صنايع دستي مازندران در كلوچه گم شد

واضح آرشیو وب فارسی:شبکه خبر: صنايع دستي مازندران در كلوچه گم شد
ظفر مراديتا صحبت از سفر شمال مي شود اولين چيزي كه براي سوغات به ذهن مي آيد كلوچه است. اين درحالي است كه دايره صنايعي كه مي توان به عنوان سوغات براي دوستان و اقوام به ارمغان آورد بيش از كلوچه و زيتون است كه البته به دليل عدم اطلاع رساني و توجه متوليان امر، صنعتكاران در اين خطه از سفرهاي چندميليون مسافر در ايام تعطيلات به شمال بي نصيب مي مانند. از صنايع دستي موجود در استان مازندران مي توان به قاليبافي، گليم بافي، جاجيمچه بافي، بافت گليچه، چوقا، شمد و ملحفه، سوزن دوزي، رنگرزي، چاپ سنتي سفالگري، سراميك سازي، فرآورده هاي پوست و چرم، هنرهاي مرتبط با فلز، هنرهاي مرتبط با چوب، حصير بافي، طراحي سنتي و نگارگري، صحافي و جلد سازي سنتي، صنايع دستي دريايي و عروسك سازي اشاره كرد. قاليبافي و گليم بافي از رشته هاي اصلي و اساسي مازندران نيست ولي در استان بافته مي شود. در شرايطي كه فرش در بعضي مناطق حرف اول را مي زند، شهرت خود را در مازندران به ساير رشته ها واگذار كرده است و نقشه هايي كه در مازندران بافته مي شود مربوط به ساير مناطق است. دستبافي (نساجي سنتي) امروزه دستبافي به صورت تهيه و توليد انواع پارچه ها و برخي زيراندازها، جاجيم، جاجيمچه، روتختي، روميزي، روسري، لباس هاي محلي، ملحفه و شمد و... در بسياري از مناطق روستايي و برخي نقاط شهري استان مازندران مرسوم است. راميان در استان مازندران نيز يكي از مراكز مهم توليد پارچه هاي ابريشمي محسوب مي شود. بعضي از دستبافان از دستگاه هاي ساده بافندگي نظير دستگاه هاي «دووردي» و «چهاروردي» استفاده مي كنند و برخي از آنها دستگاه هاي ژاكارد دستي، تك فاز و سه فاز را نيز به تدريج جايگزين دستگاه هاي قديمي كرده اند.قالي كلاردشت قالي كلاردشت، فرشي است كه نه تنها در منطقه مازندران و حتي در ايران، بسيار ناشناخته است بلكه حتي بين تجار و بافندگان نيز شناخته شده نيست. اين قالي در بازار داخل به طور كل خريدار بسيار اندكي دارد و تنها گروهي از صادر كنندگان قالي اقدام به صادرات آن به كشورهاي اروپايي مي كنند. معروف ترين قالي كلاردشت در روستاي مكارود استان بافته مي شود. قالي كلاردشت جزء قالي هاي درشت بافت است كه به قالي خرسك نيز معروف است. نقوش قالي كلاردشت عمدتاً ذهني و بدون نقشه هستند. در نقش هاي قالي كلاردشت گويي طبيعت زيبا و در عين حال سخت كوهستاني متجلي مي شود. نقش «مل چفته» در حاشيه گليم هرسين دقيقاً در حاشيه نقش متن يك قالي قديمي كلاردشت مشاهده مي شود. از ديگر نقوش قالي در كلاردشت مي توان به نقش جنگلي، صندوقي، رودباركي، مجمه يي، گل سيني، عينكي، چخماقي، رسولي، شمله، خركي، شكري، سيخ كبابي و مزلقان اشاره كرد. نقش هايي كه در متن فرش كلاردشت استفاده مي شوند، عبارتند از؛ رسين گل (كه به آن «طناب رسن» مي گويند)، شاخ نر، چنگ گربه، گل كلوچه، حلوا قجل (يك نوع حلوا كه با كره محلي و عسل درست مي شود)، نقشه گوزن، گنجشك، مسير كاهگل، شانه هيري، گل تركمن، گل لاري، گل شاه عباسي، پيل مل يا پول گردن، ماهي گل، گل چخماق، لوله پنجه، پيچ پيچي، پمپال، گل سيني، ميش دندان، گل پياله، پتو گل، كريم خاني، چهارواز، چنار، گل شيدي، پل بز (بز بدون شاخ) و بز چلچله يي (بز شاخدار). سفالگري و سراميك سازي خاك رس كه ماده اوليه كوزه گري است تقريباً در هر كشوري و در هر منطقه يي يافت مي شود. خاك رس در منطقه مازندران نيز بسيار يافت مي شود و به همين دليل سفالگري از رشته هاي رايج استان است. مهم ترين مراكز سفالگري استان مازندران عبارتند از كلاگر محله جويبار در 19 كيلومتري قائمشهر، چالوس، تنكابن و برخي از روستاهاي بابل و آمل. كنده كاري روي چوب در استان مازندران به دليل شرايط جوي و محيطي و وجود جنگل هاي فراوان توليد صنايع و هنرهاي چوبي بسيار رايج است. از جمله اشياي كنده كاري شده، پيمانه و ظرف شير، قاشق شربت خوري، صندوق تخته شطرنج يا تخته نرد، قندان و مجسمه هاي حيوانات است. چوب هايي كه براي اين رشته هنري استفاده مي شود چوب هايي اند كه داراي سطح صاف و مناسبي هستند مثل چوب گردو، فوفل، راش، انار سرخ، انار زرد و افرا، اما براي كارهاي ظريف تر از چوب گلابي استفاده مي شود. ايجاد نقش هاي برجسته از جمله فنون معمول است و آن را منبت مي نامند. يكي ديگر از روش هايي كه زياد به كار برده مي شود و با برجسته كاري تركيب مي شود، مشبك است. يكي از فعاليت هاي منبت كاران در گذشته ساختن قالب هاي مشبك در و پنجره بود كه گاهي اوقات فضاي بين گره ها با شيشه رنگي پر مي شد، اين گره ها را قامه مي ناميدند. حصير بافي حصيربافي نيز از جمله هنرهايي است كه جنبه خودمصرفي دارد و در حال حاضر جنبه هنري كمتري دارد. طراحي سنتي و نگارگري طراحي سنتي و نگارگري بسيار محدود است و تقريباً مي توان گفت حرفي براي گفتن در اين خطه سبز ندارد. صحافي و جلد سازي صحافي و جلد سازي سنتي نيز بسيار محدود است. نمدمالي نمد مالي يكي از رشته هاي مهم استان است. تهيه نمد براساس دو خاصيت پشم است؛ يكي خاصيت جعديابي و ديگري پوسته يي شدن. زماني كه پشم در محيط مرطوب مجعد شده و الياف آن درهم مي روند پوسته ها نمي گذارند الياف دوباره از هم باز شوند. اين به هم پيچيدگي، بافت نا منظمي درست مي كند كه اگر تركيبات نمدسازي (مانند خاك نمد) را به آن بيفزايند محكم تر مي شود.
پنجشنبه 23 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: شبکه خبر]

[مشاهده در: www.irinn.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 347]