واضح آرشیو وب فارسی:عصر دنا: به گزارش « عصر دنا » به نقل از فارس،روزنامه گاردین در یادداشتی خواندنی به قلم «جیسون هیکل» انسان شناس دانشگاه اقتصاد لندن، به انتقاد از ریاکاری غرب در خصوص توسعه و دموکراسی پرداخته و کودتا علیه دولت محمد مصدق در ایران را اولین نمونه از زنجیره اقدامات مخرب غرب علیه توسعه یافتگی کشورهای غیرغربی دانسته است. در ادامه متن کامل این یادداشت آمده است: در امور بین الملل، سیاستمداران غربی همیشه عاشق این هستند که از کمک های خود به توسعه سخن بگویند. هیلاری کلینتون، زمانی که وزیر خارجه ایالات متحده بود، در سخنرانی اصلی اش در مورد توسعه، از کمک های ایالات متحده به فقرای اندونزی، نیکاراگوئه و آفریقای جنوبی صحبت کرد و لوران فابیوس، وزیر خارجه وقت فرانسه، هم اخیرا از تعهد کشورش به توسعه مستعمرات سابق این کشور در غرب آفریقا تمجید کرد. دیوید کامرون (نخست وزیر انگلستان) هم پارسال در نشست اهداف توسعه پایدار سازمان ملل مفتخرانه از سابقه بریتانیا در ایجاد «ثبات و امنیت» در کشورهای فقیر حرف زد. چنین روایتی از غربِ خیرخواه تنها زمانی شکل می گیرد که حافظه ما گزینشی عمل کند. اما اگر بخواهیم به نسخه ای واقع بینانه تر از روابط غرب با توسعه برسیم، باید ده های پس از جنگ دوم جهانی را مرور کنیم. بعد از پایان استعمارگری اروپا در آفریقا و آسیا و وقفه ای کوتاه در مداخلات ایالات متحده در آمریکای لاتین، کشورهای در حال توسعه با سرعتی زیاد در حال افزایش درآمد و کاهش فقر بودند. از دهه 1950، کشورهایی چون گواتمالا، اندونزی و ایران مدلی «کینزی» از اقتصاد ترکیبی را که در غرب عملکرد خوبی داشت، پیش گرفتند. آن ها به نحوی راهبردی اصلاحات ارضی را برای کمک به دهقانان، قوانین کار را برای افزایش دستمزد کارگران، اعمال تعرفه را برای حمایت از شرکت های داخلی و ملی کردن منابع را برای کمک به بخش مسکن، درمان و آموزش، به کار گرفتند. این رویکرد که به «توسعه گرایی» معروف است، بر اساس دو اصل بنیادین شکل گرفته است؛ استقلال اقتصادی و عدالت اجتماعی. هرچند این روش کامل نبود، اما به هر حال کارایی بسیار خوبی داشت. به گفته «رابرت پالین»، اقتصاددان، سیاست های توسعه گرایانه به مدت دستکم 20 سال رشد درآمد سرانه سالانه 3.2درصدی را به همراه آوردند که این بالاتر از هر دوره دیگری در طول قرن بیستم بود. در نتیجه، فاصله بین غرب و دیگر کشورها برای اولین بار در تاریخ، رو به کاهش گذاشت، که این دست کمی از یک معجزه نداشت. شاید تصور کنید که کشورهای غربی از چنین موفقیتی به وجد آمدند، اما در واقع این مایه خوشحالی آن ها نبود. معنی سیاست های جدید این بود که شرکت های چندملیتی دیگر کار آسانی برای یافتن نیروی کار ارزان، مواد اولیه و بازارهای مصرف کننده ای که در طول سال های استعمار به آن ها خو کرده بودند، نداشتند. ادامه این روند به مذاق قدرت های غربی به خصوص ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه خوش نیامد و آن ها به جای حمایت از جنبش توسعه گرایی، به مدت یک دهه یکی پس از دیگری دولت های منتخبی را که در این زمینه پیشرو بودند، سرنگون کرده و حامیان منافعشان را در این کشورها به قدرت رساندند. این تاریخ طولانی و خونین تقریبا به طور کامل از حافظه تاریخی ما پاک شده است. این روند از سال 1953 در ایران آغاز شد. محمد مصدق نخست وزیر منتخب این کشور مجموعه گسترده ای از اصلاحات را به نفع فقرا آغاز کرد، که یکی از آن ها آزاد کردن ذخایر نفتی کشور از دست شرکت نفتی آنگلو-ایرانیان (ایران-انگلیس/ بریتیش پترولیوم کنونی) بود. بریتانیا با این اقدام مخالفت کرد و فورا دست به کار شد. چرچیل به کمک سازمان سیا در جریان یک کودتا مصدق را از قدرت کنار زد و محمدرضا شاه پهلوی را جایگزین مصدق کرد و او هم تمام اصلاحات مصدق را به عقب بازگرداند و 26 سال پس از آن هم با حمایت غرب به حکومت در ایران ادامه داد. یکسال بعد، ایالات متحده دقیقا همین کار را در گواتمالا تکرار کرد. در آن زمان، «جاکوب آربنز» دومین رئیس جمهور منتخب این کشور