كوچ ژرف انديشي فقيه

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: ميرزا محمدحسين غروي نائيني سال 1277 هجري در شهر نائين از توابع اصفهان در يك خانواده روحاني ديده به جهان گشود. پدر وي شيخ الاسلام حاج ميرزا عبدالرحيم نائيني از روحانيون برجسته و متفكران شيعه بود. القاب وي علامه نائيني و ميرزاي نائيني است. او تحصيلات ابتدايي را در نائين سپري كرد و سپس در سن 17 سالگي به منظور فراگيري سطوح عاليه و خارج وارد حوزه علميه اصفهان شد، دروس عالي فقه، اصول، فلسفه و حكمت را در آن ديار آموخت. علامه ناييني پس از كسب فيض از محضر بزرگان اصفهان در سال 1303 قمري براي ادامه تحصيل راهي عتبات عاليات شد و پس از مدتي به سامرا رفت. او با تلاش، سخت كوشي و در اثر اطلاعات وسيع در علوم رياضي، حكمت، فلسفه، عرفان و احاطه به كليات فقه در شمار ممتازترين شاگردان حاج ميرزا محمد حسن شيرازي، سيد محمد اصفهاني و سيد اسماعيل صدر قرار گرفت. توانايي علمي و استعداد بالاي ميرزاي نائيني باعث شد كه ياري بخش ميرزا محمدحسن شيرازي، مرجع بزرگ شيعه در امور مهمي چون نگارش نامه ها و بيانيه ها شود. علامه ناييني بعد از درگذشت ميرزا شيرازي در سال 1314 قمري به كربلا رفت و پس از دو سال باز به نجف اشرف بازگشت. در حوزه نجف اشرف آخوند ملا محمدكاظم خراساني از جايگاه بالايي برخوردار بود و شاگردان زيادي در كلاس هاي وي حاضر مي شدند و علامه نائيني با شركت در كلاس هاي درس او و با تلاش فراوان به عنوان شاگرد برجسته وي مطرح و به توانايي هاي علمي بالايي دست يافت. علامه نائيني تدريس فقه و اصول را در نجف اشرف از حجره مدرسه آغاز كرد. از آن جا كه درس وي از تحقيق و دقت نظر ويژه‏اي برخوردار بود، بسياري از فاضلان در دروس تحقيقي و علمي وي حاضر مي شدند. با افزايش شاگردان كلاس هاي درس به مسجد منتقل شد و كلاس هاي او بعد از كلاس هاي درس آخوند خراساني گسترده ترين حوزه درسي به شمار مي رفت. از سوي ديگر، ميرزا نائيني نسبت به شاگردان خود، احساس مسئوليت فراوان مي كرد و براي تربيت و پرورش آنان بسيار تلاش و در راه تهذيب و تعليم آنان، با برنامه و اصول صحيح حركت مي كرد. شاگردان علامه نائيني افرادي چون آيت الله سيد جمال الدين گلپايگاني، آيت الله سيد محمود شاهرودي، آيت الله شيخ موسي خوانساري، آيت الله علامه سيد محمد حسين طباطبائي، آيت الله سيد محسن طباطبائي حكيم، آيت الله شيخ محمد علي كاظمي خراساني و آيت الله سيد محمد حجت كوه كمري بودند. آثار علامه نائيني شامل رساله لباس مشكوك، رساله لاضرر و كتاب وسيلة النجاة و تنبيه الامه و تنزيه الملّه است. او در فضل و بينش از مقامي بالا برخوردار بود به گونه اي كه طلاب از كشورهاي اسلامي در درس ايشان حاضر و از آرا و نظرهاي علامه استفاده مي كردند، اينچنين شد كه وي با دقت نظر و تحقيقات خود محور حركت علمي در نجف اشرف شد. علامه نائيني هيچ گاه از جريان هاي سياسي - اجتماعي جوامع اسلامي غافل نبود و همواره رويدادهايي، كه در كشورهاي اسلامي به وقوع مي پيوست را پيگيري مي كرد، او در كنار تحصيل و تعليم به مبارزه با استبداد و استعمار نيز توجه خاص داشت و با روشن بيني خاص خود از حق و عدالت دفاع مي كرد. در سايه اين تفكرات وي از آغاز دگرگوني ها و روشنگري هاي نهضت مشروطه با آيت الله ميرزاي شيرازي رهبر جنبش و سيد جمال الدين اسدآبادي رهبر روشنگران و نوانديشان تاريخ معاصر همراه بود و در واقع پيشينه مبارزه ها و تفكر ضداستبدادي او برگرفته از دوران مرجعيت ميرزاي شيرازي بود. وي از شخصيت هاي بارز عصر نهضت مشروطه‏خواهي به شمار مي رفت كه توانست ارائه گر تصويري واضح از نظام حكومت مشروطه باشد و اميد داشت تا به اين نهضت، محتوايي اسلامي بخشد. علامه در حوادث مختلف نهضت مشروطيت و زماني كه غرب زدگان تلاش مي كردند ميدان‏داريِ اين نهضت را در دست بگيرند، با آوردن مباني فقه اسلام از كلاس هاي درس به متن جامعه، مسير اجتماع و سياست را روشن ساخت. وي كتاب تنبيه الامه و تنزيه الملّه را پس از سقوط مشروطه و برپايي استبداد صغير، به نفع نظام سياسي نوين مشروطه براي انطباق آن با موازين و اصول در سال 1327 قمري به زبان فارسي نوشت كه مورد تاييد آخوند خراساني و شيخ عبدالله مازندراني قرار گرفت. در اين كتاب حاكميت اسلام را با دليل و برهان قاطع اثبات كرد و چهره حقيقي حكومت هاي استبدادي را نشان داد و زندگي زير سلطه استبداد را برابر با برده بودن دانست. سرانجام اين عالم رباني و فقيه نامدار پس از عمري تلاش و كوشش در راه خدمت به اسلام و تعليم و تربيت شاگردان عاليقدر، روشنگري، مبارزه با استبداد و تلاش در راه عزت و سربلندي كشورهاي اسلامي در 26 جمادي الاولي سال 1355 هجري قمري برابر با 24 مرداد 1315 هجري شمسي در سن 80 سالگي ديده از دنيا فرو بست و پيكرش در نجف اشرف در جوار حرم مطهر حضرت علي(ع) به خاك سپرده شد. اطلاع**2002**1717

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 194]