واضح آرشیو وب فارسی:شفقنا: شفقنا زندگی- مرگ از آن دست واژه هایی است که انگار وزنه به پا دارد. بر دل و جان سنگینی می کند. مثل سرب در گلو می ماند. فرو نمی رود. دست و پا می زند روی روح و پهن می شود روی روان. مرگ در هر شکل و لباسی نازیباست و زمانی که عریان می شود در برابر چشم دهها بیننده نازیباتر. بوی خون، بوی دود، بوی آتش، بوی هرچه بدهد تا سالها در مشام می ماند. روی ریل قطار باشد یا در برابر برج بلند اداره ای؛ هیچ فرقی ندارد. مرگ، مرگ است و عریان و خشن. خشونت پنهانش سیلی می زند بر صورت بیننده بهت زده که هیچ کاری برای توفقش از دستش بر نمی اید. خودکشی هایی که در انظار عمومی رخ می دهد به هر طریق که باشد موضوعی است که اثرات آن تا مدت ها بر ذهن بینندگان و ناظران ماجرا می ماند. اما دلایل و چرایی این دست خودکشی ها که از آن به عنوان مرگ های خشن یاد می شود خود داستانی دیگر است که دکتر سعید معدنی جامعه شناس در گفتگو با شفقنا زندگی آن را اینگونه تعبیر می کند: خودکشی در انظار عمومی با دو هدف اصلی صورت می گیرد که یکی جلب توجه و پر سر و صدا شدن مرگ است و دیگری به نوعی نمودی از اعتراض به مشکلی که فرد را به خودکشی کشانده است. وی با بیان اینکه خودکشی در مترو یکی از راه های خودکشی در انظار عمومی است که در همه جای جهان نیز سابقه دارد، می گوید: به طور مثال در انگلستان تلاش های زیادی برای درمان رانندگانی می شود که شاهد خودکشی افراد در مقابل قطاری بودند که آنها هدایت می کردند. زیرا این افراد بر اثر صحنه ای که با آن مواجه شدند دچار افسردگی های شدید شده و به سختی درمان می شوند. این جامعه شناس به خودکشی در مترو در ایران اشاره می کند و می افزاید: در ایران نیز متناسب با افزایش جمعیت و البته گسترش مترو شاهد افزایش این دست خودکشی ها در تهران هستیم هرچند آمار دقیقی از دلایل و چرایی این خودکشی ها در کشور وجود ندارد. وی به دلایل خودکشی در انظار عمومی اشاره می کند و معتقد است: خودکشی در انظار عمومی با دو هدف اصلی صورت می گیرد یکی جلب توجه و دیگری اعتراض. بر این اساس خودکشی در مترو که مرگ در آن تقریبا قطعی است و در عین حال تعداد شاهدان ماجرا بسیاری زیادند یکی از راه های مورد توجه افرادی است که قصد خودکشی دارند. نمی توان با قاطعیت از افزایش خودکشی گفت معدنی در پاسخ به این سوال که دلایل افزایش خودکشی در کشور چیست، می گوید: در کشور ما آمار دقیقی از میبزان خودکشی ها و دلایل آن وجود ندارد تا بتوان با قاطعیت در مورد افزایش خودکشی اظهار نظر کرد. زیرا با گسترش وسایل ارتباط جمعی و ابزارهای اطلاع رسانی باید این امکان را در نظر داشت که شاید اطلاع رسانی در مورد خودکشی ها بیشتر شده باشد. گسترش اینترنت و شبکه های اجتماعی، ابزارهای اطلاع رسانی را افزایش داده و شاید به همین دلیل آمارهای خودکشی بیشتر به چشم می آید. دینداری فردی حمایت های مذهبی را کم کرده است وی با اشاره به رشد شهرنشینی قارچ گونه، خاطرنشان می کند: با این نوع رشد شهرنشینی ابزارهایی که رفتارهای اجتماعی را کنترل می کنند تضعیف می شوند و همین موضوع زمینه را برای انحرافات افراد فراهم می سازد. این جامعه شناس از بین رفتن خانواده سنتی و دین سنتی در جوامع شهری، می افزاید: در قدیم خانواده سنتی و دین سنتی دو نهاد قدرتمند در شهر و روستا بودند که فرد را در خود جای می دادند و کنترل می کردند. در چنین شرایطی فرد احساس همبستگی بیشتری با خانواده داشت اما امروزه این دو عنصر قدرت خود را به ویژه در شهرها از دست دادند. از یک سو