واضح آرشیو وب فارسی:هدانا: کرسی آزاداندیشی «تفسیر تقریبی از امامت» با سخنرانی حجت الاسلام حمیدرضا شریعتمداری و نقد حجت الاسلام رضا اسلامی در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد.به گزارش خبرگزاری مهر ، هشتمین نشست از سلسله نشست های کرسی های آزاداندیشی با عنوان «تفسیر تقریبی از امامت» با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا شریعتمداری و نقد حجت الاسلام والمسلمین رضا اسلامی در دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد. شریعتمداری در ابتدای نشست به تشریح مسئله تقریب و رویکرد ها و تفاسیر مختلف آن پرداخت و گفت: باید در حد توان باور ها و میراث مشترکی را که میان مسلمانان وجود دارد و نقش های مختلفی را که در تمدن و علوم اسلامی ایفا کرده ایم و اقدامات مشترکی را که انجام داده ایم، شناسایی کنیم. سپس مخالفان مذهبی خودمان را در مواضع اختصاصیشان معذور بدانیم و همان تعاملی که درون مذهب با هم مذهبان خود داریم، با پیروان دیگر مذاهب نیز در مناسبات بینامذهبی داشته باشیم. وی در ادامه گفت: آن چه من به تفسیر رایج از تقریب اضافه می کنم این است که ما در مواضع اختصاصی خود به خصوص در بحث های کلیدی تا می توانیم تصاویر و تفاسیری ارائه کنیم که اگر در نزد مخالفان مذهبی ما مقبول نیست، دست کم معقول و مطبوع باشد و بتوانند با آن کنار بیایند. شریعتمداری «امامت» را به عنوان یکی از محورهای که قابلیت و ظرفیت مطرح شدن به عنوان یک مسئله تقریبی را دارد عنوان کرد و گفت: امامت تقریرهایی تقریبی دارد که دست کم اکثر مسلمانان را معذور می سازد. هم چنین امامان وجه معنوی و اسوه بودن دارند که مورد وفاق عموم مسلمانان به ویژه اهل تصوف است؛ از دیگر سو وجه علمی یا مرجعیت علمی ائمه نیز بیشترین کاربرد را در روزگاران مختلف تا دوره حاضر دارد. این عضو هیئت علمی دانشگاه سپس به مرجعیت علمی امامان اشاره کرد و گفت: این مرجعیت به دو صورت قابل تصویر است؛ نخست به عنوان منبع مستقل، بر پایه حدیث ثقلین و دیگر مستندات نقلی که این هرگز مقبول اهل سنت نمی افتد، همانند حجیت قول صحابی که نظریه برخی از اهل سنت است و هرگز مقبول شیعه واقع نمی شود. دوم مرجعیت علمی ائمه به عنوان منبعی در امتداد و در طول کتاب و سنت نبوی، به عنوان میراث داران سنت نبوی. آن چه ما در پی آن هستیم، اثبات این نگاه با تکیه بر روایات اهل بیت(ع) است، هرچند می دانیم که این نگاه، همه میراث اهل بیت(ع) را پوشش توجیهی نمی دهد. حجت الاسلام والمسلمین شریعتمداری در پایان سخنان خود به ارائه تعدادی از شواهد روایی در خصوص نظریه خود پرداخت. در ادامه جلسه، حجت الاسلام والمسملین رضا اسلامی به نقد مباحث مطرح شده پرداخت و گفت: اینکه آیا امامت ظرفیت تقریبی دارد یا نه، بنده اجمالاً موافق هستم، چون ظرفیت بسیار خوبی است. امام، امام بشر است، حتی امام خلایق است. در زمان حیات ائمه، ائمه خود را محصور به شیعه نمی کردند. وی گفت: خاستگاه و سرچشمه نظریه ارائه دهنده این است که مرجعیت علمی اهل بیت(ع)، مرجعیت مستقل و در عرض قرآن نیست و قرآن، حاکم بر مرجعیت علمی اهل بیت(ع) است. ما و اهل سنت قرآن را قبول داریم، پس امام می شود محکوم قرآن. ما اماممان را فراقرآن نمی دانیم و اهل بیت(ع) را ثقل اصغر می دانیم و ثقل اصغر، محکوم ثقل اکبر است. در دیدگاه شیعه، امام فراقرآن نیست و هیچ سنتی از ائمه(ع) نیست که به تخطئه قرآن بینجامد؛ نه در مقام ثبوت و نه در مقام اثبات. هم چنین هیچ سنتی از ائمه(ع) نیست مگر آنکه نشانی از قرآن دارد. از دیگر سو چیزی داریم به نام تفویض در تشریع به ائمه(ع) که از سوی متکلمین شیعه تفاسیر مختلفی بر آن شده است. تفویض در تشریع، امام را از چهارچوب قرآن و سنت نبوی بیرون نمی کند. اسلامی در ادامه گفت: در این جا یک معما و مسئله هست و آن، اینکه حدیث ثقلین دو چیز را در عرض هم می گوید. در حدیث ثقلین به دو کانون هدایت یعنی قرآن و عترت اشاره شده است. اما از طرف دیگر می گوید قرآن ثقل الله اکبر است و اهل بیت، ثقل الله اصغر است. قرآن عظمتاً اشد نسبت به اهل بیت(ع) است. مشکل ما این است که تفسیری از حدیث ثقلین بیان کنیم که جمع بین عرضیت و طولیت در آن شده است. طولیت برای اصغر و اکبر و عرضیت برای اثنینیت، چون اگر یکی مندرج در دیگری است، پس نظریه قرآن بسندگی پیش می آید. در این دیدگاه می خواهد استفاده کند که امام، ذیل قرآن حرکت می کند که اهل سنت هم این را قبول دارند ولی در عرض قرآن است. ما نظریه حاکمیت قرآن بر سنت را قبول داریم، ولی می گوییم ضرر به استقلال سنت ائمه به عنوان کانون هدایت مستقل از قرآن نمی زند. اهل سنت می گویند سنت صحابی حجت است. صحابه دست پرورده پیامبر(ص) هستند. چیزی که می گویند نقل است. اگر نقل نبود، فهم است. این حجیت سنت صحابی هم بسیار ظرفیت تقریبی دارد؛ چون ائمه(ع) هم جزو صحابه بوده اند. این عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در پایان گفت: این معما را باید این گونه حل کرد که آیا قرآن مبین بالذات است؟ پاسخ می دهیم بله. پس چیزی که مبین است، مفسر نمی خواهد. ولی ما می گوییم هم مبین است و هم مفسر می خواهد. علامه طباطبایی سعی کرده این را حل کند. در پایان هم باید بگویم که ورود و خروج به این بحث را با این مقدمات نمی پسندم. چون بعضی مقدمات اشکال دارد، مثل معذور دانستن مخالفان. همین طور ایمان و کفر که محل بحث است که آیا سنی می تواند مؤمن کامل باشد در حالی که همه چیزش با ما مشترک است و فقط امام را قبول ندارد؟
سه شنبه ، ۴اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هدانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]