محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831206360
جای خالی استراتژی در صنعت فولاد
واضح آرشیو وب فارسی:ماین نیوز: گروه صنایع معدنی > فولاد - با وجود آنکه در برنامه چشم انداز پنجم توسعه کشور تولید 55 میلیون تن فولاد برنامه ریزی شده، اما متاسفانه بسیاری از طرح های فولادی به دلیل عدم توجه به مکان یابی های صحیح و مطالعات فنی و اقتصادی از توجیه لازم برای ادامه برخوردار نیستند و به رغم پیشرفت 40 درصدی ادامه پروژه میسر نیست.به گزارش ماین نیوز، «طرح جامع فولاد کشور» با هدف ترسیم مسیر توسعه برای دستیابی به هدف 55 میلیون تن ظرفیت تولید فولاد تا افق 1404 تدوین شده است. بر اساس این طرح، زنجیره فولاد کماکان در حلقه کنسانتره و سنگ آهن با کمبود مواجه است؛ به اعتقاد کارشناسان، اگر سیاست گذاری وزارت صنعت، معدن و تجارت برقراری توازن در زنجیره فولاد است، باید دو راهکار اساسی را مدنظر قرار داد که شامل توسعه فعالیت های اکتشاف و استخراج مواد معدنی و همچنین سرمایه گذاری مشترک با سایر کشورها به منظور تجهیز معادن و احداث واحدهای معدنی است که باید دید با بازگشایی فضای سیاسی و اقتصادی کشور در پسا تحریم این امر میسر می شود یاخیر. پاسخ مدیران بنگاه های اقتصادی درخصوص جایگاه استراتژی در صنعت فولاد کشورمان را در ادامه می خوانید. سند چشم انداز صنعت فولاد از برنامه تا اجرا بهمن احمدی مدیر عامل شرکت گروه صنعتی فولاد بهمن صنعت فولاد جزو یکی از مهم ترین و البته تاثیرگذارترین صنایع هر کشوری برای رشد و توسعه صنعتی و اقتصادی محسوب می شود، از این رو مسوولان کشور برای توسعه این صنعت در کشور و بهبود جایگاه جهانی آن همت گمارده اند، البته با توجه به پتانسیل های موجود در کشور باید این صنعت پیش تر و بیشتر مورد توجه و اهمیت قرار می گرفت، اما وجود موانع بیشمار و تناقض میان سیاست های اتخاذ شده با اجرای واقع گرایانه مانع از دستیابی به اهداف مورد نظر شده اند. مطمئنا تعیین استراتژی برای ایجاد طرح های فولادی از اهمیت بسیار حیاتی برخوردار است که باید از مراحل تامین مواد اولیه تا مصارف محصول تولیدی مورد بررسی قرار گیرد، البته در بازارهای کنونی که مازاد تولید به مصرف، دغدغه تولیدکنندگان تلقی می شود شاید تولید محصولات فولادی از اقبال خوبی برخوردار نباشد، اما با توجه به زمانبری احداث کارخانه از بسترسازی تا تولید محصول نهایی و با توجه به رشد اقتصادی پیش بینی شده می توان افق روشنی برای این صنعت در نظر داشت و چشم انداز تولید فولاد در کشور براساس بیش از 50 میلیون تن تا سال 1404 اگرچه پر زحمت اما دست یافتنی به نظر می رسد. البته برنامه ریزی برای نیازهای بازار داخلی و همچنین صادرات از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است که باید به آن توجه ویژه شود. درحال حاضر شاید بزرگ ترین چالش پیش روی صنعت فولاد کشور بحث های مربوط به سرمایه بر بودن این صنعت است. باید در نظر داشته باشیم که صنعت فولاد نیاز فراوانی به سرمایه ثابت و سرمایه در گردش دارد. همچنین بالابودن نرخ های تامین مالی در این صنعت اثر گذارند و توجیه پذیر بودن آن را تحت الشعاع قرار می دهند. یکی از موارد مهم که امروزه باعث توجیه اقتصادی این صنعت در کشور می شود، نیروی کار و انرژی ارزان است، اما آیا این مزیت پایدار بوده یا تضمینی به تداوم آن هست؟ انجام صحیح برنامه ریزی و اجرایی کردن طرح های عمرانی و صنعتی از سوی دولت که خود یکی از دلایل توجیهی افزایش تولید و مصرف فولاد خواهد بود نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ضمن اینکه مکان یابی بعضی از این طرح های فولادی از کارشناسی لازم برخوردار نبوده و در آن به تامین مصارف و نیازهای عدیده جانبی کارخانه های فولاد توجه نشده است. برخی مواردی که در ایجاد طرح های فولادی به آن توجه نشده در ذیل آمده:عدم دسترسی جاده ای معادن، همچنین عدم تامین منابع آب و تامین نیروگاه و انرژی مورد نیاز، امکانات ترانسفرهای ریلی و آبی برای حمل و نقل مواد اولیه و سایر مواد مورد نیاز واحد صنعتی و صادرات به کشورهای هدف و همچنین ایجاد زیرمجموعه ها برای تولید صنعتی محصولات نهایی مورد نیاز کشور و منطقه که هر کدام در هزینه ها نقش بسیار موثری را ایجاد می کنند. متاسفانه همین زیر مجموعه ها به درستی مدیریت نشده اند. امروز در کشور ما محصولات بسیاری به علت کمبود تولید داخلی و امکان سنجی غیر علمی به اجبار از کشورهای دیگر وارد شده و در صادرات بسیاری از محصولات با توجه به عدم برنامه ریزی صحیح در نوع تولید با مشکل مواجه ایم و این امر به دلیل نداشتن آمار واقعی از تولید و مصرف مورد نیاز داخلی و صادراتی بوده است. مطمئنا کشورهای تولیدکننده فولاد برای حمایت از تولید داخلی خود اقدام به تعیین تعرفه های سنگین برای رقبایی چون کشور چین و دیگر تولیدکنندگان خارجی می کنند که این امر نیز نیاز به مدیریت دارد. گله مندی از مدیرانی که به مدیریت زمان اهمیتی نمی دهند از روی دلسوزی است. به طور حتم بسیاری از سرمایه گذاران به اهمیت مدیریت زمان در ایجاد یک سرمایه گذاری واقفند ولی متاسفانه در بسیاری از ادارات وجود بوروکراسی حاکم، اتلاف وقت غیرمنطقی زیادی را رقم می زند که توجیه طرح را غیراقتصادی می کند. مطمئنا شروع و سرعت منطقی پیشرفت یک پروژه نه تنها از نظر مالی بلکه از نظر روحی و روانی هم برای صاحبان سرمایه و هم برای اقتصاد و اشتغال منطقه حائز اهمیت است و به نوعی این جدیت و مدیریت در ایجاد یک طرح بزرگ، دیگران را از سرمایه گذاری مضاعف و بدون تقاضا یا اشباع شده برحذر خواهد داشت. در هر صورت به نظر می رسد هر سرمایه گذاری با تیم مشاوره ای خود و مطالعه، بررسی و جمع بندی طرح توجیهی فنی و اقتصادی استراتژی پیشرفت خود را تعریف و عملیاتی خواهد کرد. پیشنهاد می شود مدیران تصمیم ساز با بررسی تمامی جوانب حتی سرمایه شخصی را سرمایه ملی تلقی کنند تا پس از ایجاد کارخانه با هزینه های غیرمترقبه در تامین مواد اولیه، تولید و نهایتا عدم استقبال فنی و اقتصادی در بازار فروش مواجه نشوند. اگرچه امروز این سوال مطرح است که چگونه کشوری مثل چین می تواند محصولات فولادی خود را با کیفیت برابر در کشور ما حدود 20 درصد ارزانتر عرضه کند و ما برای همسان کردن قیمت داخلی این محصولات مجبور به ایجاد تعرفه و فشار به خریداران هستیم. چگونه می توان با وجود این رقبا به تولید و صادرات اندیشید؟ آیا هزینه تولید داخل بالااست؟ آیا مدیران کارآمد و نیروی انسانی متبحر و دلسوز نداریم؟ و بسیاری از چراهای این چنینی که نیاز به پاسخ منطقی و اجرایی دارند که باید مدیریت شوند. در خاتمه باید به این اصل معتقد بود که برای رسیدن به اهداف مناسب باید از افکار مناسب، افراد مناسب و ابزار مناسب در زمان مناسب بهره گرفت و امیدواریم این امر از سوی تصمیم گیرندگان و مجریان رعایت شود. استراتژی های نامنعطف، منابع شرکت های فولادی و معدنی را محدود می کند محسن محمدی مدیرتامین تدارک شرکت معدنی و صنعتی گل گهر «استراتژی»، «تعالی سازمانی»، «مدیریت دانش»، «ماموریت»، «چشم انداز»، «مدل کسب و کار» و... واژه هایی بسیار شنیده شده که شاید بدیهی ترین پایه های ایجاد و یا بقا همه سازمان های یادگیرنده و رقابت پذیر تلقی شوند. شناخت، تعریف و پیاده سازی این مفاهیم در غلافی از سرمایه گذاری، هزینه های زیادی را به سازمان های ایرانی تحمیل کرده است. شرکت های فولادی نیز از این امر مستثنی نبوده اند. بررسی شرکت های دریافت کننده جایزه تعالی نشان می دهد که 54 درصد کل جایزه ها مربوط به ساخت و تولید هستند. تقریبا بیشتر شرکت های فولادی و معدنی ایران سعی و تلاش بسیاری در کسب مرتبه ای از این جایزه کرده اند. بررسی جایزه های MAKE، گواهینامه های ISO نیز چنین وضعیتی را تکرار می کنند. یکی از فعال ترین واحدهای همه این شرکت ها، متولی تعریف و پیاده سازی مفاهیم یادشده بوده است، به گونه ای که تمامی اجزا این شرکت ها تعریف کامل و مدونی از این مفاهیم دارند. اما قسمت تلخ موضوع از زمانی شروع می شود که بر شرایط این شرکت ها و عدم موفقیت آنها در زمان رکود و کاهش قیمت های جهانی تامل شود. بسیاری نه تنها قابلیت رقابت در بازار جهانی را ندارند و حتی سیاست های حمایتی قیمتی و تعرفه ای دولت نیز وضعیت آنها را بهبود نداده است. یکی از نشانگر های این عدم موفقیت، محصولات انبار شده و پایین تر بودن قیمت بازار نسبت به قیمت تولیدکننده آنها است. ناتوانی در کاهش قیمت تمام شده برای استفاده از فرصت ِ بالارفتن قیمت ارز در صادرات محصول نیز از دیگر نمایه های این ناکارآمدی استراتژیک آنها است. به صورت دیگر، بیشتر این مفاهیم، صرفا در تعریف جا مانده اند و با وجود مدون شدن همه جزئیات؛ از ایجاد هم راستایی بین فرآیندها، مدیریت و استراتژی عاجز مانده اند. استراتژی کجا خلق می شود؟ توجه به بعد آنتولوژیک و هستی شناسانه شرکت های فولادی و معدنی ایران، در نگاه اولیه اشتراکات فریبنده ای را نشان می دهد، مواردی از قبیل اولویت ها، تامین کنندگان مشابه، ساختار تکنولوژیکی و فرآیندی مشابه. در نگاهی بدبینانه اگر آنها از درون افکار مشاور ها خارج نشده باشند، از درون این نگاه هستی شناسانه نیز خلق نشده اند. استراتژی هایی که به اندازه کافی نسبت به تغییرات روزانه پارامتر های اقتصاد جهانی، منعطف نیستند. حداقل انتظارات از استراتژی ساده ترین انتظاراتی که از یک استراتژی وجود دارد را می توان به این صورت خلاصه کرد: استراتژی باید ایجاد تمایز کند، توانایی رهبری قیمت را ایجاد کند، تعیین کننده تمرکز بر بازار باشد و مشخص کند کدام محصول و کدام تکنولوژی اولویت دارد، چه فعالیت هایی برای استفاده از فرصت ها و برخورد با تهدید ها باید صورت گیرد، اولویت های برنامه ها، پروژه ها را تعیین کرده و با مشتری ایجاد صمیمیت کند. مشاهده ناکامیابی شرکت های فولادی و معدنی در مواجهه به بازار بین المللی نشان می دهد، هیچ تمایلی برای حضور در بازار بین المللی ایجاد نشده است، پایین بودن قیمت بازار نسبت به قیمت عرضه و همچنین بالابودن قیمت تمام شده، با فرض خوش بینانه عدم قابلیت تکنیکی بهره گیری از تکنولوژی موج چهارم، نشان از عدم کامیابی در رهبری قیمت دارد. بقیه