محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830966938
قهرمان های فیلم و سریال جای رستم را گرفتند/شاهنامه آخرش خوش نیست
واضح آرشیو وب فارسی:55 آنلاین: شاهنامه خوانان بویراحمدی و زاگرس نشین یکی پس از دیگری می میرند و آیین کهن شاهنامه خوانی در هفت خوان فراموشی روبه زوال می رود تا قهرمان های فیلم ها جای رستم و سهراب را بگیرند.55 آنلاین : ایلیاتی ها گرد اجاق آتش نشسته بودند. شعله های آتش زبانه می کشید و دود سفید کنده های بلوط در سیاهی شب می پیچید و ناپدید می شد. اما این صدای گرم «ملا فیض الله و ملا علی سینا» بود که به ایلیاتی ها گرما می بخشید. ملا علی سینا شاهنامه می خواند. قصه شغاد و رستم بود که با آواز حزینش روایت می کرد. آنجا که شغاد فریبکار، رستم را به شکارگاه برد و او و رخش را به درون چاهی پر از تیغ و نیزه انداخت. اشک از چشم ایلیاتی ها می جوشید، بر روی گونه ها می غلتید و در تاریکی شب گم می شد. رستم، قهرمان شاهنامه با نیرنگ برادر جان می سپارد و ایلیاتی ها همچون برادر مرده ای اشک می ریزند. زبانه های آتش کوتاه تر و کوتاه تر می شود تا جایی که آتش رو به خاموشی می رود. صدای شاهنامه خوان دیگر بالا نمی آید و شبی دیگر هم برای این جمع کوچک شاهنامه خوان می گذرد. مردمان سرزمین زاگرس به شاهنامه عشق می ورزند و پیوندی دیرینه با این کتاب اساطیری دارند. گویی این افسانه ها در این سرزمین رخ داده و آن اسطوره ها در این دیار زیسته اند. در میان کتاب های غیرمذهبی، شاهنامه تنها کتابی است که به وفور در عشایر دیده می شود و شاهنامه خوانی به عنوان یک آیین اصیل از گذشته تا کنون در بین مردم ایلات و عشایر استان، ساری و جاری بوده اگرچه هنوز به طور دقیق مشخص نیست شاهنامه چگونه وارد ایلات و عشایر شده است. پیوند دیرین عشایر زاگرس با شاهنامه نام هنر: شاهنامه خوانی قدمت: شش قرن شهر زادگاه هنر: زاییده زندگی عشایری است معرفی کوتاه هنر: شاهنامه خوانی آیین کهن موسیقایی در کهگیلویه و بویراحمد و دیگر استان های زاگرس نشین است. در این آیین اشعار شاهنامه با آواز توسط شاهنامه خوان خوانده روایت می شود. هنرمندان به نام این عرصه: علی بابا امیری، ملا علی سینا اقبال فر، محرابی، رضا پاکباز، سید طاهر ارشدی، فیض الله عارفی هنرمندان بازمانده: علی سینا اقبال فر، فیض الله عارفی، جمشید تیرزه وضعیت فعلی این هنر در استان: در حال فراموشی علل رکود و مهم ترین چالش های پیش روی احیا: گرایش مردم به تلویزیون و زندگی شهری ارائه راهکارهای حفظ و احیا: برگزاری محافل شاهنامه خوانی و تولید برنامه های شاهنامه خوانی در تلویزیون میرزا ابوالحسن حسینی اولین معلم عشایر کهگیلویه و بویراحمد به خبرنگار مهر می گوید: در بین مردم استان کهگیلویه و بویراحمد زیباترین و ارزنده ترین کتاب موردعلاقه، شاهنامه فردوسی بود و هیچ استانی به اندازه کهگیلویه و بویراحمد شاهنامه خوان خوب و باسواد نداشت. وی می افزاید: کسانی که در مکتب خانه ها باسواد می شدند، بالاترین امتیاز آن ها خواندن شاهنامه بود. البته در میان افراد بی سواد نیز کسانی پیدا می شدند که همه حکایت های شاهنامه را از حفظ بوده و به تمام وقایع شاهنامه و جنگ ها و شجاعت ها از آغاز تا فرجام آشنا بودند. این معلم پیشکسوت می گوید: دانش آموزان وقتی در مکتب باسواد می شدند همه به شاهنامه خوانی گرایش می یافتند، شاهنامه خوانی هم اعتبار بود و هم امتیازاتی داشت. به گزارش خبرنگار مهر ، در کهگیلویه و بویراحمد کمتر پیرمرد و پیرزنی است که شعری از شاهنامه را از بر نباشد و شخصیت های شاهنامه را نشناسد. از زمانی که به دنیا آمده اند، رستم، تهمینه، سهراب، اسفندیار، بیژن، منیژه، زال، گودرز و .. را می شناسند و با افسانه های آنان خو گرفته اند. در محفل ها و مجلس ها، بزم ها و سوگ ها که می نشینید بزرگان و ریش سفیدان، حتی آنان که بهره ای از سواد نبرده اند، برای تفهیم بهتر حرفشان شعری از شاهنامه می خوانند. حتی اغلب این ایلیاتی ها در تنهایی شان نیز شاهنامه را به آواز زمزمه می کنند. بر روی پوسترهای ترحیم و سنگ قبر بزرگان ایلات و طوایف شعری از شاهنامه درج شده است تا با آن شعر، بزرگی شخصیت متوفی را ترسیم کنند. شاید این روحیه سلحشوری، جنگاوری و آرمان خواهی عشایر بوده که از دیرباز عشق شاهنامه را در دل مردم این دیار کاشته است و شاید هم آن گونه که افسانه های محلی می گویند، این سرزمین، دیار اسطوره ها و افسانه ها بوده است. بسیاری باور دارند که برخی داستان های شاهنامه در کنار دنا رخ داده و برای اثبات این ادعای خود به نام هایی اشاره می کنند که هنوز به مناطقی از استان و دنا گفته می شود. نام هایی همچون تل خسرو، تل زال، سی سخت، گردنه بیژن، توف شاه، روستای مزدک، قلعه کهزاد، راه آسمانی، غار کی خسرو، برد شاه، چشمه بشو و ...که آن ها را به افسانه های شاهنامه پیوند می زنند. کهن سالان این دیار افسانه ای را روایت می کنند که سینه به سینه از گذشتگان نقل شده و به آنان رسیده است. افسانه ای که می تواند تنها دلیل نام های اسطوره ای برخی مناطق استان باشد. در حاشیه یک هنر؛روایت افسانه کی خسرو از دیروز تا امروز آنان معتقدند، «کی خسرو» پادشاه دادگستر ایران زمین به دشت کنونی یاسوج می رسد و به سربازانش دستور می دهد هرکدام توبره ای از خاک جمع کنند. او تلی از خاک می سازد که اکنون در جنوب یاسوج «تل خسرو» نام دارد. سپس بر فراز این تپه می رود و جانشین خود و پادشاه ایران زمین را تعیین می کند. پس ازآن به سوی دنا می رود.«کی خسرو» در دامنه دنا و سی سخت کنونی، در چشمه ای جوشان و بسیار پرآب و سرد که بومیان، امروز آن را چشمه «بشور» می نامند، خود را تطهیر می کند. سپس «کی خسرو» روی سنگ بزرگی در بالای این چشمه قرار می گیرد و آخرین نصایح خود را به سپاهیانش بازگو می کند. سنگی که اکنون به نام«برد شاه» معروف است. او از سپاهیانش می خواهد او را ترک کنند و بازگردند زیرا این سفری بی بازگشت برای او خواهد بود. بومیان بر این باورند که پس ازآن کی خسرو برای عبادت به سمت کوه دنا می رود و ازنظرها دور می شود، سی تن از پهلوانان باوفای ایرانی ازجمله بیژن، به دنبال یافتن او آخرین رمق خود را در گردنه کوه، جایی که امروز بنام گردنه «بیژن» جاودان مانده است، از دست می دهند و جان خود را فدای وفای به عهد و پیمان می