خانواده ها کوچک و هسته ای شدند و از سوی دیگر دین سنتی هم تا حدود زیادی از دست رفته است و حمایت های مذهبی گذشته وجود ندارد. به این معنا که دینداری فردی شده و نمودهای دینداری دسته جمعی و مراسم مذهبی در ماه های محرم و رمضان خلاصه می شود. هر دوی این عوامل یعنی از دست رفتن دین سنتی و خانواده سنتی می تواند از مهمترین دلایل افزایش خودکشی در یک جامعه باشد. بیکاری فرد را بی هویت می کند عوامل اقتصادی و فقر از جمله مشکلاتی است که فرد و خانواده را دچار بحران های زیادی می کند. آمارها نیز نشان دهنده افزایش انحرافات و بحران های اجتماعی ناشی از بیکای و فقر در جامعه است. دکتر معدنی نیز بیکاری را یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در سوق دادن افراد به سمت خودکشی می داند و ادامه می دهد: بیکاری فرد باعث بی هویت شدن فرد می شود. فردی که بزرگ شده و تحصیل کرده است تا زمانی که اشتغال نداشته باشد هویتش شکل نمی گیرد. در واقع کسی که شغل ندارد بخشی از هویت اجتماعی را ندارد. جوانی که بیکار است احساس سربار بودن و اضافی بودن می کند و به سمت انحرافات می رود. این استاد دانشگاه با بیان اینکه برخی از پدیده در جامعه وجود ندارد که نه جرم است و نه انحراف اما خود اینها می تواند منشا جرم و انحراف شود، می گوید: بیکاری و یا بی سوادی از این پدیده ها هستند که به تنهایی نه جرم است و نه انحراف اما می توانند سرمنشا انحرافات و جرایم بزرگ باشند. وی با اشاره به کاهش اشتغال و افزایش بیکاری در دهه اخیر در کشور، بیان می کند: در دولت اصلاحات طبقه متوسط رشد کرد و دارای سطح زندگی بهتری شد اما در دولت های نهم و دهم و با بروز مشکلات اقتصادی طبقه متوسط به دهک های پایین تر سقوط کرد و طبقات پایین نیز دچار فقر مفرط شدند و همین فقر دلیل بر افزایش خودکشی شد. معدنی فقر را یکی از عوامل زمینه ساز اختلافات خانوادگی می داند و می افزاید: اختلافات خانوادگی نیز یکی دیگر از دلایل اقدام به خودکشی در برخی افراد است. این جامعه شناس ترس از دست دادن حیثیت را نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل زمینه ساز خودکشی بر می شمارد و می گوید: در مواردی فرد درگیر روابط خارج از عرفی می شود و یا مشکلاتی نظیر فیلمبرداری از رابطه یا مواردی از این دست مواجه می شود که آبرومندی و یا ترس از دست دادن حیثیت باعث تصمیم به خودکشی در او می شود. خبررسانی در مورد خودکشی تیغ دو لبه است خبررسانی در مورد خودکشی تیغ دو لبه است که بنا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می تواند درافزایش یا کاهش خودکشی در جامعه موثر باشد. از یک سو هشدار در مورد عواملی که می تواند زمینه ساز خودکشی شود و از سوی دیگر اطلاع یافتن افراد بی اطلاع از روش های خودکشی دو موضوعی است که در خبر رسانی های رسانه ای در مورد خودکشی مورد توجه است. دکتر معدنی نیز بر نقش رسانه ها در افزایش یا کاهش خودکشی تاکید دارد و می گوید: اگر رسانه ها در کنار اخباری که از خودکشی منتشر می کنند کمی نیز ماجرا را واکاوی کنند؛ به طور مثال در مورد علل مرگ افرادی که در مترو دست به خودکشی می زنند بیشتر کنکاش کنند؛ این امکان وجود دارد که تحلیل ها و ارزیابی های درست تری از وضعیت خودکشی در کشور و چرایی و چگونگی آن شکل گیرد و در سیاستگذاری ها و تصمیمی گیری ها برای مقابله با افزایش خودکشی موثر باشد. www.fa.shafaqna.com
شنبه ، ۱اسفند۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفقنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]