موارد نیز به همین ترتیب قابل نقد است. در دنیایی که عدم قطعیت ها و افزایش فاکتورهای اثرگذار بر اقتصاد، ماهیتی احتمالاتی به اقتصاد داده است برنامه های استراتژیک چند ساله و طولانی مدت و نامنعطف، بیشتر منابع شرکت ها را محدودتر می کنند. نتیجه نگارنده معتقد است، شرکت های فولادی، بیش از استراتژی های صلبی که نه از درون سازمان و درک شرایط روز که از ذهن مشاورین خارج شده اند، به انتخاب های استراتژیک و تاکتیک های ریزی شده و اقتضایی، نیاز دارند. به نقل از بزرگی، در دنیایی با اقتصاد بی ثبات، مدیر ارشد یک سازمان عهده دار انتخاب استراتژیک است. به صورت دیگر، در وضعیت فعلی فولاد ایران، زمان خیلی دور، وجود ندارد و باید برنامه های استراتژیک منعطف و متناسب با تغییرات سریع در وضعیت بازار جهانی طراحی شوند.برنامه ریزی ها، استراتژی ها و چشم اندازهای موجود بیشتر موجب ایجاد دارایی هایی ثابتی شده اند که با شرایط و روندهای اقتصادی حاکم بر بازار فولاد جهان در اوج نیاز به نقدینگی، همسویی ندارد. به طور خلاصه بیشتر به جای برنامه و استراتژی های بلندمدت، به هوشمندی در استفاده بهینه از فرصت ها نیازمندیم. نقش دولت ها در رقابت پذیری صنعت فولاد دکتر بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران فرآیند جهانی شدن، به وجود آمدن سازمان تجارت جهانی و یکپارچگی بازارهای جهانی، پیشرفت های سریع و بنیادین تکنولوژیک، پیشرفت های جدید در زمینه فناوری اطلاعات، افزایش تغییرات سریع در الگوهای عرضه و تقاضا، تبیین کنترل های آلودگی محیط زیست و حفظ منابع انرژی، کمبود منابع و هزینه های بالای آن ، چالش هایی هستند که بنگاه ها و صنایع مختلف در عرصه تجارت و فعالیت های اقتصادی با آن روبه رو هستند و ادامه حیات آنها، منوط به تصمیم گیری درست و به موقع در برابر این تغییرات است. در این میان، فرآیند جهانی شدن و گسترش بازارهای مصرف و نیز افزایش تعداد رقبا و شدت رقابت، باعث اهمیت بخشیدن به مفاهیمی مانند رقابت پذیری شده است. این امر موجب شده تا بنگاه ها، صنایع و کشورهای مختلف در جهت ارتقای رقابت پذیری خود، به شناسایی عوامل موثر بر رقابت پذیری و تقویت آنها تلاش کنند. در سراسر دنیا، بسیاری از کشورها مانند برزیل از منابع طبیعی فراوانی بهره مندند، در حالی که برخی دیگر، مانند مکزیک می توانند نیروی کار ارزان قیمت ارائه کنند. برخی مانند ژاپن برای تحصیلات و آموزش، تعهد بسیار زیادی دارند، در حالی که برخی دیگر مانند ایالات متحده آمریکا دارای نوآوری و کارآفرینی هستند. صنعت فولاد کشور ایران نیز با وجود دسترسی به نیروی کار ماهر، منابع عظیم انرژی نفت و گاز، مواد معدنی غنی و موقعیت استراتژی دسترسی به آب های آزاد، همچنان قیمت شمش فولاد بالاتری را نسبت به برخی کشورهای منطقه از خود نشان می دهد. این در حالی است که در برنامه ششم توسعه کشور، صنعت تولید فولاد و محصولات فولادی به عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصادی کشور به شمار می آید و سهم قابل توجهی را برای رسیدن به رشد اقتصادی 8 درصدی در انتهای این برنامه ایفا می کند. بررسی ها نشان می دهد کشور هند به علت وجود ظرفیت های بالادر تولیدات زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد که این رقم درخصوص سنگ آهن 150 میلیون تن، گندله 54 میلیون تن، آهن اسفنجی3/ 20 میلیون تن و فولاد خام 5/ 86 