واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: انتشارات سروش در تولید علم در عرصه رسانه و ارتباطات یک تاز و بی رقیب بود اما باید گفت با خارج شدن این انتشارات از دایره تولید و نشر دهندگان علم یکی از ستون های اندیشه محوری در کشور از میان می رود.شکی نیست که یکی از عناصر توسعه پایدار، مقوله کتاب و نشر آن است مسئله ای که پایین بودن نمودار آن همیشه از دغدغه های دلسوزان عرصه فرهنگ بوده است، اما این روزها که بودجه مردم در خرید هایشان به شدت کاهش یافته و کتاب از سبد خرید خیلی از خانواده ها خارج شده و نیز رقیب قدرتمند و پرطرفداری به نام فضای مجازی، وارد دنیای روزمره مردم شده است، موضوع کتاب و نشر و پخش آن در وضعیت هشدار قرار گرفته است. این روزها با وجود شبکه های اجتماعی و ارائه مطالب کوتاه و کپسولی کمتر کسی رغبت به خرید کتاب و پر کردن اوقات خود با مطالعه می کند مگر کتابهای درسی و کنکوری که همیشه خواهان خود را داشته اند. اما با این حال نمی توان و نباید نسبت به اهمیت این عنصر مهم فرهنگساز بی توجه بود. چه آن که مطالعه در فضای مجاز هرچند مفید ولی بار علمی و سواد معرفتی چندانی نسبت به کتاب به بار نمی آورد و از سویی دیگر کتاب و کتابخوانی مولد تولید علم و دانش در عرصه های مختلف است. خبر واگذاری انتشارات سروش از سوی رسانه ملی که چند وقت پیش در رسانه ها منتشر شد اتفاقی نه چندان خوشایند بود گفته می شود به دلیل کمبود بودجه و کوچک سازی، مدیریت این سازمان کتابفروشی های سروش را تعطیل کرده است. وضعیت بد مالی سروش نه تنها باعث شده که حقوق کارمندان آن عقب بیفتد، بلکه آنهایی هم که حقوق گرفته اند با احتمال اتمام همکاری سروش با آنها در پایان سال روبه رو هستند و حالا صداوسیما دارد کتابفروشی های سروش را در خیابان مطهری و انقلاب اسلامی به فروش می رساند، به خاطر همین در اولین مرحله حکم به تخلیه این دو ساختمان داده شده است. این خبر خود مبین وضعیت بد نشر در این روزهاست وضعتی که آن قدر بد است که یکی از پایه های همیشگی و اثر گذار حوزه نشر در کشور را این چنین بیمار کرده است. انتشارات سروش در تولید علم در عرصه رسانه و ارتباطات یک تاز و بی رقیب بود اما باید گفت با خارج شدن این انتشارات از دایره تولید و نشر دهندگان علم یکی از ستون های اندیشه محوری در کشور از میان می رود. اما این همه ماجرا نیست و همان طور که گفتیم ماجرای واگذاری این انتشارات نمونه ای بارز از وضعیت فعلی بازار نشر است، جدای از این مسئله متاسفانه شاهد آن هستیم که برخی کتابفروشی ها و انتشاراتی ها تغییر کاربری داده اند تا به قول خودشان کاری به صرفه تر و بازار پسند تر داشته باشند و به ناچار به مشاغل رایجی چون اغذیه فروشی، لباس فروشی و.... روی آورده اند که این قضیه به نوعی ضربه به پیکره فرهنگ و هنر است و چه بسا به سایر بخش ها نیز آسیب جدی وارد می کند؛ البته این نکته هم دور از بحث نیست که به دلیل ضعف فعالیت فرهنگی آمار مطالعه و کتابخوانی دراین چند سال اخیر سیر نزولی داشته و رضایت بخش نبوده است؛ چراکه اولا رسانه های عمومی چندان به این عرصه ورود ندارند و ثانیا حمایت های دولت از صنعت نشر و ناشران خیلی ضعیف و ناچیز بوده است، تا چند سال پیش درصد عظیمی از حمایت های دولتی به نهادهای دولتی اختصاص پیدا می کرد پدیده ای که برای بازار کتاب و تولید علم چندان هم خوب نبود علنا در خیلی از سازمانها در زمان وفور نعمت و بودجه شاهد پدیده کتاب سازی و چاپ محتواهایی به تمام معنا بی معنی و بی مصرف بودیم پدیده ای که محصول بیلان محوری و یا کاسبی برخی از عوامل اداری در سازمانها و نهادها بود و انگار نظارت کیفی ای نیز در برابر آن وجود نداشت. اما با آزادسازی قیمت کتاب هرچند این کتاب های زائد که جز مصرف پول بیت المال کاربردی نداشتند در فضای نشر رخت بربستند اما قدرت خرید مردم هم متقابلا کم شد مردمی که به شهادت آمار و منتقدان، چندان با کتاب و فرهنگ کتابخوانی آشنا نیستند حالا با دیدن قیمت های بالای کتاب به راحتی آن را از سبد کالای مصرفی خود حذف می کنند و این مسئله هشداری در عرصه فرهنگ محسوب می شود. حال تصور کنید علاوه بر همه این معضلات در عرصه توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی، شبکه های بزرگ تولید و عرضه کتاب همچون سروش سیما که به نوعی رگ حیاتی نشر در ایران را شکل می دهند با توجه به بازار بد کتاب و قیمت های بالا و استقبال کم وعدم حمایت مسئولان در شرایط تعطیلی قرار می گیرند. البته همانگونه که گفته شد در این اتفاق خود سازمان صدا وسیما یکی از متهمان است، متهمی که خود در اولین گام در حال قربانی کردن قسمتی موفق از خود است. این روزها اگر تبلیغی از کتاب در رسانه ملی و یا حتی رسانه های وابسته به آن مثل روزنامه جام جم، مجلات وابسته یا سایتها و... می بینیم تبلیغی روتین از کتابهایی است که مقام معظم رهبری بر آن تفریظ نوشته اند. تبلیغاتی که اول اینکه اکثرا از سوی نهادهایی همچون حوزه هنری و نه صدا و سیما صورت می گیرد و دوم آن که تنها به کتابهای توصیه شده از طرف مقام معظم رهبری خلاصه می شود. اگر امروز انتشاراتی چون سروش کارش به تعطیلی کشیده شده درکنار همه عوامل پیدا و پنهان خود صدا وسیما نیز مقصر است. نمی گوییم صدا و سیما که جمع تلویزیون و رادیو و همه رسانه های وابسته است فقط به تبلیغ محصولات وابسته خود باید می پرداخت که بحث کتاب و کتابخوانی فرا تر از این بحث هاست، ولی متاسفانه مسئولان این سازمان حتی در مورد مجموعه وابسته به خود هم دید فرهنگی تبلیغی نداشتند چه رسد به آن که بخواهند درد جامعه کتاب و کتابخوانی را با فعالیت رسانه ای و نیازسازی های رسانه ای خود درمان کنند که این خود جای تعجب و تامل است.
چهارشنبه ، ۱۲اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]