واضح آرشیو وب فارسی:سکو نیوز: (دیپلماسی انرژی در پسابرجام اتحاد گازی با ترکمنستان)عنوان سرمقاله امروز روزنامه شرق به قلم(سیدغلامحسین حسنتاش)است که در آن می خوانید: در شرایطی که تحریم های شدید و ظالمانه بر کشور تحمیل شده بود، به ویژه در فضای بسیار منفی بین المللی ای که به دلیل تحریم ها و عملکرد منفی دولت گذشته در سیاست خارجی، برای کشور به وجود آمده بود، بسیاری از اقدامات و تلاش های بین المللی، برای توسعه روابط تجاری، اقتصادی و سیاسی، همکاری های دوجانبه و چندجانبه کشورمان با سایر کشورها، ناممکن به نظر می رسید. طولانی شدن آن دوران باعث شد نوعی خودسانسوری در ارائه ایده ها و پیشنهادهای توسعه روابط و نوعی یأس در پیگیری یک دیپلماسی فعال در مسیر تحقق ایده ها به وجود آید. اینک به همت دولت و دستگاه سیاست خارجی، آن شرایط تغییر کرده است و نه تنها توطئه ایران هراسی خنثی شده و آن تصویر منفی از ایران به سرعت در حال زائل شدن است، بلکه ایران به چهره ای فعال و تأثیرگذار در رفع چالش های جهانی و منطقه ای تبدیل شده است. در چنین شرایطی، در زمینه دیپلماسی انرژی نیز چشم ها را باید شست و جور دیگر باید دید. ازجمله زمینه هایی که جای بازنگری اساسی و فعالیت جدی در این عرصه دارد، روابط گازی میان ایران و ترکمنستان است. می توان این روابط را با عینک رقابت منفی یا برعکس با لنز رقابت مثبت و حتی همکاری نگاه کرد. در شرایط تاریک سیاست خارجی ایران، که پیش تر به آن اشاره شد... ... ممکن بود بسیاری از اقدامات ترکمنستان در رقابت با ایران منفی به نظر برسد و تصور شود قدرت های جهانی هم در همین مسیر از این اقدامات حمایت می کنند، اما در فضای جدید، همکاری دو کشور می تواند در مقابل سایر رقبا سینرژی مثبت ایجاد کند و حتی کشورهای با نفوذ غربی نیز از آن حمایت کنند. گزارش کاملی در زمینه سیاست ها و برنامه های گازی ترکمنستان منتشر شده است. ایران در ردیف اول و ترکمنستان در ردیف چهارم از نظر ذخایر گازی جهان قرار دارند و این دو کشور در مجموع ٢٧,٥ درصد از ذخایر گازی جهان را در خود جای داده اند. روابط دو کشور خوب است و نزدیک ٢٠ سال از انعقاد قرارداد گازی بین دو کشور می گذرد و اینک ١٨ سال است ایران از ترکمنستان گاز وارد می کند. ایران با پاکستان قرارداد صادرات گاز منعقد کرده است و با هندوستان نیز سال هاست در حال مذاکره برای صادرات گاز است و با افغانستان نیز در همه زمینه ها و ازجمله تأمین انرژی این کشور، روابط خوبی دارد؛ درحالی که میان چهار کشور ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند قراردادی برای احداث خط لوله موسوم به تی اِی پی آی (TAPI) وجود دارد که از طریق آن گاز ترکمنستان به سه کشور دیگر صادر شود. اینک در فضای جدید بین المللی ایران نیز می تواند متقاضی پیوستن به تی اِی پی آی شود و مذاکراتی را با هر چهار کشور و به ویژه با ترکمنستان در این زمینه آغاز کند. متصل شدن خطوط لوله گاز پنج کشور می تواند قدرت مانور عملیات نقل وانتقال گاز را بالا ببرد و سطح امنیت تأمین گاز سه کشور واردکننده را ارتقا دهد و درعین حال سطح همکاری های چندجانبه و روابط سیاسی پنج کشور ذی نفع را تقویت کند. این همکاری می تواند در بلندمدت زمینه ساز یک لوپ یا اتصال گازی در سطح قاره آسیا باشد که بعضی کشورهای دیگر و به ویژه چین را نیز پوشش دهد. خصوصا که ترکمنستان هم اکنون صادرکننده گاز به چین نیز هست. فعالیت برای پیوستن به تی اِی پی آی مشارکت فعال دو دستگاه سیاست خارجی و نفت را می طلبد و حداقل منفعت آن کسب اطلاعات دقیق تر و نزدیک تر از پیشرفت کار و ایجاد فرصتی جدید برای گسترش تعاملات با چهار کشور است. اتحادیه اروپا از دیرباز در تلاش برای متنوع سازی مبادی تأمین گاز خود است و ذخایر گاز ایران و ترکمنستان به همین منظور همیشه محل توجه این اتحادیه بوده است. در مقابل ایران و ترکمنستان نیز به متنوع سازی مسیرهای صادرات گاز خود علاقه مند هستند. از سویی مسیر ایران یکی از بهترین مسیرهای انتقال و حتی سوآپ گاز ترکمنستان به اروپاست. ترکمنستان کشوری land lock یا فاقد دسترسی به آب های آزاد است و مسئله خط لوله ترانس کاسپین که از بستر دریای خزر برای انتقال گاز این کشور به جمهوری آذربایجان و سپس ترکیه و نهایتا اروپا مطرح شده است نیز با مشکلات زیادی، ازجمله نامشخص بودن رژیم حقوقی دریای خزر و امتناع از به خطرانداختن محیط زیست این دریا مواجه است. صادرات گاز هر دو کشور به اروپا با موانع و احیانا کارشکنی های دیگری هم روبه روست که با مشارکت و حتی ورود مشترک دو کشور به مذاکره با اروپا می تواند تسهیل شود. ترکمنستان اگر تمایل داشته باشد وارد تجارت (LNG) هم بشود اصولا راه بهتری غیر از ایران ندارد. پیشنهادهایی برای پروژه های مشترک مایع سازی میان ایران و ترکمنستان وجود دارد که براساس آن ترکمنستان می تواند گاز خود را در شمال به شبکه خطوط لوله ایران تحویل دهد و اِل اِن جی را در جنوب تحویل گیرد. همان طور که ملاحظه می شود زمینه های همکاری به حدی است که می توان یک اتحاد راهبردی در زمینه همکاری های گازی بین دو کشور پیشنهاد کرد که چنان که اشاره شد حتی صرف پیگیری آن فرصت هایی را هم برای دستگاه دیپلماسی و هم بخش انرژی کشور فراهم می کند.
دوشنبه ، ۳اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سکو نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]