میلیون تن در سال 2014 است در تشابه میزان استفاده از روش های تولید فولاد با ایران (هند: 3/ 42 درصد به روش BOF کوره بلند، 3/ 57 درصد به روش EAFکوره های الکتریکی و در ایران: 3/ 16درصد BOF به روش کوره بلند، 3/ 83 درصد به روش EAF کوره های الکتریکی)، نزدیکی به حوزه منا و همچنین دارای استراتژی صنعت فولاد در سال مشترک 1404 (2025-26 میلادی)، به عنوان کشور هدف در رقابت پذیری صنعت فولاد ایران انتخاب می شود. در این مقاله به دلیل اهمیت صنعت فولاد در رشد اقتصادی یک کشور با بهره گیری از مدل کاربردی رقابت پذیری الماس پورتر، رقابت پذیری صنعت فولاد ایران نسبت به هند مورد بررسی قرار می گیرد.مزیت الماس پورتر شامل چهار عامل می شود که مزیت رقابتی برای بنگاه ها و صنایع را ایجاد می کند. چهار گوشه این الماس شامل، شرایط درونی (تولید)، شرایط تقاضا، فضا برای رقابت/ استراتژی صنعت و صنایع پشتیبان است. مدل رقابت پذیری الماس پورتر صنعت فولاد ایران در عوامل درونی(تولید) شامل فاکتورهای عمومی منابع (منابع اولیه سنگ آهن و...، منابع انرژی، زیرساخت های حمل و نقل) و فاکتورهای تخصصی شامل نیروی انسانی و دانش فنی و فناوری پیشرفته؛ عامل تقاضا شامل شرایط داخلی و خارجی تقاضای فولاد؛ عامل صنایع پشتیبان و مرتبط با صنعت فولاد شامل زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد و آهن قراضه و در نهایت فضای مناسب برای رقابت و استراتژی دولت است. علاوه بر این عناصر، فرصت های به وجود آمده در پسا تحریم به عنوان پارامترهای موثر در توسعه فضای رقابتی معرفی و مورد بررسی قرار می گیرد. عوامل درونی (تولید) مواد اولیه سنگ آهن و زغال سنگ: سنگ آهن و زغال سنگ به عنوان اصلی ترین مواد اولیه صنعت فولاد ایران و هند به شمار می آید. ایران و هند به ترتیب دارای ذخیره قطعی سنگ آهن برابر 8/ 2 و 1/ 8 میلیارد تن و ذخیره قطعی زغال سنگ کک شو به ترتیب برابر 3/ 1و 31/ 5 میلیارد تن هستند. وجود ذخایر بزرگ سنگ آهن و زغال سنگ به عنوان مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد، به عنوان یک مزیت رقابتی برای این صنعت محسوب می شود.انرژی گاز، برق و آب: دسترسی به منابع انرژی همچون گاز طبیعی، آب و برق، نقش پررنگی در قیمت تمام شده و رقابت پذیر کردن تولید فولاد در هر کشوری ایفا می کند. طبق آخرین آمار کشور ایران و هند به ترتیب دارای ذخیره گاز طبیعی 33،600 و 1/ 355 میلیارد متر مکعب هستند و همچنین سرانه تولید برق هند با 965 کیلووات ساعت، سه برابر کشور ایران است. در هند بیشترین تمرکز کارخانه های شمش فولاد در شرق این کشور و عموما نزدیک آب های آزاد است، در حالی که در ایران فقط 20 میلیون تن فولاد از 55 میلیون تن طرح های فولادی کنار آب قرار دارد و مابقی ظرفیت تولید فولاد در مناطق بی آب کشور هستند.زیرساخت حمل و نقل ریلی و جاده ای: عدم توسعه زیرساخت حمل و نقل ریلی موجب افزایش قیمت تمام شده در زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد شده و در نهایت قدرت چانه زنی فولاد ایران در برابر هند به عنوان تامین کنندگان فولاد حوزه منا کاهش می یابد. در حال حاضر در ایران با طول خطوط ریلی 11،998 کیلومتر، 41 درصد حجم حمل و نقل صنعت فولاد توسط خطوط ریلی و 59 درصد به وسیله خطوط جاده ای صورت می پذیرد، درحالی که در هند با 000، 65 کیلومتر خطوط ریلی (رتبه چهارم جهان)، 66درصد حجم حمل و نقل صنعت فولاد خود را توسط خطوط ریلی، 6 درصد به وسیله سیستم پایپینگ و 28درصد حمل صنعت فولاد خود را از طریق خطوط جاده ای تامین می کند. زیرساخت پورت های صادراتی: امکان تامین مواد اولیه با ظرفیت بالاو به تبع آن هزینه کمتر و دسترسی به بازارهای جهانی، ضرورت توجه به زیرساخت پورت های صادراتی به عنوان مزیت رقابتی بیش از پیش مطرح می شود. در حال حاضر ظرفیت پورت های صادراتی هند 8 برابر ایران است. این درحالی است که هدف ایران در چشم انداز 1404(2025)، دستیابی به ظرفیت بار پورت های صادراتی 210 میلیون تن است و هند در سال 2020 با هدف دستیابی به ظرفیت بار پورت های صادراتی 278/ 3 میلیون تن (ظرفیت بار پورت های صادراتی 15 برابر ایران) را برنامه ریزی کرده است.فاکتورهای تخصصی نیروی انسانی شامل تحقیق و توسعه و فناوری: مزیت رقابتی حاصل از نیروی انسانی از این حیث مورد اهمیت است که دوام و پایداری بیشتری نسبت به سایر مزیت های رقابتی دارد و مدت زمان بیشتری لازم است تا رقبا بتوانند این مزیت های رقابتی را تقلید کنند. بر اساس گزارش رقابت پذیری جهانی سال 2015، در شاخص «میزان هزینه کردن شرکت ها در تحقیق و توسعه» ایران و هند به ترتیب در رتبه 105 و 31، در شاخص «همکاری دانشگاه و صنعت در تحقیق و توسعه» ایران و هند به ترتیب در رتبه 102 و 50، در شاخص «ظرفیت کشور در جذب افراد با استعداد» ایران و هند به ترتیب در رتبه 134و 40، در شاخص «دسترسی به مهندسان و دانشمندان در کشور» ایران و هند به ترتیب در رتبه 43 و 50 جهان است. ایران به لحاظ دسترسی به نیروی کار متخصص در وضعیت بهتری از هند قرار دارد، اما در شاخص هایی نظیر سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه و اهمیت ارتباط دانشگاه با صنعت، در رتبه خوبی در مقایسه با هند نیست. شرایط تقاضا تقاضای داخلی و چشم انداز آن: در سال 2014 مازاد مصرف شمش فولاد در ایران و هند به ترتیب برابر 2/ 0 و 6/ 14 میلیون تن بوده است و تقاضای فولاد داخلی در سال 2025، ایران و هند بر اساس رشد سالانه GDP به ترتیب 4 درصد و 7 درصد، به 41 و 196 میلیون تن فولاد می رسد. از آنجا که هدف تولید فولاد در سال 1404 (2025) ایران و هند به ترتیب 55 و 300 میلیون تن است، ایران با مازاد مصرف 14 میلیون تن و هند با مازاد مصرف 104 میلیون تن فولاد مواجه خواهد شد. پس قدرت چانه زنی مصرف کنندگان فولاد حوزه منا با افزایش تولید مازاد مصرف فولاد، هند با 104 و ایران با 14 میلیون تن در سال 2025، بالاتر می رود. همچنین قدرت چانه زنی هند با مازاد تولید فولاد حدود 7 برابری ایران در سال 2025 به عنوان تامین کنندگان فولاد منا بیشتر از ایران است.تقاضای خارجی و چشم انداز آن: وجود بازار بزرگ و در حال رشد موجب بهبود بهره وری جهت توسعه فناوری و تشویق سرمایه گذاران شده و این مساله به عنوان مزیت رقابتی برای آن صنعت محسوب می شود. تقاضای فعلی محصولات فولادی کشورهای حوزه منا بیش از 61 میلیون تن است. این در حالی است که تقاضای محصولات فولادی کشورهای حوزه منا در 15 سال آینده (سال 2030) بیش از 120میلیون تن خواهد شد. کشورهای حوزه منا با افزایش 2درصد و چین با کاهش 12درصد از سهم تقاضای جهانی محصولات فولادی در سال 2030 نسبت به سال 2014 روبه رو هستند. صنایع پشتیبان و مرتبط با صنعت فولاد در اینجا منظور از صنایع پشتیبان و حمایت کننده صنعت