واضح آرشیو وب فارسی:فارس: دبیر کمیسیون معماری شورای شهر شیراز:
شهرسازی اسلامی بیش از کالبد به مفهوم عدالت معطوف است
دبیر کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر شیراز گفت: شهرسازی اسلامی بیش از کالبد معطوف به تحقق عدالت انسانی است.
جلال کامران نیا امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در شیراز اظهار داشت: مهمترین مفهومی که میتوان از نقد شهر امروزین در مقایسه با آرمانشهر ایرانی-اسلامی برداشت کرد مفهوم «انسانمحوری» و توجه خاص به انسان و تأمین نیازهای اساسی وی بهمثابه اشرف مخلوقات و حاکم واقعی شهر است. وی افزود: باید به یاد داشت که چگونگی تعاملات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی دوران گذشته در شهرها خود میتواند پروژه تحقیقاتی جداگانهای باشد اما واضح است که برداشت از شهر بهعنوان فرم و کالبدِ فاقد ارتباط با کارکرد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، نگرشی تقلیلگرایانه است که کمک چندانی به حل مسائل پیچیده شهر امروز نمیکند بلکه با دور شدن از مفهوم اصلی شهر، تمرکز برنامهریزان و سیاستگذاران را بهجای معنای اصلی شهر، معطوف موضوعات جزئی و حاشیهای میسازد که حل آنها گاهی بهآسانی میسر است و با تغییر مقررات و ضوابط امکانپذیر است. این کارشناس با ذکر مثالی در این زمینه خاطرنشان کرد: بهعنوانمثال مقررات نما و سیمای ساختمانها با تعیین الگوی نما و نوع مصالح برای هر گوشه شهر قابلحل است و آنچه نیاز به تأمل، تفکر، چارهاندیشی و مطالعه دارد و در ایران کمتر بدان توجه شده است، درک و شناخت ما از شهر بهگونهای است که بتوان با آن شناخت راهی برای تحقق عدالت فضایی در شهر یافت. وی اضافه کرد: کاهش دوقطبی شدن شهر، افزایش درک سیاستگذاران و حتی عامه مردم از شهر بهمثابه فضای عمومی، نقش شهر در تأمین نیازهای اساسی همه شهروندان بهگونهای پایدار، توزیع عادلانه فرصتها و امکانات، تأمین حملونقل ایمن و همگانی با هدف کاهش معضلات جاری در سطح شهر و در یک کلام ارتقای سطح رفاه همه شهروندان، از دیگر مقولات اساسی است که ذیل این رویکرد باید بدان پرداخت. کامران نیا متذکر شد: تمام این موضوعات مسائلی است که باید به آسیبشناسی علل عدم تحقق آن پرداخت و بهزعم بنده شاهکلید تحقق شهر ایرانی-اسلامی است. دبیر کمیسیون شهرسازی شورای شهر شیراز عنوان کرد: معتقدم شهر ایرانی-اسلامی در تقابل و در برابر شهر سرمایهداری مطرح میشود بهگونهای که هدف اصلی تمرکز بر تعالی انسان و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است و اگر سرمایهگذاری هم انجام میشود باید در این راستا و با این هدف باشد. وی در پاسخ به این سؤال که تلقی امروز از شهر اسلامی-ایرانی را تا چه حد صائب میدانید، بیان کرد: بیشتر مطالبی که در مورد شهر اسلامی-ایرانی مطرح میشود در قالب معماری و کالبد فیزیکی است و اگر دقت کنید متوجه میشوید که بیشتر موضوعات با یک نگاه خاص ارائه میشود و برداشت ناظر از شهر ایرانی –اسلامی را به شهری که در آن با رواقها، کاشیکاری، گره، گنبد و چهارطاقی و... سرو کار دارید تنزل میدهد، حال آنکه در فرهنگ ایرانی و دین اسلام توجه اصلی معطوف به خلق فضایی است که در آن ضمن تأمین نیازهای اجتماعی-اقتصادی شهروندان، وحدت، همدلی، عدالت و پاکیزگی و در یک کلام کرامت انسانی موج زند. کامران نیا سپس ابراز داشت: امروز آنچه هویت شهر ایرانی–اسلامی را درخطر انداخته همان چیزی است که توجه را از انسان و شهروندان برداشته و به سود سرمایهداران، به حداکثر رساندن عواید سرمایهگذاران