محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830073836
بررسی فقهی ایجاد نیاز کاذب با تأکید بر آثار اجتماعی آن -بخش اول آثار اجتماعی- فرهنگی ایجاد نیاز کاذب
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: بررسی فقهی ایجاد نیاز کاذب با تأکید بر آثار اجتماعی آن -بخش اول
آثار اجتماعی- فرهنگی ایجاد نیاز کاذب
بالا بردن تنوعات محصولی و تبلیغات مکرر و القای ارزش های مادی گرایانه و غربی و...، در شکل گیری آثار منفی اجتماعی- فرهنگی مستند به ایجاد نیاز کاذب، نقش بسیار مؤثر تری با توجه به محوریت پارادایم تجربی و رفتاری در بروز ایجاد نیاز کاذب دارد.
چکیده ایجاد نیاز کاذب از دستاوردهای اجتماعی- فرهنگی غیراخلاقی شرکت های تجاری در عرصه صنعت تبلیغات بازرگانی است. ازآنجاکه شناخت نیازها و خواسته های مردم برای راهبردی کردن شگردهای تبلیغات و ایجاد تقاضا، از اصول اساسی تبلیغات تجاری در عرصة رقابت است، بنابراین اغلب بستری را فراهم می سازد که شرکت ها اخلاق، فرهنگ، ارزش ها و روح ساده زیستی افراد جامعه را در رسیدن به اهداف اقتصادی خود مد نظر قرار دهند. لذا بایسته است ابعاد مختلف این دستاوردِ بازاریابی عصر حاضر از نظر فقه اسلامی در قالب پژوهشی درخور، تحلیل و بررسی شود. پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی این مسئله را کانون بحث و بررسی قرار داده، ضمن واکاوی صحیح از مفهوم ایجاد نیاز کاذب و جایگاه شناسی آن در پارادایم های رفتار مصرف کننده در بازاریابی و آثار اجتماعی- فرهنگی آن، به بررسی و استخراج ملاک های محوری فقه اسلامی با توجه به فتاوای مراجع عظام و احادیث معصومان علیهم السلام بپردازد. یافته های پژوهش بر این اصل مهم مبتنی شد که بالا بردن تنوعات محصولی و تبلیغات مکرر و القای ارزش های مادی گرایانه و غربی و...، در شکل گیری آثار منفی اجتماعی- فرهنگی مستند به ایجاد نیاز کاذب، نقش بسیار مؤثر تری با توجه به محوریت پارادایم تجربی و رفتاری در بروز ایجاد نیاز کاذب دارد و صرف تبلیغ کالاهای تجملاتی بدون تخطی از ملاک های فقه اسلامی- با توجه به محوریت پارادایم تصمیم گیری و نسبیت حوایج مردم- تأثیر چندانی در بروز پدیده های منفی اجتماعی و فرهنگی ندارد. کلیدواژه ها: تبلیغات تجاری، ایجاد نیاز کاذب، آثار اجتماعی، فقه اسلامی. مقدمه ایجاد نیاز کاذب از امور بسیار مهمی است که امروزه در امر بازاریابی شرکت های تجاری و تبلیغات بازرگانی همواره کانون توجه قرار می گیرد. تبلیغات بازرگانی، حتی به مفهوم جدید آن، پدیده ای با قدمت و عمری طولانی است و به موازات افزایش حجم و تنوع و نیز اندازة نفوذ و تأثیر آن، بر شمار مخالفان آن افزوده شده است. مخالفان که بیشتر دغدغه و خاستگاه فرهنگی دارند، بر این باورند که تبلیغات بازرگانی تأثیری ناخودآگاه و نامحسوس، اما عمیق، بر باورها، عادت ها، آرزوها و آداب و رسوم شهروندان باقی می گذارد. تبلیغات مردم را تنوع طلب، جویای رفاه و مصرف گرا می کند. با ورود کالاهای جدید، به ویژه خارجی، نوع زندگی و مطالبات مردم تغییر می کند و رؤیاها و اهداف آنان عوض