کنند. به خاطر دلاوری و ازجان گذشتگی این سی پهلوان ایرانی دامنه های دنا را سی سخت می نامند . علاوه بر این طوایفی در این استان هم خود را از نسل شخصیت های شاهنامه می دانند و در میان لقب های ایلیاتی ها در کهگیلویه و بویراحمد، لقب «کی» به وفور دیده می شود و اسامی همچون کی خسرو، کی قباد، کی لهراسپ و ... بسیار وجود دارد . ایلیاتی ها به افراد بزرگ ایل لقب «کی» می دهند. همچنین در کتاب «منم تیمور جهانگشا» به ترجمه ذبیح الله منصوری، نوشته شده که تیمور هنگامی که می خواست با بویراحمدی ها نبرد کند درباره آن ها تحقیق کرد. وی می گوید که «بویرها خود را از نژاد جمشید جم می دانند». در این مورد در این اثر چنین می خوانیم «شاه منصور سلطان مظفری به زودی از ورود من آگاه شد و هزاران تن از عشایر بویر را برای مقابله با من فرستاد، طبق معمول قبل از جنگ با عشایر بویر درباره آن ها تحقیق کردم و دریافتم که قبایل بویر از فرزندان جمشیدند که به روایت شاهنامه هرگز در جنگ عقب نشینی نکرده اند». داشتن شاهنامه در دوران رضاشاه جرم بود شاید همین روحیه نشأت گرفته از شاهنامه، از مردمان کهگیلویه و بویراحمد انسان هایی شجاع و ظلم ستیز ساخته بود به طوری که هیچ گاه زیر بار ظلم و ستم حکومت های مرکزی نمی رفتند. نمونه آن جنگ های پی درپی عشایر استان با پهلوی ها بود که در دو جنگ بزرگ تنگ تامرادی در زمان رضاشاه و جنگ گجستان در زمان محمدرضاشاه، شکست سنگینی بر ارتش تا بن دندان مسلح پهلوی تحمیل کردند. یک پژوهشگر فرهنگ بومی در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: افراد مبارز علیه دولت رضاشاه همگی شاهنامه خوانان قهاری بودند . عطا طاهری بویراحمدی می افزاید: بر این اساس رضاشاه برای از بین بردن هویت و روحیه جنگجویی عشایر دستور داد کتاب شاهنامه را در ایلات و عشایر جمع آوری کنند. وی بیان می کند: در دوران رضاشاه داشتن این کتاب جرم بود و او علاوه بر جمع آوری شاهنامه دستور داد نام بسیاری از مناطق باستانی استان تغییر یابد و به عنوان مثال نام «دشت روم» به جهان آباد، «بازرنگ» به قوام آباد، «مزدک» به حبیب آباد تغییر یافت. میرزا ابوالحسن حسینی هم در این خصوص می گوید: این استان قهرمانان جنگی مهمی داشت که در دوران پهلوی اول و دوم یاغی بودند و علیه دولت مرکزی می جنگیدند. قهرمانانی همچون کی لهراسپ، میرغلوم و.... که شاهنامه خوانی می کردند و به رغم کم سوادی اشعار شاهنامه را حفظ بودند. ایلیاتی ها وقایع شاهنامه را به وقایع و جنگ های دوران خود مقایسه می کردند و هنگامی که جنگی رخ می داد همچون جنگ تنگ تامرادی، سمیرم، کله قندی، اولین فردی از عشایر که به این جنگ ها رفتند، شاهنامه خوانان بودند. شاهنامه خوانان با صدای بلند اشعار رزمی شاهنامه را می خواندند، مهترها کرنا و دهل می نواختند و جنگجوها بدون ترس می جنگیدند. شاهنامه خوانی در هفت خوان فراموشی به گزارش خبرنگار مهر ، شاهنامه خوانی، این آیین کهن ایلات و عشایر، امروزه در حال فراموشی است و شاهنامه خوانان یکی پس از دیگری از دنیا می روند و کسانی هم که باقی مانده اند دیگر رغبتی ندارند و یا عرصه ای برای شاهنامه خوانی