واضح آرشیو وب فارسی:فرهیختگان: صابر محمدی سامان سالور، یک فیلم دارد از آن ماندگارها؛ «چندکیلو خرما برای مراسم تدوین». فیلمی که جز در بخش میهمان جشنواره فیلم فجر در 10 سال پیش، روی اکران به خود ندید و تنها در شبکه نمایش خانگی عرضه شد، اما بی اغراق، از ماندگارترین آثار سینمای ایران در دهه گذشته بوده است. سالور البته فیلم اکران نشده کم ندارد؛ «ترانه تنهایی تهران»، «ساکنین سرزمین سکوت» و «آمین خواهیم گفت». این آخری البته اگر نمایش در گروه سینمایی هنر و تجربه را اکران به معنای معمول آن در حساب آوریم، دو هفته ای است به نمایش درآمده است. گفت وگوی ما با او درباره همین فیلم است. او می گوید از مخاطبان فرهیخته روزنامه «فرهیختگان» انتظار دارد به تماشای فیلمش بنشینند، چون معتقد است پشیمان نخواهند شد. پارسال نیز در روزهایی مشابه این روزها در اسفند، فیلم «تمشک»تان اکران شد و اعتراض کردید به موعد اکران اغلب بی رمق این ماه. با این حال، همین اتفاق برای «آمین خواهیم گفت» و این بار حتی با اکرانی بسیار محدودتر هم افتاده است. چرا؟ «تمشک»، علاوه بر اینکه در زمان اکران مرده اسفند نمایش داده شد، تعداد روزهای بسیار کمی، کمتر از چهار هفته بر پرده سینماها بود، با این حال 425 میلیون فروخت. بالاخره، پخش کننده آن فیلم، آشنایی لازم با پشت پرده های سیستم پخش نداشت و در واقع نمی خواست داشته باشد و این گونه، فیلم قربانی شد. پس از مصائبی که این فیلم دچارش شد، از اینکه در دولت قبل به کلی بایکوت شد و پس از آن نیز یک سری بلایا بر سرش نازل شد که ظاهرا تنها ویژه همین فیلم بوده است، همین اکران نیز، جای امیدواری است. می دانیم که با «آمین خواهیم گفت» بد تا کردند و مدت ها با وجود اینکه پروانه ساخت داشت و در جشنواره سی ام فیلم فجر هم اکران شده بود، پروانه نمایش نگرفت؛ اما کدام اتفاقات ویژه؟ مشکل این فیلم چه بود که هیچ گاه آن وقت ها هم اشاره ای نکردید؟ «آمین خواهیم گفت»، پنج سال توقیف بوده است. اتفاق ویژه این بود که دلایل ماجرا را به ما می گفتند، اما منع مان کردند از رسانه ای کردن آن دلایل. حالا که چندسالی از آن ماجرا گذشته و فیلم تان هم دو هفته ای است که اکران شده... از ذکر چه دلایلی منع شده بودید؟ البته فیلم، با جرح و تعدیلی پنج دقیقه ای اکران شده است؛ فیلمی که خلاف جریان غالب سینما بوده و هست و در ژانری قرار نمی گیرد که توجه ها را جلب کند. اما دلایلی که اصرار داشتند رسانه ای شان نکنیم از جمله این بود که شخصیت های فیلم، عجیب و غریب هستند! یعنی چه عجیب و غریب هستند؟ چه جزئیاتی به این دلیل شان می افزودند؟ مثلا می گفتند کاراکتر فرزاد حسنی که دائم الخمر است چرا شبیه محمود احمدی نژاد حرف می زند؟! پسرپوشی آزاده زارعی هم، یکی از دردسرها بود. ما حتی تست گریم زارعی را با سازمان سینمایی که آن موقع به تازگی از معاونت سینمایی به سازمان تغییر چارت داده بود، چک کردیم. حدس می زدیم که این ماجرا حساسیت زا باشد؛ نظر آنها این بود که موها باید از ته تراشیده شود. به هر حال اینکه در جریان تراشیدن موی سر این کاراکتر بودند. با این حال، فیلمی که پروانه ساخت گرفته بود و در جشنواره هم اکران شده بود، پنج سال از اخذ پروانه نمایش بین المللی و داخلی محروم ماند. این اتفاق، علاوه بر اینکه صدمه ای به من و تیمم وارد آورد، نوعی فرصت سوزی برای سینمای ایران هم محسوب می شود. منتقدان هم اذعان داشتند که «آمین خواهیم گفت»، فیلمی است متفاوت و در اینجا البته هر نگاه متفاوتی با مشکل مواجه است. اطمینان داشتم که این فیلم در صورت اکران مورد توجه جشنواره های مختلف قرار خواهد گرفت. یک بار قصه این پنج سال و روندی را که از توقیف تا اکران