واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تيشه به ريشه تاريخ مازندران
کجور يا شهر سوخته يکي از بخشهاي شهرستان نوشهر در استان مازندران است که به دليل داشتن آثار تاريخي و غناي ميراث فرهنگي نه تنها براي اداره ميراث فرهنگي از اهميت ويژهاي برخوردار است، بلکه مقصد بسياري از گنجيابان و سودجويان را نيز تشکيل ميدهد. کجور از مناطق پرتردد و مورد هدف حفاران غیرمجاز است که در فصول مختلف در این بخش حضور یافته و به صورت غيرمجاز سعی در انجام حفاریهايي به دور از چشم مامواران انتظامي و ميراث فرهنگي دارند و با ابزارهاي خود پيکر تاريخي استان مازندران را سوراخ کردهاند.
نویسنده : ميترا شهبازي
بخش کجور دارای آثار و ابنیهها و محوطههای ارزشمند، معماری و نیز ابزارآلات و اشیا تاریخی با قدمتی چند هزارساله یکی از مناطق منحصربهفرد مازندران به شمار میرود. اگرچه تشکیل یگان حفاظت اداره محيط زيست به همراهي نيروي انتظامي استان، روند حفاریهای غیرمجاز در منطقه را کاهش داده است اما لزوم تقویت و تجهیز این یگان برای حراست از میراث تاریخی و فرهنگی امری ضروری به شمار ميآيد. سرپرست یگان حفاظت و کارشناس اداره میراث فرهنگی نوشهر با تاييد موارد فوق و همچنين با اشاره به اینکه در سال جاری بیش از پنج گروه حفاری غیرمجاز در منطقه کشف و دستگیرشدهاند ميگويد: اين حفاريها تا جايي افزايش يافته است که متاسفانه حتی در یک مورد شاهد حفاری غیرمجاز در یکمنزل شخصی بودیم که خوشبختانه شناسایی شد. با توجه به صحبتهاي حسن قمی، سرپرست یگان حفاظت و کارشناس اداره میراث فرهنگی نوشهر، تعداد حفاريها در اين منطقه به قدري زياد شده است که حتي منازل مسکوني تاريخي هم از بيل و کلنگ افراد سودجو در امان نيستند. البته مشکلات حوزه میراث فرهنگی شهرستان نوشهر به ويژه بخش کجور تنها به همين حفاران گاه و بيگاه غيرمجاز ختم نميشود و سازمانها و ادارات هم با تصويب و اجراي پروژههاي گوناگون تيشه به ريشه تاريخ اين استان ميزنند. آثار باستاني نيازمند حفاظت بيشتر از مهمترین محوطه های باستانی کجور تپه تاریخی "آفله سی" واقع در روستای خاچک از توابع بخش کجور است که جزء معدود محوطه های باستانی منطقه است که تاکنون در آن کاوشهاي باستانشناسی هم انجام شده است. اين تپه تاریخی در شمال روستای خاچک و در ضلع شرقی جاده ارتباطی مابین کجور و روستاهای منطقه قرار دارد که در آن آثار یک کوره ذوب فلز مربوط به دوران اشکانی بدست آمده است. محوطه مذکور به شکل تپه کوچک و متصل به رشته کوه مشرف به روستای خاچک بوده و بیشتر سطح آن با قطعات سفال و سرباره –پسماند و باقیمانده از ذوب فلز در کوره- پوشیده شده است. طی فعاليتهاي انجام گرفته باستان شناسی در این محوطه در سال 1390 به سرپرستی دکتر محمد قمری فتیده، آثار دیوار سنگی متعلق به دوره اشکانی و تعدادی سکه و اشیاء فلزی بدست آمد. با توجه به شواهد سفالی بدست آمده از این محوطه، کاوشگران آن را به دوران اشکانی نسبت ميدهند. اين منطقه بخشي از تاريخ کشورمان را در دل خود جاي داده است با اين حال براساس تصميم متوليان، پروژه راهسازي کليد خورد که طي اجراي آن جاده آسفالته از ضلع غربی محوطه و نیز راه خاکی قدیمی بر روی بلندی آن احداث شد که منجر به وارد شدن آسیب شدیدی به بافت تاریخی آن شده است. علاوه بر اين مشکلات، رشد ساخت و سازهای روستای خاچک در بین این اثر تاریخی، تهدید دیگری برای آن به حساب ميآيد. از دوران اشکانی در منطقه کجور آثار معدودی مورد شناسایی و کاوش قرار گرفته که همین امر بر اهمیت این محوطه اضافه میکند و نيازمند توجه بيشتر از سوي متوليان است. حفاظت از میراث فرهنگی با دست خالي جواد رجبی، سرپرست یگان حفاظت میراث فرهنگی نوشهر با اشاره به اينکه براي جلوگيري از ادامه فعاليت سودجويان اداره حفاظت از محيط زيست از سال 84 فعاليت خود را آغاز کرده است، ميگويد: با تشکیل یگان حفاظت، روند حفاری غیرمجاز با کمک نیروی انتظامی و دوستداران میراث فرهنگی کمتر شده اما نیاز به ساماندهی و تقویت یگان کاملاً محسوس است. به همين منظور براي گستردگی منطقه تحت پوشش یگان حفاظت در نوشهر، چالوس و کلاردشت، لازم است تا در هر منطقه پایگاه حفاظت داشته باشیم و امیدواریم در این زمینه برنامهریزی لازم صورت گيرد. درگذشته ۲۷ نیرو تحت پوشش یگان حفاظت میراث فرهنگی غرب استان مازندران بود که اکنون با جدا شدن شهرستانها، تنها سه نفر به عنوان نیروي یگان حفاظت از میراث فرهنگی نوشهر فعالیت دارند و براي جلوگيري از اقدامات سودجويان، اين تعداد نيرو کافي نيست و زمينه براي سودجويي حفاران غيرمجاز فراهم است. سرپرست یگان حفاظت میراث فرهنگی نوشهر، با تاييد مطالب فوق، شمار آثار تاریخی و میراث ثبت ملی شده نوشهر را ۳۲ اثر اعلام ميکندد و ميافزايد: امامزاده طاهر هزار خال، امامزاده دبیر صالحانی، محوطه قدیم شهر کجور و امامزاده علی پول ازجمله آثار ثبتشده در فهرست آثار ملی منطقه به شمار میروند. درمجموع در نوشهر و چالوس ۴۴ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی ایران وجود دارد و ۸۵ اثر تاریخی نیز حفاظتی است اما با این حال، ۵۰ تا ۶۰ درصد آثار هنوز شناساییشده نیستند و باید بررسی و پایش های لازم برای شناسایی آن صورت گیرد. بر همين اساس نيز سودجويان زودتراز باستانشناسان، تپهها و امامزادههای تاریخی مورد هدف حفاران قرار دادهاند. بهعنوان نمونه حفاریهای غیرمجاز یک امامزاده منطقه را براثر حفاری غیرمجاز همانند ترکشهای نارنجک، سوراخ کرده است. بر همين اساس لازم است مسئولان هرچه سريعتر اقداماتي در جهت حفاظت از اين بخش تاريخي استان مازندران انجام دهند تا بيشتر از اين پيکر تاريخي کجور شهرستان نوشهر زخمي نشود.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۷:۲۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]