تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835426124
«کیش» کشورهای عربی، در شطرنج اقتصادی با ایران
واضح آرشیو وب فارسی:اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران: اقتصاد ایران درشرایط بسیار متفاوتی نسبت به دهه ها و حتی سده های قبل قرار دارد. تحریم های اقتصادی پس از ١٢ سال لغو شده است و نقش پیشران را برای آن بازی می کند اما درمقابل آن تیره شدن روابط دیپلماتیک ایران و عربستان که دامنه آن چند کشور عربی دیگر به ویژه درحوزه خلیج فارس گسترش یافت، فضای دیگری به روی ایران گشوده است. درواقع ایران با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها فرصت های بی نظیری درعرصه جهانی به دست آورده است و ازسوی دیگر قطع روابط سیاسی آن با برخی از کشورهای همسایه بخشی از مزایای اقتصادی و تجاری آن را با خطر مواجه کرده است. درهمین زمینه اتاق بازرگانی ایران دریک گزارش تحلیلی سهم و نقش کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی، قطر، عمان وکویت) دراقتصاد ایران و تهدیدها و فرصت های قطع رابطه سیاسی با آنها را آورده است که گزیده ای از آن را می خوانید: شطرنج ایران و عربستان همگام با گسترش روابط ایران با جهان خارج پس از لغو تحریم ها، شرکت های خارجی احتمالا از مکان هایی مثل دوبی به عنوان پایگاه هایی برای حضور در ایران استفاده خواهند کرد اما اگر روابط ایران و امارات رو به وخامت گذارد، شرایط پیچیده خواهد شد. آمریکا به این زودی ها تحریم های خود را علیه ایران لغو نخواهد کرد و بدترشدن روابط ایران با عربستان که متحد امریکاست، احتمال دارد لغو تحریم های آمریکا را مدت زمان بیشتری به تأخیر اندازد. ازسوی دیگر قیمت نفت به پایین ترین حد خود در ١٢ سال گذشته رسیده و حتی پیش بینی می شود به ٢٠دلار هم برسد. با توجه به مشکلات و چالش های متعدد داخلی عربستان، البته که در بازی شطرنج بین ایران و عربستان، وضع ایران بهتر است، اما اتحاد و همکاری بین ایران و عربستان می توانست به بالارفتن قیمت نفت کمک کند. وزنه اقتصادی کشورهای عربی در ترازوی ایران تاریخ روابط ایران با ٦ کشور عرب شورای همکاری خلیج فارس (PGCC) را نشان می دهد، دولت های سه کشور عربستان، بحرین و امارات (عمدتا امیرنشین ابوظبی نه دوبی) بیشترین اصطکاک و اختلاف نظر را با ایران داشته اند، درحالی که سه کشور عمان، کویت و قطر تمایل به حفظ روابط دوستانه تری با ایران دارند. براین اساس ایران باید سعی کند تا حد ممکن به تقویت روابط تجاری با عمان و کویت بپردازد و حساب ریاض، ابوظبی و منامه را از بقیه آنها جدا کند. با توجه به ساختار نفتی حاکم بر اقتصاد ایران و کشورهای PGCC، تنوع کالاهای قابل مبادله بین آنها چندان گسترده نیست. درنتیجه حجم تجارت دوجانبه سهم اندکی در کل تجارت خارجی طرفین دارد. کل تجارت کشورهای PGCC با جهان در سال ٢٠١٤ رقم ٩٨٣ میلیارد یورو بوده است که ٣٦٢ میلیارد یورو واردات و٦٢١میلیارد یورو صادرات داشته اند. ایران بین ١٠ شریک اصلی وارداتی این کشورها قرار ندارد و بین شرکای صادراتی هم در رتبه نهم است. سهم ایران در کل تجارت با PGCC بین ٣ تا ٤ درصد است. درگذشته عمده صادرات ایران به کشورهای عربی، محصولات کشاورزی و صنایع دستی بود. در سال های اخیر علاقه به خرید گاز طبیعی ایران و نیز برخی محصولات صنعتی و صنایع سبک مصرفی مشاهده شده است تا سال ٢٠٠٠ حجم تجارت بین طرفین بسیار اندک و حدود یک میلیارد دلار بود اما پس از آن به شدت افزایش یافت و تا ١٤ میلیارد دلار صادرات به ایران و ٣ میلیارد دلار واردات از ایران رسید. درنتیجه همیشه مازاد تجاری، به نفع کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده است. براساس آخرین آمارهای سازمان توسعه تجارت ایران در گزارش عملکرد تجارت خارجی کشور، میزان صادرات ایران به PGCC در ٨ماهه نخست ١٣٩٤برابر با ٤ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه در سال ١٣٩٣ حدود ٣٨ درصد رشد داشته که این مقدار برابر با ١٧ درصد از کل صادرات ایران بوده است. کشور امارات با میزان ٣,٥ میلیارد دلار و سهم ١٤ درصدی از کل صادرات، پس از چین و عراق سومین بازار صادراتی ایران است. رقم مطلق صادرات به امارات نسبت به مدت مشابه سال قبل ٤١ درصد افزایش داشته است. میزان واردات ایران از PGCC در ٨ماهه نخست سال ١٣٩٤ برابر با ٤,٨ میلیارد دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل ٣٧ درصد کاهش داشته است. البته آمار مقدماتی گمرک ایران درباره واردات ایران از کشور امارات نشان می دهد که طی این ٨ماه، امارات پس از چین در رتبه دوم با میزان ٥.٣ میلیارد دلار قرار می گیرد که ١٩ درصد از کل واردات ایران را تشکیل می دهد و نسبت به مدت مشابه سال قبل ٣٤ درصد کاهش یافته است. درهمین مدت نیز کل واردات ایران ٢١ درصد کاهش داشته و از ٣٤ میلیارد دلار به ٢٧ میلیارد دلار رسیده است. مبادلات تجاری ١٤ میلیارد دلاری ایران و امارات در سال های گذشته به دلیل تنش بین ایران و آمریکا و سرانجام وضع تحریم های جهانی، واردات مستقیم نیازهای کشور از قبیل خودرو، تجهیزات حمل ونقل، ماشین آلات، وسایل برقی و الکترونیکی بسیار دشوار شده بود. درنتیجه تجارت خارجی ایران، وابسته به همسایگان جنوبی خود به ویژه امارات شد. دراین میان ایران بیشترین ارتباطات تجاری را با امارات (امیرنشین دوبی) و سپس عمان دارد و مهم ترین نفع برنده از تجارت با ایران، بندر دوبی است که هاب اصلی صادرات مجدد به ایران محسوب می شود. داده های رسمی منتشرشده ازسوی اداره ملی آمار در امارات متحده عربی نشان می دهد میزان صادرات و صادرات مجدد از امارات به ایران در سال ٢٠١٤ به ١١,٤ میلیارد دلار رسیده درحالی که کل مبادلات تجاری بین دوکشور ١٣.٦ میلیارد دلار اعلام شده است. عربستان و ایران دوکشور بزرگ مسلمان در منطقه خاورمیانه هستند که از دیرباز با هم رقابت داشته اند. با توجه به این که تجارت خارجی ایران و عربستان، ناچیز است، می توان گفت ملاحظات تجاری و اقتصادی نمی تواند هیچ نقشی در روابط دیپلماتیک دوکشور ایفا کند. دوبی مهم ترین مرکز صادرات مجدد به ایران است. بسیاری از کالاها با اندکی مونتاژ یا بسته بندی از آن جا به ایران فرستاده می شود. اگر عربستان را حذف کنیم، بیش از ٩٠ درصد کل واردات ایران از کشورهای حاشیه خلیج ، از امارات بوده است. واردات ایران از امارات از ١٤ درصد در سال ٢٠٠٠ به ٣٩ درصد در سال ٢٠١٤ افزایش یافت. از حیث صادرات تقریبا ٦٠ درصد صادرات ایران به امارات و ٢٥ درصد به عمان صورت می پذیرد. درمجموع می توان گفت بیش از ٨٠ درصد تجارت ایران با PGCC به امارات تعلق داشته است. بزرگترین مکان تمرکز ایرانی ها در منطقه تجارت آزاد جبل علی است که اجازه صد درصد مالکیت خارجی را می دهد. این شرکت ها نقش مهمی در تسهیل روابط تجاری و سرمایه گذاری بین دوبی و ایران ایفا می کنند. در تهران و دوبی، ملاحظات اقتصادی در تصمیم گیری احتمالی برای قطع یا کاهش روابط، وزن بالایی خواهد داشت. درواقع این حاکمان دوبی خواهند بود که ملاحظات تجاری را در ماتریس ملاحظات دولت امارات نمایندگی خواهند کرد. حدود ٨ هزار بنگاه تجاری ایران در امارات حضور دارند. حجم مبادلات تجاری ایران با امارات در سال ٢٠١١ (قبل از وضع تحریم ها) به ٢٣ میلیارد دلار رسید که در