می شود. واتسون و هیل در «فرهنگ مطالعات ارتباطی و رسانه ای» ذیل مدخل تبلیغات گفته اند: «اگر تبلیغات، منحصر به فروش محصولات و کالاها باشد، انتقادهای زیادی را موجب نمی شود؛ اما واقعیت این است که تبلیغات، فروش تصورات، رؤیاها و شیوه های آرمانی زندگی را نیز در بر می گیرد» (حسینی پاکدهی، 1387، ص121). دقیقاً به همین دلیل است که قدرت های بزرگ سیاسی و اقتصادی می کوشند تا از طریق تبلیغات، عادت ها و رفتارهای ملت ها را، آن گونه که می خواهند، دگرگون سازند و به طور نامحسوس فرهنگ خود را بر آنان تحمیل کنند (اسماعیلی، 1386). برخی نیز بر این باورند که هدف تجارت، انجام فعالیت به منظور کسب سود و دستیابی به نفع شخصی است و ماهیت اخلاق، دستیابی جوامع انسانی به خیر و سعادت است. این دیدگاه اخلاق و تجارت را دو مقولة ناسازگار با یکدیگر به شمار می آورد و معتقد است صداقت محض در تبلیغ کالا مانع تقاضا و سود و ارتقای مؤسسات تولیدی می شود و این روند موجب جایگزینی تولیدات داخلی با تولیدات خارجی می گردد (سلطانی، 1384، ص68). عده ای دیگر با برشماری آثار منفی عملیات تبلیغاتی شرکت هایی که بر اثر فریب و عدم احترام به حقوق مصرف کنندگان، موجب بی اعتمادی مشتریان به آن شرکت ها و کاهش روند تقاضا از سوی مصرف کنندگان و در نتیجه ورشکستگی آن شرکت ها شده اند، صداقت را اصلی اساسی در شکل گیری اعتماد مصرف کنندگان به شرکت ها می دانند و معتقدند که این امر به نوبه خود در نهایت رشد و توسعة بلند مدت مؤسسات تولیدی را در پی دارد (هولم، 2008). مسئلة رعایت حق الناس و اهمیت آن از دیدگاه شرع و عدم توسل به خدعه و نیرنگ در حوزة معاملات بازرگانی، مسئله ای نیست که بر کسی مخفی باشد یا نیاز به توضیح داشته باشد. دربارة تبلیغات بازرگانی در برخی از آثار نویسندگان مطالبی آمده است؛ از جمله کتاب گذرگاه های تبلیغات بازرگانی نوشته باهنر و همکاران (1388) که دارای دو بخش اصلی و 7 فصل است. نویسندگان در فصل دوم این کتاب، با عنوان «تبلیغات بازرگانی در گذرگاه نقد»، به نقد پیامدهای تبلیغات بازرگانی در شکل امروزی آن پرداخته و نقش آن را در دامن زدن به مصرف افسار گسیخته و ایجاد نیازهای کاذب برای جامعه نقد کرده اند. نیز در کتاب تبلیغات بازرگانی؛ آثار، وضعیت حقوقی و بایسته های قانون گذاری نوشتة اسماعیلی (1386)، پس از ذکر پیشینه و آثار مختلف تبلیغات بازرگانی، به تبیین وضعیت آن در حقوق ایران همت گمارده شده و سپس ضمن اشاره به دلایل و ضرورت قانون گذاری در این حوزه و بایسته های تدوین قانون کارآمد، متن مقررات در این عرصه ارائه گشته است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که نظر و رویکرد فقه اسلامی با توجه به کارکرد آن در تحدید احکام شرعی دربارة ایجاد نیاز کاذب، با توجه به پیامدهای اجتماعی و فرهنگی زیان باری که بر جامعه می گذارد، چیست؟ 