محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارشهای سیلآسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843285105
چرا مردم انس چندانی با شعر خاقانی ندارند؟
واضح آرشیو وب فارسی:ذاکرنیوز: محمد پارسانسب به این پرسش پاسخ داد که چرا مردم انس چندانی با شعر خاقانی ندارند؟ به گزارش ذاکرنیوز، بر اساس گزارش رسیده، پنجمین نشست از مجموعه درس گفتارهایی درباره ی خاقانی به «خوانشی تحلیلی از شعر خاقانی» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر محمد پارسانسب عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. آیا دشواری های شعر خاقانی طبیعی است؟ مشروح سخنان پارسانسب در این نشست به این شرح است: تلقی ای که ما از خاقانی داریم این است که او یکی از دشوارترین شاعران است. به این دلیل که به سویه های لطیف شعر او کمتر توجه کرده ایم. باید پرسید که آیا دشواری های شعر خاقانی طبیعی است یا ما به آن دشواری ها دامن زده ایم؟ نوع برخورد ما با شعر خاقانی نشان می دهد که خاقانی را از منظر قصیده هایش می شناسیم. این جهت گیری، ما را از سایر بخش های دیوان شعر او محروم کرده است. حقیقت آن است که شعر خاقانی را چندان در حافظه نداریم و مردم انس چندانی با شعر او ندارند. علت این است که قصیده ی خاقانی را با غزل سعدی و حافظ مقایسه می کنیم. وقتی هم سراغ خاقانی می رویم فقط به قصاید او توجه داریم. در این کار، یک نوع ادبی خاص و جهت دار به اسم قصیده را با یک شعر کاملاً شخصی به اسم غزل مقایسه می کنیم. بلافاصله هم ارزش گذاری می کنیم. این مقایسه کاملاً نابرابر است. پس نخست لازم است که قصیده را بشناسیم. قصیده شعری فرامتن است و قائم به ذات خود نیست. قصیده با هدف قبلی و برای مخاطب خاص گفته می شود. این مخاطب خاص، از زمانی به زمان دیگر فرق می کند. حتی در یک دوره هم یک فرد نیست. اگر بخواهید قصیده را خوب بفهمید باید مطالعات بیرون از شعر داشته باشید. ساخت بیرونی قصیده این را اقتضا می کند. ویژگی دیگر قصیده آن است که از جامعه و ساختارهای اجتماعی متأثر است. مخاطب بیرونی قصیده باعث می شود که شاعر مجالی بیابد تا یافته ها و مسائل اجتماعی و حتی جغرافیایی را در شعر منعکس کند. تصویری که قصیده ارائه می دهد معطوف به جامعه است. کمتر نوع ادبی داریم که به اندازه ی قصیده بتواند وضعیت اجتماعی عصر شاعر را در خویش بازتاب بدهد. این که گفته شده شعر خاقانی چندان مردمی نیست به نظر من قضاوت نادرستی است؛ شعر خاقانی مردمی است. اما مخاطب قصیده طبقه ای خاص است که آن ها هم جزو مردم اند. کدام شعری را می شناسید که مثل قصیده تا این اندازه آگاهی های مردم شناسانه را بازتاب بدهد؟ قصیده نمونه ی کامل اشرافیت و زبانش تجملاتی است نکته ی سوم آن است که ساختار قصیده با ساختار دربارها تطبیق داشته است. تفکر حاکم بر دربار، بسته و محافظه کارانه بوده است. اگر کسی شعری برای دربار گفته باشد باید با آن ساختار تطبیق می کرد. حتی در محور عمودی شعر هم چنین بوده است. چون قصیده با تشبیب و تغزل شروع می شود و اولین حرف ها می بایست شیرین باشد و جذب کند. اما هدف قصیده، تغزل نیست. شاعر پس از آن وارد تنه ی قصیده می شد. تنه ی قصیده معمولاً طولانی است. دست آخر هم شاعر با دعا به جان