محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1842706204
سخنگوی وزارت خارجه: آینده روابط ایران و آمریکا منوط به تجربه برجام است
واضح آرشیو وب فارسی:خلیج فارس: خلیج فارس: حسین جابری انصاری پنج ماه است که هر هفته روز دوشنبه پشت تریبون سخنگویی وزارت امور خارجه به سوالات خبرنگاران پاسخ می دهد؛ تریبونی که پیش از او چندین سخنگوی دیگر نیز پشت آن ایستاده اند. به گزارش«خلیج فارس» به نقل از آنا؛ او برای ما روایت می کند که «20 سال است در وزارت امور خارجه دیپلمات است»، دیپلماتی که به گفته خودش در طول این سال ها «برخلاف بسیاری دیگر» بر اساس تخصص به جلو حرکت کرده است. جابری انصاری که دارای فوق لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران است، پیش از این مدیر کل خاورمیانه وزارت امور خارجه بود و پیش تر سفیر ایران در لیبی. رئیس مرکز مطالعات خاورمیانه و خلیج فارس دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه از دیگر تجربه های جابری انصاری بوده است. او در این مدت کوتاه سخنگویی، تلاش کرده است حضورش تغییرات بنیادین در برخی از حوزه های دیپلماسی عمومی در وزارت امور خارجه ایجاد کند. کانال تلگرامی جابری انصاری که با تعداد زیاد اعضا گاهی برای او دردسرساز هم شده از همان دست است. سخنگوی دستگاه دیپلماسی در گفت وگویی هم از فراز و فرودهای کار سخنگویی گفت و هم از انتخابش به عنوان سخنگو و هم از روابط ایران و آمریکا، برجام و تحولات منطقه و سوریه. مشروح این گفت وگو را بخوانید: چالش دیپلماتیک جواب دادن به خبرنگاران معمولا اصطلاحی در مورد گفتار دیپلمات ها به کار می رود مبنی بر اینکه آنها «دیپلماتیک پاسخ دادند» یعنی به گفتن پاسخی کلی و غیردقیق اکتفا می کنند. این توصیف چقدر با گفتار شما در پاسخ به سوالات رسانه ها به عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه منطبق است؟ اسم، همراه خود معانی را نیز می آورد. شاغلان در مشاغل دیپلماتیک طبیعی است که همه اقدامات و اظهاراتشان باید در ذیل این عنوان عام و شغلی آنها بگنجد. دنیای دیپلماتیک، روابط بین کشورها و مسائل مختلف و پیچیده سیاست خارجی همراه با حساسیت های درجه بالاست. کوچک ترین اقدام یا اظهار نظر می تواند نتایج و تبعات محتلفی در پی داشته باشد و به دلیل حساسیت موضوعات مبتلابه سیاست خارجی و دنیای دیپلماتیک، ضرورتا اقدامات و اظهارات دیپلمات ها نیز باید همراه با حساسیت، دقت و رایزنی خاص خود باشد. معمولا خبرنگاران به دلیل آنکه به دنبال اظهارنظرهای صریح می گردند اظهارات دیپلمات ها را با این عنوان که پاسخ دیپلماتیک داده اید به نحوی به چالش می کشند و خواهان صحبت های روشن و شفاف تر هستند. در حالی که دیپلمات همزمان، هم باید به سوال پاسخ دهد و هم مجموعه ضرورت ها و حساسیت های مرتبط با سیاست خارجی در داخل کشور و در بیرون از کشور خود را لحاظ کند. لذا به تعبیر خودمانی دائما راه رفتن بر پل صراط است. هر لحظه امکان سقوط وجود دارد و کوچک ترین خطا در اظهارنظر یا اقدام دیپلمات ها به دلیل آنکه می تواند در عرصه خارجی تبعات و انعکاس داشته باشد از حساسیت برخوردار است. لذا به نحوی درجه ای از محافظه کاری و دقت بیش از اندازه را به کار دیپلمات ها تحمیل می کند. در ارتباط با کار خودتان چه؟ وقتی نوبت به سخنگویان وزارت امورخارجه کشورهای دنیا می رسد این مسائلی که مطرح شد با درجه بالایی خودنمایی می کند. آنچه به عنوان عام دیپلمات ها مطرح شد در ارتباط با سخنگویان به دلیل اینکه وظیفه آنها سخنگویی و ارتباط با رسانه هاست به طریق اولی صدق می کند. سخنگو مستمرا باید به رسانه ها پاسخ بدهد و در این حال باید مستمرا ضرورت ها، حساسیت ها و دقت های سیاست خارجی و مسائل دیپلماتیک را نیز مورد توجه قرار دهد. جمع این موضوعات با یکدیگر بسیاری از اوقات جمع به ظاهر نقایض است. یعنی از یک طرف باید به رسانه پاسخگو بود و ضرورت های کار رسانه ای را مورد توجه قرار داد و از سوی دیگر باید به عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه ضرورت ها و حساسیت های دیپلماتیک و مسائل سیاست خارجی را لحاظ کرد. جمع بین این دو به ویژه در گفت وگوهای زنده از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و کار سخنگویان را سخت تر می کند چراکه دائما باید این دو موضوع را با یکدیگر جمع کنند؛ هم با رسانه سخن بگویند و هم سخنی نگویند که تبعات و مشکلات دیپلماتیک، مسائل و حساسیت هایی را در سیاست خارجی ایجاد کند و به همین دلیل به نظر می رسد که یکی از شغل های سخت و حساس در دنیا شغل سخنگویان نهادهای دیپلماتیک است. تعیین حافظ منافع به دلیل برخی حساسیت ها تا زمان قطعیت اعلام نشد این ملاحظات و دست به عصا حرکت کردن قابل درک است اما یک مورد ملموس انتخاب حافظ منافع ایران در عربستان بود. موضع وزارت امور خارجه یک هفته پیش از اعلام نام سوئیس در نشست سخنگویی این بود که هنوز تصمیم برای انتخاب حافظ منافع گرفته نشده است اما روز یکشنبه هفته بعد عادل الجبیر در عربستان گفت که سوئیس حافظ منافع هر دو کشور شده است. آیا در این مدت، تحولات حافظ منافع با سرعت یگیری شد یا قبل از آن هم این اتفاق افتاده بود اما موضع شما این بود که اعلام نشود؟ اینکه اقدام شده باشد با اینکه این موضوع نهایی شده باشد، دو مسئله است. از مدت ها قبل در مجاری دیپلماتیک در گفت وگوهای دیپلماتیک این موضوع بین ایران و سوئیس و طرف دیگر با سوئیس مطرح بود. اما معمولا تا یک امری به نهایت خود نرسد و قطعی نشود اعلام نخواهد شد. برای اینکه ممکن است اعلام شود اما به نتیجه نرسد و در حقیقت خبر دقت نداشته باشد. درباره حافظ منافع از قبل توسط ما با سوئیس صحبت شده بود. سوئیسی ها هم اعلام آمادگی کرده بودند اما به دنبال این امر بودند که ببینند نظر سعودی ها چیست و آیا آنها نیز همین درخواست را خواهند داشت یا اینکه سعودی ها از کشور دیگری این در خواست را می کنند. لذا این نیست که تعیین حافظ منافع یک دفعه اتفاق افتاد بلکه در مسیری به نتیجه رسید، اما خبر به دلیل حساسیت هایی که دارد تا از سوی کشورهایی که درخواست کننده هستند و کشوری که این مسئولیت را می پذیرد ، قطعی نشده باشد امکان انتشار آن وجود ندارد. در این مورد، از قبل توسط ما با سوئیس صحبت شده بود. سوئیسی ها هم اعلام آمادگی کرده بودند اما به دنبال این امر بودند که ببینند نظر سعودی ها چیست و آیا آنها نیز همین درخواست را خواهند داشت یا اینکه سعودی ها از کشور دیگری این در خواست را می کنند. چون هر دو احتمال وجود دارد یعنی اینکه یک کشور می تواند حافظ منافع هر دو کشور باشد یا اینکه دو کشور می توانند حافظ منافع شوند اما ترتیبات دیپلماتیک باید انجام شود. به هر حال وقتی که سعودی ها هم این درخواست را مطرح کردند و سوئیس پذیرفت، قبل از آن درخواست ایران هم مطرح شده بود و کار در حقیقت به خاتمه خود رسید و در کنفرانس مطبوعاتی وزیر امور خارجه سوئیس و سعودی در عربستان اعلام شد. ما نیز همان شب اتفاقات را به اطلاع رساندیم. اولین بیانیه بعد از قطع روابط عربستان با همکاری امیرعبدالهیان منتشر شد بیانیه هایی که صادر می کنید چه مقدار با مقامات بالاتر وزارت امور خارجه هماهنگ می شود. مثلا در مورد خاص بیانیه ای که در شب تصرف سفارت سعودی صادر و مشخص شد موضع وزارت امور خارجه مخالفت با حمله است و این کار را غیرقانونی می داند. آن شب برای آن بیانیه با چه کسانی در تماس بودید؟ سخنگو به اعتبار سخنگویی خود در چارچوب دستورالعمل ها و سیاست هایی که اتخاذ می شود این قدرت را دارد که موضع لازم را اتخاذ کند، ولی به دلیل حساسیت های موضع در موارد خاص و در مواردی که بیشتر از حساسیت برخوردار است، سخنگو برای اینکه ریسک کاری خود را کاهش دهد سعی می کند که هماهنگی هایی را هم انجام دهد. بنابراین در سخنگویی دو مسئله وجود دارد، اول آنکه سخنگو در چارچوب وظایفی که تعیین شده اختیار و مسئولیت سخنگویی و موضع گیری در چارچوب سیاست های کشور و وزارت امور خارجه و دولت را دارد. اما حسب درجه حساسیت به دلیل حساسیت موضوعات، اگر تردیدی وجود داشته باشد یا موضعی خیلی حساس باشد اضافه بر آنکه خود من در کلمه به کلمه مواضع مرتبط با موضوعات حساس دقت می کنم، مشورت هایی هم حسب مورد و لزوم با وزیر امور خارجه به طور مشخص و معاونان ذی ربط وزارت امور خارجه انجام می دهم که دقت کار بالاتر باشد و ریسک آن پایین تر باشد. در آن شب نیز با معاون ذی ربط منطقه ای وزارت امور خارجه و همین طور با مدیرکل منطقه ای ذی ربط در نیمه شب مشورت کردیم و متنی را آماده و منتشر کردم. یک سوال دیگر درباره حوزه کاری خودتان در وزارت امور خارجه و آن اینکه، آیا صحت دارد که بعد از فرمایش مقام معظم رهبری درباره جریان نفوذ، استخدامی های جدید وزارت امور خارجه مجددا گزینش شده اند؟ من یک چنین خبری ندارم و فکر می کنم از خبرهای ساخته و پرداخته ذهن خبرنگاران و رسانه هاست. اولا فروکاستن موضوع نفوذ که مقام معظم رهبری مطرح کردند به استخدام چند جوان در وزارت امور خارجه خیلی دقت ندارد. یک موضوع بزرگ تری را به موضوع کوچک تری فرو می کاهد. نکته دیگر اینکه سیستم ورود به وزارت امور خارجه در دهه 60 و 70 تا اواسط دهه 80 سیستم انحصاری ورود از طریق دانشکده بین الملل وزارت امور خارجه بود. بعد از آنکه دوره های کارشناسی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه جمع شد و تنها دوره های تکمیلی باقی ماند از ورودی های دیگری هم از طریق آزمون طبق اساس نامه وزارت امور خارجه در مسیر گزینش های علمی و دیگر گزینش ها استخدام صورت می گرفت و ارتباطی با این موضوع ندارد. شام آخر در وین شما در آخرین دور مذاکرات هسته ای برای برجام حضور داشتید. مذاکرات به درازا کشید، شایعاتی درباره تأخیر در مذاکره به دلیل تبادل زندانیان مطرح شد و بعد از آن بحث کارشکنی های فرانسه. سوال من این است در آن چند ساعت چه اتفاقاتی افتاد. آقای ظریف و خانم موگرینی و آقای کری در عکس هایی که منتشر شده بود انتظاری طولانی داشتند، این انتظار برای چه بود؟ در آن ساعات پیش بینی این بود که حداکثر تا ساعت یک یا دو بعد از ظهر بیانیه آژانس منتشر شود و بلافاصله بعد از بیانیه آژانس، بیانیه مشترک وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی منتشر شود. اما عملا صدور هر دو بیانیه به ساعات پایانی شب افتاد، یعنی چندین ساعت کار به تأخیر افتاد. علت اصلی این تأخیر این بود که در کار هماهنگی های درونی مجموعه شرکای برجام غیر از ایران اختلاف نظرهایی وجود داشت و این اختلاف ها کار را چند ساعت به تأخیر انداخت. اینکه آیا در این فاصله در متونی که آماده شده بود برای بیانیه آژانس یا بیانیه مشترک تغییری ایجاد شد؟ خیر. تغییری اتفاق نیفتاد و همان متون در نهایت صادر شد. اما هماهنگی های داخلی خود این کشورها با یکدیگر کار را به تأخیر انداخت ولی در نهایت همان متون آماده شده قبلی با فاصله چند ساعته منتشر شد. هماهنگی بین مجموعه شرکای برجام و کشورهای طرف مقابل در برجام کار را به تأخیر انداخت و در این فاصله رایزنی های گوناگون حضوری و تلفنی در سطوح مختلف انجام شد و در نهایت در همان حدود ساعت 10 شب به وقت محلی که منجر به صدور بیانیه آژانس و بیانیه مشترک شد، در آخرین تماس ها و هماهنگی های تلفنی این مشکل داخلی طرف مقابل ما جمع شد. آیا در این فاصله درباره متن توافق اختلافی وجود داشت؟ یعنی تغییری در آن انجام شد؟ خیر. تغییری اتفاق نیفتاد و همان متون در نهایت صادر شد. اما هماهنگی های داخلی خود این کشورها با یکدیگر کار را به تأخیر انداخت ولی در نهایت همان متون آماده شده قبلی با فاصله چند ساعته منتشر شد. در طول دوران مذاکرات نیز در دو سال گذشته این مسئله چند بار اتفاق افتاد که هماهنگی های داخلی مجموعه مقابل ما در برجام همیشه در دقیقه 90 کار را در صدور اسناد و بیانیه های مشترک به تأخیر می انداخت. به هر حال ما یک دولت بودیم و تکلیف ما مشخص بود. دستورالعمل هیأت های مذاکره کننده و مذاکره کنندگان ارشد ما کاملا شفاف و روشن بود. طرف مقابل با اینکه در مسائلی اشتراک نظر داشتند، مجموعه ای از کشورها را نمایندگی می کردند و گاه تناقض هایی در درون خود آنها وجود داشت که دوران بیش از دو سال را ایجاد کرد و بخشی از طولانی شدن نیز موضوع تعدد کشورهای طرف مقابل بود که در این حال که در برخی از مسائل اشتراک نظر داشتتند تناقض های خاص خود را نیز با یکدیگر داشتند. ارتباطی بین میادله زندانیان و تأخیر انتشار بیانیه اجرای برجام نبود یعنی ربطی به موضوع مبادله زندانیان نداشت؟ چند روز بعد از این تأخیر خبرگزاری رویترز خبری را منتشر کرد که یکی از ایرانیانی که در آمریکا در حبس به سر می برده، تمایلی نداشته که در رویه مبادله زندانیان قرار بگیرد و علت تاخیر همین موضوع بوده است. هیچ ارتباطی بین موضوع مبادله با تأخیر افتادن وجود نداشت و موضوع مرتبط با هماهنگی های داخلی کشورهایی که با ما مذاکره می کردند، بود. چرا مبادله در همان ساعت ها انجام شد؟ تقارن وقایع به معنای ارتباط مستقیم آنها با یکدیگر نیست. آن هم موضوعی بود که در کنار گفت وگوهای هسته ای مدخلی برای آن باز شده بود و حسب درخواستی که ابتدا آمریکایی ها مطرح کردند، دولت جمهوری اسلامی نیز به دلایل انسانی این درخواست را بعد از طی مراحل تصمیم گیری داخلی کشور پذیرفت که این مسیر گفتگوها هم صورت بگیرد. به هر حال درباره زمان بندی، به دلیل آنکه به موازات این گفت وگوها آن کار هم انجام می شد تصمیم گیری بر این شد که همزمان با اینکه این کار خاتمه پیدا می کند آن کار هم خاتمه پیدا کند، اما تأخیر در روز پایانی ارتباطی با موضوع مبادله نداشت. با کری تنها خوش و بش کوتاهی داشتم در همان روز عکسی از شما منتشر که آقای ظریف شما را به آقای کری معرفی می کنند. در آن لحظات چه گفت وگویی بین شما و آقای کری رد و بدل شد؟ هیچ گفت وگویی بین من و آقای کری نبود. هیئت ایرانی به روال گفت وگوهای دیپلماتیک در ابتدای ورود به اتاق مذاکره با رئیس هیأت طرف مقابل که آقای کری بود دست دادند و اعضای هیأت کسانی بودند که در طول دو سال گذشته در گفت وگوها شرکت کرده بودند و تنها فرد جدید در آن گفت وگو من بودم. هیچ گفت وگویی بین من و آقای کری نبود. هیئت ایرانی به روال گفت وگوهای دیپلماتیک در ابتدای ورود به اتاق مذاکره با رئیس هیأت طرف مقابل که آقای کری بود دست دادند و اعضای هیأت کسانی بودند که در طول دو سال گذشته در گفت وگوها شرکت کرده بودند و تنها فرد جدید در آن گفت وگو من بودم. آقای دکتر ظریف من را به عنوان سخنگوی جدید وزارت امور خارجه معرفی کردند و یک خوش و بش معارفه ای خیلی کوتاه بود. وقتی بحث تغییر سخنگوی وزارت امور خارجه کشور مطرح بود، آقای ظریف گفتند پیدا کردن جانشین خانم افخم خیلی طول کشید، چرا این انتخاب طول کشید و دوم اینکه در جلسه قبل از اینکه به عنوان سخنگو معرفی شوید چه صحبت هایی بین شما و آقای ظریف رد و بدل شد؟ تصمیمات مدیریتی در اینگونه انتصاب ها یک زمانی در برمی گیرد و کسی که بخواهد انتصابی انجام دهد مشورت هایی انجام می دهد، کسانی که مطرح هستند بررسی می شوند و در نهایت به یک نقطه تصمیم گیری می رسند. ایشان هم از این باب این موضوع را مطرح کردند که انتخاب خانم افخم به عنوان سفیر مالزی بلافاصله انجام شد. در واقع خواستند اعلام کنند که در شورای معاونان اجماعی در انتصاب ایشان به عنوان سفیر وجود داشت. اما کار تعیین جانشین مانند همه انتصاب های دیگر که حساسیت خود را دارد طول کشید و ایشان یک بازه زمانی چند ماهه ای مشغول فکر کردن در مورد موضوع و مشورت بودند. اما حدود سه ماه قبل از اینکه انتصاب صورت بگیرد آقای ظریف به شکل غیررسمی صحبتی با من داشتند، اما به من گفتند که صحبت درباره چند نفر است، دو سه نفر را نام بردند و گفتند البته یک نظر هم این است که یک حسین که جابری انصاری است سخنگو شود. آن لحظه شاید این استنباط را نداشتم اما بعدا که مرور کردم احتمالا به صورت غیر مستقیم استمزاج کردند که ببینند نگاه من به موضوع چیست که من آن روز سکوت کردم. در حقیقت هیچ حرفی نزدم و بحث عوض شد. تا تقریبا سه ماه بعد از آن که با من صحبت شد که بناست این کار صورت گیرد و نظر نهایی من قبل از صدور احکام گرفته شد که من هم گفتم در خدمت هستم. آیا شرط یا شرایطی با هم داشتید؟ به هر حال وضع کار سخنگویی، حساسیت ها، مشکلات و ظرافت های خود را دارد. شاید برای من تصمیم گیری درباره تغییر حوزه سخت بود. بر خلاف بسیاری از نیروهای وزارت امور خارجه من از ابتدا در یک حوزه متمرکز بوده ام. برایم از جهاتی تغییر این موضوع بعد از دو دهه سخت بود اما در این حال احساس می کردم که مجموعه مسائل و زمینه ها چه در زمینه فضای داخلی کشور و چه فضای بیرونی وجود دارد که می توان به برنامه های دولت، وزارت امور خارجه و شخص وزیر کمک کند و این پیشنهاد را پذیرفتم. یک تصوری در مورد سخنگوهای دنیا وجود دارد که قبل از هر جلسه با خبرنگاران اتاق فکری دارند که افرادی سوال و جواب های فرضی را بررسی می کنند، آیا این درست است؟ طبیعی است که هیچ سخنگویی به تنهایی کار نمی کند و همه سخنگویان در همه جای دنیا تیم های حرفه ای سازمانی و همین طور مشاورانی در خارج از مجموعه رسمی دارند و به دلیل حساسیت موضوع طبیعی است که هیچ کس مستقیم به نشست سخنگویی نمی رود. هر چه کمتر مسائل مرور شده باشد، ریسک موضع گیری ها به دلیل حساسیت و دقتی که وجود دارد، بالا می رود. من هم برای مشورت دو روش در نظر گرفته ام که یک روش رسمی است که همکاران من در حوزه رسانه ای مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای به صورت هفته ای مجموعه اخبار و سوال های محتمل را جمع آوری می کنند و نظر مشورتی بخش های تخصصی وزارت امور خارجه را می گیرند. همه سخنگویان از این سازوکار استفاده می کردند و من هم سعی می کنم نهایت استفاده را داشته باشم. یک سازوکار دیگری نیز خودم در نظر گرفته ام که بیشتر در قالب امکانات ارتباطی جدید سعی می کنم در برخی مسائل مهم مشورت هایی از مشاورانی که خارج از این چارچوب