سال ٢٠١٣ به ١٧ میلیارد دلار کاهش یافت. عمده این تجارت با دوبی است که حدود ٤٠٠ هزار ایرانی در آن جا یک شبکه گسترده کسب وکار را به وجود آوردند. نتیجه این که درصورت قطع ارتباط با کشورهای حاشیه خلیج فارس، بیشترین زیان از ناحیه ارتباط با دوبی ایجاد می شود. صندوق بین المللی پول در گزارشی در سال ٢٠١٣ برآورد کرد که ٣٠ درصد کاهش در صادرات امارات به ایران در نتیجه وضع تحریم ها باعث ٠,٣ درصد کاهش در تولید ناخالص داخلی امارات خواهد شد. سرمایه گذاران اماراتی تمایل زیادی به سرمایه گذاری در ایران دارند. با رفع تحریم ها انتظار می رود بخش های املاک و مستقلات، خدمات حمل ونقل دریایی و بندری و بانکداری و امور مالی امارات فرصت هایی در ایران بیابند. همچنین اماراتی ها علاقه دارند وارد بورس سهام تهران شوند. حضور ٤٠ بخش صنعتی در بورس ایران و پرتفوی صنعتی متنوع و همچنین پیوندهای جغرافیایی گسترده ایران با بازار بزرگ ٣٥٠ میلیون نفری در مرزهای شمالی و شرقی خود (آسیای میانه، افغانستان و قفقاز)، مزیت هایی است که کمتر کشوری می تواند از آن چشم پوشی کند. در سال ٢٠١٠ ایرانیان چهارمین خریدار بزرگ خارجی املاک در دوبی پس از هند، انگلستان و پاکستان بودند که برآورد می شد ١٢ درصد (٢,٥ میلیارد دلار) سهم خرید را دراختیار داشتند اما در سال ٢٠١٥ به ٣ درصد کاهش یافته است. روابط حسنه ایران با عمان و قطر کشور عمان با ٤ میلیون جمعیت از دیرباز روابط کاملا حسنه ای با ایران داشته است و طبقه حاکمه و مردم آن احساس نزدیکی و دوستی خاصی با ایران دارند. این کشور در جولای ٢٠١٢ توانست ایران و آمریکا را به پای میز مذاکره بکشاند و تنها عضو PGCC است که در درگیری با یمن مشارکت نکرد. حجم تجارت و سرمایه گذاری ایران با عمان نیز در سال های تحریم اقتصادی به شدت افزایش یافت. عمان در سال ٢٠١٤ یک قرارداد با ایران به مبلغ یک میلیارد دلار جهت ساخت خط لوله گاز طبیعی از ایران به عمان و سپس به هند امضا کرد. همچنین یک قرارداد ٢٥ساله با مبلغی حدود ٦٠ میلیارد دلاری با ایران امضا کرد تا گاز ایران را خریداری کند. دوکشور همچنین به دنبال لغو ویزا هستند. سفیر ایران درعمان می گوید تجارت دوکشور به یک میلیارد رسیده و سرمایه گذاری ایرانیان به ٤ میلیارد دلار دراین کشور رسیده است. قطر نیز که دارای میادین مشترک گازی با ایران است، خواهان حفظ روابط باثبات و دوستانه با ایران است. کویت نیز درحال بررسی گزینه ها برای واردات گاز طبیعی ایران از طریق عراق است. درآمد یک میلیارد دلاری عربستان از زایران ایرانی گردشگری به ویژه گردشگری مذهبی، پس از نفت دومین منبع کسب درآمد ارزی برای عربستان است و ٣ درصد تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می دهد. تعداد حجاج خارجی حج تمتع در سال ٢٠١٣ به سه میلیون نفر افزایش یافت اما به دلیل ازدحام شدید و مشکلات مدیریتی، تعداد آنها با سهمیه بندی به دو میلیون نفر کاهش یافته است. درمجموع حدود ١٧ میلیون نفر سالانه از عربستان بازدید می کنند که این کشور برنامه دارد تا سال ٢٠٢٥ این تعداد را به ٣٥ میلیون نفر برساند. هر سال سه میلیون زایر عازم حج تمتع می شوند که از این تعداد یک میلیون نفر از مردم عربستان هستند و بنابراین کل ورودی گردشگران مذهبی تمتع، دو میلیون نفر است. براساس آمار، هرساله به طور میانگین ٨٥٠ هزار زایر ایرانی برای حج عمره به عربستان اعزام می شدند. شمار زایران ایرانی حج تمتع نیز هر سال به ٧٥هزارنفر می رسید. حجاج تمتع کشور ما در هر سال ٢٠٠ میلیون دلار هزینه می کردند. این رقم برای حج عمره ایرانیان به ٨٠٠ میلیون دلار می رسید. براین اساس حداقل