1. مفهوم شناسی ·1-1. ایجاد ایجاد از باب افعال و به معنای به وجود آوردن است. به طورکلی سه معنا را می توان برای «ایجاد» در نظر گرفت: الف) تسبیب (به دلالت مطابقی): در مورد «سبب» گفته شده، هر چیز که از وجودش وجود دیگری لازم نیاید، ولی از عدم آن عدم دیگری لازم بیاید، «سبب» است. در مقابل آن «علت» بدین معناست که هر گاه رابطة بین دو چیز به گونه ای باشد که از وجود یکی، وجود دیگری و از عدم یکی، عدم دیگری لازم بیاید، آن «یکی» را علت تامة دیگری می گویند. پس علت تامه و سبب با وجود مشابهت، دو چیز متفاوت اند (تعریف بعضی فقها از سبب در باب غصب با آنچه در باب دیات آمده متفاوت است) (نجفی، 1404ق، ج 37، ص46). در تسبیب (در مقابل اتلاف)، عمل شخص مستقیماً و مباشرتاً مال دیگری را از بین نمی برد، بلکه رابطة بین عمل شخص و تلف مال به این گونه است که اگر آن عمل واقع نشود، تلف مال نیز اتفاق نمی افتد (شهید ثانی، 1419ق، ج 2، ص494). شایسته نیست منظور از ایجاد، تسبیب و به طریق اولی علت باشد؛ زیرا فرض مسئله آن است که هیچ گونه ضرری در خود اشیا و کالای تبلیغی وجود ندارد تا موجب اتلاف یا خسارتی برای مصرف کنندگان گردد یا تبلیغ آن ممنوع باشد. ایجاد نیاز در معنای مزبور به معنای به وجود آوردن و تحمیل کردن فقر یا حاجتی بر شخص یا اشخاص حقیقی و حقوقی است- خواه ارادی باشد و خواه غیرارادی؛ و خواه موجب ایجاد وابستگی شخص متضرر به وی گردد یا به غیر او. برای مثال یک شرکت خصوصی با تهیة ویروس رایانه ای و سرایت دادن آن به سیستم های کاربران دیگر، آنان را نیازمند به خرید ضدویروس های تولیدی خود می سازد؛ لکن بر اساس شروط تسبیب، حصول برخی آثار منفی اجتماعی، مستند به متعلقاتِ افعال خود مصرف کنندگان است. لذا مقتضی برای استناد و شمولیت قاعده منتفی است. ب) اغوا و فریب (به دلالت تضمنی): بدین معنا که در تبلیغ یک کالا از طریق ایجاد نیاز کاذب موجب فریب مشتری شود. بدیهی است چنین فرضی از موضوع خارج است؛ زیرا فرض مسئله این است که هیچ گونه دروغ و امر غیرواقعی در تبلیغ محصول ارائه نشده تا متضمن تدلیس و اغوا شود و شکل گیری احساس نیاز در مصرف کننده در اثر تبلیغات واقعی کالاهای غیرضروری و محرک های محیطی و شخصی بوده است و این به معنای فریب خوردن مشتری نیست. ج) تحریک و تشویق (به دلالت التزامی): بدین معنا که به وسیلة تحریک و تشویق که از لوازم تبلیغات است، اشتیاق و نیرو و احساس نیازی در مشتری ایجاد شود تا برای خرید کالا اقدام کند. شایسته است منظور از ایجاد، این معنا باشد. بنابراین ایجاد در فرایند مذکور به معنای به وجود آوردن احساس نیاز در مخاطبان آگهی بر اثر محرک ها و فنون تبلیغاتی و عوامل تأثیرگذار دیگر به منظور ایجاد تقاضاست. ·2-1. نیاز واژة «نیاز» (Requirement) در لغت مرادف با «انگیزه»، «خواست»، «تمایل» و «آرزو» می باشد و در اصطلاح علم بازاریابی به معنای هر نوع محرومیت احساس شده ای است که در فرد ایجاد تنش می کند (روستا، و همکاران، 1387، ص7). الکساندر ماری در تعریف نیاز می گوید: منظور از نیاز به وجود آمدن نیرویی است که از ذهنیات و ادراکات آدمی سرچشمه می گیرد و اندیشه و عمل را چنان تنظیم می کند که فرد به انجام رفتاری می پردازد تا وضع نامطلوب را در جهتی معین تغییر دهد و حالت نارضایتی را به رضایت و ارضای نیاز تبدیل کند (گروهی