طی کردید، تعریف کنید. درباره دلایل توقیف که گفتم. در طول همه این سال ها به هیات های مختلفی رفت و آمد و با اعضایشان تعامل کردیم تا اینکه از 15 دقیقه اصلاحی که مدنظرشان بود، به پنج دقیقه راضی شان کردیم. البته من تا همین حد را هم به خاطر تهیه کننده راضی شدم. با این حال، تصورم این است که حذف این پنج دقیقه از فیلم، صدمه ای به ساختار و روایت اثر وارد نکرده است. پس از همه اینها، فیلم در گروه سینمایی کم سر و صدای هنر و تجربه به اکران درآمده است. در کل کشور، روزانه سه تا پنج سانس بیشتر نمایش به ما اختصاص داده نشده؛ در واقع اگر محاسبه کنید با اکران معمول، انگار در یک سالن بیشتر اکران نداریم. اما به هر حال، هنر و تجربه تمرینی است برای رسیدن به ایده آل ها. مهم ترین خاصیت این گروه نیز این است که زمینه اکران های طولانی مدت از سه تا 6 ماه را فراهم می کند؛ در این مدت، فیلم باشخصیت دیده می شود. فقط باید گفت شوربختانه، در این گونه اکران، امیدی به بازگشت سرمایه و هزینه کردهای فیلم نیست. گریزی نیست؛ وقتی پذیرفته ای که خلاف جریان بازار فیلم بسازی، باید عواقبش را هم بپذیری. حالا که از گروه سینمایی هنر و تجربه گفتید، بگذارید بپرسم آیا شما با این باور موافقید که می گوید هنر و تجربه آمده بود تا فرصتی باشد برای سینمای مستقل و مرتفع کردن مخاطبانی با سلایق خاص، اما تبدیل شد به تبعیدگاهی برای فیلم های مساله دار که موی دماغ سازمان سینمایی بودند؟ با این دیدگاه البته از یک منظر موافقم، هر چند دوست ندارم از «تبعیدگاه» برایش استفاده کنم؛ مساله این است که خب... اتفاقا فیلم هایی که مخاطبانی خاص دارند و از سوی سینماگران مستقل خلق می شوند، همان هایی هستند که مساله دار نامیده و از تحمل مسئولان خارج می شوند؛ کسانی که فراموش کرده اند، سینما محل تفکر هم هست و در آن سینماگرانی فعالیت می کنند که فلسفه می دانند، که زیبایی شناسی سرشان می شود. فراموش کرده اند که هنرـ صنعت سینما، فقط اقتصاد نیست. با آن قسمت از این باور موافقم که بالاخره این گروه سینمایی به خاطر مخاطب محدود و اکران های معدودی که دارد برای فیلم ها به خروجی چشمگیری منجر نمی شود با اینکه اغلب فیلم های این گروه، مبتنی بر نگاهی انتقادی هستند، اما کمتر حرف و حدیثی به راه می اندازند و کمتر هم نقد و بررسی می شوند. ظاهرا در مقطع کنونی، یک سری از فیلم ها باید بدون حرف و حدیث و فراگیری اکران شوند؛ فیلم هایی که جسورند و حرف برای گفتن دارند. «آمین خواهیم گفت» را سال 89 ساخته اید و حالا اکران شده است؛ این فاصله، چه مزیت ها و معایبی دارد؟ از مزیت های آن می توان به این اشاره کرد که آزاده زارعی وقتی در فیلم شما بازی کرد بازیگر شناخته شده ای نبود و حالا به مدد سریالی پرطرفدار شناخته شده تر است و می تواند برای فیلم تان تماشاگر بیاورد. اتفاقا شناخته شده ترشدن زارعی، برای «آمین خواهیم گفت» مزیتی نیست، چون همان موقع هم می خواستیم که این نقش را بازیگری چهره بازی نکند تا پسرپوشی اش باورپذیرتر باشد. این فاصله ها همه اش آفت است؛ در جلسه اکران «آمین خواهیم گفت» آرزو کردم «ترانه تنهایی تهران» پس از هشت سال، «چندکیلو خرما برای مراسم تدفین» پس از 10 سال و «ساکنین سرزمین سکوت» پس از 12 سال اکران شوند. مگر محسن تنابنده هم وقتی در «چندکیلو خرما... » بازی کرد، در سینما ناشناس نبود؟ هرچند همین فیلم، قاعده ای را به من اثبات کرده که فیلم خوب هر وقت اکران شود، جوابش را می گیرد. فقط می ماند اینکه بیات می شود و خستگی بر تن عوامل فیلم می ماند.
دوشنبه ، ۱۰اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهیختگان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]