یک میلیارد دلار، کل درآمدی است که گردشگران مذهبی ایران به اقتصاد عربستان سعودی تزریق می کردند. مثبت و منفی قطع رابطه با عرب های منطقه شهروند| ایران درمقایسه با کشورهای PGCC که تا ٥٠ درصد اقتصادشان وابسته به نفت است وابستگی کمتر بین ١٠ تا ٢٠ درصدی به نفت دارد. چهار عامل، پایان یافتن تحریم ها، آزادشدن دارایی های خارجی بلوکه شده ایران، ورود سرمایه گذاری خارجی و افزایش تولید نفت می تواند اقتصاد ایران را با سرعت به پیش ببرد. همچنین پیش بینی می شود حجم تجارت خارجی ایران از حدود ٨٠ میلیارد دلار در سال های اخیر به ٢٠٠ میلیارد دلار در سال ٢٠٢٠ افزایش یابد. یک نقطه مثبت رویداد قطع و کاهش ارتباط کشورهای PGCC با ایران در این است که گرایش ایران به ارتباط تجاری مستقیم و بی واسطه با سایر کشورهای جهان افزایش خواهد یافت. دراین صورت انتظار می رود توجه ایران به سایر بازارها و نیز تجهیز زیرساخت های صادراتی و وارداتی کشور معطوف شود. موقعیت مکانی و امکانات بندری و ارتباطات تجاری و مالی دوبی، مزیت بالایی به این امیرنشین داده است. با توجه به لغو تحریم های غرب، وابستگی ایران به امارات می تواند در میان مدت و بلندمدت کاهش یابد اما یافتن جایگزین و رقیب در کوتاه مدت دشوار است و هزینه معاملاتی تجارت خارجی ایران را افزایش خواهد داد. ایران باید هرچه سریع تر محیط و بستر مناسب و سیاست های باثبات برای فعالیت بازرگانان و فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران درسواحل جنوبی کشور فراهم سازد و از ایرانیان مقیم درکشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس دعوت به حضور در این مناطق کند. ایران برای خلق مزیت مشابه دوبی باید همانند کشورهایی از قبیل چین از سرمایه با ارزش شبکه ارتباطی گسترده ایرانیان خارج از کشور و آشنایی که با تامین کنندگان کالاها و بازارهای صادراتی دارند، به خوبی استفاده کند. کشور عمان درحال توسعه زیربناهای خود ازجمله ساخت بند الدقم درسواحل دریای عرب است که ٤٥٠کیلومتر با مسقط فاصله دارد. عمان برنامه ریزی کرده است تا درعرض یک دهه، این شهر را به بندری گسترده و یک هاب تجاری بین المللی تبدیل کند. انتظار می رود بندرالدقم بندر دوبی را به چالش بکشد. همکاری نزدیک ایران با عمان در این زمینه می تواند ارتباط بلندمدتی را بین این دوکشور دوست قدیمی رقم بزند. نمی شود انکار کرد که عربستان با اتکا به پول نفت خود و عضویت و حق رأی خود که در سازمان ها و نهادهای گوناگون بین المللی دارد، از این ابزارها برای مقابله با ایران استفاده می کند. همچنان که شاهد بودیم چند کشور فقیر و کوچک در قطع ارتباط با ایران خیلی سریع با عربستان همراهی کردند. ادغام دوباره ایران در اقتصاد جهانی می تواند نویدبخش ایجاد مشاغل و کسب وکارهای جدید و توسعه اقتصادی ایران باشد اما ریسک های سیاسی خصوصا با توجه به حضور بازیگران جدید در منطقه از قبیل ورود روسیه در حمایت از حکومت سوریه همچنان باقی هستند. برداشتن تحریم ها به این معناست که سرمایه گذاران خارجی ازجمله سرمایه گذاران کشورهای PGCC و به ویژه امارات، به دنبال فرصت هایی برای حضور در پروژه ها در ایران خواهند بود. اما زیر خاکستربودن اختلافات سیاسی بین این کشورها و دامن زدن و تحریک آنها، ریسک برهم خوردن این روابط را به همراه دارد که می تواند مانع ارتباط و حضور بلندمدت فعالان بخش خصوصی این کشورها با ایران شود. [صفحه چاپ]
دوشنبه ، ۱۲بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران]
[مشاهده در: www.tccim.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]
-
گوناگون
پربازدیدترینها