپرده شده است، تکم و مراسم مربوط به آن است. به باور پژوهشگران تکم یکی از مهم ترین نشانه های جشن بهار در منطقه آذربایجان است و باوجوداینکه به فراموشی سپرده شده اما به سادگی باهمت کمی از سوی دستگاه های فرهنگی می تواند مجدداً احیا شود. این رسم که متناسب با آداب و فرهنگ مردم این منطقه بوده و همراه با اشعاری برآمده از فولکلور منطقه آذربایجان است، از جمله رسومی است که همچنان با وجود قدمت نامشخص آن این توانایی را دارد لبخند بر لبان مخاطب خود بنشاند و به واقع به هدف خود یعنی نوید تازگی و نوشدن طبیعت دست یابد. بز نری که به سن بلوغ رسیده است «تکم» کلمه ای است ترکی که از «تکه» به معنای بز نر و ضمیر ملکی «م» تشکیل یافته است. «تکم» یعنی «بز نر من» در لغتنامه های ترکی و فارسی تکم به همین معنا آمده است. در لغت نامۀ ترکی «سؤزلوک» تألیف ح-ع- داشقین تکه به معنای بز نر و نیز بزی که در پیشاپیش گلّه حرکت می کند آمده و در فرهنگ جهانگیری نیز تکه بدین صورت آمده است: «تَ کِ یا کَ» که بز نر را گویند. دهخدا نیز در لغت نام تکم را چنین معنا کرده است: بزی را گویند که سر کرده و پیشروی گلّه ی گوسفندان باشد و بز نر را نیز گفته اند. اعم از بز کوهی و غیرکوهی. در فرهنگ ترکی – فارسی داشقین نیز معنای تکم به صورت زیر آمده است: «بز نر، بزکوهی» پژوهشگر اردبیلی در گفتگو با ذاکرنیوز تأکید دارد که در میان روستائیان و ایلات و عشایر تکه به بز نری گفته می شود که به سن بلوغ رسیده باشد و بز نر را گویند که پیشاپیش گلّه حرکت می کند و با اضافه کردن ضمیر ملکی، این کلمه به صورت تکم ادا می شود. اصغر تقایی تصریح کرد: بز، مخصوصاً بز نر شاخدار در تاریخ بشر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. حتی در سنگ نگاره ها و غار نگاری های باستانی نیز به تصاویر حک شدۀ بز برمی خوریم. احیای یک باور باستانی با سازه ای عروسکی در عین حال به گفته دیگر پژوهشگر اردبیلی تکم چی، تکه خود را از تکه تخته ای به ابعاد ۱۵ سانتی متر طول، شش سانتی متر عرض و سه سانتی متر ضخامت به شکل بز می ساخت و بعداً چهار تکه تخته نازک به اندازه هشت سانتی متر با میخ به چهار طرف آن طوری نصب می کرد که به جای دست و پای او باشد که متحرک بودند. موسی اصغر زاده که خود تکم گردان است و در ساخت تکم فعالیت داشته اضافه کرد: روی مجسمه بز را با پارچه های رنگین و زنگوله و پولک طلایی و آیینه تزئین می کردند و از وسط شکم تکه چوبی به طول ۴۰ سانتی متر نصب و از وسط تخته گردی به اندازه یک بشقاب می گذراندند. وی ادامه داد: تخته گرد را روی دست چپ با مشت گره کرده که چوبک شکم در وسط بماند اما به صورت نافشرده که در حین رقصاندن تکم آزاد باشد نگه می داشتند. به گفته اصغر زاده با دست راست چوبک شکم تکم را گرفته با بالا و پایین کردن آن می رقصاندند؛ در اثر این حرکات ریتم مخصوصی ایجاد می شد و برخورد دست و پای تکم به تخته و صدای زنگوله ها هم زمان به تکم چی در موزیک یاری می داد. ابهام در زمان آیین تکم گردانی در میان المان های مختلف بهار، تکم همواره محل مناقشه بوده و نظرات مختلفی پیرامون آن طرح شده است. حتی در خصوص زمان اجرای آیین تکم گردانی نیز اتفاق نظری وجود ندارد و برخی پژوهشگران ۵۰ روز و برخی ۲۰ روز مانده به عید نوروز را آغاز این آیین می دانند. مردم شناس اردبیلی تأکید دارد که بز، در روزهای سرد خود را در میان گلّه جا می کند تا از سرما در امان بماند، امّا در فصل بهار که هوا به تدریج گرم می شود در پیشاپیش گلّه حرکت می کند. اهالی نیز که از سرمای سخت زمستان به تنگ می آمدند، آرزوی روزی را دارند که باز هم بز پیشاپیش گلّه