كنفرانس بن2 و معادلات دشوار افغانستان

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: عبدالسلام ضعيف سفير سابق طالبان در پاكستان، بتازگي اعلام كرد كه اين گروه در كنفرانس بن2 شركت نخواهد كرد. كنفرانس بن دوم قرار است در ماه دسامبر ( آذر 1390) با موضوع افغانستان با حضور بيش از 90 كشور در آلمان برگزار شود. ضعيف معتقد است شركت كنندگان در اين كنفرانس نمايندگان واقعي مردم افغانستان نيستند و قصد دارند مصوبات خود را بر مردم افغانستان تحميل كنند. از نظر وي بدون حضور تمامي گروه هاي درگير در افغانستان، اين گونه كنفرانس ها تنها سبب افزايش مشكلات اين كشور خواهد شد. ** مذاكره با طالبان؛ دلايل و روندها -------------------------------------- يكي از دلايل اصلي تمايل امريكا به مذاكره با طالبان را مي توان در اوضاع افغانستان جست. در حقيقت متصديان داخلي و خارجي افغانستان ديگر نمي خواهند جنگ را طولاني تر از 10 سال نمايند. زيرا از يك سو با دشمني مواجه هستند كه پس از 10 سال هيچ نشانه ضعفي از خود نشان نداده و پا به پاي كشورهاي خارجي حاضر در افغانستان حركت مي كند. پس از سال 2006 ناتو از يك سو نيرو و هزينه هاي جنگ افغانستان را افزايش داد و از سوي ديگر سلاح هاي جديدي را در مبارزه به كار گرفت اما نتيجه آن كاملا معكوس بود. يعني از سال 2006 به بعد با وجود اين اقدام ناتو، هم تعداد عمليات هاي انتحاري و تروريستي و هم تعداد كشته هاي ناتو افزايش يافت به علاوه آن كه در يك سال اخير مناطق شمالي و شرق افغانستان نيز مبتلا به شيوع حملات تروريستي شده است. سقوط بالگرد ناتو توسط طالبان علاوه بر آن كه سبب تعجب و عصبانيت باراك اوباما رييس جمهوري آمريكا شد، معيار مناسبي براي براي سنجش توان رقيب ناتو در افغانستان است . دليل ديگر مذاكره با طالبان آن است كه مردم كشورهاي دو سوي آتلانتيك تاب تحمل ادامه جنگ و تحميل هزينه هاي آن را ندارند. روند مذاكره غرب با طالبان با پيشنهاد انگليس جهت انجام مذاكره آغاز شد. گفته مي شود كه تاكنون مذاكرات پنهاني در پاكستان، عربستان و امارات عربي متحده با حضور نمايندگان غرب، دولت افغانستان و طالبان برگزار شده است. انگليس نيز كانال جديدي از مذاكره را با دعوت از برخي اعضاي طالبان به لندن ايجاد كرد. در مرحله بعد رابرت گيتس وزير وقت دفاع امريكا و حامد كرزي رييس جمهوري افغانستان بحث مذاكره با طالبان را علني كردند. سپس نماينده آلمان در افغانستان در 28 مي ( 7خرداد 90) خواستار حضور طالبان در بن دوم شد. اما جهت گيري رايان كراكر سفير جديد امريكا در افغانستان، در يك خط موازي با اظهارات ديگر مقامات در خصوص حضور طالبان در بن دوم قرار نداشت. وي برخلاف دولت افغانستان، نماينده انگليس در افغانستان و ساير مقامات دخيل در اين كشور از عدم حضور طالبان در بن دوم خبر داد. شناخت روندهاي پيگيري شده براي مذاكره با طالبان نشان مي دهد كه اين موضوع از يك ايده انگليسي به مذاكرات پنهان، مذاكرات انگليس – طالبان، مذاكرات علني دو جانبه امريكا – طالبان و در نهايت به دعوت از طالبان در كنفرانس بين المللي در بن آلمان ختم شد. يعني گام به گام نياز بيشتر به مذاكره با طالبان احساس شد و محدوده مذاكره در كنار شيوه مذاكره به سمت گسترش موضوعات و علني تر شدن مذاكرات حركت كرد. دليل