از اساتید، 1370، ص10). نیازها در نهاد همه انسان ها مشترک و ثابت است و از شخصی به شخص دیگری متفاوت نیست، مانند تشنگی و گرسنگی؛ ولی هنگامی که این نیازها در جهت تأمین هدف هایی خاص قرار گیرند که فرد بتواند بدان وسیله نیازی را تأمین کند، آنها تبدیل به «خواست» (want) می شوند (روستا و همکاران، 1387، ص7). «خواستة» افراد شکلی از نیازهای آدمی است که تحت تأثیر فرهنگ و شخصیت افراد به وجود می آید و بر حسب امکانات جامعه متحول می شود و به توسعة جامعه کمک می کند. مردم دارای خواسته هایی نامحدودند، اما در برابر منابعی محدود قرار دارند. خواسته ها وقتی با قدرت خرید مردم همراه باشند، تبدیل به «تقاضا» می شوند (کالتر و آرمسترانگ، 1389، ج 1، ص59). واژة «نیاز» در علم فقه معادل کلمة «حاجت» است (قرشی، 1412ق، ج 2، ص191). حاجت اسم مصدر به معنای محتاج الیه و خواسته است و مصدر آن از «حوج» می آید (ابن منظور، 1414ق، ج 2، ص242). نیاز در این حوزه از علم مفهوم روشنی دارد. وقتی گفته می شود کسی به چیزی نیاز دارد، یعنی برای او مشکلی پیش آمده که برای حل آن، به آن چیز محتاج شده است و اگر آن را به دست نیاورد در نتیجه، توابع نامطلوب آن و حرج و مشقت دامن گیرش خواهد شد (نجفى، 1404ق، ج 29، ص88). البته در متون فقهی حاجت در معنای ضرورت هم به کار رفته است؛ لیکن حاجت اعم از آن است؛ زیرا ضرورت مرتبه شدید حاجت است (همان). با توجه به تعریفی که از نیاز ارائه کردیم مشخص شد که نیاز در علم بازاریابی مقوله ای است ثابت و پایدار که در نهاد انسان ها مشترک و لایتغیر است. بنابراین نیاز پیش از بازاریاب وجود دارد و عملیات بازاریابی (فرایند ایجاد نیاز کاذب) همگام با دیگر عوامل اجتماعی بر روی خواسته های مشتریان (که شکل برآورده ساختن نیازها هستند و قابل تصرف و تغیرند) اعمال می شود (کالتر و آرمسترانگ، 1389، ص12). از این رو مقصود از نیاز در فرایند ایجاد نیاز، معادل خواسته در علم بازاریابی و حاجت مصطلح در فقه و حقوق است. ·3-1. کاذب وجه «کاذب» را به دو طریق می توان معنا کرد: یا کاذب بودن به معنای عدم مشروعیت شرعی (که در فرهنگ اسلامی با عنوان «هوا و هوس» از آن تعبیر می شود)؛ مثل تبلیغ مشروبات الکلی، یا کاذب بودن طبق مقصود این پژوهش؛ یعنی عدم احتیاج واقعی به یک کالا. کاذب بودن نیاز در معنای مذکور (نیاز کاذب) به این معناست که با توجه به اینکه مشتری به موضوع آگهی و کالای تبلیغی نیاز ندارد، بر اثر تبلیغات گسترده و تکرار مداوم آگهی و یا عوامل تأثیرگذار دیگر، آثار نیاز به آن کالا در وی پدید آمده است. به عبارت دیگر، منظور خواسته هایی است که «حاجت» نباشند و صرفاً جنبة تجملی و تشریفاتی داشته باشند. در واقع اگر تجمل را به معنای زیبا جلوه کردن و مرتب و منظم بودن و رافع نیازهای زندگی در نظر بگیریم، در روایات مدح و ستایش شده و یکی از خصلت های مؤمنان معرفی گشته است. از جمله امام صادق علیه السلام در این باره می فرماید: «خداوند زیبایی و خودآرایی را دوست دارد و از فقر و تظاهر به فقر بیزار است» (طوسی، 1414ق، ص275 و 526)؛ اما مقصود از تجملات در بررسی ایجاد نیاز کاذب؛ معنای دوم و مذموم آن است که مترادف با اسراف و مخالف زهد اسلامی است؛ ولی بازاریاب از طریق عملیات تبلیغ، میل و انگیزه ای را در مشتری به وجود آورده تا اقدام به خرید کالا کند (روستا و همکاران، 1387، ص135). 