واضح آرشیو وب فارسی:اعتماد: سروش واحد /فیلم «در مدت معلوم» نخستین تجربه کارگردانی وحید امیرخانی است. با تمام ایراداتی که به فیلم وارد است باید به امیرخانی به خاطر جسارت و بی باکی قابل تحسینش تبریک گفت. زیرا انتخاب چنین موضوع سخت و پیچیده ای با خط قرمزهای فراوان، به عنوان نخستین تجربه کارگردانی ریسک زیادی از هر نظر دارد. جسارت کارگردان از جایی آغاز می شود که اساس فیلم «در مدت معلوم» نگاه و بررسی مشکلات جنسی و غریزی جوانان است. کارگردان با خلق این اثر قطعا در جریان است که موافقین و مخالفین زیادی در خصوص فیلمش پیدا می کند. مشکلات مربوط به مسائل غریزی و جنسی جوانان همیشه به عنوان یک موضوع پر تنش در جامعه ما مطرح بوده که همواره نظریات مختلفی در این باره داده شده و بحث های زیادی تاکنون در این خصوص صورت گرفته است. فیلم «در مدت معلوم» را هم می توانیم یکی از همین نظریات یا بحث ها بدانیم که در پی حل مسائل مربوط به این موضوع به دنبال راهکاری برای نسل جوان می گردد. میثم (با بازی جواد عزتی) به عنوان یک جوان ساده، نماینده بسیاری از جوانان ما است که از آشفتگی و سردرگمی حاصل از غریزه دچار سرگشتگی شده و مشکلاتش را به هر نوعی در جامعه فریاد می زند. فیلم با یک فضای شهری نسبتا بسته سعی کرده تا نگاه جامعه شناسانه ای به این موضوع داشته باشد و دغدغه اصلی خودش را از دید جامعه جوان به وسیله میثم مطرح کند. در ابتدای فیلم مشاهده می کنیم که میثم با حضور در همایشی، مشکلات مربوط به رابطه و مسائل جنسی جوانان را به شکلی کاملا جسورانه در قالب سوال در مقابل اساتید مطرح می کند. با تماشای این سکانس تقریبا کل ماهیت فیلم و موضوع آن مشخص می شود. موضوعی قابل توجه با نگاهی آمیخته با طنز، کنجکاوی تماشاگر را برای دیدن ادامه فیلم بیشتر کرده و او را تا انتهای فیلم به خوبی می کشاند. با ادامه فیلم این نکته را می توان دریافت که کارگردان به دنبال راهکاری مناسب برای موضوع نسبتاپیچیده فیلم خود می گردد، اما آن گونه که به نظر می رسد کاری از دستش بر نمی آید و حتی برای حل این مشکل از مسوولان هم درخواست رسیدگی و مساعدت می کند. اساسی ترین ایراد «در مدت معلوم» ضعف فیلمنامه آن است. فیلمنامه از ریشه و اساس به درستی پی ریزی نشده و دارای خلل و آشفتگی های فراوانی است. البته این آشفتگی فضای فیلمنامه به خاطر موضوع حساس آن تا حدودی قابل قبول است اما از جایی به بعد دیگر افکار تماشاگر را به هم ریخته و مانع از برقراری ارتباط وی با فیلم می شود. در نتیجه نگاهی که کارگردان برای اجرای فیلمنامه دارد با بی نظمی و درهم ریختگی توام می شود. در نتیجه سوالاتی برای تماشاگر پیش می آید که تا پایان بی جواب باقی می ماند. سوالاتی مثل اینکه آن پسر نوجوان به نام رضی برای چه مدام به دنبال میثم بود؟میثم چه راهکاری برای حل مشکل وی می توانست به او ارایه کند؟ راهکار کوچه رخصت؟ آن افرادی که در قهوه خانه، میثم را در مورد کوچه رخصت راهنمایی کردند چه کسانی بودند و از کجا آمده بودند؟ چطور میثم با اینکه دارای تحصیلات آکادمیک نیست به عنوان یک جامعه شناس در مدرسه تدریس می کند؟ اصلا چطور کتاب می نویسد؟ کارگردان در طول فیلم سعی کرده تا فضاهای زیادی را برای مخاطب ایجاد کند. اما به خاطر وجود گسستگی در فیلمنامه به اجبار هر فضا را نیمه کاره رها کرده و سراغ فضای دیگری می رود. اکنون مخاطبی که به این فضا وارد می شود از دریافت کوچک ترین نتیجه و جوابی بازمانده و دچار سردرگمی می شود. به طور مثال یکی از این فضاها همان کوچه رخصت است که در نهایت تا پایان فیلم هم مورد امنیتی آن کوچه مشخص نمی شود و این سوال در ذهن تماشاگر باقی می ماند که اصلا چرا آن کوچه باید با دوربین کنترل می شد. فیلم در مدت معلوم همانند پازلی است که هر یک از تکه های آن را کاراکترهای آن تشکیل می دهند. با تعریف اندکی که از بعضی از کاراکترها به مخاطب ارایه می شود و همچنین با بررسی نیمه کاره شخصیت آنها، مخاطب تا انتها قادر نیست تا تکه های این پازل را به درستی در کنار هم بچیند و آن را حل کند و در نهایت نمی تواند با فیلم ارتباط برقرار کند. یکی از آن شخصیت ها خانم استاد دانشگاه (با بازی ویشکا آسایش) است که به خوبی برای تماشاگر تعریف نمی شود. اینکه اصلا او کیست و از کجا آمده؟ یا چرا آنقدر به سرعت با سعید ارتباط عاطفی برقرار می کند؟ یا اصلا کاراکتر خود سعید (با بازی هومن سیدی)، چرا مدام فکر می کند که چشم هایش قرمز است و از قطره استفاده می کند؟ چرا حال و روز درستی ندارد؟ صنم کیست؟ چرا در رابطه عشقی با صنم به بن بست رسیده است؟ بحث ازدواج موقت، مساله ای است که به طور کامل مورد تایید بسیاری از افراد جامعه ما نیست و شاید خوشایند خیلی از مردم نباشد. دغدغه ذهنی میثم در این خصوص به جایی رسیده که در سکانسی از فیلم شاهد هستیم که حتی حاضر است خواهر خودش هم ازدواج موقت داشته باشد. پس در نتیجه فیلم راهکار مناسبی به مخاطبان ارایه نمی کند. فیلم «در مدت معلوم» ژانر کمدی شخصیت است. یعنی قهرمان داستان حرف یا عقده ای در ذهنش را که خلاف عرف و موازین جامعه است، بیان می کند و مشکلی که دارد را بیش از حد بزرگ می کند. اما مشکل میثم در این فیلم به اندازه ای بزرگ شده که مخاطب احساس می کند که این مشکل را فقط میثم در کل جامعه دارد یا اصلا این مشکل به قدری بزرگ و مهم است که اصلا جوانان ما هیچ مشکل بزرگ تر و مهم تری از مساله غریزه ندارند. در صورتی که اصلا این طور نیست. امروزه مشکلات مادی و حتی معنوی جوانان به قدری زیاد شده که شاید مشکلات جنسی و ارتباط با جنس مخالف آخرین مشکلی باشد که به ذهن بسیاری از آنها خطور می کند. از این رو کمدی شخصیت این فیلم در پی بزرگنمایی بیش از حد خود و همان طور که گفته شد با فیلمنامه ای نسبتا آشفته لبه پرتگاه قرار می گیرد و فقط به خاطر بازی فوق العاده بازیگرانش، جسارت کارگردان و نوع طنز تلخ هوشمندانه ای که دارد به یک کمدی سطحی تبدیل نمی شود. همان طور که گفته شد موضوع فیلم، خوب و قابل بحث است که اگر فیلمنامه قوی تری داشت و تجربه بیشتری پشت صحنه به هدایت فیلم می پرداخت و دارای پایان بندی مناسب تری می بود قطعا اثر بهتر و خلاقانه تری خلق می شد و این احساس پیش نمی آمد که گاهی کارگردان با بردن فیلم به فضای طنز سعی کرده از بار سنگینی که روی دوشش است شانه خالی کند و رضایت مخاطب را فقط با حالت کمیک فیلم جلب کند. در نهایت بیان و فریاد زدن مشکلات از هر نوع اگر با ارایه راهکار و پیشنهاد مناسبی همراه نباشد و به نتیجه ای مطلوب نرسد فایده ای برای مخاطب نداشته و ممکن است منجر به نارضایتی وی هم بشود. در پایان هم پیشنهاد خوردن سرکه برای میثم از سوی کاراکتر بدعتی کاملا به تماشاگر می فهماند که به راحتی می توان صورت مساله را پاک کرد تا آب هم از آب تکان نخورد و فیلم «در مدت معلوم» با معایبی چشمگیرتر از محاسنش به پایان برسد.
چهارشنبه ، ۷بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتماد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]