اين روند را بايد در نياز نيروهاي خارجي در افغانستان جست. گروه طالبان در كنفرانس بن اول در سال 2001 حضور نداشت و بسياري از تحليل گران معتقدند كه دليل اصلي شكست كنفرانس بن اول به بازي نگرفتن اين گروه است. اكنون بطور ضمني از طالبان خواسته شده تا در بن دوم شركت كند، طالبان با رد اين درخواست شايد مي خواهد اتهامات گذشته اي را كه امريكايي ها مبني بر فشار بر طالبان براي مذاكره به اين گروه وارد مي كردند، رفع كند. در حقيقت اگر طالبان مايل به مذاكره باشد كنفرانس بن دوم بهترين فرصت است تا با استفاده از آن ديدگاه ها و خواسته هاي خود را به گوش جهانيان برساند. ** چرا طالبان در بن دوم شركت نمي كند؟ --------------------------------------------- اعضاي ناتو در چند ماه اخير ديپلماسي پيشرويي را جهت فراهم كردن زمينه هاي حضور طالبان در بن دوم به كار گرفتند. اين اقدامات حتي به شوراي امنيت نيز سرايت كرد و اين نهاد با خارج كردن نام برخي از سران اين گروه از ليست سياه سازمان ملل، خواست اعتماد اين گروه را جلب كند اما طالبان به دلايل زير حضور در كنفرانس بن را نپذيرفت. 1- گروه طالبان براي مذاكره با نيروهاي خارجي شروطي را ذكر كرده بود كه مهمترين آن به رسميت شناختن طالبان و خروج نيروهاي خارجي از افغانستان است. اين شروط هنوز توسط نيروهاي خارجي جدي گرفته نشده و يا به عبارت بهتر عملي نشده است. طالبان نمي خواهد تا زماني كه اين شروط محقق شود به مذاكره بپردازد و از مواضع خود عقب بنشيند. 2- در كنفرانس بن دوم، بيش از آن كه طالبان به مذاكره با نيروهاي خارجي نياز داشته باشد، نيروهاي خارجي به مذاكره با طالبان نياز دارند. نيروهاي خارجي مي خواهند طالبان را از موضع امنيتي به جايگاه سياسي- اقتصادي وارد كنند. حتي برخي از افراد طالبان ادامه جنگ را فرصت مغتنمي مي دانند زيرا از نظر آنها با ادامه جنگ، حضور امريكا و نيروهاي خارجي در افغانستان تداوم مي يابد و طالبان در اين فرصت مي تواند كشته هاي بيشتري را از نيروهاي خارجي بگيرد. 3- دستور كار بن دوم و جايگاه طالبان در اين كنفرانس به درستي مشخص نيست. دولت كابل اعلام كرده كه در صورت حضور طالبان در بن دوم، اين گروه بايد به عنوان بخشي از حكومت افغانستان و در قالب دولت اين كشور شركت كند. اما واقعيت آن است كه طالبان خواستار حضور مسقل است و نمي خواهد خود را در چارچوب هاي ديگران محدود كند. 4- دليل ديگر عدم حضور طالبان در كنفرانس بن2 جنبه هاي رواني – ايدئولوژيك است. به لحاظ رواني نيروي طالب جنگجو است . اين گروه براي جهاد جايگاه ويژه اي قايل است و آن را عامل بازگشت به دوران شكوفايي اسلامي و رهايي از رخوتي مي داند كه در سده هاي اخير گريبانگير مسلمانان شده است. به لحاظ ايدئولوژيك نيز بازگشت به سنت صحابه و اسلام اصيل، مدنظر اين گروه است و در مقابل امريكا علاوه بر آن كه گرايش هاي ضد اسلامي دارد به تبليغ و ستيز با مسلمانان پرداخته است. لذا با وجود اين گروه مذاكره و حضور در بن دوم به معناي پشت پا زدن به تفكر جهاد به عنوان لازمه دستيابي به شكوفايي اسلامي و سنت صحابه است. 5- دليل نهايي در تصميم طالبان را بايد در نگاه به آينده جست. اين گروه علاوه بر آن كه مي خواهد قدرت خود را به نمايش بگذارد و پرستيژ خود را از طريق رد درخواست غرب ارتقا