و تضمین چرخش سرمایه و جلوگیری از چالش انباشت و رکود سرمایه و نه انسان معطوف کرده است درحالیکه دغدغه امروز هر مدیر و برنامهریز و سیاستگذار شهر ایرانی–اسلامی باید این باشد که بهعنوانمثال، 45 درصد جمعیت اجارهنشین در شیراز چگونه از پس اجاره سرپناه خود برآیند یا اینکه چرا گروهای کمدرآمد با تلف کردن وقت و هزینه خود در شبکه حملونقل عمومی ناکارآمد باید متحمل بیشترین هزینه شوند و یا چرا در 10 سال گذشته سهم بخش مسکن شهری از 29 درصد در سبد هزینههای خانوار به 34 درصد رسیده است که این میزان در کلانشهرها بالای 50 درصد هزینههای خانوار بهویژه اقشار کارگر را شامل میشود و آیا پول و سرمایه مرز و محدودیت و چارچوبی ندارد و میتواند تمام شهر را بخرد و هر روز مالکیت عدهای محدود بر کل عرصه شهر افزون شود. این کارشناس سپس گفت: بنابر دیدگاه شهرسازی اسلامی نباید اجازه بدهیم در شهر اسلامی-ایرانی مسکن کالایی سرمایهای شود که نتیجه برداشتهای سطحی و جزءنگر از شهر، جامعه ما را در برابر معضلاتی فراتر از آن قرار خواهد داد که اهلفن قادر به حل مسائل آن باشند. به گفته وی، بحران مالی غرب که دامنه آن بسیاری از شهرهای اروپا و آمریکا را تا مرز فروپاشی اقتصادی کشاند و به دنبال آن اعتراضات و ناآرامی بیکاران و جوانان، خیابانهای شهرها از لندن گرفته تا کپنهاگ، پاریس، رم تا آتن و کیف را درنوردید، نتیجه برداشت سطحی از شهر در یک کلام خلق شهری ناپایدار بود که از نظر اجتماعی نابرابر، از لحاظ اقتصادی ناکارآمد و از بعد زیستمحیطی آلوده بود و اگر برای حل این موضوع تدابیری اتخاذ نشود چالش «والاستریت» بار دیگر سربرخواهد آورد. دبیر کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شیراز در ادامه بیان کرد: شهر مفهومی کاملا چند وجهی، میان رشته ای و پیچیده است و اینکه یک رشته خاص علمی سالیان بخواهد بگوید شهر تنها عرصه فعالیت ماست، نادرست است و نتیجه آن به همان سطحی نگری و نگاه تک بعدی به مقوله شهر که در مورد آسیبهایش صحبت کردیم، می انجامد. وی متذکر شد: در حال حاضر جای بسیاری از رشته ها در مطالعات شهرشناسی خالی است، چنانکه رشته هایی مانند فلسفه، اقتصاد و سیاست که در دنیا از اهمیت ویژه ای برخوردارند در نوشته ها و کتابهای مربوط به شهر نیز نگاه نقادانه به وضع شهر در دنیا نمود ویژهای دارد. کامران نیا تصریح کرد: یکی از تاثیرگذارترین چهرههای شهرشناس دنیا پروفسور «هنری لوفور» فیلسوف و جامعه شناس فرانسوی و نویسنده کتاب ارزشمند «تولید فضا» از نگاه نقادانه و دیالکتیک فلسفی به بحث در مورد فضای شهر میپردازد. «جین جیکوب» پروژه های نوسازی شهری بعد از جنگ جهانی و شهر محصول فوردیسم را نقد میکند، هاروی در آثار مختلف خود به نقد شهر سرمایه داری میپردازد و متاسفانه این رویکرد با وجود اینکه در ادبیات شهرشناسی دنیا سابقه طولانی دارد، در مباحث شهرسازی ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. وی سپس یادآور شد: امروز مدیریت شهری نمیتواند در قبال موضوعات مهمی مانند فقر شهری، بیکاری، بیخانمانی، مسایل اجتماعی و اقتصادی، بیتفاوت باشد و در حال حاضر بیش از هر چیزی نیازمند تئوری انتقادی شهر هستیم تا در پرتو آن بتوانیم جلوی کالایی شدن هرچه بیشتر شهر را بگیریم و بسیاری از خلاها و مسایل حال حاضر شهرهایمان را ریشه یابی کنیم و با بررسی ریشهای اینکه چگونه موضوعات اصلی مورد غفلت قرار گرفته اند راهی برای برون رفت از بسیاری بحرانهای شهر بیابیم.
94/12/03 - 17:04
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]