ممدوح، شعر را تمام می کرد. دو سه بیت هم شریطه می آورد. این ساختار قصیده ی درباری بوده است. از این رو، قصیده نمونه ی کامل اشرافیت بوده و زبان آن تجملاتی است. تصویرهایی هم که شاعر قصیده سرا می ساخته برگرفته از تجملات و ابزار و آلاتی بوده است که در دربارها یافت می شد. از نظر بلاغت و زبان هم همین گونه بوده است. شاعر ناگزیر بوده که این فرم را بپذیرد. اما شاعرانی هم بوده اند که سنت شکنی کرده اند؛ مثل سنایی غزنوی. سنایی قصایدی دارد در زهد و حکمت که از آن ساختار تبعیت نمی کند. از نظر زبان و محتوا هم فرق می کند. اگر محتوای قصیده مدح است، در قصاید زهد و حکمت سنایی سر و کاری با مدح و توصیف نداریم. شاعر دوم ناصرخسرو است. او هم در قصیده ساختارشکنی کرده و صاحب سبک شده است. در حقیقت، فرم های زبانی و بلاغی و ساختاری را، تا حدی، متحول کرده است. نفر سوم خاقانی است. خاقانی در دوره ای زندگی می کرده که قله ها شکل گرفته بودند: عطار در مثنوی و سنایی در قصیده و مثنوی تثبیت شده بودند. خاقانی می خواست شعری بگوید که چیزی افزون تر داشته باشد. تقریباً نمی شود مثنوی خاقانی را با آثار دیگر او مقایسه کرد. مثنوی های او شاهکار نیست. پس او در قصیده ورود می کند و مهم ترین قصاید زهد و حکمت را می گوید و بهترین مرثیه ها و مدایح را می سراید و در تنوع موضوعی نمونه هایی برجسته ارائه می دهد. اگر بخواهید یک قصیده ی مدحی تا عصر خاقانی انتخاب بکنید باید سراغ او بروید. مرثیه ای که خاقانی در مرگ محمد یحیی گفته است هم ترازی ندارد. قصیده ای هم که در مفاخره دارد چیزی کمتر از مفاخره های دیگران نیست. به هر حال، خاقانی در نوع قصیده به سهم خودش ابداع دارد. واژه ها و ترکیب های تازه ای که خاقانی در قصیده ایجاد کرده است شاید در شاعران هم دوره ی او کمتر اتفاق افتاده باشد. او از مجیر بیلقانی و فلکی شروانی برتر است. به اندازه ی فهم و فضیلت می توان از شعر خاقانی بهره برد نکته این است که نباید از شعر خاقانی انتظار فهم بلاواسطه را داشته باشیم؛ چون ویژگی قصیده این است که مخاطب محور باشد. خاقانی شعر را برای مخاطب خاص گفته است و مخاطب به اندازه ی دانش و فهم و فضیلت خودش می تواند از آن برخوردار بشود. دانش فراوان خاقانی، اِشراف او به مسائل و ورزیدگی شاعرانه اش شعر او را مخاطب محور کرده است. از قصیده های او نمی توان همان لذتی را بُرد که از غزل انتظار داریم. لذت قصیده محصول شناخت است. یعنی کسی می تواند از قصیده لذت ببرد که تا حدی بتواند خودش را به خاقانی برساند. به تعبیری می توان گفت که خاقانی یک شاعر فرمالیست است. او فرم گراست. شعر باید به فرم، زبان و بیان اهمیت بدهد. هنر شاعر در نحوه ی به کارگیری معنا و بیان و عرضه ی بهتر است. حقیقت آن است که معانی و مضامینی که در شعر شاعران بزرگ می یابیم غالباً کشف تازه ای نیستند. کشف آن شاعران در بیان و ترکیب های تازه ی آن هاست. معنی در شعر خاقانی بسیار هست. اما او به این فکر می کرده که چگونه زیبا و فنی شعر بگوید. مثال بارز آن قصیده ی مشهوری است که در مرگ پسرش رشیدالدین گفته است و به آن اشاره خواهیم کرد: «صبحگاهی سر خوناب جگر بگشایید». این قصیده بسیار زیباست. در این قصیده، ما دوشادوش یک پدر داغدیده، یک شاعر را هم می بینیم. چنین