واضح آرشیو وب فارسی:پایداری ملی: با گسترش استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی، برخی از قدرت های بزرگ به گونه ای دیپلماتیک سعی در قدسی سازی چهره خود و دشمن سازی از دیگران در عرصه بین الملل دارند. به عبارت دیگر قدرت های بزرگ از این قدرت رسانه ای برای جذب مخاطب و جهت دهی به جریانات فکری بی نظر یا مردد در جهت نیات و نگرش های خود استفاده می کنند؛ این امر را می توان نوعی از جنگ در فضای سایبری دانست.با همه گیر شدن استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی، بار اصلی دیپلماسی هر کشور بر دوش رسانه هاست. پیام های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و مراودات دیپلماتیک در فضای رسانه ای دست به دست شده و بازنمایی رویه رفتاری و ارزشی یک جامعه را به نمایش می گذارد. حجم قابل توجهی از تعاملات تصمیم گیران و رهبران سیاسی در رسانه ها منتشر می شود و بازخورد مردم همان کشور و مردم کشورهای دیگر نسبت به تصمیمات آنان بسیار حائز اهمیت است. برخی از قدرت های بزرگ با استفاده از ابزار قدرتمند رسانه، به گونه ای دیپلماتیک سعی در قدسی سازی چهره خود و دشمن سازی از دیگران در عرصه بین الملل دارند. این امر از طرق مختلف نامحسوس و غیرمستقیم فرهنگی در فضای سایبر ایجاد می شود که در نهایت می توان آن را نوعی از جنگ در فضای سایبری دانست. به عبارت دیگر قدرت های بزرگ از این قدرت رسانه ای برای جذب مخاطب و جهت دهی به جریانات فکری بی نظر یا مردد در جهت نیات و نگرش های خود استفاده می کنند و بیش از آنکه به طور مستقیم به تمایزات بین خود و مخاطبان تکیه داشته باشند به موارد مشابه و ایجاد یک زنجیره اتصالات و انسجام بخش بین عقاید و نگرش ها تاکید دارند. رسانه ها به دلیل حضور در خانه ها و ارتباط مستمر و مستقیم با مردم به راحتی می توانند عمق یک فاجعه انسانی را به مردم به شیوه دلخواه نشان دهند و خوانش های متفاوت از یک واقعه را بسته به منافع و شیوه دیپلماسی عمومی در معرض دید مخاطبان قرار دهند. به گونه ای که امکان گردش معنایی برای محتوای بازنمایی شده وجود داشته باشد. تهاجم فرهنگی و جنگ در فضای سایبری با مرکزیت کشورهای سرمایه داری غرب، به خصوص با در دسترس تر شدن اینترنت همراه، رشد فزاینده ای را تجربه کرده است. به اعتقاد پرفسور مولانا جریان بین المللی اطلاعات، جریانی است مرکز پیرامونی از شمال و غرب به سوی جنوب و شرق که از سمت کشورهای توسعه یافته به سوی کشورهای در حال توسعه اتفاق می افتد. بنابراین شناخت مخاطب بین الملل و شیوه های نفوذ در دیدگاه ها و مبانی ارزشی آن از اصول مهم سیاست خارجی و توسعه مرزهای فرهنگی این کشورها و نظام ها محسوب می شود. تلاش برای اقتدار در انقلاب رسانه ای انقلاب رسانه ای، در عصر حاضر به ایجاد وجوه جدیدی از روابط و تعاملات انسانی منجر شده است که قابل کنترل یا محدودسازی نیست و مرزهای سیاسی نیز به تبع برهم ریختگی مرزهای فرهنگی و اجتماعی، دچار تحولاتی شده اند. قدرت های بزرگ با در دست داشتن کانال های ارتباطی جدید مانند ماهواره و اینترنت، سعی در متمایل کردن افکار عمومی به سمتی خاص دارد و این کار را با استفاده از ایجاد جذابیت و جنگ نرم انجام داده و مخاطب با پذیرش و قدم نهادن در مسیر آنان، به ادامه فعالیت این قدرت ها کمک می کند. دسترسی آزاد، هزینه کم، سرعت و گستره انعکاس رویدادها، تفسیرها و تبلیغات مختلف به نفع گروه های خاص به گونه ای مفهوم حاکمیت دولت ها را به اضمحلال کشانده اند که دیگر دولت ها نمی توانند نسبت به آن بی تفاوت باشند. غرب با تهاجم فرهنگی در فضای سایبری بدون هزینه زیاد و حضور فیزیکی، توانست اقتدار خود را در بین افراد کشورهای هدف، نهادینه کند. برجسته سازی برخی سوژه ها در محتواهای مختلف مانند فیلم ها، پیام ها و اخبار با هدف اقناع مخاطب و ذهنیت سازی در او آغاز شد و هر کاربر در فضای مجازی درگیر ابعاد مختلفی از این جریانات قرار گرفت. تا جایی که قدرت فرهنگ نفوذی بسیار پردامنه تر و قوی تر از فرهنگ بومی ظاهر شد. فرهنگ و هویت بومی کشورهای مخاطب به قدیمی بودن، غیرکاربردی بودن و مرگ تدریجی متهم شد و در عوض فرهنگ منتشر داده شده غربی، فرهنگ برتر معرفی شد. هنرهای دستی، سینما، پوشاک، کتاب ها، پژوهش های علمی و حتی کالاهای تولید شده مانند وسایل منزل نیز همگی در همین راستا تولید و ترویج داده شد. جنگ سایبری چگونه پیش می رود؟ جنگ در فضای سایبر زمانی معنای واقعی خود را نشان می دهد که در برابر مفاهیمی چون «دیپلماسی سایبری»، «تله دیپلماسی» و «دیپلماسی نرم» قرار می گیرد. در دیپلماسی سایبری گزینش و انتخاب اخباری که در راستای اهداف سیاسی قدرت های بزرگ است، در اولویت قرار می گیرد و از کانال های خرد و عامه پسند، بازسازی سیاست ها و اقدامات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به نحوی صورت می گیرد که حداکثر منافع آنان تامین شود. در این نگاه با جلب اعتماد عمومی، هم دردی و هم فکری نمادین و هم چنین برقراری رابطه عاطفی، افزایش مشارکت و میل به همکاری در جهت اهداف قدرت های رسانه ای نفوذ و عبور از مرزهای ارزشی، رفتاری، اعتقادی، هویتی و سیاسی امکان پذیر می شود. با استفاده از مطالعات روان شناختی- اجتماعی، نفوذ از طریق تبلیغات ضمنی و صورت می گیرد و دشمن به مثابه یک دوست همراه در این جریان رخنه می کند. ابزارهای رایجی برای این منظور مانند شبکه های اجتماعی تحت وب و همراه طراحی و ساخته شد؛ با این ابزارها فرد خود را یک کانون خبرساز یا خبرخوان آنلاین تلقی کرده و به صداقت پیام های منتشر شده در این فضا بیش از کانال های رسمی اعتقاد دارد. در این شبکه های اجتماعی، با استفاده از عناصر روان شناختی ارتباطات را به صورت چهره به چهره تداعی کردند و دیگر یک گوینده یا دانای کل در بازگو کردن خبر دخیل نیست. بلکه همگان می تواند سازنده و انتشار دهنده اخبار دلخواه باشند و جریان اطلاعات از طریق تعاملات پیش رود. شبکه های اجتماعی و به طور کلی فضای مجازی به عنوان نوین ترین و در دسترس ترین ابزار ارتباطی رسانه ای، در ابعاد مثبت بدون توجه به چرخش شایسته اطلاعات از طرق رسانه های ارتباطی، در بسیج افکار عمومی و ایجاد انسجام و یکپارچگی، مقوله تعیین کننده ای به شمار می رود. اما در ابعاد منفی باید اشاره کرد که تبلیغات سوء، دستکاری تبلیغاتی، چرخش رویداد، مدیریت فریبکارانه اطلاعات، دشمن تراشی، تقلیل واقعیت، تحدید حقیقت و... نیز رخ می دهد. بنابراین در دیپلماسی رسانه ای، مذاکره بسیار اهمیت دارد و بازخوردهای هر پیام و رخداد لحظاتی پس از نشر خبر در فضای مجازی آغاز می شود. در دیپلماسی رسانه ای هدف جلب نظر مخاطب عمومی در سراسر جهان است تا قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بر مخاطبان بیشتر شود و به همین دلیل استفاده از ابزارهای ارتباطی در دسترس و قرار گرفتن در شبکه های ارتباطی آنان رمز موفقیت در دیپلماسی رسانه ای است. آسیب های فرهنگی؛ پیامدهای حمله به جوامع هدف هر جنگ به تبع تعداد و شدت حملات، تاثیراتی بر جامعه مخاطبش می گذارد. بی شک جنگ در فضای سایبری نیز از این قاعده مستثنی نیست اما اگر در جنگ های فیزیکی، آثار و پیامد حمله در همان زمان مشخص می شد، در جنگ های سایبری این اتفاق رخ نمی دهد؛ تنها زمانی به پیامدهای و تخریب های این نفوذ نرم و نامحسوس پی برده می شود که امکان مقابله در آن حوزه از بین رفته و شاید بتوان دامنه تخریب را محدود کرد. پویایی و مخفی بودن جنگ سایبر که در پس جذابیت ها و امکانات دنیای سایبر رخ می دهد، مرزهای اخلاقی، مذهبی، فرهنگی و هویتی یک جامعه را چنان دستخوش تغییر می کند که دولت ها و نظام های سیاسی آن جوامع امکان مقابله با آن را نمی یابند زیرا سربازان و مدافعان این جنگ، مردم خودشان هستند. در کل اقداماتی که به نام جنگ سایبری رخ می دهد، در جهت استعمار نوین و درگیر کردن افکار عمومی در موضوعات روزمره و استرس زایی است که قدرت تفکر را از آنان سلب کند. ذهنیتی که آمال خود را شبیه شدن به ستاره های سینمایی، ورزشی، خوانندگان بداند و در یک رویای نافرجام برای ثروتمندشدن و زندگی تجملاتی غرق شود، بی شک تلاشی برای آگاهی بخشی و درک روابط پشت پرده نخواهد داشت. شبکه های اجتماعی با برجسته کردن سبک زندگی و شیوه رفتار و گفتار ستاره ها، اولویت های زندگی نسل جوان و فعال اقتصادی را به سمت اهداف دلخواهانه خود سوق می دهند. در نمودار زیر به طور ساده این رویه به تصویر کشیده شده است: شیوه های مقابله برای مقابله با جنگ در فضای مجازی در سطح نهادی و ساختاری باید اقداماتی صورت گیرد و برنامه های فرهنگی – مقابله ای به طور سلسله مراتبی تا سطح خرد تعریف و اجرایی شود. فرهنگ نیازمند بازسازی و تقویت است؛ با داشتن پایه های قوی فرهنگی و ارزش گذای فرهنگ عمومی جامعه در عرصه بین الملل، می توان ابعاد مثبت و انسانی فرهنگ در جهان نشر داد. تولید کالاهای فرهنگی مانند عکس و فیلم در فضای مجازی، رصد و شناخت دائم فضای مجازی، مخاطب سنجی و واکنش سریع به رخ دادهای جهانی و داخلی از راه های اصلی مقابله با جنگ سایبری است.
سه شنبه ، ۲۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پایداری ملی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 102]