واضح آرشیو وب فارسی:شانا: در مقایسه با ورشکستگی بانک ها و فروپاشی بازارها، شوک های نفتی قدرتی بی همتا در به خاک نشاندن غول ها دارند.به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، مردم از توقف عرضه نفت عربستان در سال 1973 دریافتند که افزایش ناگهانی قیمت نفت ویرانی اقتصادی به بار می آورد. بالعکس وقتی که قیمت های نفت به خاطر فراوانی عرضه دچار رکود می شود، همانند آنچه در سال 1986 روی داد، برای جهان موقعیت بسیار خوبی فراهم می شود. قاعده این تاثیرگذاری این گونه است که هر 10 درصد افت در قیمت های نفت، رشد اقتصادی را بین 1/ 0 تا 5/ 0 درصد افزایش می دهد. طی 18 ماه گذشته، قیمت های نفت تا 75 درصد سقوط کرده و از بشکه ای 110 دلار به کمتر از 27 دلار رسیده است. این بار اما منافع این افت قیمت ها بی شک کمتر است. گرچه مصرف کنندگان نفع برده اند، اما تولیدکنندگان به شدت آسیب دیده اند. تاثیر آن در حال سرایت به بازارهای مالی است و می تواند موجب کاهش اعتماد مصرف کنندگان شود. شاید منافع چنین نفت بسیار ارزانی همچنان در رابطه با قیمت ها اهمیت داشته باشد، اما تاکنون بازارها را به سرعت دچار چنان افتی کرده است که حالا دیگر نمی توان از منافع آن به وضوح صحبت کرد. اقتصاد جدید نفتی جهان در حال غرق شدن در نفت است. عربستان سعودی تقریبا با تمام قوا در حال تولید نفت است. همه بر این باورند که سعودی ها می خواهند تولیدکنندگان پرهزینه تر را از این صنعت خارج کنند. از جمله این تولیدکنندگان برخی شرکت ها هستند که در آمریکا تولید نفت را از روزانه 5 میلیون بشکه در سال 2008 به بیش از 9 میلیون بشکه در حال حاضر رسانده اند. عربستان سعودی همچنین خود را برای سختی هایی که در مقابله با ایران، رقیب سرسختش، خواهد داشت آماده می کند. ایرانی که در هفته گذشته با لغو تحریم ها به بازارهای جهانی نفت بازگشت و پتانسیل تولید 3تا 4 میلیون بشکه در روز را دارد. به رغم تلاش های سعودی ها، اما، تولیدکنندگان از خود مقاومت نشان داده اند. بسیاری از تولیدکنندگان نفت شیل بهره وری خود را افزایش داده اند. آنها از این طرز فکر متنفرند که استخراج خود را متوقف کنند تا چاه های نفت تولیدکننده ای دیگر با افزایش قیمت ها همه سودها را از آن خود کنند. آنها تا زمانی که قیمت ها هزینه های روزمره شان را پوشش دهد، از پای نخواهند نشست. این هزینه ها در برخی موارد در حد بشکه ای 15 دلار است. در چنین شرایطی، ذخیره نفت کشورهای عمدتا ثروتمند عضو گروه سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD) در ماه اکتبر در حد واردات خالص 267 روز آنها بود. این میزان تقریبا 50 درصد بیشتر از 5 سال پیش است. این میزان ذخیره همچنان افزایش خواهد یافت؛ به ویژه اگر تقاضای چین و سایر بخش های آسیا بیش از انتظارات کند شود. پیش بینی قیمت نفت مانند بازی چشم بندی است (اکونومیست نشریه ای است که زمانی نفت بشکه ای 5 دلاری را هم پیش بینی کرده و در مورد پیش بینی ها دارای تجربه است.) اما کمتر کسی است که انتظار داشته باشد قیمت نفت تا پیش از سال 2017 افزایش یابد. شاید قیمت های امروز پایین ترین حد قیمت ها باشد؛ البته برخی هم کاهش قیمت تا هر بشکه 10 دلار را پیش بینی می کنند. شاید برخی بگویند که هر چه قیمت ها کمتر شود، بهتر است. کافی است نگاه کنید که نفت ارزان چگونه به اقتصاد واردکنندگان از اروپا تا جنوب آسیا رونق بخشیده است. ارزش واردات نفت حوزه یورو از اواسط سال 2014 تا کنون تا 2 درصد تولید ناخالص داخلی این حوزه کاهش یافته است و هندوستان به سریع ترین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده است.