2. آثار اجتماعی- فرهنگی ایجاد نیاز کاذب در همة شرایط اقتصادی، درک تأثیر توأمان «مصرف کننده» و «محیط» بر یکدیگر از اهمیتی دوچندان برخوردار است؛ زیرا تغییر در الگوهای هزینه می تواند بر اقتصاد هر جامعه ای مؤثر باشد. در این میان دقت در عملکرد نیاز (خواه واقعی و خواه کاذب) با توجه به تعریفی که از آن کردیم، ذهن را بر وجود وجه اشتراک بین هر دو نیاز که اساسی ترین رکن آنهاست رهنمون می شود که می توان گفت منشأ اصلی آثار فرهنگی و اجتماعی است، و آن در وهلة نخست، «شکل گیری احساس محرومیت» در وجود مخاطب آگهی است. این عامل را می توان در نتیجة کنش یا واکنش های رفتاری مصرف کنندگان در برابر عملیات بازاریابی و در رأس آنها سازوکار ایجاد نیاز کاذب دانست. به طور کلی سه پارادایم (الگو) در نتیجة ثمربخشی ایجاد نیاز کاذب و شکل گیری احساس محرومیت بر روی چارچوب های فکری رفتار مصرف کننده (که آگاهی از آن، به یافتن عوامل مؤثر در رفتار اکتسابی آنان کمک شایانی می کند) جایگاه اساسی دارند: ·الف) پارادایم تصمیم گیری در چهل سال اخیر، بخشی از پژوهشگران معتقد بوده اند بیشتر رفتار و تصمیم های مصرف کنندگان مبتنی بر عقلانیت بوده و آنها طی فرایندی سلسله مراتبی، به وجود مسئله ای(نیازی) پی می برند و در طی این فرایند در پی حل منطقی آن مسئله یا رفع آن نیاز از طریق خواستة مشخص خود هستند. این فرایند شامل شناخت نیاز، جست وجو و کسب اطلاعات، ارزیابی نشان های تجاری، خرید و رفتار پس از خرید است (سعادت، 1390، ص92). ·ب) پارادایم تجربی از اوایل دهة هشتاد میلادی، شماری از پژوهشگران به این عقیده رسیدند که بیشتر خریدهای مصرف کنندگان صرفاً برای سرگرمی، هیجان ها، عواطف و احساسات انجام می شود. خریدهای مصرف کنندگان بر اساس این دیدگاه بر سه نوع است: الف) خریدهای تفننی: در این حالت، مصرف کننده بدون قصد و برنامة قبلی خرید می کند؛ ب) خریدهای تنوع طلبانه: در این وضع، خرید نه از روی نارضایتی، بلکه صرفاً برای دوری از احساس یک نواختی است؛ ج) خریدهای اعتیادگونه یا مزمن: در این نوع خرید، مصرف کننده براساس عادت و به صورت بیمارگونه و به طور پیوسته دست به خرید محصول یا برند ویژه ای می زند (همان، ص93). ·ج) پارادایم های رفتاری باور پژوهشگران معتقد به این چارچوب فکری این است که نیروهای قوی محیطی (و به طور ویژه صنعت تبلیغات)، مصرف کننده را به سمتی سوق می دهند که او بدون توجه به احساسات درونی و همچنین باورهای قوی از پیش ساخته، خرید می کند. به عبارتی او از طریق فرایند عقلایی تصمیم گیری نمی کند، بلکه خریدهای او متأثر از نیروهای قوی محیطی شامل تبلیغات، هنجارهای فرهنگی- اجتماعی یا فشارهای اقتصادی هستند (همان). تأثیرگذاری این پارادایم به ویژه در وضعیت کنونی جامعه ایران که جمعیت جوان آن از 16 درصد جمعیت کل در