آنان نیست. برخی شاهنامه خوانان به شهرها مهاجرت کرده و در زندگی شهری هضم شده اند و مجالی برای شاهنامه خوانی ندارند. روزبه روز شاهنامه خوانان کمتر و کمتر می شوند و بر این اساس شاهنامه خوانی با مرگ نسل قدیمی به فراموشی سپرده می شود. میرزا ابوالحسن می گوید: درگذشته و در فصول بیکاری شبی نبود که اهالی یک طایفه در کنار هم ننشینند و تا صبح شاهنامه خوانی نکنند. شاهنامه خوانان غیر از اشعار، حکایت ها را هم برای مردم تعریف می کردند و مردم شاهنامه را دوست داشتند. الآن خیلی از آن جماعت شهرنشین شده اند و همه می گویند گرفتاریم و ارتباطات بین مردم روزبه روز کمتر می شود. ملأ علی سینا روزگاری برای مردم دشت رز و روستاهای اطراف شاهنامه خوانی می کرد. پیش از او نیز پدرش شاهنامه می خواند و پس از مرگش ملأ علی سینا میراث دار او شد. بچه های روستا جومونگ را می شناسند اما رستم را نه هم ملأ علی سینا و هم پدر، هر دو بی سواد بودند و با شاهنامه خوانان، نوشتن را یاد گرفتند. نه تنها این دو که بسیاری از عشایر کهگیلویه و بویراحمد به عشق شاهنامه خوانی سواد آموختند. او می گوید: پدرش تنها گاوش را فروخت و کتاب شاهنامه خرید و بعد آن را به ملأ هدیه داد. دیگر مردان قدیم روستا هم از من تقاضای شاهنامه خوانی نمی کنند آن ها هم به جای شنیدن داستان های شاهنامه، سریال های کره ای می بینند. الآن همه بچه های روستا قهرمانان فیلم ها و سریال ها را می شناسند اما کسی رستم و سهراب و اسفندیار را نمی شناسد. من هم کتاب شاهنامه را در بقچه ای پیچیده و در گوشه ای گذاشته ام. به گزارش خبرنگار مهر ، طی سال های اخیر تعدادی از بازماندگان نسل قدیم شاهنامه خوان در گمنامی از دنیا رفته اند. کسانی که هرکدام گنجینه و سرمایه ای معنوی برای جامعه بودند. ملأ رضا پاک باز یکی از این شاهنامه خوانان بزرگ بود که در سی سخت زندگی می کرد. او یکی از اولین معلمان عشایر استان بوده و صدها پزشک، مهندس، معلم و .. را به جامعه استانی تحویل داد. ملأ رضا سال گذشته چشم از جهان فروبست و با مرگش این استان یکی از گوهرهای علم و ادب خود را از دست داد. ملأ طاهر ارشدی یکی دیگر از شاهنامه شناسان و شاهنامه خوانان بود. مردم روستای کریک خاطرات زیادی از او و شب هایی دارند که پای حکایت هایش می نشستند و ملأ طاهر از شاهنامه برای آنان می گفت. او نیز طی سال های اخیر از دنیا رفت. امیر قادر نعمتی یکی دیگر از شاهنامه خوانان بویراحمد بود که در سال های آخر عمرش کور شد و سال گذشته در گمنامی چشم از جهان فروبست. اما شاهنامه سند هویت ایرانی و اسلامی مردمان کشور است و به نظر می رسد با زوال شاهنامه خوانی شاهد زوال هویت ایرانی و اسلامی در جامعه باشیم. امروزه این هویت گریزی را می توان در پوشش، گفتار، رفتار، علایق و نگرش های جوانان و کمرنگ شدن ارزش های اخلاقی در جامعه که همواره در شاهنامه، گلستان، بوستان، مثنوی و .. بدان تأکید شده، دید. منبع : مهر
سه شنبه ، ۲۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: 55 آنلاین]
[مشاهده در: www.55online.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
گوناگون
پربازدیدترینها