داشت بخش های بلااستفاده املاک خصوصی را به دهقانان مایایی می بخشید و غرامت مالکان را نیز به طور کامل می پرداخت. اما شرکت آمریکایی «یونایتد فروت کمپانی» با این سیاست مخالفت کرده و ایزنهاور را به سرنگون کردن آربنز واداشت. بعد از کودتا، برای 42 سال گواتمالا توسط دیکتاتورهای مورد حمایت ایالات متحده اداره شد و کشتار بیش از 200 هزار مایایی و یکی از بالاترین نرخ های فقر در آمریکای لاتین رقم خورد. برزیل هم طعم کودتای آمریکایی را چشید؛ آن ها رئیس جمهور گولارت را به دلیل اصلاحات ارضی، نظام مالیاتی و سیاست های حمایت از فقرا که برای شرکت های غربی خوشایند نبود، سرنگون کرده و دیکتاتوری ای را جایگزین وی کردند که 21 سال به طول انجامید. سوکارنو، رئیس جمهور اندونزی هم به واسطه همین سیاست ها کناره زده شد و به جای وی دیکتاتوری سر کار آمد که با حمایت بریتانیا و ایالات متحده، بیش از یک میلیون دهقان، کارگر و فعال را در یکی از بدترین قتل عام های قرن کشت و 31 سال حکومت کرد. قطعا شیلی هم جزو این دسته از کشورهاست: ایالات متحده به سرنگونی رئیس جمهور آلنده، پزشک نرم زبانی که وعده دستمزد بیشتر، کرایه های منصفانه تر و خدمات اجتماعی به فقرا را داده بد، کمک کرد و دیکتاتوری را سر کار آورد که سیاست های اقتصادی اش موجب شد حدود 45% جمعیت این کشور فقیر باشند. در برخی مناطق مداخله غرب آنقدر سریع بود که مردم آن ها حتی برای لحظه ای هم طعم توسعه گرایی را نچشیدند. بریتانیا، در اوگاندا «عیدی امین» را به قدرت رساند که «منشور انسان معقول» (طرح رئیس جمهور سابق برای حرکت به سمت دموکراسی) را حتی پیش از آنکه اجرایی شود، نابود کرد. در کنگو، «پاتریس لومامبا» اولین رئیس جمهور منتخب این کشور، بعد از آنکه مشخص شد قصد دارد نفوذ خارجی ها در استان غنی «کاتانگا» را محدود کند، توسط بلژیک و سیا ترور شد و قدرت های غربی «موبوتو سسه سوکو» را جایگزین او کردند؛ دیکتاتوری فاسد که با کمک های میلیون دلاری ایالات متحده، چهار دهه بر این کشور حکومت کرد. در دوران موبوتو، درآمد سرانه سالانه 2.2% کاهش یافت و کنگویی ها به فلاکتی افتادند که حتی در دوران استعمار بلژیک هم نظیر آن را تجربه نکرده بودند. در غرب آفریقا، فرانسه حتی بعد از پایان دوران استعمار، حاضر نشد از منابع منطقه دست بکشد. آن ها از طریق ارتباطات مخفی که در این مناطق داشتند، در انتخابات کامرون دست بردند و رئیس جمهوری را سر کار آوردند که پیشتر رقیب اصلی اش را مسموم کرده بودند. در گابون، آن ها دیکتاتوری «عمر بونگو» را به قدرت رساندند و در ازای دسترسی به منابع نفتی این کشور، او را برای 41 سال در قدرت حفظ کردند. می شود به مثال های بسیار بسیار بیشتری هم اشاره کرد و تا کودتای مورد حمایت غرب در هائیتی (در سال 2004) پیش آمد. هرچند می توان به این مثال ها تنها به چشم فهرستی از جنایات نگاه کرد که ادعای غرب مبنی بر ترویج دموکراسی و حقوق بشر را هم با تردید جدی مواجه می کند، اما این در واقع چیزی فراتر است. این مثال ها نشان دهنده تلاشی سازمان یافته از سوی قدرت های غربی برای نابودی جنبش توسعه طلبی است که در مناطق جنوبی جهان بعد از عصر استعمار شکوفا شده بود. اگر توسعه موجب محدودیت دسترسی آن ها به منابع و بازارها شود، آن ها توسعه را تاب نخواهند آورد. حاصل این تاریخ این شد که حالا نابرابری میان غرب و دیگر نقاط جهان از زمان پایان استعمار بیشتر شده است، 4.2 میلیارد نفر در فقر به سر می برند. هیچ کس به واسطه آن کودتاها و ترورها که امیدوارکننده ترین تلاش مناطق جنوبی جهان برای توسعه را نابود کرد و رویای استقلال بسیاری از مردم را از بین برد، به دست عدالت سپرده نشده و احتمالا هم این اتفاق هرگز نخواهد افتاد. اما باید به این اتفاقات اعتراف کنیم و از اینکه وانمود کنیم ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا قهرمانان خیرخواه فقرا هستند، دست برداریم.
یکشنبه ، ۱۶اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر دنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]