واضح آرشیو وب فارسی:هنگام نیوز: طرف مقابل، توان اصلاح طلبان و تحولات اصلاح طلبان را ندید یا نادیده گرفت و تاثیرگذاری سه گانه خاص هاشمی روحانی و خاتمی را باور نکرد؛ سه گانه ای که از این پس توان تاثیرش به مراتب بیشتر خواهد شد.سایت خبری تحلیلی هنگام Hengamnews.com: حالا دیگر می توان از «رشد سیاسی اصلاح طلبان» سخن گفت و آن را تحلیل کرد؛ موضوعی که حتی سال ۹۲ نمی شد به راحتی از آن سخن گفت؛ چه آنکه سال ۹۲ استثنائی بود در تاریخ اصلاح طلبی، و کسی استثناء را تحلیلی قاعده وار نمی کند؛ انتخابات سال ۹۴ و تصمیم اصلاح طلبان برای بقای سیاسی یک قاعده بود؛ قاعده ای که بار دیگر تکرار شد. تغییر تاکتیک اصلاح طلبان در مجلس دهم از مجلس ششم به این سو جریان اصلاحات همواره با مشکل رد صلاحیت ها روبرو بود؛ مجلس هفتم، هشتم و نهم هر بار تیغ ردصلاحیت ها از جریان اصلاح طلب چیزی باقی نگذاشت؛ تصمیم بسیاری از اصلاح طلبان در هر سه مجلس عدم شرکت بود؛ راهکاری که در نهایت فایده ای هم برای اصلاحات نداشت. سوال اساسی این بود مشکل اصلی اصلاح طلبان ردصلاحیت بود؛ مسئله ای که در چند مجلس پیش و حتی شورای شهر هم تکرار شده بود، اما چه شد که در این انتخابات با وجود همان ردصلاحیت ها، جریان اصلاحات موفق به پیروزی شد؟ حداقل این سوال پیش می آید چه شد که اصلاح طلبان نسبت به مجلس هفتم، هشتم و نهم در برابر اصولگرایان پیروز شدند، حال آنکه در مجلس دهم نیز رد صلاحیت ها هم اندازه دوره های قبل یا حتی بیشتر هم بود؟ بازگشت به دو سال پیش برای پاسخ به این پرسش بهتر است به سال ۹۲ بازگشت؛ همانجا که دو قطبی «روحانی – جلیلی» در انتخابات حرف نخست را می زد؛ یک سو جریانی که در آن اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل ایستاده بودند و در سوی دیگر اصولگرایان تندرو. احتمالاً گفتن اینکه فضای سیاست خارجی و پرونده هسته ای و انتخاب دو راه اول «تثبیت وضع موجود به نمایندگی جلیلی» و دوم «تغییر وضع موجود به نمایندگی روحانی» دلیل اصلی ایجاد این دو قطبی بود، حرفی تکراری باشد اما حقیقت آن بود دلیل اصلی دو قطبی انتخاباتی –فارغ از بازیگران آن– اولویت یافتن یا اولویت دادن پرونده هسته ای ایران بود. عجیب نبود که در این فضا «عارفِ دانشگاهی» و «رضاییِ نظامی» جایگاهی نداشتند، یا بهتر است بگوییم نتوانستند در این وضعیت برای خود جایگاه یابی کنند. غرضی هم آنقدر از تحلیل فضا فاصله داشت که سخت بود بتوان شانسی برای او قائل بود. حتی قالیباف هم چنین تحلیلی نداشت و گفته هایش او را به جلیلی نزدیک می کرد و معلوم بود کسی اصل را رها نمی کند و به فرع بپردازد. در نهایت ولایتی هم اگرچه تخصصی در سیاست خارجی داشت، به نسبت روحانی، فرع بود، همانطور که قالیباف مقابل جلیلی در حاشیه بود. ایجاد دو قطبی «روحانی – جلیلی» همانطور که در انتخابات ۹۲ شکل می گرفت؛ در انتخابات مجلس ۹۴ نمود یافت و در خبرگان هم تکمیل شد؛ چه اینکه دو قطبی «عارف – حداد» و «هاشمی – مصباح» نمونه ای تکمیل شده از همان ماجرا بود. انتخابات ۹۲ دو قطبی ایجاد شده برای حل پرونده هسته ای -که بعداً به برجام شهرت یافت- بود و انتخابات ۹۴ برای حل مسائل بعد از پرونده هسته ای یا همان چیزی که به ظرافت از زبان روحانی به نام «برجام۲» شنیده می شد. جایگاه یابی اصلاح طلبان در جامعه طبیعی بود جریانی در این انتخابات پیروز باشد که دغدغه «برجام» و حل مسائل پسابرجام را داشته باشد؛ که جز حامیان دولت -هرچند با عقبه سیاسی اندک- و اصلاح طلبان هیچ جریانی چنین پیامی نداشتند؛ به عبارت بهتر این اصلاح طلبان بودند که در انتخابات ۹۴ توانستند خود را در جامعه جایگاه یابی کنند و اصلاح طلبان به سمتی رفتند که آن ها را نه به نام افراد که دیگر با عنوان یک «جریان» می شناختند؛ اگر نه از لیست ۳۰ نفره اصلاح طلبان تهران جز پنج یا شش نفر آن ها، نه کسی نامی شنیده بود و نه کسی دل به شهرت سیاسی آن ها بسته بود. اما این اصلاح طلبان بودند که توانستند از فرد به جریان تبدیل شوند؛ هرچند باید این تحلیل را به وجود چند لیدرهای بزرگ آنها گره زد؛ رهبرانی که امضایشان