واضح آرشیو وب فارسی:نسیم صبا: به گزارش نسیم صبا:اصطلاح فضای مجازی نه تنها در سطح جامعه که حتی در محافل دانشگاهی کشور به گونه ای به کار گرفته می شود که گویا با رایانه و اینترنت مترادف است. در حالی که موضوع مجازی سابقه ای به اندازه زندگی بشر دارد و هر جا دو انسان رودرروی یکدیگر صحبت نکنند به نوعی فضای مجازی شکل گرفته است. این گونه نیست که فضای مجازی فقط در اینترنت معنی پیدا کند، چرا که این فضا همیشه در زندگی انسان حضور داشته است. فضای مجازی این روزها گسترش فراوانی در جامعه ما یافته است و پرسش این است تا چه حد می تواند بر مناسبات اجتماعی انسان ها و نوع سبک زندگی کاربرانش تاثیر بگذارد. ما جامعه مغشوشی داریم. رابطه یک انسان با انسانی دیگر تعریف خودش را دارد. در یک جامعه منظم، انسان ها در قالبی مشخص با هم ارتباط برقرار می کنند. در چنین جامعه ای، وقتی از تاثیر چیزی بر چیز دیگر سخن می گوییم اندازه گیری دخالت و سهم پارامترهای مختلف آسان است. اما در جامعه ما که اغلب مناسبات مبتنی بر تصادف است و نه تصمیم، سخن راندن از تاثیر فضای مجازی بر سبک زندگی کاربرانش چندان سهل و آسان نیست. ضمن آن که اکنون در ایران با یک پدیده فروپاشی سبک زندگی هم مواجه هستیم. علت شیوع افسردگی در جامعه ما فقط گرانی و مشکلات معیشتی نیست، بلکه به هم ریختگی قوانین و سنن محکم و متقن هم یکی از نقش های اصلی را در این ماجرا بازی می کند. قوانین و سنت هاست که رابطه میان انسان ها را مشخص می کند. اگر قوانین و سنن محکم و متقن باشد نیازی نیست در مواجهه با رخدادها بیش از حد تفکر و مداقه داشته باشیم، چرا که تکلیف همه چیز مشخص شده است. متاسفانه در کشور یک اغتشاش و به هم ریختگی قوانین و سنت ها را شاهد هستیم و در چنین محیطی، سبک زندگی آن قدر مغشوش است که صحبت از تاثیرات فضای مجازی بر آن چندان آسان به نظر نمی رسد. فضای مجازی بیشترین اثر خود را بر سبک زندگی افراد تحصیلکرده که فراغت زمانی زیادی دارند و خود را ملزم به مشارکت اجتماعی می دانند، اعمال می کند. چنین کاربرانی منفعل نبوده و برای خود نقش یک بیننده و شنونده صرف را قائل نیستند. این تاثیر البته می تواند مخرب هم باشد. متاسفانه مسئولان هم بی حوصله هستند وگرنه پدیده های اجتماعی و از جمله فضای مجازی که گویا خواب آنها را پریشان کرده اند ظرف چند ماه عادی خواهند شد. مطالب طنزی که به نوعی کاربران را به سوی رفتارهای خاص و ناهنجاری ها سوق می دهد، حتی روی گویش آنها هم اثر می گذارد. زبان مانند پوست بدن است که اولین نشانه های بیماری در آن بروز پیدا می کند. مشکلات جامعه هم ابتدا در زبان و گویش افراد نمایان می شود. ما یک زبان به شدت بیمار داریم که فضای مجازی هم بر آن تاثیر گذاشته و زبان فکرمان را شکل داده است. سبک زندگی، مفهوم بسیار گسترده تری از آنچه پنداشته می شود، دارد. خوشبختانه یا متاسفانه ما سبک زندگی یکپارچه ای نداریم که فضای مجازی بتواند آن را به شکل کامل مورد هدف قرار دهد. این سبک زندگی به تعبیر منفی اش مغشوش و از منظر مثبت سیال است. فضای مجازی ممکن است اذهان را شکل دهد، اما نقشی در تربیت افراد جامعه ندارد. فرآیند تربیت فقط در میدان جامعه صورت می گیرد و نه در رسانه. یکی از اشتباهات فاحش سیاستگذاران فرهنگی و رسانه ای کشور این بود که می پنداشتند می شود از طریق رسانه ها افراد جامعه را تربیت کرد و پرورش داد. رسانه، کارکرد آگاهی رسانی دارد و نه تربیتی. از طریق فضای مجازی هیچ اتفاقی در سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی نخواهد افتاد. البته تاثیرات منفی آن قابل انکار نیست، اما تغییرات کلی و خاصی را نمی تواند بر سبک زندگی اعمال کند. تاثیرات هم بستگی به استعداد مخاطبان و کاربران دارد. متاسفانه بخشی از جامعه ما هم مستعد و طالب شنیدن مطالب ناهنجار شده اند. دکتر ابوالفضل آقابابا جامعه شناس و پژوهشگر
سه شنبه ، ۶بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نسیم صبا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]