واضح آرشیو وب فارسی:نکونیوز: ایرانِ تحریم شده اگرچه بزرگترین منابع گازی جهان را داشته باشد، تاکنون برای روسیه که توانسته طی سال های گذشته بازار خوبی در اروپا و خاورمیانه برای گاز خود بسازد، رقیب بزرگی به حساب نمی آمد، اما احتمالا شرایط از این پس متفاوت خواهد بود و این درحالی است که روس ها در عین رقابت می خواهند از قافله شرکت هایی که در صنعت گاز ایران فعال خواهند بود، جا نمانند. به گزارش خبرنگار ایسنا، هنوز برداشته شدن تحریم های بین المللی علیه ایران نهایی نشده بود که گازپروم، پیشگام رابطه با رقیب گازی و البته رفیق منطقه ای خود شد، به این ترتیب که در تابستان سال گذشته تشکیل کارگروه مشترکی با هدف گسترش مناسبات و همکاری های دوجانبه بین ایران و این غول بزرگ گازی که بخش بزرگی از گاز اروپا و البته نیمی از گاز ترکیه، همسایه ایران را تامین می کند، مطرح شد. به گفته معاون وزیر نفت، تامین تجهیزات، انتقال تکنولوژی و مشارکت در انجام پروژه های نفت و گاز بصورت فاینانس با سرمایه گذاری طرفهای خارجی از جمله برنامه های این همکاری جدید میان شرکت ملی گاز ایران و گازپروم روسیه بود. اما پس از قطعی تر شدن توافقات هسته ای این همکاری نیز جدی تر شد به طوری که مدیرعامل شرکت گاز پروم روسیه نیز لغو تحریم ها را زمانی برای آغاز همکاری گازی با ایران دانسته بود و البته بحث سوآپ گاز از طریق این شرکت روسی نیز موضوعی بود که نوواک، وزیر انرژی روسیه آن را به ایران پیشنهاد داد. پس از لغو تحریم ها و نهایی شدن برجام اما نخستین جلسه مشترک هماهنگی میان شرکت ملی گاز ایران و شرکت گازپروم روسیه در چارچوب توافق های به عمل آمده در تهران آغاز به کار کرد و به این ترتیب همکاری های این دو شرکت بزرگ گازی در چارچوب 5 کارگروه برای امور مهندسی، اجرا، عملیات، بازرگانی و پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. با این حال همکاری ها گازپروم روسیه و شرکت ملی گاز ایران تا کنون در حد گفت و گوهای ساده باقی مانده است و در آخرین مورد این گفت و گوها عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران و مدودوف، مدیرعامل شرکت گازپروم بر سر یک میز به چانه زنی در باره ابعاد مختلف این همکاری ها پرداختند. اما ایران رقیب گازی روسیه است، رقیبی که بارها اعلام کرده که نخستین هدف صادراتی اش در سیاست های گازی در پساتحریم نه هدف های دوردست بلکه کشورهای همسایه خواهد بود و یکی از مهمترین همسایگان خریدار گاز ایران نیز ترکیه است. ترکیه در حال حاضر یکی از مهمترین قراردادهای گازی ایران را دارد، یعنی خرید سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز از ایران؛ قراردادی که اگرچه به دلیل بلندمدت بودن تا کنون بارها پایش به دادگاه و محاکم بین المللی باز شده اما به نظر نمی رسد آخرین قرارداد گازی این دو کشور باشد، بلکه بارها ایران و ترکیه بر سر افزایش صادرات گاز با یکدیگر چانه زنی کرده اند. اما ایران اگرچه همسایه گازی پرقدرتی در کنار ترکیه است، سال ها تحریم و کم بودن حجم تولید گاز باعث شده نه تنها نخستین تامین کننده گاز این کشور نباشد بلکه رقیب قدرتمندی مانند روسیه نیمی از این بازار پر رونق ترک را نیز به چنگ آورده است و البته از این نظر نه تنها در عرصه اقتصادی سود کسب می کند بلکه نفوذ سیاسی خود را نیز در ترکیه افزایش می دهد. بنابراین برای همسایه های ایران که شاید به دنبال تنوع بخشی به منابع تامین کننده گازی خود باشند، ایران تازه وارد شده به این رقابت می تواند گزینه خوبی باشد. علاوه بر کشورهای نزدیک، اگرچه عراقی بارها گفته است که سیاست های گازی ایران فعلا در پساتحریم معطوف به اروپا و بازارهای دوردستی که شاید صادرات گاز با خط لوله به آن ها چندان مقرون به صرفه نباشد، نیست، اما اروپایی ها برای همیشه از لیست مشتریان گاز ایران خط نخواهند خورد و البته این منطقه نفوذ گاز روسیه است، منطقه ای که روس ها احتمالا نمی خواهند آن را به راحتی از دست بدهند. روسیه هم اینک در کنار LNG ارزان آمریکا، بازار گاز طبیعی اروپا را تحت سلطه دارد و با شبکه خطوط لوله گسترده خود مجالی برای دیگر تولیدکنندگان گاز برای رقابت باقی نمی گذارد. این کشور همچنین از شرق آسیا نیز غافل نشده است. اگرچه LNG تنها راه ورود ایران به بازارهای اروپایی نیست و ترکیه می تواند راهی برای گذر خط لوله ها از ایران به مشتریان غربی گاز باشد، تحلیلگران معتقدند که ایران صنعت LNG خود را همچون قطر که در حال حاضر بزرگ ترین تولید کننده LNG در جهان است توسعه خواهد داد، چرا که برای کشورهایی در موقعیت ایران، این فناوری برای انتقال گاز گزینه بهتری نسبت به ساخت خطوط لوله طولانی در منطقه است. در واقع ایران پنج واحد در حال ساخت LNG دارد که به دلیل اعمال تحریم ها متوقف شده است اما با پیشرفت هایی که در برخی از این واحدها وجود دارد انتظار می رود با لغو تحریم ها برخی شرکت ها برای تکمیل این پروژه ها دست به کار شده و سرمایه گذاری کنند. با تمام این توصیفات، صادرات گاز اما یکی از مهمترین محورهای مذاکرات و توافقات ایران و روسیه است، این همکاری به گفته مدودوف هم در زمیه خط لوله ها خواهد بود و هم در زمینه گاز مایع. اما همکاری گزاپروم و ایران در زمینه سوآپ گاز از شمال به جنوب به گفته وی بیشتر به دلیل کمبود منابع گازی در شمال ایران است. اگرچه منابع گازی کم ایران در شمال کشور موضع یکی از پیشنهادات گازپروم است، اما در نهایت ایران بزرگترین منابع گازی ثابت شده را دارد. البته ترکیه تنها کشور منطقه ای نیست که رقابت گازی ایران و روسیه در آن می تواند معنا پیدا کند، بلکه ارمنستان و گرجستان نیز کشورهایی هستند که می توانند دیگر اهداف صادرات گاز برای ایران به حساب بیایند. بر اساس همین رقابت های منطقه ای است که می توان گفت روسیه باید بیش از آنکه از کاهش قیمت نفت و گاز دلواپس شود، باید نگران اثرات بلندمدت تری از بازگشت ایران به بازارهای جهانی انرژی باشد. حال باید دید که همکاری هایی که روسیه و گازپروم در راس آن می خواهد در صنایع گازی با ایران انجام دهد چقدر تحت تاثیر رقابت بازاری این دو کشور قرار خواهد گرفت؟
سه شنبه ، ۲۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نکونیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 58]