با وجود این، جدیدترین کاهش قیمت ها موجی از نگرانی را ایجاد کرده است؛ چون افت درآمدها می تواند منجر به بروز ناآرامی در نقاط آسیب پذیر جهان همچون ونزوئلا و کشورهای حوزه خلیج فارس شود و رقابت را در خاورمیانه افزایش دهد. نفت ارزان تاثیر محیط زیستی هم خواهد داشت؛ چون قیمت جهانی گاز طبیعی را نیز کاهش خواهد داد. استفاده از گاز طبیعی موجب می شود از زغال سنگ، این سوخت ناپاک، کمتر استفاده شود. در درازمدت اما ارزان بودن سوخت های فسیلی از انگیزه برای اقدامات مقابله با تغییرات جوی می کاهد؛ اما نگران کننده ترین موضوع، آسیب حاصل از اقتصاد جدید نفتی است. در گذشته، نفت ارزان موجب رونق اقتصاد جهان می شد؛ چون مصرف کنندگان نسبت به تولیدکنندگان، از هر دلاری که در جیب داشتند، بیشتر خرج می کردند. این روزها این قاعده کمتر صادق است. احتمالا مصرف کنندگان آمریکایی بیش از انتظارات پس انداز خواهند کرد. تولیدکنندگان نفتی هم که در زمان بالا بودن قیمت ها بیش از حد هزینه کرده بودند، خود را برای روزهای سخت تر آماده می کنند. پس از آخرین کاهش قیمت نفت، روسیه اعلام کرد 10 درصد از هزینه های عمومی دولت خواهد کاست. حتی عربستان سعودی هم بودجه خود را کاهش داده است تا با کسری بودجه خود که معادل 15 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است، مقابله کند. از سوی دیگر، نفت ارزان، به روش های مهم تری نیز به تقاضا آسیب می زند. زمانی که قیمت نفت خام بیش از 100 دلار در هر بشکه بود، هزینه برای اکتشاف در نقاط دورافتاده ای همچون آرکتیک، آفریقای غربی و اعماق آب های سواحل برزیل، معقول به نظر می رسید. هر چه قیمت ها کاهش یافت، به همان اندازه سرمایه گذاری نیز کاهش یافت. پروژه هایی به ارزش 380 میلیارد دلار متوقف شد. در آمریکا، سرمایه گذاری بر دارایی های ثابت صنعت نفت نسبت به اوج خود تا نصف کاهش یافته است. این وضع گسترش نیز یافته است تا جایی که شاخص خرید مدیران آمریکا در ماه دسامبر افت قابل توجهی را به ثبت رسانده است. در برزیل آسیبی که نفت ارزان بر شرکت پتروبراس، شرکت نفت دولتی این کشور بر جای گذاشته، خود را به شکل پرونده فساد نشان داده و در سطوح بالای دولت ایجاد شکاف کرده است. در سقوط سرمایه گذاری و افت قیمت ها همه ضرر می کنند، چون بسیار سریع در حال روی دادن هستند. اگر با وجود کندی اقتصاد جهانی شکننده، قیمت های نفت دستخوش سقوط شوند، این موضوع می تواند موجب ورشکستگی دولت ها شود. بخش اعظم بدهی های 650 میلیارد دلاری بازارهای نوظهور از سال 2007 مربوط به بخش های نفت و کالاها بوده است. نفت در گرفتار شدن بازارهای نوظهور در مشکلات نقشی کلیدی ایفا می کند. در کشورهای ثروتمند نیز مقامات بانک های مرکزی نگرانند که تورم پایین فعلی به انتظارات برای کاهش بیشتر قیمت های نفت دامن زند و درنتیجه نرخ بهره واقعی افزایش یابد. امکان واکنش سیاست گذاران به این موضوع محدود است؛ چون نرخ های بهره نزدیک به صفر چندان نمی تواند کاهش یابد.افت قیمت نفت برندگان زیادی در هندوستان و چین دارد. به اقتصادهای وابسته به نفت همچون عربستان سعودی و ونزوئلا دلیل کافی برای اجرای اصلاحات می دهد. نفت ارزان همچنین به واردکنندگانی همچون کره جنوبی این شانس را می دهد که از هدرروی یارانه های انرژی بکاهند یا تورم را افزایش دهند و با افزایش مالیات از کسری بودجه خود بکاهند. این شوک نفتی اما زمانی روی می دهد که اقتصاد جهان با پس لرزه های فروپاشی مالی گذشته مقابله می کند. شاید تصور کنید که هیچ زمان بهتری برای رونق اقتصادی وجود ندارد. در واقع اما ممکن است اقتصاد جهان از سوی هیولای نفت به خاک کشیده شود. شادی آذری
شنبه ، ۳بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]