حرکت کند. تقایی معتقد است به همین خاطر «تکه» یا همان بز نر را تمثیلی از بهار می دانند. انسان خوش ذوق به این نکته ظریف توجه کرده و آداب ورسوم مربوط به تکم و تکم چی و نغمات مربوط به آن را شکل داده است. وی تأکید دارد که این اعتقاد که تکم چی باقیمانده کولی هایی هستند که در زمان پادشاهی بهرام گور، از هندوستان به ایران آمده در ایران پراکنده شدند سطحی نگری به ریشه آیین ها و آداب ورسوم مناطق مختلف ایران است. این پژوهشگر در خصوص زمان آغاز آیین تکم گردانی ادامه داد: از چندین روز مانده به عید نوروز تا روزهای اول نوروز به تکم گردانی در شهرها و روستاها مشغول می شوند. تکم چی ها وقتی می آیند که زمین شروع به نفس کشیدن می کند. امّا در نغمات تکم چی ها موقع آمدنشان پنجاه روز مانده به اوّل بهار ذکر شده است. وی افزود: از جمله اینکه گفته می شود: بایراما دای نه قالدی؟ - نه قالدی نه قالمادی - بیر اللی جه گون قالدی که به این معنی است که به عید چقدر مانده؟ چقدر مانده و چقدر نمانده؟ فقط یک پنجاه روزی مانده است. پیام تکم به مردم تنگ آمده از زمستان سرد تقایی تأکید دارد که تکم چی در واقع، پیک شادی و خوشی بود. او از پایان فصل سرد و یخ بندان و از پایان روزهای سرد زندگی مردم و شروع روزهای گرم و حیات بخش بهار برای مردمی خسته از سرما و ناراحت از خانه نشستن سخن می گفت و مردم را با اشعار خودش به آینده ای خوب و خوش امیدوار می کرد. وی معتقد است تکم چی ها غم و غصّه را با نغماتشان از دل های مردم می زدایند و با خواندن اشعاری همراه با تکم گردانی شادی را به اهالی هدیه می دهند. اشعار آنها گاه جنبۀ طنز و انتقاد پیدا می کند. به گفته این پژوهشگر نغمات تکم چی ها نیز همچون سایر آداب ورسوم و گونه های مختلف ادبیات شفاهی ایران و منطقۀ آذربایجان در طول زمان نسبت به مقتضیات و شرایط مان دستخوش تغییراتی گشته اند. این تغییرات مخصوصاً با ورود دین مبین اسلام و رواج مذهب تشیّع در ایران چشمگیرتر شد. وی متذکر شد: این تغییر در تمامیِ ابعاد حیات جاری بوده است. سایاهای مربوط به تکم گردانی یا همان «تکم چی سؤزلری» نیز طی سالیانی، پس از ورود اسلام با اندیشه و تفکّرات اسلامی پیوند خورده اند. اشعار تکم چی که به روایت کتاب فرهنگ عامیانه دار الارشاد اردبیل نوشته موسی اصغر زاده نزدیک به ۱۰ صفحه است بیانگر غنای این رسم کهن است. تقایی معتقد است به دلیل اینکه سایاچی ها یا تکم گردان ها افراد محترمی محسوب می شدند به هیچ عنوان تکم گردانی ترویج گدایی نیست بلکه این رسم کهن بافرهنگ و باورهای مردم این دیار پیوند خورده و به شکل ظریفی با ساخت یک المان به بیان این باورها می پردازد. اجرای فاقد مطالعه یک رسم باستانی باوجوداینکه رسم تکم گردانی به منظور تنوع بخشیدن به برنامه های نوروزی هر از گاهی توسط برخی نهادها اجرا می شد اما پژوهشگران توجه به مؤلفه های اصلی این رسم دیرینه را خواستارند. بی توجهی به شکل سازه چوبی و اشعاری که خوانده می شود خود تغییر ناخواسته این رسم اصیل را در برداشته است. در پی پژوهش هایی که در استان اردبیل صورت گرفته است، رسم تکم گردانی به عنوان یکی از رسوم میراثی استان اردبیل به ثبت رسیده و بر همین اساس در آستانه عید نوروز می تواند مجدداً طرح و معرفی شود. تکم گردانی از جاذبه های گردشگری استان اردبیل است که به پیشنهاد کارشناسان می تواند در مراکز اصلی گردشگری این استان اجرا شده و حتی در مدارس به دانش آموزان معرفی شود.
جمعه ، ۲۱اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ذاکرنیوز]
[مشاهده در: www.zakernews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها