واضح آرشیو وب فارسی:وکیل ملت: اهلیت در حقیقت همان صلاحیت شخص است برای این که حقی را دارا شود و آن را به موقع به اجرا گذارد یا در برابر دیگری مکلف به انجام کاری شود.این اهلیت در علم حقوق به دو قسمت تقسیم می شود. یکی این که شخص از نظر دارا بودن حق و مجبور بودن به وظایفش صلاحیت داشته باشد که به آن «اهلیت تمتع» می گویند. اهلیت تمتع برای انسان با به دنیا آمدن و زنده بودن آغاز می شود و با مرگ پایان می پذیرد.البته این حکم استثنائاتی هم دارد، اهلیت تمتع برخی از اوقات ممکن است به سبب عوارضی غیر از مرگ هم به وجود آید. مثلاً فساد اخلاق، ورشکستگی، محکومیت به جنایت و برخی از جنحه ها که موجب می شوند انسانی نتواند سمت قیمومیت را برای خود بگیرد. مثل شخص ورشکسته ای که نمی تواند در دارایی های خود دخل و تصرف کند. یا ازدواج موجب می شود که زن نتواند بدون رضایت شوهر سمت قیمومیت را بپذیرد(ماده 1233 قانون مدنی) و یا این که آزادی زن در اختیار کردن منزل و شغل در نتیجه ازدواج تا حدی محدود می گردد(ماده 1114 و 1117 قانون مدنی) و یا این که بچه ای که به سبب رابطه نامشروع به دنیا آمده باشد از حق انتساب به پدر و مادر خود و در نتیجه حق ارث محروم می گردد. (ماده 1167 قانون مدنی) ماده 956 از قانون مدنی: «اهلیت برای دارا بودن حقوق با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می شود.» حکم این ماده در قانون به طور مطلق بیان شده است. در اینجا به نظر می رسد قانونگذار می خواهد اصل مهمی را مورد تأکید قرار دهد و آن، اصل برخورداری از همه مردم از حقوق مدنی است. همچنین این ماده اصل دیگری را نیز در بردارد که آن مساوی بودن کلیه افراد در برابر حقوق است و تصریح هم دارد: «هر انسان متمتع از حقوق مدنی خواهد بود.» به عبارت دیگر افراد جامعه بدون داشتن هیچ امتیازی از داشتن حقوق مدنی بهره مند هستند، حال هر کجا ساکن باشند یا هر میزان توان مالی تحصیلی و سلامت داشته باشند. و یا از بعد دیگر مثل این که هر کس می تواند مالک شود، موجر یا مستاجر، داین یا مدیون، وارث یا مورث باشد و به عنوان والدین یا اولاد دارای حقوق بشود مگر این که قانون در مورد حق خاصی استثنایی قائل شده باشد. اصل تساوی مردم در حقوق با این که از لحاظ فلسفی کاملاً قابل توجیه است، در عمل قیود و حدودی بر خود می گیرد چنان که طفل نمی تواند وصیت کند و کسی هم نمی تواند از طرف او این کار را بکند. همچنین ماده 957 که جنین را متمتع از حقوق مادی دانسته است، در عمل ناظر بر حقوق مالی است و جنین از حقوق غیر مالی متمتع نمی شود. از طرفی اهلیت تمتع ناظر بر دو دسته از حقوق است؛ یکی حقوق سیاسی و دیگری حقوق مدنی. حقوق مدنی را که مطرح کردیم، اما حقوق سیاسی مثلاً درباره حق انتخاب کردن و حق انتخاب شدن یا حق ورود در استخدام دولت یا حق احراز منصب وزارت شرایطی را که از برای تمتع از این حقوق لازم است معین کرده و هر کس آن شرایط را دارا نباشد، نمی تواند از این حقوق بهره مند گردد.
یکشنبه ، ۱۱بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وکیل ملت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]