نه لیست مجلس که هر لیست دیگر را تضمین می کند و این چنین بود که جریانی منسجم، در کنار لیدری محبوب که تک جمله «تکرار می کنم» او توان برابری با تمام سرداران اصولگرای تهران را یافت؛ موضوعی که تفاوت اصلاح طلبان با اصلاح طلبان مجلس هفتم و هشتم و نهم بود. شاید در گریزی دیگر بتوان بخشی از پیروزی اصلاح طلبان را مرهون عملکرد احمدی نژاد خواند؛ عملکردی که بهبود وضعیت اصلاح طلبان انجامید و در نهایت باعث احیای آنها شد. اگر اصلاح طلبان در مجالس هفتم تا نهم مستقل و بدون ارائه لیست شرکت کردند، این بار برابر موضوعی واحد -حذف یا رد صلاحیت - شیوه مقابله دیگر برگزیدند و دریافتند راه مقابله نه تحریم، که مقابله با همین توان است. اشتباه نخست؛ جایگاه یابی اصولگرایان در قطب مخالف برجام سوی دیگر ماجرا اصولگرایان بودند؛ جریانی که حتما از انتخابات سال ۹۲ درس نگرفت. سال ۹۲ جریان اصولگرا در قطب مخالف روحانی ایستاد و در انتخابات ۹۴ چهره های عقلانی خود را کنار گذاشت؛ کما آنکه اگر چهره هایی چون ابوترابی و توکلی را کنار بگذاریم، بدنه لیست اصولگرایی بدنه ای تندرو بود و با همین تندروی لیستی بسته شد که حداقل ۸ سهم آن از جبهه پایداری بود و چهره هایی چون علی مطهری – کاظم جلالی – غفوری فرد – نعمتی و بیادی کنار گذاشته شدند تا آنجا که حتی علی لاریجانی در قم در لیست اصلاح طلبان قرار گرفت و در نهایت جریان اصولگرا تنها به «کرسنت» دل بست تا در آستانه انتخابات به عنوان برگ برنده آن را رو کند؛ غافل از آنکه «کرسنت» هم چیزی نبود جز محصول دولت و مجلس اصولگرا. بدین ترتیب هرچقدر نقش چهره های تندرو در لیست اصولگرایان پررنگ تر می شد، دو قطبی «حداد – عارف» به دوقطبی «روحانی - جلیلی» بیشتر شبیه می شد. یقینا اگر دوقطبی ایجاد شده، دوقطبی «لاریجانی – عارف» بود، بعید بود اصولگرایان این چنین در تهران شکست بخورند. اشتباه دوم؛ اشتباه محاسباتی میزان مشارکت اصولگرایان حتی در میزان مشارکت مردم در تهران نیز به خطا رفتند؛ اگر اشتباه نخست اصولگرایان دامن زدن به دوقطبی «حداد – عارف بود»، اشتباه دیگر آنها، اشتباه محاسباتیشان در تخمین مشارکت در تهران بود؛ چه اینکه آنها تصور می کردند که ردصلاحیت ها تاثیر خود را می گذارد و در میزان مشارکت پایین؛ آن ها برنده انتخابات هستند؛ غافل از آنکه جامعه از تحریم انتخابات درس گرفته بود و اکنون اصلاح طلبان صاحب لیدرهایی بودند که گارانتی هر انتخابات دیگری بودند. تکرار یک اشتباه محاسباتی در دو مجلس شورا و خبرگان سوی دیگر بازی؛ انتخابات خبرگان بود؛ اصولگرایان همین اشتباه تاکتیکی را در خبرگان پنجم مرتکب شدند؛ آن ها که گمان می کردند میزان مشارکت پایین است، با همه توان به تهران آمدند؛ اگر نه آیت الله مصباح می توانست هم چون احمد خاتمی و علم الهدی به شهری دیگر برود؛ کما آنکه پایگاه رای مصباح یزدی در شهری چون قم مناسب بود؛ اما چهره هایی همچون آیت الله یزدی و مصباح برای این موضوع تا همیشه باید از آیت الله هاشمی رفسنجانی گلایه کنند، چه اینکه بازیِ خبرگان تهران تنها در زمین هاشمی بود و این آیت الله بود که زمین بازی را تعریف می کرد؛ چهره هایی همچون محمد یزدی و مصباح یزدی در زمینی بازی کرده اند که شاید بهترین تعریف آن، بازی در زمین مین گذاری شده هاشمی رفسنجانی بود. ادبیات هاشمی این اطمینان را به رقبا می داد که رد صلاحیت ها، مشارکت خبرگان را پایین می آورد و در مشارکت پایین چهره هایی چون مصباح یزدی و محمد یزدی به خبرگان راه خواهند یافت تا در نهایت جریان مقابل هاشمی با تمام توان خود در تهران بمانند و تلفات آن ها در این میدان، حذف چهره هایی بود که در سال های گذشته تاثیر بسیار در فضای سیاسی کشور داشتند. حقیقت آن است که طرف مقابل، توان اصلاح طلبان و تحولات اصلاح طلبان را ندید یا نادیده گرفت و تاثیرگذاری سه گانه «خاتمی هاشمی روحانی» را باور نکرد؛ سه گانه ای که از این به بعد توان تاثیرش به مراتب بیشتر خواهد شد.
چهارشنبه ، ۱۲اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هنگام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]