فولاد، همان زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد است که شامل سنگ آهن کلوخه، سنگ آهن دانه بندی شده، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی است. ارتباط و همکاری با این صنایع و مراکز در توسعه سطح محصولات، خدمات و بهبود آنها و در نهایت ارتقای رقابت پذیری موثر است. از دیگر محصولات پشتیبان تولید فولاد را می توان آهن قراضه نام برد. کشور هند در سال 2014 با واردات 7/ 5 میلیون تن آهن قراضه، سومین واردکننده اصلی آهن قراضه در جهان بوده و اگر در سال گذشته (2015) ماه های jun ، jul Aug را در میانگین اختلاف قیمت آهن قراضه نوع Bushelling آمریکا و آهن اسفنجی مرکز هند در نظر نگیریم، میانگین این اختلاف قیمت حدود صفر درصد می باشد، یعنی به طور متوسط قیمت آهن اسفنجی از قیمت آهن قراضه نوع Bushelling پیروی می کند. وابستگی تولید فولاد ایران به روش آهن اسفنجی محور و بی توجهی به تهدید کالای جایگزین آهن قراضه و عدم بررسی فنی و اقتصادی واحد های آهن اسفنجی و به تبع آن حلقه های زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد از چالش های این صنایع پشتیبان و مرتبط فولاد ایران به شمار می آید. فرصت ها جدا از چهار مولفه اصلی مدل رقابت پذیری پورتر، معتقد هستیم که فرصت های به وجود آمده در پسا تحریم می تواند به عنوان عامل موثری در رقابت پذیری صنعت فولاد ایرن در منطقه باشد. در حال حاضر بر اساس شاخص های آزادی اقتصادی جهان، ایران در بین 178 کشور در رتبه 171 و هند در رتبه 123 است. ایران از سال 2014 تا به حال 2/ 3درصد در شاخص های آزادی اقتصادی رشد داشته و در سال 2014 میزان FDI ایران و هند به ترتیب برابر 2 و 34 میلیارد دلار (میزان FDI هند 17 برابر ایران) بوده است که با فرصت به وجود آمده در لغو تحریم های بین المللی ایران، دولت باید زمینه را برای ورود سرمایه گذاران خارجی در کشور فراهم آورد. استراتژی دولت در زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد دولت به عنوان یک نیروی عمده، همواره در رقابت پذیری موثر است و با مداخله خود در امور مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و اعمال قوانین و مقررات بر رقابت پذیری تاثیر مثبت و حتی منفی داشته است. سیاست های پولی، مالی و بازرگانی و قوانین مالیاتی، سیاست های حمایتی، سیاست های اداری و تشکیلاتی، قوانین مربوط به صادرات و واردات، نرخ ارز، حجم پول و نرخ بهره، تورم، هزینه های دولت و تصمیم گیری های دیگر در سطح اقتصاد خرد و کلان، توافق های رسمی و غیررسمی مقامات سیاسی، برقراری یا توسعه روابط سیاسی تجاری یا قطع روابط اقتصادی تجاری با سایرکشورها از جمله بارزترین عوامل تاثیرگذار بر رقابت پذیری بنگاه ها، صنایع و کشورها هستند که به طور مستقیم با دولت ها در ارتباطند. به عنوان مثال صدور احکام دستوری در زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد در ماه های گذشته سبب کاهش شدید ارزش افزوده بخش معدنی (سنگ آهن کلوخه، سنگ آهن دانه بندی و کنسانتره) و افزایش ارزش افزوده بخش صنعتی (گندله، آهن اسفنجی و فولاد) این زنجیره شد و این تلاطم بازار، محصولات زنجیره ارزش سنگ آهن را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. نسبت قیمت هر حلقه زنجیره ارزش به قیمت فولاد برابر درصدی است که دولت قیمت آن حلقه از زنجیره را نسبت به قیمت فولاد