واضح آرشیو وب فارسی:تیتر 20: به طور کلی کاشت گوجه فرنگی از اواخر قرن نوزدهم در خاورمیانه شروع شد و این گیاه از دو طریق وارد ایران شد، نخست از طریق ترکیه و ارمنستان و راه دوم از طریق سفرهای مکرر خاندان قاجار به اروپا و مخصوصاً فرانسه.تیتر20 – یحیی امیری - برای آگاهی از چگونگی ورود گوجه فرنگی به سبد غذایی ایرانی ها و این که ما از کی با این خوراکی خوش رنگ آشنا شدیم گشتی طولانی در تاریخ و پژوهش های کشاورزی زدیم سرانجام به این دو سند رسیدیم که به طور کلی کاشت گوجه فرنگی از اواخر قرن نوزدهم در خاورمیانه شروع شد و این گیاه از دو طریق وارد ایران شد، نخست از طریق ترکیه و ارمنستان و راه دوم از طریق سفرهای مکرر خاندان قاجار به اروپا و مخصوصاً فرانسه. سفرهای اشراف به اروپا گرچه به قصد تفریح و خوش گذرانی بود، اما بودند ایرانی های علاقه مند به عمران و آبادی و پیشرفت مردم سرزمین شان که در حین تفریحات کنجکاوی علمی هم داشته باشند و با هر چه نو و افتخارآور آشنا می شوند و در طول سفر از آن لذت می برند دستاوردی هم به عنوان سوغاتی برای هموطنانشان بیاورند. باغ فردوس اولین بوته زار گوجه فرنگی تا عصر قاجاریه گوجه فرنگی در ایران ناشناخته بود، برای نخستین بار در سال 1300 هجری قمری دوست محمدخان معیر الممالک تخم این گیاه را در پاکتی گذاشت و از فرنگ به ایران آورد و برای تجربه اول در زمین های باغ فردوس کاشته شد. شرح این این واقعه را دوستعلی خان معیرالممالک فرزند دوست محمد خان معیرالممالک در کتاب رجال عصر ناصری چنین نوشته است: عبدالصمد میرزا عزالدوله برادر ناصرالدینشاه هر تابستان یک بار از عمارت ییلاقی خود به دیدن پدرم به باغ فردوس می آمد ] باغ فردوس نزدیکی های میدان تجریش است که حالا موزه سینما در یکی از عمارت های آن بنا شده و محل تردد بسیاری از هنردوستان و مخصوصاً شیفتگان سینما شده است[ در آن زمان گوجه فرنگی را در ایران نمی شناختد و در غذاها از آن بهره نمی بردند. پدرم که در سال 1303 تا 1300 هجری قمری در اروپا می زیست مقداری تخم سبزی های جدید و ناشناخته در ایران از جمله تخم گوجه فرنگی که خیلی سبک و کم وزن است به ایران فرستاد و در نامه ای جداگانه همراه پاکت این بذر، سفارش کرده بود که چگونه و چه زمانی از سال آن را در زمین بکارند و چگونه آب بدهند تا بوته شود، رشد کند و میوه بدهند. مخصوصاً تأکید کرد که در ازدیاد آن بکوشند و بوته زاری وسیع بسازند. ترس از خوردن گوجه فرنگی بنا به رسم هرساله شاهزاده عزالدوله به باغ فردوس آمده بود و ضمن گردش در باغ، چشمش به بوته گوجه فرنگی افتاد و میوه خوش رنگ آن توجهش را جلب کرد ولی وقتی فهمید کسی آن را نمی خورد و ترس از مسمومیت وجود دارد بسیار تعجب کرد. به باغبان گفت مقداری از آن چیده به عمارت بیاورد، آنگاه با کمال شعف به نزد مادرم آمد مدتی به تعریف و تمجید از این سبزی پرداخت. آشپز را خواسته به او دستور داد که آب آن را گرفته در چند خوراک مناسب که برای ناهار همان روز تهیه شده بود به مقدار محدود به کاربرد. در سر سفره اول او به غذای سفارشی خود دست برد و با لذت خورد و دیگران را نیز به خوردن این معجون جدید تشویق و ترغیب کرد. حضار تا آن روز از خوردن گوجه فرنگی خودداری می کردند وقتی دیدند شاهزاده از آن خورده و چیزیش نشده تردیدشان از بابت مسمومیت احتمالی از بین رفت و پس از چند دقیقه زمزمه تحسین و تمجید در اطراف سفره بلند شد و همگی دانستند خوردن این خوراکی جدید ترس ندارد و به هر طبع و با هر ذائقه ای خوش می آید، فردای آن روز از تفت داده آن روی آتش ذغال خوردند و بیشتر خوششان آمد و دانستند این بهترین مکمل غذای کبابی است. اصلیتش از کجاست؟ یک روایت می گوید تهرانی ها تا مدت ها به گوجه فرنگی می گفتند (بادمجان ارمنی) چون از ارمنستان به ایران آمده بود مردم هنوز از نامگذاری آن هم بی خبر بودند، کمی بعد که خبر از سوغاتی فرنگ پخش شد نام آن را گوجه فرنگی گذاشتند همان نامی که ماندگار شد و همه این میوه را به نام گوجه فرنگی می شناسند. اما برخلاف گمان زنی اولیه که از ارمنستان آمده و کمی بعدتر به عنوان سوغاتی فرنگ، گوجه فرنگی نامیده شد زادگاه اصلی آن به نوشته ویکی پدیا (دانشنامه آزاد) آمریکای جنوبی و مرکزی است. «میوه ای سرخ رنگ، گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی است که طی دوره استعماری اسپانیا به سایر نقاط جهان منتقل شد. انواع مختلف این گیاه در سراسر جهان پرورش داده می شود و سرشار از ویتامین C و لیکوتن است. در علم گیاه شناسی یک میوه تلقی می شود ولی اغلب مردم جهان به عنوان تره بار می شناسند. به علت اهمیت اقتصادی موضوع تحقیق پرسش های بسیاری قرار دارد و در علم ژنتیک از آن به عنوان گیاه الگو شناخته می شود. این گیاه در سال 1990 به تولید نخستین تراریخته مجاز برای مصرف خوراکی و تجارت در ایالات متحده آمریکا انجامید.» 7500 رقم گوجه فرنگی میوه ای که در آغاز با تردید و ترس مورد استفاده ایرانی ها قرار گرفت، به زودی از ارقام مهم تنوع غذایی قرار گرفت. تازه خوری و خام خواری آن در اوایل دهه 20 و با تقلید از سربازان آمریکایی رایج شد، سالاد گوجه فرنگی امروزه بسیار رایج است، مستندات تاریخی برگرفته از خاطرات رجال حاکی است که در اواخر قارجاریه مردم به عنوان چاشنی غذاها، مخصوصاً خورش هایی که سبزی از ترکیبات آن بود پخته می شود، کباب خورها از اولین بهره مندان به سیخ کشیدن گوجه فرنگی بودند. ارقام اولیه صیفی کاری گوجه فرنگی های ریز و به اصطلاح آلبالویی بود که کار سیخ زدن آن سهل و آسان انجام می گرفت. به مرور زمان کارشناسان کشاورزی اقلام دیگری وارد کردند، با آمدن گوجه فرنگی های گوشتی رُب سازی رواج یافت. در ویکی پدیا از تولید 7500 رقم گوجه فرنگی در دنیا خبر آمده که در ایران گرچه آمار دقیق و قابل اعتمادی از این اقلام وجود ندارد ولی در گزارش بعضی از پژوهشگران امور کشاورزی تا حدود 30 نوع آن که در نواحی مختلف کاشت می شود تأیید شده است. از آنجا که میوه ای سریع الفساد است نگهداری آن در زمان های طولانی امکان ندارد. در نقاط گرمسیر برای بهره وری بیشتر در طول سال روش پختن و جوشاندن آن به زودی رایج شد. برای این کار، کاشت گوجه های گوشتی رواج پیدا کرد و از شیوه سنتی وارد مرحله تولید صنعتی گردید. منبع:ماهنامه اقتصاد سبز
یکشنبه ، ۱۸بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تیتر 20]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]