ابتدای دهة هشتاد شمسی، به بیش از 23 درصد در ابتدای دهة نود رسیده است، محسوس تر می شود؛ از این رو چه بسا بیشتر خریدهای مصرفی افراد و خانوارها در کشور، متکی به «چارچوب فکری یا پارادایم تجربی» و «پارادایم تأثیر رفتاری» باشد (حیدرزاده، 1390، ص70). بدیهی است ایجاد نیاز کاذب بیش از هر چیز دیگر متکی به تصاویری است که در جریان تبلیغ آگهی در معرض دید اقشار مختلف جامعه (به ویژه کودک و نوجوان و جوان) با سبک های کاملاً متفاوت زندگی ارائه می شود. در ادامه آثار ایجاد نیاز کاذب بر جامعه که در نتیجة پارادایم رفتاری و توصیفی پدید می آیند ارزیابی کنیم. ·1-2. رواج هوس و مد همچنان که گذشت به وجود آمدن نیاز کاذب در جامعه موجب احساس محرومیت و احساس شکاف طبقاتی و تبعیض اجتماعی در میان افرادی می شود که خود را به دلیل ناتوانی در برآوردن آن نیازها، محروم می بینند. این امر رواج هوس و مدگرایی در جامعه را به دنبال خواهد داشت (مولانا، 1380، ص66). احساس محرومیت به وجود آمده موجب عقده های روانی در افراد محروم می شود و در شخصیت و ایمان فرد اختلال ایجاد می کند. در روایتی آمده است: «به دارایی دنیاپرستان ننگرید؛ چرا که درخشش اموال آنها نور ایمان شما را می برد» (کاشانی، 1361، ج 7، ص328). در این صورت شخص سرخورده برای حفظ شخصیت خود به ابزارهایی متوسل می شود که در روان شناسی از آن به سازوکارهای روانی یا دفاعی یاد می شود که از جملة آنها «جبران» است. در این واکنش روانی، فرد دچار اختلاف، می کوشد برای سرپوش گذاردن بر ناکامی ها و عقده های متراکم خود به عملی دست بزند که او را در اجتماع مطرح سازد. یکی از این اعمال، روی آوردن به مدگرایی است. گفتنی است که بسیاری از مردم که پایگاه اجتماعی را در مدگرایی دنبال می کنند، اگر به کالای جدیدی که تبلیغ می شود دست نیابند، دست کم به آن تظاهر می کنند (مک براید، 1375، ص198). ·2-2. بروز جرایم اجتماعی تبلیغات تجاری از طریق القای نیازها و خواسته های کاذب و تجملی، موجب احساس ناامیدی و شکست در زندگی افرادی می شود که از توان خرید کمتری نسبت به قشر مرفه برخوردارند. این امر منشأ بروز بسیاری از جرایم اجتماعی خواهد بود. گفتنی است که بارزترین جلوة این حرمان و محرومیت را باید در جوامع روستایی و طبقات محروم شهری سراغ گرفت که به لطف گسترش رسانه ها از لحاظ دسترس به تبلیغات تجاری با طبقات مرفه شهری برابری می کنند اما هیچ گاه از توان خرید قابل مقایسه ای با آنها برخوردار نیستند (اربابی، 1350، ص78). ·3-2. تعریف کاذب منزلت و پایگاه اجتماعی افراد مهم ترین ویژگی اجتماعی تبلیغات که نقطه اساسی نقد آن نیز به شمار می رود، دخالت آن در تعریف کاذب منزلت و پایگاه اجتماعی افراد و در نهایت ایجاد سلسله مراتب اجتماعی جدیدی است که در آن قهرمانان ورزشی و هنرپیشگان به مراتب بالاتر از اندیشه ورزان و زحمت کشان جامعه قرار می گیرند (باهنر و همایون، 1388، ص96). ·4-2. تغییر دادن گروه های مرجع گروه های مرجع، کسانی هستند که به گونه ای بر ارزش ها و تلقی ها و رفتار دیگران اثر می گذارند. این گروه الزاماً چهره