کاری ملکه ی ذهن خاقانی شده بود. چون او با شعر زندگی می کرد. قصیده ی خاقانی، هم به لحاظ زبان و هم به لحاظ تصویر و بلاغت، قصیده ای دارای سبک است. یعنی ویژگی هایی دارد که پیش تر در قصاید دیگران یا نبوده، یا خیلی کم بوده است. باید به این نکته هم توجه داشت که شعر خاقانی متعهد به خود شعریت شعر است. او در هر بیتش یک تناسب معنایی و تصویری و لفظی یا آوایی را رعایت کرده است. این حد از دلبستگی به فرم را من تعهد به خود شعر می دانم. دیوان خاقانی لبریز از دانش های زمان خود است نکته ی دیگر آن است که دیوان خاقانی لبریز از دانش های زمان خود است. بعضی معتقد به متون بینامتنی هستند و می گویند که ما هیچ متن مستقلی نداریم. همه ی متن ها با متون و فرهنگ و حتی ادبیات شفاهی گذشته و عصر خودشان گفت وگو می کنند و ارتباط دارند. نمی توان مثنوی را خواند بی آن که فرهنگ مردم را شناخت. امکان ندارد آموزه های دینی و عرفان و ادبیات کلاسیک فارسی و عربی را نخواند و مثنوی را فهمید. هر متن با متن های دیگر ارتباط دارد. خاقانی هم این گونه است. او بعد از شاعرانی مثل فرخی و منوچهری و عنصری و سنایی آمده است. آن ها مجموعه سازه های فکری خاقانی را شکل داده اند. خاقانی قصیده ای در رثای پسرش دارد که به آن اشاره کردیم. این مرثیه ماندگار شده است؛ به این دلیل که در محور عمودی قصیده نشانه هایی در متن هست که ما را به دلالت ها می رساند. آن دلالت ها معنایی نیستند که شاعر از قصد به کار بُرده باشد. زیبایی شناسی شعر برای خاقانی اهمیت دارد مرثیه های خاقانی بسیار برجسته است چون او مرثیه را از حالت فردی بیرون می آورد و آن را به افراد و حتی نوع انسانی تعمیم می دهد. بنابراین وجه عاطفی این مرثیه خیلی بالاست. اما منظور شاعر وجه عاطفی هم نبوده است. او صرفاً نمی خواسته مخاطب را تحریک عاطفی کند. به همین دلیل شاید مرثیه های خاقانی هر کدام نمونه ی اعلای مرثیه سرایی است. اما خاقانی در این قصیده اهدافی اصلی نیز داشته است. یکی از آن اهداف طبعاً سوگواری است. او پدری داغدیده است که خواسته با گفتن مرثیه خودش را آرام کند. این شعر نشان می دهد که به یک نوع خودآگاهی هم رسیده بوده است. خاقانی در اینجا خشم دارد، اندوه دارد، عصبانی است، پرخاش می کند، گله می کند و از دیگران می خواهد که او را همراهی کنند. اما شِکوه از جهان هم دارد. مثلاً می گوید: «خاک لب تشنه ی خون است.» این سخن و نگاهی فلسفی است، دیگر غمنامه نیست. اگر هم غمنامه است غمنامه ی انسان است. مظلومیت انسان است. به هر حال، شاعر در اینجا خویشتندار نیست. اما باز هم زیبایی شناسی شعر برای او اهمیت دارد. از طرف دیگر، اگر همه ی قصیده را بخوانید تعلیمات اخلاقی و فردی و اجتماعی را هم در آن خواهید یافت. فرهنگ جامعه هم در این قصیده بازتاب دارد. به هر حال، این قصیده سویه های فلسفی و اجتماعی و وجه انتقادی و زیبایی شناسی و تعلیمی دارد. این یک مرثیه ناب است. انتهای پیام
یکشنبه ، ۱۱بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ذاکرنیوز]
[مشاهده در: www.zakernews.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]
صفحات پیشنهادی
چرا قراردادهای اخیر را مخالفان برجام دوست ندارند ایرباس فرانسه بخریم یا سنگ پا از چین وارد کنیم؟!
