واضح آرشیو وب فارسی:تنگستان نما: قلعه زایر خضر خان اهرمی از دوران اشکانی تا اواسط اسلامی به صورت منقطع مسکونی بوده است اما از آنجایی که عملیات حفاری در این تپه به صورت محدود صورت پذیرفته این امکان وجود دارد که قدمت اسکانگاههای قلعه زایر خضر خان از این هم فراتر رفته و در دوران هخامنشی و قبل از آن هم در برگیرد.به گزارش تنگستان نما، قلعه زایر خضر خان که از بناهای دوره قاجاریه بشمار می رود در انتهای شرقی شهر اهرم واقع گردیده و حدود یک هکتار وسعت دارد این قلعه دارای چهار برج در چهار ضلع و دو قسمت شاه نشین و اتاق های جانبی می باشد. از استحکامات اصلی قلعه دیوار مرتفع با چهار برج دارای کنگره هایی به سبک قلاع باستانی جهت پناهگاه سربازان بوده است . از آنجایی که این قلعه بر روی تپه ای باستانی قرار گرفته لازم بود قبل از هر گونه پی کنی جهت احداث دیوار در جانبین قلعه، باستان شناسان جهت روشن نمودن وضعیت باستان شناختی تپه اقدام نمایند. از این رو با هدف دستیابی به گاهنگاری تاریخی تپه اقدام به گمانه زنی نمودیم. یافته های باستان شناسی نشان داد که این محل از دوران اشکانی تا اواسط اسلامی به صورت منقطع مسکونی بوده است اما از آنجایی که عملیات حفاری در این تپه به صورت محدود صورت پذیرفته این امکان وجود دارد که قدمت اسکانگاههای قلعه زایر خضر خان از این هم فراتر رفته و در دوران هخامنشی و قبل از آن هم در برگیرد. البته این تاریخ گذاری از یک طرف به علت درست نبودن اطلاعات کافی، مجازی است و می تواند مورد شک قرار گیرد و از سوی دیگر احتمالاً با داده های اندک تاریخی منطبق نیست. شواهد و مواد بدست آمده اشاره به وجود دو نوع سفال تاریخی و اسلامی در این تپه دارد. طی این عملیات گمانه زنی علاوه بر دو گونه سفال تاریخی – اسلامی ، نوع جدیدی از سفال با رنگ نارنجی نیز بدست آمد که مربوط به سده اول تا چهارم میلادی است. اطلاعات بدست آمده از تپه منعکس کننده وضعیت فرهنگی ، اجتماعی ، تاریخی این تپه است این نکته با توجه به نوع سفالینه های بدست آمده و نقش و رنگ آنها تأیید شده است. در میان سفال ها می توان به سفال هایی به رنگ های قهوه ای قرمز یا قهوه ای سوخته اشاره کرد که شاخص دوران خاصی نیست و در دوره های مختلف مشاهده شده است. علاوه بر این می توان تداومی از سفال با پوششی خاکستری و قرمز رنگ را دراین محوطه مشاهده کرد. حضور و پراکندگی چنین سفالی در مناطقی همچون کوه مند ، بندر باستانی لیان ، سیراف قابل تأمل است و خود گواه بر ارتباط و نوعی فرهنگی غالب بر این منطقه می باشد. مسلماً با تقسیم بندی سفال ها در مناطق مختلف مطمئناً امکان وجود ارتباط یا نفوذ بین منطقه ها را از بین نمی برد و می توان ثابت کرد که در سفال منطقه های لیان ، کوه مند ، سیراف ، نجیرم ، چرخاب وجوه مشترکی وجود دارد که البته از تأکید بر روی این جنبه باید پرهیز کرد. زیرا هنوز مدارک کافی برای نتیجه گیری و یا اثبات وجود و یا عدم وجود گونه هایی چند از سفال در این منطقه در دست نیست. می توان ثابت کرد که «قمقمه های مسافرتی »در قلعه زایر خضرخان تا دوره هخامنشی شناخته شده ودر منطقه زیارت برازجان نیز دیده شده ولی اطلاعاتی در مورد ادامه ساخت آن در دست نیست. پیوند و ارتباط قلعه زایر خضر خان با دیگر نواحی همجوار نباید از نظر دور داشت چنانکه در مورد محوطه کوه مند و تل گل پختی شباهت هایی بویژه در گونه سفال با پوشش خاکستری و قرمز رنگ با تپه زایر خضر خان دیده می شود. در مورد سفال معمولی تنها عوامل بسیار اندکی قابل مقایسه اند که مهمترین آنها پیاله ها و کوزه ها می باشند. کوه مند به عنوان منطقه لولا و پیوند گاه می توان مطرح کرد که در حقیقت واسط بین مناطقی همچون سیراف ، بندر باستانی لیان و دشتستان باستانی بوده است. در پایان می توان ادعا نمود که تداومی از سنت های بومی در ساخت سفال ها از لحاظ رنگ و نقش و از لحاظ شکل وجود داشته و نفوذ سبک های دیگر اقوام در این ناحیه چندان قابل توجه نیست .
سه شنبه ، ۱۸اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تنگستان نما]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 213]