های شناخته شده و مشهور نیستند و گاهی یک فرد شیک پوش، خوش بیان، خوش رفتار و شایسته نیز ممکن است الگو یا مرجع قرار گیرد (روستا و همکاران، 1387، ص120). تبلیغات بازرگانی با بهره گیری از چهره های مشهور سینمایی، ورزشی، موسیقی یا سیاسی و همچنین ارائة محصول به وسیلة افراد خوش پوش و خوش چهره، گروه های مرجع مردم را تغییر می دهند و این افراد را به منزلة گروه های مرجع معرفی می کنند. اگر در گذشته روحانیون مذهبی، انقلابیون، سیاست مدران و اهالی فرهنگ بر ارزش ها و رفتار و باور مردم اثرگذار بودند، امروزه به واسطة تبلیغات، افرادی دیگر، یعنی همان چهره های مشهور که بسیاری از آنها کمترین صلاحیت لازم را برای الگوشدن ندارند، به الگوی مردم تبدیل می شوند (سلطانی، 1384، ص96). ·5-2. اثرگذاری بر سبک زندگی سبک زندگی، حالت زندگی فرد است و با طبقة اقتصادی- اجتماعی فرد ارتباطی تنگاتنگ دارد و در نهایت هویت اجتماعی او را می آفریند. به بیان دیگر، سبک زندگی، شیوة زندگی افراد و گروه های مختلف اجتماعی یک جامعه است. افراد هر جامعه ای در پذیرش هر سبکی از زندگی با پیروی از الگوهای رفتاری، باورها یا هنجارهای ارزشی اجتماعی یا انتخاب نمادهای فرهنگی خاص عمل می کنند. از سوی دیگر، سبکهای زندگی به طور معمول بر مبنای سازمان اجتماعی مصرف شکل می گیرد و بر نگرشهای هنجاری مرتبط با مصرف تأکید دارد (حسینی پاکدهی، 1387، ص129). منابع ابراهیمی هرستانی، احمد، 1391، اسراف؛ نیاز کاذب، خبرگزاری فارس ـ حوزه دین پژوهی،http: www.farsnews.com. اربابی، علی محمد، 1350، تبلیغات تجاری، تهران، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی. اسماعیلی، محسن، 1386، تبلیغات بازرگانی آثار وضعیت حقوقی و بایسته های قانون گذاری، تهران، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی. باهنر، ناصر و محمدهادی همایون، 1388، گذرگاه های تبلیغات بازرگانی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات. بروجردی علوی، مهدخت، 1377، بررسی ساختاری و محتوایی پیام های بازرگانی تلویزیون تحلیل محتوای آگهی های تبلیغاتی پنج شبکه سیما در یک روز، در: مجموعه مقاله ها نخستین همایش و نمایشگاه صنعت تبلیغات ایران، به اهتمام کورش اسعدی بیگی، تهران، اداره کل تبلیغات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. بودریار- ژان، 1389، جامعه مصرفی: اسطوره ها و ساختارها، ترجمة پیروز ایزدی، چ دوم، تهران، ثالث. حر عاملى، محمد بن حسن، 1409ق، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام. حسینی پاکدهی، علیرضا، 1387، تبلیغات تجاری و ارزش های فرهنگی، در: مجموعه مقالات اولین همایش صنعت تبلیغات، تهران. حیدرزاده، کامبیز، 1390، جایگاه رفتار مصرف کننده در صنعت تبلیغات، در: مجموعه مقالات چهارمین همایش صنعت تبلیغات ایران، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. روستا، احمد و همکاران، 1387، مدیریت بازاریابی، چ سیزدهم، تهران، سمت. سعادت، اسفندیار، 1390، مدیریت منابع انسانی، تهران، سمت. سلطانی، مرتضی، 1384، اخلاق تبلیغات