هستند بگیرم. با وجود همه این مقدمات، در برنامه زنده یک اتفاقات دیگری هم می افتد. در لحظه نشست سخنگویی همیشه سوالاتی پرسیده می شود که در هیچ یک از این گردش ها نیست، نه شما قبلا فکرکرده اید و نه تیم سازمانی این کار را انجام داده اند. تغییر در روابط ایران و آمریکا ممکن است با ریاست جمهوری آقای روحانی که با ریاست جمهوری اوباما در آمریکا مصادف شده است، تحولات مهمی در مناسبات ایران و آمریکا رخ داد. الان هم در بین نامزدهای حزب دموکرات یکی از نامزدها به صورت جدی از برقراری ارتباط با ایران صحبت می کند، به نظر شما چقد احتمال یک تغییر ماهوی جدی بین مناسبات ایران و آمریکا وجود دارد؟ فکر می کنید به طور مثال آنچه درباره مناسبات آمریکا و کوبا رخ داد درمناسبات با ایران رخ دهد؟ به نظر من با اینگونه موضوعات، نباید ذهنی برخورد کرد، باید بر اساس عینیت ها و روندهای واقعی برخورد کرد. سیاست خارجی و مطلق سیاست، همراه با تحولات و نوشوندگی دائمی است. به عنوان یک امر عام و احتمالات، سیاست خارجی ماهیت نوشونده به همراه با تحول دائمی دارد. تعبیر من این است که این امر مانند رودخانه جاری است و هیچ لحظه ای آبی را که می بینیم مانند لحظه قبل نیست. آن آب عوض شده است اما ظاهر آن یکی است. لذا اگر مطلق احتمالات را نگاه کنیم یک بحث است. اما این بحث کلی است، در بحث دقیق تر واقعیت این است که آینده روابط ایران و آمریکا را باید بر اساس عینیت ها و واقعیت ها پیگیری کرد. تغییر در روابط ایران و آمریکا ممکن است اما منوط به تغییرات اساسی در نوع نگاه و رویکرد ایالات متحده آمریکا در تعامل با ایران و مسائل مختلف منطقه ای و بین المللی است. تا وقتی چنین اتفاقی نیفتد امکان تغییر ماهوی در مسیر تاریخی روابط ایران و آمریکا همراه با مشکلات و صعوبت های جدی و بیشتر یک امر ذهنی خواهد بود تا یک امر عینی محتمل العقول به معنای جدی. البته تحولاتی در موضوعات روابط دو کشور در سالیان اخیر اتفاق افتاده است اما راه بسیار طولانی است. در سطوح عالی جمهوری اسلامی ایران نیز بارها اعلام شده است که تحول اخیر که بعد از چند دهه انقطاع گفت وگو بین دیپلمات های دو کشور بوده و بر سر موضوع هسته ای بوده واین مسیر به برجام منتهی شده است. نحوه برخورد آمریکا و ساختار قدرت آمریکا با این امر، تنها نمونه گفت وگو بین دو کشور است که اتفاق افتاد و مسیر آینده برجام و میزان اجرای آن یا عدم اجرای آن بسیار در آینده روابط دو کشور تعیین کننده خواهد بود. واقعیت این است که در طول دهه های گذشته ایالات متحده آمریکا مستمرا هم در مورد ایران و هم در ارتباط با بسیاری از مسائل و روندهای منطقه ما سیاست های خاصی را اعمال کرده است که ناقض منافع و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بوده است. در موضوع هسته ای که مقامات عالی کشور اجازه دادند که گفت وگوهایی بین دو کشور اتفاق بیفتد نتیجه و سرنوشت این اقدام و این تحول بسیار برای آینده روابط تعیین کننده خواهد بود. مجموعه دست اندازها و بازی های متنوعی که در سطوح ساختاری و سیاسی قدرت در آمریکا در تعامل و توافق برجام اتفاق می افتد علائم امیدبخشی هم در سطح نخبگان و هم در سطح توده ها و بدنه اجتماعی به جمهوری اسلامی ایران نمی دهد. موضوع هسته ای و توافق برجام سنگ محک و آزمونی برای مسیر آینده روابط مابین ایران و آمریکا خواهد بود. آنچه تا امروز از لحظه توافق تا شروع رسمی اجرا دیده ایم علائمی به ما نمی دهد که تحولی در نوع نگاه ایالات متحده آمریکا در موضوع اتفاق افتاده باشد. یعنی شما از اجرای برجام توسط طرف آمریکایی رضایتی ندارید؟ به هر حال مجموعه دست اندازها و بازی های متنوعی که در سطوح ساختاری و سیاسی قدرت در آمریکا در تعامل و توافق برجام اتفاق می افتد علائم امیدبخشی هم در سطح نخبگان و هم در سطح توده ها و بدنه اجتماعی به جمهوری اسلامی ایران نمی دهد. ولی ما حکم نهایی صادر نمی کنیم. بخش مهمی از مسیر روابط آینده ایران و آمریکا منوط به تجربه برجام است، اگر توافقی که آمریکایی ها در برجام کرده اند به دقت اجرا شود و ملزومات و مقتضیات آن و تعهدات خودشان را اجرا کنند یک مسیر اتفاق خواهد افتاد که می تواند آزمونی باشد و اگر نتیجه این آزمون نیز مانند آزمون های چند دهه گذشته ایران و آمریکا باشد که آمریکایی ها در این حال که مذاکره و توافق می کنند به موازات، مسیرهای دیگری را دنبال کنند، نقض عهد است. اما اگر آمریکا در آزمون جاری با موفقیت بیرون بیاید می تواند احتمالا مسیرهای جدید را در روابط دو کشور باز کند. این امر بسته به آن است که در مورد برجام و توافقات و تعهدات چگونه عمل شود و مبنا، انواع بازی های سیاسی برای فرار کردن از تعهدات نباشد. مناسبات ما با آمریکای لاتین در زمان آقای روحانی کم رنگ تر شده است و سفرهای متعددی که بین روسای جمهور ایران و آمریکای لاتین وجود داشت دیگر نیست. حتی این تصور وجود دارد که دولت آقای روحانی می خواهد کمتر در حوزه هایی که آمریکا روی آن حساسیت دارد نفوذ کند. فکر می کنید چقدر این توصیف از مناسبات ایران و آمریکای لاتین در این دوره واقعیت دارد؟ به اعتقاد من، این تفسیر وارونه ای است و منطبق با واقعیت نیست. بسیاری از تفسیرها تفسیرهای ذهنی است و منطبق با روندهای عینی نیست. آنچه اولویت ها را تعیین می کند، فضای رقابتی در سیاست خارجی است. به میزانی که گزینه های مختلفی وجود داشته باشد، امکان بازی بیشتر در بین گزینه های متعدد وجود دارد. اما به میزانی که گزینه های کمتری وجود داشته باشد تمرکز بر برخی از گزینه ها بیشتر و یا کمتر می شود. این یک روند طبیعی در روابط خارجی کشورهاست. سیاست دولت آقای روحانی از دست دادن حلقه روابط قبلی جمهوری اسلامی ایران نیست. ما به موازات هم در وزارت امور خارجه و دولت دو مسئله را دنبال می کنیم؛ یک مسیر روابط ایجادشده در دهه های گذشته بین ایران و کشورهای مختلف دنیاست که این روابط در حدی که تأمین کننده منافع دو طرف است با قدرت و قوت ادامه پیدا خواهد کرد. اما نقطه تمایز وضع فعلی، باز شدن گزینه های دیگر است و یک سیاست خارجی پخته و منطقی و منطبق با منافع کشور در شرایطی موفق است که بتواند گزینه ها را به شکل حداکثری در چارچوب منافع کشور استفاده کند. ما از شبکه روابط موجود دست بر نمی داریم و آنها را در نقاطی که نقاط همکاری و منافع مشترک است، ادامه خواهیم داد. شبکه جدیدی از روابط را بر شبکه قبلی اضافه می کنیم و برآیند مجموعه این وضع در خدمت منافع جمهوری اسلامی و ملت ایران خواهد بود. در روزهای اخیر بحث مداخله زمینی عربستان و برخی کشورهای دیگر در سوریه جدی شده و حتی روسیه این موضوع را در شورای امنیت مطرح کرده است. جمهوری اسلامی تا چه اندازه نگران مداخله کشورهای خارجی در سوریه است و فکر می کنید اگر این اتفاق بیفتد بهترین رویکرد نسبت به این موضوع چه خواهد بود؟ بحران سوریه چند سال است که از یک مسئله داخلی و منطقه ای به یک بحران چندلایه بین المللی تبدیل شده است و وضعفعلی آن هم نتیجه مداخله گسترده در امور سوریه است. بحران سوریه هیچ راه حلی جز راه حل سیاسی ندارد و از ابتدا جمهوری اسلامی ایران این امر را اعلام کرده است. در چند سال اول در قالب جنگ نیابتی برخی از کشورها زمان تعیین می کردند که بحران به زودی با پیروزی یک طرف خاتمه پیدا خواهد کرد اما بعد از پنج سال از بحران هنوز این اتفاق نیافتاده است. بنابراین مداخله به طور کلی امر جدیدی نیست. اما آنچه اکنون مورد بحث است ورود نیروهای زمینی دیگری از سوی برخی از کشورها به عرصه این منازعه است. ما صراحتا اعلام کرده ایم که مسیر قبلی تنها به تشدید بحران منجر خواهد شد و آنچه جزئی از ایجاد این مشکل و بحران و عامل تشدید آن بوده است، راه حل بحران نخواهد بود. به نظر شما در صورت وقوع چنین مداخله ای، چه سرنوشتی برای سوریه رقم خواهد خورد؟ هر چه میزان مداخله رسمی کشورها بیشتر شود و لشکرکشی به سمت سوریه اتفاق بیفتد تنها به عمیق ترشدن و تشدید بحران موجود منجر خواهد شد و تأثیرات منفی بر صلح و ثبات منطقه ای و بین المللی خواهد داشت. برخی از کشورها در طول چند سال گذشته سیاستی را مبتنی بر مداخله در امور سوریه آغاز کرده اند و چون با ابزارهای قبلی و روش های نیابتی به نتیجه مورد نظر نرسیدند گزینه احتمالی ورود مستقیم تر به منازعه را مطرح می کنند. ولی هر گونه ورود نیروی جدید تنها به تشدید این بحران، پیچیده تر شدن و بلندمدت شدن و تأثیر اثرات و نتایج انسانی و غیر انسانی آن منجر خواهد شد. بحران سوریه هیچ راه حلی جز راه حل سیاسی ندارد و از ابتدا جمهوری اسلامی ایران این امر را اعلام کرده است. در چند سال اول در قالب جنگ نیابتی برخی از کشورها زمان تعیین می کردند که بحران به زودی با پیروزی یک طرف خاتمه پیدا خواهد کرد اما بعد از پنج سال از بحران هنوز این اتفاق نیفتاده است. الان هم به جای آنکه نوع رویکردها نسبت به بحران تغییر کند و بازیگران خارجی بپذیرند که تعیین سرنوشت و آینده سوریه را نمی توانند به نمایندگی از سوی مردم سوریه انجام دهند (در صدد مداخله زمینی برآمده اند) تنها کار (مشروعی) که می توانند انجام دهند این است که مقدماتی را فراهم کنند که امکان رجوع به آرای مردم سوریه و انتخاب ملت این کشور برای خاتمه بحران را تسهیل کند. هر روشی غیر از این، که دیگر بازیگران بخواهند سیاست های خود را چه از طریق جنگ نیابتی و چه از طریق جنگ مستقیم تحمیل کنند تنها ابعاد بحران را پیچیده تر و عمیق تر و تشدید یافته می کند و کورسوی امیدی را که برای رسیدن به راه حل سیاسی و از بین رفتن بحران در چند سال گذشته در قالب نشست های بین المللی وین ایجادشده عملا خاتمه خواهد داد و بحران را وارد شرایط پیچیده تر و جدی تر خواهد کرد. اولین ضرر دیدگان از این مسئله هم مثل روندهای سابق ملت سوریه خواهند بود که هر چه بیشتر کشته و آواره می شوند و ابعاد آن تا همین امروز یک فاجعه انسانی به مفهوم واقعی کلمه آفریده است و این فاجعه انسانی باز هم تشدید خواهد یافت. افق های کوتاهی که به سمت راه حل سیاسی مشاهده می شود با اینگونه مداخله ها از تیررس امکان تحقق خارج خواهد شد. اما امیدواریم بازیگران بین المللی و منطقه ای که در طول پنج سال گذشته راه های رفته قبلی را تجربه کرده اند و پیچیدگی های آن را مشاهده کرده و دید ه اند که تمام زمان بندی هایی که تعیین کرده اند به دلیل ابعاد پیچیده این بحران و تداخل سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی بحران محقق نشده است، اشتباهات قبلی را به اشکال جدید دنبال نکنند که کار را بیش از آنچه هست دشوار می کند و هزینه ها را بالا تر می برد.
سه شنبه ، ۱۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خلیج فارس]
[مشاهده در: www.pgnews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]
-
گوناگون
پربازدیدترینها