یادآوری اقلام وارداتی در سال ۱۳۹۱ و در حالی که کشور در تحریم و انزوا قرار داشت خالی از لطف نیست که شامل سنگ پا و زیپ و بیل می شد اما صدای معترضان امروز در نیامدبه گزارش عصر ایران مهرداد خدیر- قراردادهای اقتصادی و بیشتر در دو حوزه خودرو و هواپیما که در جریان سفر اخیر رییس جمهور رفشار مسئولان دولتی برای حذف سوال «پایش»/ چرا مردم اجازه اظهار نظر در مورد هزینه کرد پولهایشان را ند
فشار مسئولان دولتی برای حذف سوال پایش چرا مردم اجازه اظهار نظر در مورد هزینه کرد پولهایشان را ندارند بعد از مطرح شدن زمزمه طرح سوال امشب برنامه پایش برخی مسئولان به تکاپو افتادهاند تا هر طوری شده این سوال در برنامه طرح نشود به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس شبکه اطلاعاز عقد قرارداد با پژو تا واردات ایرباس/ چشم امید فرانسه و ایتالیای رکود زده به دولت دود و رکود/ مشکل معیشت مرد
تعلیق تحریم ها در واقع چراغ سبزی شد برای کشورهای غربی که چندی بود با اعمال تحریم ها علیه ایران یک بازار بزرگ مصرفی خودشان را از دست داده بودند و قبل از اعلام نتیجه برجام تا روز آغاز برجام هیئت های مختلف سیاسی و اقتصادی از کشورهای غربی برای رایزنی های اقتصادی وارد کشور ما شدند بامام جمعه چرام: انتخابات، نمونه بارز مردم سالاری دینی است
امام جمعه چرام انتخابات نمونه بارز مردم سالاری دینی استامام جمعه چرام گفت مردم با انتخابات میتوانند مستقیم و بدون دخالت نماینده شورا و رئیس جمهور را انتخاب کنند و این نمونه بارز مردم سالاری دینی است به گزارش خبرگزاری فارس از چرام حجتالاسلام جعفر طزری ظهر امروز در نشسچرا تهیه داروهای سقط جنین توسط مردم آسان است؟
داروهای سقط جنین به وفور در بازار آزاد در دسترس خانم هاست و هر فردی می تواند به راحتی این داروها را تهیه کند عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در حالی روز گذشته این اظهارنظر را انجام داده است که…به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قلمکده به نقل از صاحب نیوز داروهای سقط جنین بهحسام نوابصفوی: سعودیها با تمام تسلیحات و پولهایشان حتی نتوانستند مردم بی دفاع یمن را شکست دهند/ صبر ایران ه
حسام نوابصفوی سعودیها با تمام تسلیحات و پولهایشان حتی نتوانستند مردم بی دفاع یمن را شکست دهند صبر ایران هم حدی داردبازیگر کشورمان عنوان کرد بهتر است سعودیها به جای کمک به گروههای تروریستی برای حفظ صلح جهانی تلاش کند و امیدوارم رویه خود را تغییر دهد چون ممکن است نیروهای ایرچرا کشورهای منطقه تمایلی برای تعامل با تهران ندارند؟
چرا کشورهای منطقه تمایلی برای تعامل با تهران ندارند نظر به آنکه اکنون بسیار بیش از گذشته زمینه برای ظهور تهدیدات جدید علیه منافع کشور فراهم شده است عقلانیتِ اقدام نیز حکم میکند شکل جدیدی از الگوهای رفتاری در محیط عملیاتیِ منطقهای که جمهوری اسلامی ایران در آن قرار دارد بازتعریروحانی در گفتوگوی مشترک با سه رسانه فرانسوی: حل مسائل پیچیده بین ایران و آمریکا در کوتاه مدت شدنی نیست/ هیچک
روحانی در گفتوگوی مشترک با سه رسانه فرانسوی حل مسائل پیچیده بین ایران و آمریکا در کوتاه مدت شدنی نیست هیچکس حق ندارد به جای مردم سوریه تصمیم بگیرد سعودیها باید برای بازگشت به رابطه راه حل پیدا کنندرئیسجمهور در گفتوگویی مشترک با شبکه تلویزیونی فرانس 24 رادیو فرانس کولتور وچرا رئيسجمهور براي پشتوانه مردمي اصلاحات عدد 7 تا 10 ميليون نفر را ذكر كرد؟
چرا رئيسجمهور براي پشتوانه مردمي اصلاحات عدد 7 تا 10 ميليون نفر را ذكر كرد بهرغم اينكه در قانون انتخابات ثبتنام و رد يا تأييد صلاحيت جناحي نداريم رئيسجمهور به دفاع از جناحي پرداخت كه به ادعاي وي از گردونه انتخابات حذف شده است بهرغم اينكه در قانون انتخابات ثبتنام و رد يادکتر روحانی: همکاری های ایران و فرانسه در همه عرصه های اقتصادی، علمی و فرهنگی تعمیق می یابد/ما نمی توانیم دربا
روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فرانسه پس از امضای 20 سند همکاری میان دو کشور در جمع خبرنگاران گفتند که امضای این اسناد بیانگر اراده جدی و مصمم تهران – پاریس برای همکاری های مشترک است حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری مذاکرات خود با رییس جمهوری فرانسه و روس-
گوناگون
پربازدیدترینها