تعیین کرده است. در حال حاضر قیمت گندله و آهن اسفنجی به ترتیب 20درصد و 46 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان است. از مشکلات این روش قیمت گذاری می توان وابستگی قیمت فروش محصول به شرایط بازار، وابستگی قیمت فروش محصول به زمان، عدم هماهنگی افزایش یا کاهش قیمت محصول هر حلقه نسبت به محصول حلقه های دیگر زنجیره، عدم در نظر گرفتن شرایط اقتصادی توجیه پذیر در هر یک از حلقه های زنجیره را نام برد. در زمینه تبیین استراتژی های تولید فولاد، آمار تولیدات زنجیره ارزش کشور هند در پایان برنامه پنج ساله این کشور تا سال 2015 نشان می دهد که با تولید 6/ 89 میلیون تن فولاد با کسری حدود 17 درصد، تحقق اهداف تولید از وضعیت مناسبی برخوردار است. این درحالی است که کشور ایران هدف تولید فولاد خود را 38 میلیون تن تا انتهای برنامه پنجم توسعه (تا سال 1394) تبیین کرد که با تولید 1/ 16میلیون تن فولاد در سال 2015، دارای اختلاف 57 درصد از این برنامه است. آنچه مشخص است کشور ایران در هدف گذاری اسناد استراتژی مانند فولاد نسبت به کشور مشابه هند که دارای اسناد استراتژی در زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد است، دارای انحراف قابل توجه بیش از 50 درصد از برنامه است که نشان از هدف گذاری غیر کارشناسانه، عدم توجه به پتانسیل های موجود و فقدان برنامه های توسعه زیرساخت ها در کشور دارد. با مقایسه عوامل اصلی رقابت پذیری فولاد ایران و هند بر اساس مدل الماس پورتر به این نتیجه می رسیم که ایران با وجود منابع غنی مواد اولیه، انرژی، نیروی انسانی و دانش و فناوری رقابت پذیری کمتری را در بخش عوامل تولید در زیرساخت ها (ریل، جاده و پورت های صادراتی)، در بخش شرایط تقاضا در تناسب تولید با حضور در بازارهای صادراتی هدف، در بخش صنایع پشتیبان و مرتبط در آهن قراضه و در بخش استراتژی دولت در تدوین استراتژی کارآمد با توجه به پتانسیل های موجود و ایجاد فضای رقابتی (میزان دخالت دولت در قیمت گذاری) در صنعت فولاد، نسبت به هند دارد و مسوول تمامی عوامل موثر یاد شده در کاهش رقابت پذیری فولاد ایران، دولت است و جایگاه مدیریت کارآمد در چرخه صنعت فولاد ایران بیش از پیش احساس می شود. آنچه بیش ازپیش در این خصوص، اهمیت خود را به روشنی مشخص می کند نقش دولت در مدیریت فرصت های یاد شده در پسا تحریم است که با مدیریت صحیح سرمایه گذاری خارجی در جهت توسعه زیرساخت ها و ورود تکنولوژی، افزایش ظرفیت در نگاهداشت نیروی کار با استعداد، افزایش ظرفیت کشور در جذب مدیران با کفایت، افزایش ظرفیت همکاری دانشگاه و صنعت در تحقیق و توسعه، قیمت گذاری اصولی زنجیره ارزش سنگ آهن تا فولاد با در نظر گرفتن شرایط فنی و اقتصادی و نظام عرضه و تقاضای هر حلقه، نوآوری در تولید محصولات جدید فولادی و در نهایت بازبینی و تنظیم سند استراتژی صنعت فولاد با توجه به پتانسیل های کشور و با مشارکت تمام بخش های مرتبط و ذی نفع (انجمن سنگ آهن، انجمن فولاد، وزارت راه و شهرسازی، مشاوران صنعت فولاد، سنگ آهن و....) می توان گام های محکم و استواری در رقابت پذیری فولاد ایران برداشت و زمینه توسعه پایدار را فراهم کرد.
چهارشنبه ، ۱۹اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ماین نیوز]
[مشاهده در: www.minews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 203]
-
گوناگون
پربازدیدترینها