دهد به دنبال آن است كه امتيازات بيشتري كسب كند. امريكا براي متقاعد كردن طالبان جهت حضور در ديگر كنفرانس ها و يا مذاكرات بايد امتيازات بيشتري به اين گروه بدهد. خروج 14 تن از اسامي طالبان از ليست سياه سازمان ملل، امتيازي اندك براي طالبان است. ** پيامدهاي عدم حضور طالبان در كنفرانس بن دوم ---------------------------------------------------- پيامدهاي عدم حضور طالبان در كنفرانس بن دوم را مي توان در موارد زير جمع بندي كرد: 1- اولين پيامد تصميم طالبان بي نتيجه بودن مذاكرات بن دوم است . اين كنفرانس قصد داشت ضعف بن اول و ساير كنفرانس هاي بين المللي را كه در مورد افغانستان تشكيل شده بود جبران كند. اكنون دستور كار بن دوم از در كنار طالبان براي افغانستان چه كار كنيم؟ به با طالبان چه بايد كرد؟ تغيير يافته است. گزينه اي كه اكنون براي اين كنفرانس باقي مانده، دادن امتياز بيشتر به طالبان براي نشست هاي آتي و يا تقويت توان نظامي نيروهاي خارجي در افغانستان است كه گزينه دوم طي 10 سال گذشته بي نتيجه بوده زيرا همچنان برهم زننده قاعده بازي در افغانستان به حفظ قاعده بازي خود مصمم است. 2- امريكا و ناتو با توجه به شرايط جديد، نيازمند تدوين دستوركار جديد و يا تاكتيك جديد هستند زيرا استفاده از واژه استراتژي براي افغانستان سادگي است. تدوين اين دستور كار با توجه به تجارب 10 سال گذشته بسيار دشوار است زيرا در اين مدت از مذاكره تا اعمال شديد ترين حملات نظامي عليه طالبان آزمايش شده است. 3- افغانستان همچنان شاهد جنگ خواهد بود و شايد تجربه انگليس و شوروي در خروج مفتضحانه از اين كشور دوباره تكرار گردد. زيرا طالبان دشوارترين گزينه را پيش روي نيروهاي خارجي قرار داده است. 4- روند خروج امريكا از افغانستان كه بتازگي آغاز شده بود، كند خواهد شد. اوباما با وجود تمايل به خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان، پس از سقوط بالگرد نيروهاي ناتو در اين كشور اعلام كرد كه جنگ ادامه مي يابد. لئون پانتا وزير دفاع امريكا نيز از ادامه عمليات نظامي در افغانستان سخن گفت. بر اساس اعلام نظر سنجي هاي صورت گرفته 71 درصد از مردم افغانستان معتقدند كه با خروج نيروهاي خارجي، افغانستان دوباره به دست طالبان مي افتد، لذا به نظر آنان، كند تر ساختن روند خروج تاكتيكي از اين كشور عقلاني خواهد بود. 5- طالبان با راهي كه پيش روي امريكا و نيروهاي خارجي در افغانستان نهاده، نيازمند طرح جديدي است كه تجديد قوا از الزامات اين طرح خواهد بود. تجديد قوا به معناي جذب نيروهاي بيشتر و كسب منابع مالي به اندازه اي است كه بتواند در برابر نيروهاي خارجي توازن ايجاد كند. به عنوان نتيجه مي توان گفت كه اقدام طالبان در عدم پذيرش درخواست غرب براي حضور در كنفرانس بن دوم، پيشاپيش اين كنفرانس را ناكام گذاشته و فضاي آن را به سردي كشانده است. بنابراين متوليان كنفرانس بن دوم تلاش خواهند كرد فضايي را كه طالبان ايجاد كرده است از طريق دستور كار جديد و يا مشي جديدي تغيير دهند زيرا فارغ از آن كه نتايج عملي كنفرانس بن دوم براي غرب اهميت دارد، تفكر ساير مردم دنيا نسبت به كنفرانس بن دوم و برآيندهاي ذهني اين كنفرانس حايز اهميت است. تحقيق**م.پ**1358

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 219]