بازرگانی، تهران، مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما. صدوق، محمد بن على، 1409ق، من لا یحضره الفقیه، ترجمة علی اکبر غفارى و همکاران، تهران، صدوق. طاهرى، حبیب الله، 1418ق، حقوق مدنى، چ دوم، قم، جامعه مدرسین. طوسى، محمدبن حسن، 1414ق، الأمالی، قم، دار الثقافة. ـــــ ، 1407ق، الخلاف، قم، جامعه مدرسین. عاملى، زین الدین بن على (شهیدثانى)، 1410ق، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، مکتبة الداوری. قرشى، سیدعلى اکبر، 1412ق، قاموس قرآن، چ ششم، تهران، دار الکتب الإسلامیة. کاتوزیان، ناصر، 1371، اعمال حقوقی، قرارداد، چ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار. کاشانی، ملامحسن، 1361، المحجة البیضاء، تصحیح: علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین. کالتر، فیلیپ و گری آرمسترانگ، 1389، اصول بازاریابی، ترجمة مهدی زارع، تهران، مهرجرد. کلینی، محمد بن یعقوب، 1388، اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه. گروهی از اساتید، 1370، مقاله هایی درباره مبانی رفتار سازمانی و انگیزش، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی. محقق داماد، مصطفی، 1386ق، قواعد فقه (بخش جزایی)، چ هشتم، تهران، مرکز نشر علوم انسانی. مصفا، سیامک، 1384، «آگهی بازرگانی و خلأ های قانونی تبلیغات»، عصر تبلیغات و بازاریابی، ش 9. مظفر، محمدرضا، 1403ق، اصول الفقه، بیروت، دارالتعاریف. مکارم شیرازی، ناصر، 1387، القواعدالفقهیه، چ سوم، قم، مدرسه الامام علی بن ابیطالب علیه السلام. مک براید، شن، 1375، یک جهان چندین صدا، ترجمة ایرج پاد، چ دوم، تهران، سروش. موسوى خمینى، سیدروح الله، 1423ق، ولایت فقیه، چ دوازدهم، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ره. مولانا، سیدحمید، 1380، ظهور و سقوط مدرن، تهران، کتاب صبح. نجفى، محمد حسن، 1404ق، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی. سایت آیت الله صافی، قسمت استفتائات، استفتای شماره 91141، www.saafi.org، 1391. سایت آیت الله مظاهری، قسمت استفتائات، استفتای شماره 21457، www.almazaheri.com، 1391. سایت آیت الله مکارم شیرازی، قسمت استفتائات، استفتای شماره 91102741، www.Makarem.ir، 1391. سایت آیت الله نوری همدانی، قسمت استفتائات، استفتای شماره 6603، www.noorihamedani.com، 1391. Holme Ch, 2008, Business ethics – Part One: Does it matter? Industrial and Commercial Training, v. 40, p. 248-252. Mc Connell Muscarella, 1985, "Corporate Capital Expenditure Decisions and the Market Value of the Firm", Journal of Financial Economics, p. 595-612. طاهر علی محمدی: دانشیار دانشگاه ایلام. عبدالجبار زرگوش نسب: استادیار دانشگاه ایلام. عارف بشیری: دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام. معرفت فرهنگی - سال ششم، شماره دوم، پیاپی 22، بهار 1394. ادامه دارد/
http://fna.ir/ORAHAV
94/11/15 - 00:30
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]
-
گوناگون
پربازدیدترینها